Odra

• 21 maja odbyła się kolejna narada Zespołu Zarządzania Kryzysowego MKiŚ.
• Aktualne rekomendacje zespołu koncentrują się na zarządzaniu zasobami wodnymi dla ochrony Odry. Kluczowe działania obejmują zwiększenie przepływu Odry poprzez wykorzystanie zbiorników retencyjnych. Działania realizują Wody Polskie, które są głównym podmiotem odpowiedzialnym za gospodarkę wodną i stale współpracują w ramach zespołów roboczych ds. Odry.
• Szczegółowe wskazania ZZK MKiŚ dotyczą również zarządzania przepływami w kanałach, rzekach i zbiornikach, dla ograniczenia przemieszczania się skumulowanych ilości „złotej algi”.
• W Kanale Gliwickim pod nadzorem naukowym Instytutu Ochrony Środowiska – PIB, od 20 maja przez kilka dni aplikowany jest środek, który ma pomóc w redukcji „złotej algi” tak, aby jak najmniej tego glonu dostawało się do nurtu Odry.
• ZZK MKiŚ wprowadził nowe rekomendacje dla służb, dotyczące gotowości do działań kryzysowych, na wypadek spadku nasycenia wody tlenem, co jest możliwe przy zmiennej pogodzie i burzach.
• Dla Odry nadal obowiązuje I stopień ostrzeżenia wydany przez GIOŚ. Służby nie odnotowały śnięcia ryb w rzece Odrze.
• Badania laboratoryjne nie wykazały obecności toksyny tzw. prymnezyny w wodzie lub stwierdziły jej obecność jedynie w ilościach śladowych.

Szczegółowe informacje. Działania bieżące

Podczas kolejnej narady Zespołu Zarządzania Kryzysowego MKiŚ prowadzonej przez wiceministrę Urszulę Zielińską, eksperci wprowadzili rekomendacje, które mają poprawić sytuację w Odrze i Kanale Gliwickim. Spotkanie z udziałem przedstawicieli resortów klimatu i środowiska, przemysłu, infrastruktury oraz Wód Polskich i wojewodów pięciu nadodrzańskich województw, odbyło się 21 maja.

Zespół Zarządzania Kryzysowego MKiŚ po analizie bieżącej sytuacji, zaktualizował rekomendacje działań dla centrów zarządzania kryzysowego. Rekomendacje koncentrują się na zarządzaniu zasobami wodnymi dla ochrony rzeki Odry.

Kluczowe działania obejmują zwiększenie przepływu Odry poprzez wykorzystanie zbiorników retencyjnych, co ma na celu przeciwdziałania możliwości rozwoju algi. Dodatkowo, wydane zostały rekomendacje dotyczące zarządzania przepływami w kanałach, rzekach i zbiornikach, dla ograniczenia przemieszczania się skumulowanych ilości „złotej algi”. Działania te podejmują Wody Polskie, które są głównym podmiotem odpowiedzialnym za gospodarkę wodną i stale współpracują w ramach zespołów roboczych ds. Odry.

Wśród najnowszych zaleceń jest również szczególna kontrola wartości tlenu rozpuszczonego w wodzie, ponieważ przy burzach i nagłych załamaniach pogody, w rzekach i zbiornikach wodnych może dochodzić do gwałtownych spadków natlenienia. Taka sytuacja może prowadzić do śnięcia ryb z powodu tzw. przyduchy. Eksperci resortu zalecili, by służby były w gotowości do lokalnych akcji napowietrzania wody.

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ) monitoruje liczebność „złotej algi” w Kanale Gliwickim i Odrze. Zgodnie z analizą próbek pobranych 20 maja, inwazyjny glon występuje obecnie od miejscowości Łany, gdzie 20 maja odnotowano 29 mln komórek w litrze wody do Słubic i Cigacic, gdzie „złota alga” występuje w liczebności ok. 7-14 mln komórek w litrze wody.

Liczebność inwazyjnego glonu utrzymuje się na podobnym poziomie, co w ubiegłym tygodniu i nadal dla Odry obowiązuje I stopień ostrzeżenia wydany przez GIOŚ. Przy tym warto podkreślić, że służby nie odnotowały śnięcia ryb w Odrze. Ponadto badania laboratoryjne nie wykazały obecności toksyny prymnezyny w wodzie lub stwierdziły jej obecność jedynie w ilościach śladowych.

Sytuacja w terenie jest stale monitorowana przez służby wojewodów i pracowników Wód Polskich. Resort klimatu i środowiska pozostaje też w stałym kontakcie ze stroną niemiecką, która potwierdza wyniki polskich badań dotyczące występowania „złotej algi” oraz braku toksyczności.

Od poniedziałku 20 maja w Kanale Gliwickim pod nadzorem naukowym Instytutu Ochrony Środowiska – PIB, aplikowany jest środek, który ma pomóc w redukcji „złotej algi”, tak, aby jak najmniej tego glonu dostawało się do nurtu Odry.  

Resort klimatu i środowiska wykorzystuje wszelkie dostępne środki zaradcze, żeby ograniczyć możliwość toksycznego zakwitu „złotej algi” w Odrze.

Trwają prace nad rozwiązaniami, które umożliwią doraźnie zarządzanie ryzykiem. W środę 29 maja, odbędzie się narada międzyresortowego zespołu ds. Odry, gdzie m.in. będą przedstawione szczegóły nowego modelu hydrologicznego opracowanego przez IMGW-PIB, który umożliwi „widzenie się” zrzutów i zarządzanie nimi, by ograniczyć zjawisko kumulacji zanieczyszczeń w rzece, zwłaszcza w okresie prognozowanej suszy.

Kolejne posiedzenie Zespołu Zarządzania Kryzysowego MKiŚ jest zaplanowane na 28 maja. Wyniki badań monitoringu Odry, wraz z analizą stopnia zagrożenia, są dostępne na stronie internetowej: www.gov.pl/web/odra

- Ministerstwo Klimatu i Środowiska wraz z resortami infrastruktury, przemysłu, aktywów państwowych i MSWiA intensywnie pracuje również nad rozwiązaniem przyczyn problemu, którym jest zasolenie i zanieczyszczenie wód. Prowadzone są analizy nad możliwościami zwiększenia retencji przez zakłady przemysłowe zlokalizowane w dorzeczu Odry i realizacją inwestycji w odsalanie wód kopalnianych. Są to działania długofalowe, rozłożone w czasie, ale konieczne dla poprawy sytuacji Odry i Kanału Gliwickiego – powiedziała Urszula Zielińska, wiceministra klimatu i środowiska.