Lasy Państwowe Nadleśnictwo Radziwiłłów

Rezerwat Puszcza Mariańska

Rezerwat ten został utworzony na podstawie Zarządzenia Ministra L i PD z dnia 22 kwietnia 1983 r. (M. P. Nr 16 poz. 91 z 1983 r.) Akt ten został potwierdzony Rozporządzeniem nr 274 Wojewody Mazowieckiego z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie ogłoszenia wykazu rezerwatów przyrody zlokalizowanych na terenie województwa mazowieckiego i utworzonych do dnia 31 grudnia 1998 roku (Dz. Urz. z 2001 r. Nr 269, poz. 6860) ze zmianami wg Rozporządzenia nr 12 wojewody mazowieckiego z dnia 19 marca 2004 r. (Dz. Urz. z 2004 r. Nr 63, poz. 1602).

Rezerwat o powierzchni 132,23 ha, jest położony w kompleksie leśnictwa  Puszcza Mariańska w oddz: 230; 231; 232; 233. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie fragmentu lasu grądowego z chronionymi i rzadkimi gatunkami roślin zielnych w runie.

Na terenie rezerwatu stwierdzono ponad 310 gatunków roślin naczyniowych oraz ponad 30 mszaków. Wśród roślin naczyniowych znajdują się gatunki chronione: widłak goździsty Lycopodium clavatum, widłak jałowcowaty Lycopodium annotinum, pomocnik baldaszkowy Chimaphila umbellata, kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine, gnieźnik leśny Neottia nidus-avis.

Interesującym elementem flory rezerwatu są gatunki nie występujące na tym obszarze nigdzie indziej. Są to dwa gatunki górskie: narecznica szerokolistna Dryopteris digitata i trzcinnik owłosiony Calamagrostis villosa, jak również dwa gatunki reprezentujące element wschodni kontynentalny: turzyca owłosiona Carex pilosa oraz jaskier kaszubski Ranunculus cassubicuso. Stwierdzono również wystepowanie gatunku borealnego. Jest to turzyca luźnokwiatowa Carex vaginata, należąca do niezwykle rzadkich zagrożonych składników flory polskiej. Na uwagę zasługują również rzadkie w skali regionu gatunki, takie jak: cienistka (zachyłka) trójkątna Gymnocarpium dryopteris, zachyłka oszczepowata Phegopteris connectilis, gwiazdnica bagienna Stellaria uliginosa oraz ożanka czosnkowa Teucrium scordium.

Na terenie rezerwatu wyodrębniono cztery zespoły oraz pięć podzespołów leśnych. Są to: łęg jesionowy-olszowy Fraxino-Alnetum, grąd Tilio-Carpinetum zróżnicowany na trzy podzespoły: grąd kokoryczkowy, grąd niski, grąd trzcinnikowy, ponadto bór mieszany Querco roboris-Pinetum oraz bór świeży Leucobryo-Pinetum.

W ciągu ostatnich kilkunastu lat w szacie roślinnej rezerwatu obserwuje się zmiany będące skutkiem wcześniejszego obniżenia się poziomu wód gruntowych. Kilka niewielkich polanek, które były ostojami roślinności bagiennej i torfowiskowej zanika w szybkim tempie skutkiem osuszenia i spontanicznej sukcesji lasu. Badania zbiorowisk leśnych wykazały, że w niektórych wcześniej zniekształconych fitocenozach grądowych zachodzi proces odnowy tych stanowisk.

Wśród fauny rezerwatu występują tu takie gatunki jak: żaba zielona i brunatna, traszka, ropucha szara, padalec, jaszczurka zwinka i zaskroniec. Zróżnicowana jest awifauna lęgowa, gdzie występują: drozdy, świstunki, sikory, dzięcioły i muchołówki (żałobna i mała), myszołów, jastrząb i słonka.. Wśród drobnych ssaków wymienić trzeba: rzęsorka rzeczka, ryjówkę malutką i aksamitną.

 

Rezerwat Rawka

Pierwotnie rezerwat został utworzony na podstawie Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 24 listopada 1983 r. (M. P. Nr 39 poz. 230 z 1983 r.). W roku 2020 zaktualizowano granice rezerwatu i Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 29 lipca 2020 roku „ w sprawie rezerwatu Rawka” uregulowano ponownie jego status prawny.

Rezerwat obejmuje rzekę Rawkę od jej źródeł do ujścia, wraz z rozgałęzieniami koryta rzeki, starorzeczami, dolnymi odcinkami prawobrzeżnych dopływów Krzemionki, Korabiewki, Rokity i Grabianki oraz przybrzeżnymi pasami terenu o szerokości 10 m. Całkowita powierzchnia rezerwatu wynosi obecnie 521,29 ha i przebiega przez 11 gmin w 6 powiatach. Zgodnie z nową nomenklaturą rezerwat określono jako rodzaj: Krajobrazowy (K). Ze względu na dominujący przedmiot ochrony jego typ określono na biocenotyczny i fizjocenotyczny (PBf) o podtypie biocenoz naturalnych i półnaturalnych (bp). Ze względu na główny typ ekosystemu „Rawkę” zakwalifikowano jako typ wodny (EW), podtyp – rzek i ich dolin, potoków i źródeł (rp).

Celem ochrony rezerwatu „Rawka” jest zachowanie w naturalnym stanie typowo nizinnej, średniej wielkości rzeki wraz z krajobrazem jej doliny oraz środowiska życia wielu rzadkich i chronionych roślin i zwierząt. Występuje tutaj roślinność: łąkowa, szuwarowa, leśna, z trzcinami i turzycami.

Duże zróżnicowanie siedlisk, związanych z rzeką i jej doliną, dało w konsekwencji olbrzymie bogactwo i różnorodność flory. Ogółem stwierdzono w dolinie występowanie około 540 gatunków roślin naczyniowych, z czego ochronie podlegają: widłak goździsty (Lycopodium clavatum), widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum), lilia złotogłow (Lilium martagon), listera jajowata (Listera ovata), kruszczyk szerokolistny (Epipactis latifolia), centuria pospolita (Centaurium erythraea). Wśród roślin związanych z wodą interesujące jest występowania krasnorostu (Batrachospermum sp.), oraz bardzo rzadkiego glonu (Tetraspora cylindrica), występujących  tylko w wodach bardzo czystych i dobrze natlenionych.

W dolinie Rawki stwierdzono występowanie około 32 zbiorowisk roślinnych. Zbiorowiska łąkowe i szuwarowe przeważają wśród roślinności pokrywającej dolinę tej części Rawki.

Wśród fauny rezerwatu dominują organizmy związane z wodą. Stwierdzono tu występowanie 26 gatunków ryb. Jako najcenniejszy gatunek żyjący w Rawce podaje się głowacza białopłetwego. Wzdłuż całej długości rzeki, od źródeł do ujścia, występuje bóbr i wydra.

 

Bolimowski Park Krajobrazowy

Bolimowski Park Krajobrazowy utworzono Uchwałą WRN w Skierniewicach nr XIV/93/86 z dnia 26 września 1986 r. (Dz. Urz. Woj. Skierniewickiego Nr 5, poz. 126 z dnia 30 października 1986 r.). Obecne granice wyznaczają: Uchwała nr LXI/1684/10 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 26 października 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Łódzkiego nr 342 poz.3013 z dnia 1 grudnia 2010 r.) oraz Rozporządzenie nr 9 Wojewody Mazowieckiego z dnia 4 kwietnia 2005 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. nr 75, poz. 1977).

                BPK posiada aktualny plan ochrony na lata 2008-2027 ustanowiony rozporządzeniem nr 4/2008 wojewody łódzkiego z dnia 27 lutego 2008 r. (Dz. Urz. Woj. Łódzkiego Nr 73 poz. 733 z dnia 8 marca 2008 r.).

Całkowita powierzchnia Parku wynosi 20512,32 ha. Wokół Parku wyznaczono pas otuliny szerokości 200 m. Zajmuje on powierzchnię 3171 ha. W obszarze Bolimowskiego Parku Krajobrazowego znajduje się przede wszystkim duży zwarty kompleks lasów znany od wieków jako Puszcza Bolimowska, w której występował wymarły już praprzodek bydła domowego – Tur (Bos primigenius). Lasy obecnej Puszczy Bolimowskiej, to głównie różnowiekowe monokultury sosny. Jednak oprócz dominujących na tym terenie młodych i często jednogatunkowych drzewostanów, na żyźniejszych miejscach zachowały się fragmenty wielogatunkowych lasów liściastych i mieszanych o charakterze naturalnym. Najcenniejsze z nich są chronione w rezerwatach przyrody. W podmokłych zagłębieniach terenu, wzdłuż cieków wodnych niekiedy okresowych, wokół oczek i starorzeczy wykształciły się olsy.

Charakterystyczną cechą roślinności i krajobrazu omawianego terenu są liczne polany śródleśne, występujące w miejscach niedostępnych, często zabagnionych, na których stwierdzono interesującą florę i faunę oraz liczne zbiorowiska roślinności torfowiskowej, bagiennej i łąkowej. Trzeba tu zaznaczyć, że polany – pozostałość po miejscowym użytkowaniu lasu, powoli głównie na skutek obniżania poziomu wód gruntowych, ubożeją i zarastają lasem. Innym charakterystycznym rysem Puszczy Bolimowskiej jest rzeka Rawka. Wraz ze swą fantastycznie wijącą się doliną stanowi naturalną, swoistą oś przecinającą obszar parku w układzie południkowym. Jest to jednocześnie ważny element hydrologiczny, biocenotyczny i krajobrazowy obszaru parku.

Bolimowski Park Krajobrazowy cechuje różnorodność fitosocjologiczna w postaci zbiorowisk roślinnych. Do najciekawszych możemy zaliczyć: bagienny las olszowy, czyli ols Ribo nigri-Alnetum, łęg wiązowo-jesionowy Ficario-Ulmetum, łęg jesionowo-olszowy Fraxino-Alnetum oraz różne formy grądów. Na terenie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego występuje ponadto rzadko spotykana dąbrowa acIdofilna Calamagrostio-Quercetum, oraz mokra dąbrowa trzęślicowa Molinio caerulea-Quercetum,

Położenie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego w środkowej części kraju, w połowie odległości między dwoma dużymi aglomeracjami miejskimi: Łodzią i Warszawą, nadaje temu obiektowi szczególnie ważną rangę. Park znajduje się w węźle korytarzy ekologicznych dolin rzecznych Bzury i Rawki, gdzie spełnia ważną rolę: krajoznawczą, rekreacyjną, turystyczną, edukacyjną i naukową. Od kilkunastu lat jest bardzo ważnym obiektem dydaktycznym dla szkół średnich oraz dla studentów Uniwersytetu Łódzkiego. Na terenie parku krajobrazowego są prowadzone systematyczne badania naukowe w ramach tematów dotyczących różnorodności, przemian i zagrożenia flory i fauny oraz zbiorowisk roślinnych

 

Nadwiślański Obszar Chronionego Krajobrazu

Został utworzony uchwałą nr XIV/93/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Skierniewicach z dnia 26 września 1986r. w sprawie utworzenia Bolimowskiego Parku Krajobrazowego i obszarów krajobrazu chronionego (Dz. Urz. z 1986 r. Nr 5, poz. 126). Aktem prawnym regulującym granice i zasady działania na tym obszarze jest Rozporządzenie nr 14 Wojewody Mazowieckiego z dnia 27 lipca 2006 r. (Dz. Nr 157, poz. 6151)  z późniejszymi zmianami.

Obszar położony jest w północnej części zasięgu Nadleśnictwa w powiecie sochaczewskim i obejmuje fragment doliny Wisły oraz dolne odcinki dolin Utraty i Bzury.

Zachowały się tu w stanie zbliżonym do naturalnego fragmenty dużej rzeki, co jest unikalne w tej części Europy. Niski stopień uregulowania i nieznaczne jej wykorzystanie gospodarcze zadecydowało o dużej bioróżnorodności tego terenu. Są to głównie tereny nizinne z dużym udziałem lasów (bory suche porastające wydmy). Na walory krajobrazowe tego terenu składa się ciekawa morfologia dolin, bogata szata roślinna łąk z zadrzewieniami i  zalesieniami, lasy o walorach rekreacyjnych oraz zabytki kulturowe (dworek Chopina w Żelazowej Woli, parki podworskie w Młodzieszynie i Witkowicach).

W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa obszar ten obejmuje powierzchnię 6690 ha. 

 

Obszar Chronionego Krajobrazu – Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej

Powołany rozporządzeniem Wojewody Skierniewickiego Nr 36 z dnia 28 lipca 1996 r. (Dz. Urz. Woj. Skierniewickiego Nr 18, poz. 113), a znowelizowany rozporządzeniem Nr 6/2009 Wojewody Łódzkiego z dnia 24 marca 2009 r. Dz. Urz. Województwa Łódzkiego z dnia 31 marca 2009 r. Nr 75, poz. 710 z późniejszymi zmianami.

Zajmuje powierzchnię 36 847 ha. Przedmiotem ochrony Obszaru jest zachowanie walorów przyrodniczych części pradoliny powstałej w okresie plejstoceńskim, łączącej dolinę Wisły z doliną Warty. Wyznaczony Obszar wchodzi w skład sieci obszarów chronionych i korytarzy ekologicznych.

W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa obejmuje powierzchnię 1440 ha.

 

Obszar Chronionego Krajobrazu – Bolimowsko-Radziejowicki z doliną Środkowej Rawki

Powołano uchwałą nr XIV/93/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Skierniewicach z dnia 26 września 1986r. (Dz. Urz. WRN w Skierniewicach z 1986 r. Nr 5, poz.126) i znowelizowano rozporządzeniem Nr 21 Wojewody Mazowieckiego z dnia 25 sierpnia 2006 r. (Dz. Urz. Woj. Mazowieckiego z dnia 6 września 2006 r. Nr 178, poz. 6936) z późniejszymi zmianami.

Zajmuje obszar o powierzchni 25753 ha.

Położony jest na Równinie Łowicko-Błońskiej. Ma charakter równiny denudacyjnej pociętej dopływami Bzury. Obejmuje w części zachodniej Arkadię i Nieborów, w części środkowej kompleksy leśne Puszczy Bolimowskiej z doliną Rawki i jej dopływami, w części wschodniej kompleksy leśne dawnych puszcz: Miedniewskiej, Wiskickiej, Mariańskiej i Jaktorowskiej oraz ciekawe krajobrazowo tereny rolno-leśne doliny Tucznej. Najbardziej atrakcyjny przyrodniczo i krajobrazowo jest kompleks leśny Puszczy Mariańskiej oraz teren obejmujący przełomowy odcinek Pisi Gągoliny w okolicach Radziejowic. Dolina rzeki Rawki w całości będąca rezerwatem przyrody oraz dolinki Białki i Chojnatki z bogato rzeźbionymi stromymi zboczami w sąsiedztwie terenów leśnych i łąkowych stanowią atrakcyjny teren dla wielu form rekreacji. Wody rzek zachowały wysoki stopień czystości, część lasów spełnia funkcje wodochronne. Walory krajobrazowe uzupełnia tradycyjna architektura wiejska (drewno i kamień). Ponadto w regionie tym występują ciekawe stanowiska archeologiczne, obiekty sakralne, parkowo-dworskie oraz miejsca pamięci narodowej

Granice omawianego obszaru w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Radziwiłłów obejmują powierzchnię 7140 ha. 

 

Obszar Natura 2000 „Kampinoska Dolina Wisły” - PLH140029

 Całkowita powierzchnia wynosi 20659,11 ha.

Obszar obejmuje odcinek doliny Wisły pomiędzy Warszawą a Płockiem. Pod względem fizjograficznym położony jest w obrębie Kotliny Warszawskiej (318.73) i częściowo w Kotlinie Płockiej (315.36).

Wisła na tym odcinku płynie swoim naturalnym korytem o charakterze roztokowym z licznymi łachami i namuliskami. Koryto kształtowane jest dynamicznymi procesami erozyjno-akumulacyjnymi, warunkującymi powstawanie naturalnych fitocenoz leśnych i nieleśnych w swoistym układzie przestrzennym. W dolinie zachowały się liczne starorzecza tworzące charakterystyczne ciągi otoczone mozaiką zarośli wierzbowych, lasów łęgowych oraz ekstensywnie użytkowanych łąk i pastwisk. Północna krawędź doliny jest wyraźnie zarysowana i osiąga wysokość względną dochodzącą do ok. 35m. Od strony południowej rozciąga się szeroki taras zalewowy. Charakterystycznym elementem tutejszego krajobrazu są lasy łęgowe (*91E0). Bezpośrednio z korytem Wisły związane są ginące w skali Europy nadrzeczne łęgi wierzbowe Salicetum albo-fragilis (*91E0-1) i topolowe Populetum albae (*91E0-2), których występowanie ograniczone jest do międzywala i starszych wysp.

Różnorodność siedlisk warunkuje znaczne bogactwo gatunkowe zwierząt i roślin, w tym wielu chronionych i zagrożonych wymarciem. Na szczególną uwagę zasługuje ichtiofauna rzeki, która pomimo znacznego jej zanieczyszczenia jest bogata w gatunki. Przetrwała ona i utrzymuje się w stanie zdolnym do samoistnej regeneracji w przypadku zahamowania dalszego pogarszania się stanu siedlisk, w tym przypadku wód. W obrębie obszaru występuje jedna z najliczniejszych w Polsce populacji bolenia Aspius aspius. Z korytem rzeki nierozerwalnie związane są stabilne i silne liczebnie populacje bobra Castor fiber oraz wydry Lutra lutra . Starorzecza z kolei stanowią siedlisko życia dla kumaka nizinnego Bombina bombina i traszki grzebieniastej Triturus cristatus.

W zasięgu obszaru na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo Radziwiłłów zlokalizowano następujące siedliska przyrodnicze.

 

Obszar Natura 2000  „Dolina Rawki” – PLH 100015 

Obszar położony jest na pograniczu województw mazowieckiego i łódzkiego na terenie gmin: Rawa Mazowiecka (gmina wiejska), Nowy Kawęczyn, Puszcza Mariańska, Skierniewice, Bolimów. Całkowita powierzchnia wynosi 2525,38 ha. 

„Dolina Rawki” stanowi integralną część systemu korytarzy ekologicznych w Polsce. Opisywany obszar, wraz z Bolimowskim Parkiem Krajobrazowym, zaklasyfikowany został jako krajowy węzeł ekologiczny w sieci ekologicznej ECONET. Dolina Rawki łącząc się z korytarzem doliny Bzury funkcjonuje również jako korytarz ekologiczny rangi krajowej. Elementami składowymi lokalnego systemu korytarzy są również: prawy dopływ Rawki - Grabinka (obszar Natura 2000 PLH140044), Obszary Chronionego Krajobrazu: Bolimowsko-Radziejowicki z Doliną środkowej Rawki oraz Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej.

Rzeka Rawka oraz jej dolina stanowią jeden z najważniejszych elementów przyrodniczo-krajobrazowych zachodniego Mazowsza. Należy do nielicznych rzek w tej części Polski o naturalnym, meandrującym charakterze. Rawka tworzy liczne zakola, w pobliżu których występują odcięte starorzecza, a jej koryto urozmaicają wysepki i łachy. W swoim górnym biegu rzeka płynie przez bezleśny obszar wysoczyzny morenowej. W środkowym i dolnym biegu natomiast, na odcinku około 50 km, biegnie przez lasy. Duże zróżnicowanie występujących tu siedlisk implikuje obecność cennych gatunków fauny i flory. Z brzegami rzeki związana jest obecność roślinności łąkowej i łęgowej. W obrębie starorzeczy i zagłębień występują zbiorowiska roślinności wodnej, bagiennej i szuwarowej. Duże zróżnicowanie cechuje zbiorowiska naturalnych i półnaturalnych łąk, szuwarów i torfowisk. Na opisywanym obszarze notowano ponad 540 gatunków roślin naczyniowych, w tym 27 chronionych. Do ważniejszych gatunków roślin obserwowanych na obszarze można zaliczyć: starodub łąkowy (Angelica palustris), widłaka wrońca (Huperzia selago), wielosił błękitny (Polemonium caeruleum).

Dolina Rawki to również siedlisko wielu cennych gatunków zwierząt. W Rawce występują m.in.: głowacz białopłetwy, piskorz, koza i minóg strumieniowy. Dolina rzeki jest również siedliskiem bobra i wydry. Na uwagę zasługują także występujące tu gatunki ptaków. Do najcenniejszych z nich należą: bąk, bocian czarny, bocian biały, błotniak stawowy, derkacz, kropiatka, czy zimorodek. Płytkie starorzecza i rozlewiska zasiedla kumak nizinny i traszka grzebieniasta. Obszar stanowi ważny szlak migracyjny dla dużych ssaków, zwłaszcza łosi.

Obszar posiada Plan Zadań Ochronnych zatwierdzony Zarządzeniami Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi i Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 25 marca 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Rawki PLH100015 (Dz. U. Woj. Łódzkiego z 2014 r. poz. 1510); (Dz. U. Woj. Mazowieckiego z 2014 r. poz.3220).

 

Obszar Natura 2000  „Grabinka” – PLH 140044

Obszar o powierzchni 45,45 ha jest w całości położony na terenie lasów Nadleśnictwa Radziwiłłów. Charakteryzuje się naturalnością doliny i koryta cieku oraz wysokim stopniem naturalności szaty roślinnej. W szerszym kontekście trzeba podkreślić, że dolina Grabinki łączy się z doliną Rawki (obszar Natura 2000 PLH100015 Dolina Rawki) i tworzy z nią całość przyrodniczo-przestrzenną.

Obejmuje niewielki ciek okresowy, wraz z wąską doliną i fragmentami terenów przylegających. Grabinka prowadzi wodę głównie wczesną wiosną od marca do maja. W latach gorących, suchych, z małą ilością opadów, jest prawie całkowicie wyschnięta, a niewielkie ilości wody stagnują w obniżeniach. Dno doliny i w mniejszym stopniu jej stoki, wypełniają żyzne gleby brunatne i gleby rdzawe, a miejscami torfowe. Na analizowanym terenie dominują siedliska grądowe, a drzewostany są budowane przez sosnę, dąb, grab, olszę, oraz (w mniejszej ilości) lipę, wiąz, brzozę. Flora roślin naczyniowych liczy co najmniej 80 gatunków. Wartości przyrodnicze obszaru podnosi dodatkowo bogata fauna bezkręgowców oraz kręgowców.

Obszar posiada Plan Zadań Ochronnych zatwierdzony Zarządzeniami Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi i Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 16 kwietnia 2015 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Grabinka PLH140044 (Dz. U. Woj. Łódzkiego z 2015 r. poz. 1701).

 

Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Wydmy Międzyborowskie

Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Wydmy Międzyborowskie” o pow. 38,46 ha, powołany został Rozporządzeniem Wojewody Mazowieckiego Nr 36 z dnia 23. 01. 2001 r. (Dz. Urz. Wojewody Mazowieckiego z dnia 29. 01. 2001 r. Nr 11 poz. 105) oraz Rozporządzenie Nr 74 Wojewody Mazowieckiego z dnia 14 listopada 2008r. (Mazow.08.194.7035) zmieniającym rozporządzenie w sprawie wprowadzenia zespołów przyrodniczo-krajobrazowych na terenie województwa mazowieckiego. Obiekt położony jest częściowo na gruntach Nadleśnictwa i częściowo na gruntach prywatnych. Wydma Międzyborowska powstała w wyniku działania procesów eolicznych w okresie ostatniego zlodowacenia. Jej forma paraboliczna z ramionami skierowanymi przeciwnie do panującego wiatru tj. kierunku północno zachodniego, charakterystyczna jest dla klimatu wilgotnego.

Wydmy Międzyborowskie powstały w klimacie arktycznym, podczas ostatniego zlodowacenia północnopolskiego, zwanego także bałtyckim. Lądolód skandynawski objął wtedy swoim zasięgiem obecne wybrzeże Morza Bałtyckiego. Procesy wydmotwórcze, czyli nawiewanie piasku, miały miejsce w okresach chłodniejszych tego zlodowacenia tak zwanych stadiałach. W okresach ocieplenia, w tak zwanych interstadiałach, wydmy były porastane roślinnością i powstawała gleba. Procesy te następowały przemiennie. Obecnie wydmy te są utrwalone przez roślinność.

Najwyższy punkt wydmy znajduje się na wysokości 114,5 m nad poziomem morza. Jej wysokość względna to 10,5 m. Wydma jest porośnięta roślinnością borową z wykształconą warstwą runa mszysto-krzewinkowego z udziałem: borówki czernicy, borówki brusznicy oraz kostrzewy owczej. W drzewostanie dominuje sosna pospolita, a jako domieszka występuje również sosna smołowa. Na obszarze wydmy znajduje się ścieżka dydaktyczna gdzie można prześledzić wszystkie interesujące obiekty tego zespołu przyrodniczo-krajobrazowego.