Odra

W spotkaniu międzyresortowego zespołu ds. Odry z udziałem minister klimatu i środowiska Pauliny Hennig-Kloski i wiceministry Urszuli Zielińskiej, uczestniczyli również wiceminister infrastruktury Przemysław Koperski, sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Czerniak, prezes Wód Polskich Joanna Kopczyńska oraz dyrektor IMGW-PIB Robert Czerniawski. W naradzie udział wzięli także przedstawiciele Ministerstwa Aktywów Państwowych, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, Instytutu Ochrony Środowiska-PIB oraz Głównej Dyrekcji Ochrony Środowiska i eksperci z departamentu strategii i analiz MKiŚ.

Jak podkreśliła minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska, poprawa stanu Odry to jeden z priorytetów dla nowego kierownictwa resortu. Z uwagi na to, że kompetencje związane z gospodarką wodną w kraju są w resorcie infrastruktury, a udział w wielu procesach mają też inne ministerstwa, konieczna jest ścisła współpraca pomiędzy różnymi resortami. Służby środowiskowe wyspecjalizowały się w wykrywaniu ryzyka masowych zakwitów „złotą algą”, ale do tego by zmniejszyć zagrożenie, niezbędne jest współdziałanie wielu organów i instytucji oraz poszerzenie katalogu działań doraźnych i długofalowych.

Kluczowe działania, na jakich skupi się ministerstwo klimatu i środowiska dla poprawy stanu Odry, Minister Paulina Hennig-Kloska przekazała już podczas posiedzenia sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, które odbyło się 6 lutego br. Wówczas poinformowała, że w resorcie ruszyły prace nad systemowym, strategicznym rozwiązaniem problemu Odry. Dla realizacji, konieczne jest m.in. rozszerzenie monitoringu i kontynuacja badań naukowych. Jak wskazała szefowa resortu klimatu i środowiska, przede wszystkim należy jednak zredukować przyczynę rozwoju i zakwitu „złotej algi”, czyli nadmierne zanieczyszczenie wody, w tym wysokie zasolenie. Głównymi kierunkami są rozwiązania związane z odsalaniem wód kopalnianych, zwiększaniem retencji oraz modyfikacją zapisów pozwoleń wodno-prawnych.

Minister klimatu i środowiska wskazała również, że aby skutecznie zapobiegać zagrożeniom środowiskowym spowodowanym przez toksyczne zakwity „złotej algi”, potrzebna jest sprawne zarządzanie oraz narzędzia, które ułatwiają podejmowanie decyzji i zachęcą społeczeństwo do współpracy w poszukiwaniu rozwiązań na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska. Kluczowe jest zwiększenie roli Międzyresortowego Zespołu ds. Odry, z uwagi na podział kompetencji związanych z gospodarowaniem wodami, zarządzaniem kryzysowym, kontrolą jakości wód i ich monitoringiem. Skuteczne zapobieganie sytuacjom kryzysowym, związanym z toksycznymi zakwitami „złotej algi” wymaga ciągłej analizy rzeki, współpracy pomiędzy służbami z różnych resortów oraz opracowywania skutecznych instrumentów ograniczających ryzyko wystąpienia zagrożeń dla ekosystemów wód. Przy tworzeniu odpowiednich rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo środowiskowe na Odrze niezbędna jest też współpraca z samorządami.

MKiŚ przewiduje również wznowienie pracy Zespołu Ekspertów jako organu o charakterze pomocniczym i doradczym, aby zapewnić stałą współpracę ze środowiskiem naukowym. Zespół ten ma służyć wymianie wiedzy i dobrych praktyk, zgłaszaniu propozycji działań  i inwestycji, które mogą chronić Odrę w przyszłości przed podobną katastrofą.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska zamierza włączyć w dialog stronę społeczną. Zwłaszcza w prace nad tworzeniem odpowiednich rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo środowiskowe na Odrze.

Minister klimatu i środowiska zapowiada również wzmocnienie kompetencji w obszarze wodnym w ministerstwie. Służby środowiskowe w systemie interwencyjnym analizują zagrożenie rozwoju „złotej algi” w rzekach. Obecnie badania są prowadzone w 13 punktach pomiarowo-kontrolnych, z czego 11 punktów znajduje się w dorzeczu rzeki Odry, a 2 punkty  w dorzeczu rzeki Wisły. Z początkiem sezonu wegetacyjnego planowane jest wzmożenie monitoringu. Informacje są publikowane na portalu: www.gov.pl/web/odra