Odra

Pełna wersja raportu do pobrania na stronie.

Opracowany przez ekspertów Raport Końcowy przede wszystkim zawiera analizę zjawiska na tle danych z lat ubiegłych, w tym pogłębioną analizę sytuacji hydrologicznej, jak również analizę porównawczą zasolenia wód rzeki na tle danych z ostatnich 30 lat. Publikacja zawiera również dane i analizy będące następstwem rekomendacji eksperckich z raportu wstępnego z września 2022 r., jak np. zestawienie dotyczące wydanych w dorzeczu Odry pozwoleń wodno-prawnych oraz analizę charakterystyki ścieków zrzucanych do rzeki.

W procesie analiz eksperci zwrócili uwagę na istotną zależność pomiędzy masowym zakwitem „złotych alg” a występowaniem w wodzie związków azotu i fosforu, pochodzących ze ścieków komunalnych zrzucanych do Odry. Zgodnie z analizami naukowymi, dostępność biogenów w wodach jest kluczowa dla rozwoju fitoplanktonu. Według raportu udział ścieków komunalnych w ujęciu rocznym w zrzutach w dorzeczu Odry wynosi 60% (górnictwo odpowiada za 11% objętości zrzucanych ścieków). Najwięcej ścieków komunalnych trafia do Odry w woj. dolnośląskim.

W Raporcie Końcowym ujęty jest również obszerny materiał na temat badań „złotych alg” w Zalewie Szczecińskim i Zatoce Odrzańskiej latem 2022 r., który jest uzupełnieniem Wstępnego Raportu o sytuację w obszarze wód przejściowych.

Eksperci z Zespołu mają znaczący wkład w rozwój badań naukowych nad Prymnesium parvum „złotą algą”. Zespół naukowców określił pełną sekwencję genomu P. parvum wyizolowanego z Odry. To pierwszy w Europie i prawdopodobnie drugi na świecie przykład złożenia pełnej sekwencji nukleotydowej DNA tego organizmu.

Publikacja marcowego Raportu nie kończy prac nad badaniem toksycznych zakwitów „złotych alg”, w tym dot. przyczyn, skutków i możliwości przeciwdziałania. Zagadnienia te nadal są badane. Wymagają obszernych prac różnych środowisk, zarówno jednostek naukowych, jak i administracji państwowej oraz rządu.

Zespół powstał latem 2022 roku dla zbadania przyczyn zjawiska masowych śnięć ryb w Odrze. Zgodnie z zarządzeniem ministra klimatu i środowiska, w skład Zespołu weszli przedstawiciele Departamentu Instrumentów Środowiskowych, Departamentu Ochrony Przyrody oraz Biuro Ministra ze strony MKiŚ, jak również przedstawiciele organów i podmiotów, tj. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska (pełniący rolę Przewodniczącego Zespołu), Główny Inspektor Ochrony Środowiska, Główny Lekarz Weterynarii, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowy Instytut Badawczy, Państwowa Rada Ochrony Środowiska, Politechnika Warszawska, Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Instytut Rybactwa Śródlądowego Zakład Ichtiopatologii i Ochrony Zdrowia Ryb, Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza, Morski Instytut Rybacki - Państwowy Instytut Badawczy, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Główny Instytut Górnictwa - Śląskie Centrum Radiometrii Środowiskowej im. Marii Goeppert Mayer, Lubuski Wojewódzki Lekarz Weterynarii, Zachodniopomorski Wojewódzki Lekarz Weterynarii oraz Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy.