Aktualizacja procedury monitoringowej z alertami
19.05.2023
Procedura monitorowania interwencyjnego złotej algi zakłada wykonywanie badań terenowych i laboratoryjnych, które umożliwią wykrycie ewentualnego ryzyka wystąpienia zakwitów Prymnesium cf. parvum, a następnie poinformowanie odpowiednich służb. Poszczególne stopnie alertowe uruchamiają działania służb na poziomie centralnym i wojewódzkim.
Wskaźnikami badanymi w wodzie są:
pomiary terenowe:
- temperatura;
- przewodność elektrolityczna właściwa w 20°C;
- odczyn pH;
- tlen rozpuszczony;
- nasycenie tlenem;
badania fizyko-chemiczne:
- chlorki;
- siarczany;
- sód;
- azot ogólny;
- azot Kjeldahla;
- fosfor ogólny.
badania biologiczne:
- fitoplankton pod kątem ilości Prymnesium cf. parvum.
Poziomy alarmowe
Ze względu na odmienną specyfikę wód płynących tj. rzek i starorzeczy oraz kanałów i zbiorników zdecydowano o wyznaczeniu oddzielnych poziomów alarmowych dla rzek/starorzeczy oraz kanałów/zbiorników dla wskaźników.
Dla punktu badanego w ramach monitoringu interwencyjnego na kanale/zbiorniku naturalnym lub sztucznym, w którym ilość Prymnesium cf. parvum została określona na poziomie:
- od 3 do 10 mln os./l przypisuje się stopień ostrzegawczy,
- powyżej 10 do 100 mln os./l przypisuje się I stopień zagrożenia,
- powyżej 100 do 300 mln os./l przypisuje się II stopień zagrożenia,
- powyżej 300 mln os./l przypisuje się III stopień zagrożenia.
Z kolei w przypadku punktu badanego w ramach monitoringu interwencyjnego na rzece lub w starorzeczu, w którym ilość Prymnesium cf. parvum została określona na poziomie:
- od 3 do 10 mln os./l przypisuje się stopień ostrzegawczy,
- powyżej 10 do 50 mln os./l przypisuje się I stopień zagrożenia,
- powyżej 50 do 100 mln os./l przypisuje się II stopień zagrożenia,
- powyżej 100 mln os./l przypisuje się III stopień zagrożenia.
Opis postępowania
Badania terenowe i laboratoryjne wykonuje Centralne Laboratorium Badawcze GIOŚ. Zatwierdzone wyniki są przekazywane do analizy w celu określenia ryzyka wystąpienia potencjalnego zakwitu „złotej algi” poprzez przypisanie odpowiedniego (I, II lub III) stopnia zagrożenia wystąpienia zakwitu.
Jeżeli nie przypisano stopnia ostrzegawczego lub zagrożenia to pomiary terenowe z badaniami fizyko-chemicznymi oraz biologicznymi kontynuowane są z częstotliwością raz w tygodniu.
Natomiast jeżeli przypisano stopień ostrzegawczy, I lub II stopień zagrożenia pomiary terenowe i badania fizyko-chemiczne oraz biologiczne wykonywane są z częstotliwością dwa razy w tygodniu.
W przypadku przypisania III stopnia zagrożenia wystąpienia zakwitu pomiary terenowe oraz badania biologiczne przeprowadzane są trzy razy w tygodniu, a badania fizykochemiczne dwa razy w tygodniu.
Informacja z odpowiednim stopniem zagrożenia jest przekazywana z Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. W ciągu godziny GIOŚ przekazuje informację na zewnątrz: do Ministerstwa Klimatu i Środowiska, wojewódzkich centrów zarządzania kryzysowego, wojewódzkich inspekcji ochrony środowiska, KZGW Wody Polskie, Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, Głównego Instytutu Górnictwa. Następnie WIOŚ/GIOŚ daje zlecenie na badania z określoną częstotliwością. Poszczególne stopnie alertowe uruchamiają też odpowiednie działania na poziomie centralnym i wojewódzkim.