Odra

Najważniejsze informacje

• MKiŚ działa na rzecz poprawy stanu ekologicznego Odry – 16 lipca 2024 r. odbyło się kolejne posiedzenie zespołu międzyresortowego. Spotkanie prowadziła Urszula Zielińska, wiceministra klimatu i środowiska.
• Resort klimatu i środowiska na bieżąco monitoruje sytuację na rzece – obecnie sytuacja na Odrze i w Kanale Gliwickim ustabilizowała się, ale nie można wykluczyć wzrostu liczebności „złotej algi” i pojawienia się kolejnych, punktowych epizodów śnięcia ryb. Zwłaszcza przy nasileniu suszy i fal upałów, które mają duży wpływ na jakość wód w rzekach.
• Obok monitoringu oraz bieżącego zarządzania ryzykiem na Odrze, zespół międzyresortowy kontynuuje też prace systemowe. Resort Przemysłu opracowuje plan inwestycyjny w celu obniżenia zasolenia wód Odry. Trwają prace nad strategią finansową dla działań na rzecz Odry. Rozwijany jest aktywny model hydrologiczny IMGW-PIB, który umożliwia prognozowanie sytuacji na rzece i „widzenie się” zrzutów przemysłowych.
• W toku są prace nad zmianami regulacji prawnych. Do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów trafił projekt nowelizacji specustawy. Ministerstwo Infrastruktury planuje zmianę niektórych zapisów, m.in. usunięcie dużych inwestycji hydrotechnicznych i stworzenie katalogu działań służącego renaturyzacji rzeki.
• Kolejne posiedzenie zespołu międzyresortowego ma być poświęcone renaturyzacji Odry.

Informacje rozszerzone

• Kluczowym narzędziem do bieżącego monitorowania ryzyka powstania zakwitu „złotej algi” jest monitoring interwencyjny przeprowadzany przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.
• Obecnie w Odrze i Kanale Gliwickim obserwowany jest czasowy zanik liczebności „złotej algi”, do poziomu poniżej stopnia ostrzegawczego.
• Szczegółowe dane dotyczące poziomu zagrożenia oraz liczebności „złotej algi” są udostępnione na stronie internetowej: gov.pl/odra w zakładce: Badania Odry (baner: Analiza stopnia zagrożenia).
• Monitoring Interwencyjny GIOŚ wskazuje, że największe liczebności "złotej algi" Prymnesium parvum są odnotowywane w starorzeczach i zbiornikach Odry. W starorzeczu w Januszkowicach obowiązuje I stopnień zagrożenia na podstawie procedury GIOŚ dotyczącej prowadzonego monitoringu interwencyjnego Prymnesium parvum „złotej algi". Monitoringiem interwencyjnym jest objęte również Jezioro Dąbie, gdzie obecnie liczebność "złotej algi" jest poniżej poziomu ostrzegawczego.
• Główny Inspektorat Ochrony Środowiska monitoruje też systematycznie Wisłę. Dane nie stwierdzają obecności „złotej algi” w Wiśle.
• Wyniki analiz przekazywane są podmiotom odpowiedzialnym za działania bieżące i kryzysowe na wodach, m.in. Wodom Polskim i nadzorującemu je Ministerstwu Infrastruktury, a także Ministerstwu Przemysłu, MSWiA, RCB oraz służbom wojewodów z 5 nadodrzańskich województw.
• Ministerstwo Infrastruktury odpowiedzialne za obszar gospodarki wodnej, obok prac nad nowelizacją specustawy odrzańskiej, prowadzi szereg innych działań kierunkowych. Podległe ministerstwu Wody Polskie koordynują prace zespołu ds. zrzutów. Na bieżąco realizują przegląd pozwoleń wodno-prawnych.
• 16 lipca 2024 r. powołana została Państwowa Rada Gospodarki Wodnej, która będzie przygotowywała propozycje, opinie oraz wnioski dotyczące gospodarki wodnej, w szczególności w zakresie poprawy stanu zasobów wodnych, gospodarowania wodami, stanu infrastruktury wodnej oraz ochrony przeciwpowodziowej i skutków suszy.
• Resort Przemysłu opracowuje plan inwestycyjny związany z tworzeniem systemów retencyjno-dozujących i instalacji odsalających wody kopalniane.
• W ramach stworzonej wspólnej strategii NFOŚiGW i WFOŚiGW na lata 2025-2028, aktualnie powstają indywidualne strategie, które będą uwzględniały działania na rzecz Odry.
• Rozwijana jest współpraca ze stroną niemiecką, 2 lipca 2024 r. odbyło się spotkanie minister klimatu i środowiska Pauliny Hennig-Kloski z niemiecką minister środowiska Steffi Lemke w ramach polsko-niemieckich konsultacji międzyrządowych. W ramach bilateralnej współpracy, co miesiąc odbywają się spotkania eksperckie. Utrzymana jest również stała, robocza współpraca, wraz z wymianą danych na temat bieżącej sytuacji na Odrze.