Wizyta Przewodniczącego OBWE w Gruzji, Azerbejdżanie i Armenii
02.04.2022
Przewodniczący OBWE odwiedził w dniach 29 marca – 1 kwietnia Gruzję, Azerbejdżan i Armenię.
W Gruzji, szef polskiej dyplomacji spotkał się z prezydent Salome Zurabiszwili, premierem Iraklim Garibaszwilim, wicepremierem i ministrem spraw zagranicznych Dawidem Zalkalianim oraz z pierwszym zastępcą przewodniczącego parlamentu Giorgim Wolskim. Podczas rozmów z gruzińskimi politykami minister Rau potwierdził wsparcie OBWE dla Tbilisi w rozwiązywaniu wewnętrznych i zewnętrznych wyzwań, w tym także dla zaangażowania Gruzji w ramach międzynarodowych dyskusji genewskich (GID) oraz spotkań w ramach mechanizmu zapobiegania i reagowania na incydenty (IPRM). Oba formaty służą dialogowi i działaniom na rzecz poprawy sytuacji ludności dotkniętej konfliktem z 2008 roku. – Będziemy nadal udzielać Gruzji merytorycznego wsparcia w realizacji zobowiązań we wszystkich trzech wymiarach OBWE. W regionie reprezentuje mnie mój specjalny przedstawiciel, ambasador Viorel Moșanu, którego tekę uważam za priorytetową dla naszego przewodnictwa – powiedział minister Rau. – W obecnej sytuacji, w przypadku konfliktu w Gruzji, naszym celem jest zachowanie procesów dyplomatycznych, utrzymanie otwartych kanałów komunikacji i unikanie celowej lub niezamierzonej eskalacji – dodał.
Przewodniczący OBWE omówił także ze swoimi rozmówcami problematykę separatystycznych terytoriów gruzińskich: Abchazji i Osetii Południowej/Regionu Cchinwali w kontekście polskiego przewodnictwa w OBWE. Podziękował również partnerom gruzińskim za zaangażowanie Tbilisi w procesy pokojowe w regionie Kaukazu Południowego, w tym w inicjatywę Peaceful Neighbourhood Initiative. Szef polskiego MSZ odbył także zorganizowaną przez Misję Obserwacyjną UE w Gruzji (EUMM) wizytę na administracyjnej linii kontaktowej (ABL) z separatystycznymi regionami.
Minister spotkał się w azerbejdżańskiej stolicy z prezydentem Ilhamem Alijewem i ministrem spraw zagranicznych Dżejhunem Bajramowem. Rozmowy polityków skupiły się na wsparciu przez OBWE wysiłków mediacyjnych, a także znalezienia trwałego i pokojowego uregulowania spornych kwestii w relacjach między Azerbejdżanem i Armenią. – Organizacja pozostaje platformą do poszukiwania rozwiązań dla sytuacji kryzysowych i konfliktowych na obszarze OBWE, może służyć pomocą w procesie pokojowym pomiędzy Erywaniem i Baku – powiedział minister. – Mamy nadzieję, że uda się poczynić postępy, zwłaszcza w pilnych kwestiach humanitarnych, takich jak uwolnienie jeńców, wymiana informacji o osobach zaginionych, rozminowywanie, a także ochrona obiektów historycznych i kulturowych – dodał.
Szef polskiego MSZ podkreślił, że Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie doskonale zdaje sobie sprawę z priorytetowego traktowania przez Azerbejdżan problemu osób zaginionych. Wyraził też ubolewanie z powodu ofiar śmiertelnych spowodowanych przez miny przeciwpiechotne – Podczas tej podróży zamierzam zwrócić uwagę na sytuację osób dotkniętych konfliktem – zaznaczył szef polskiego MSZ. Minister Rau zwrócił uwagę na wpływ agresji Rosji przeciw Ukrainie na sytuację bezpieczeństwa w regionie. Zaznaczył, że wojna ma implikacje dla całego obszaru OBWE, w tym dla Kaukazu Południowego, ponadto wpływa na priorytety i agendę polskiego przewodnictwa w OBWE i funkcjonowanie organizacji. Minister podkreślił również rolę osobistego przedstawiciela przewodniczącego OBWE ambasadora Andrzeja Kasprzyka w procesie pokojowym w regionie. – Jego praca może wnieść wartość dodaną poprzez promowanie przejrzystości, budowanie zaufania, a także ułatwianie pomocy humanitarnej i innych działań pokonfliktowych – stwierdził.
Minister Rau rozmawiał w Erywaniu z prezydentem Wahanem Chaczaturianem, premierem Nikolem Paszynianem i ministrem spraw zagranicznych Araratem Mirzojanem. Minister Rau podkreślił pozytywny wkład OBWE w wysiłki wprowadzenia reform w Armenii. Przedstawił też pomysły dotyczące tego, jak organizacja może wzmacniać swoje zaangażowanie w Armenii i wspierać kraj w pokonywaniu bieżących wyzwań.
– Polskie przewodnictwo w Organizacji zdecydowanie popiera wszelkie inicjatywy mające na celu ułatwienie dialogu, niezbędnego do deeskalacji utrzymujących się w regionie napięć. Apelujemy zarówno do Armenii jak i do Azerbejdżanu o zaangażowanie się w dobrej wierze w negocjacje w celu wypracowania kompleksowego rozwiązania wszystkich nierozstrzygniętych problemów – podkreślił szef polskiej dyplomacji.
Minister Rau powtórzył opinię wygłoszoną dzień wcześniej w Azerbejdżanie na temat szerszego wykorzystania aktywności ambasadora Andrzeja Kasprzyka, Osobistego Przedstawiciela Przewodniczącego OBWE – Jesteśmy gotowi zwiększyć nasze zaangażowanie, także poprzez pracę ambasadora i jego misji – powiedział minister Rau. Przewodniczący OBWE docenił również wysiłki dyplomatyczne na rzecz normalizacji stosunków Armenii z Turcją, co sprzyja wzmacnianiu stabilności regionu.
Łukasz Jasina
Rzecznik Prasowy MSZ
fot. Sebastian Indra