Energy Technology Perspectives 2023
07.02.2023
W styczniu br. Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) opublikowała flagową publikację aktualizowana co dwa lata pt. Energy Technology Perspectives 2023. Raport ten od 2006 roku jest nieodzownym źródłem wiedzy na temat wszystkich kwestii związanych z technologiami energetycznymi i stanowi prze-wodnik zarówno dla rządów jak i przemysłu na temat najważniejszych trendów, szans i ryzyka związanych z powstającym nowym systemem energetyczno-ekonomicznym.
Podczas webinarium prasowego publikującego najnowszy raport IEA Dyrektor Wykonawczy Agencji Fatih Birol podkreślił, że świat wchodzi właśnie w nową erę industrialną opartą na produkcji czystych technologii energetycznych dla różnych sektorów. Raport TEP 2023 będzie kluczowy jako światowy przewodnik dla producentów technologii i całego łańcucha dostaw – od wydobycia minerałów, poprzez produkcję do dystrybucji. Powstający nowy system energetyczno-ekonomiczny przyniesie wiele korzyści. Z analizy wynika, że globalny rynek kluczowych masowo produkowanych technologii energetycznych będzie wart około 650 mld USD rocznie do 2030 r., czyli ponad trzykrotnie więcej niż obecnie, jeśli kraje na całym świecie w pełni zrealizują swoje zapowiedziane zobowiązania dotyczące energii i klimatu. Związane z tym miejsca pracy w sektorze produkcji czystej energii wzrosłyby ponad dwukrotnie - z obecnych 6 mln do prawie 14 mln w 2030 r. - a w kolejnych dekadach, w miarę postępu przemian, spodziewany jest dalszy szybki wzrost przemysłu i zatrudnienia.
Jednocześnie obecne łańcuchy dostaw technologii potrzebnych do transformacji energetycznej niosą ze sobą ryzyko w postaci dużej koncentracji geograficznej wydobycia i przetwarzania zasobów oraz produkcji technologii. W przypadku technologii takich jak panele słoneczne, wiatr, baterie do pojazdów elektrycznych (EV), elektrolizery i pompy ciepła, trzy największe kraje produkujące odpowiadają za co najmniej 70% zdolności produkcyjnych dla każdej technologii - przy czym we wszystkich z nich dominują Chiny. Co więcej, znaczna część wydobycia kluczowych minerałów jest skoncentrowana w niewielkiej liczbie krajów. Na przykład Demokratyczna Republika Konga produkuje ponad 70% światowego kobaltu, a tylko trzy kraje - Australia, Chile i Chiny - odpowiadają za ponad 90% światowej produkcji litu, kluczowego składnika baterii dla EV.
Świat już teraz dostrzega zagrożenia związane z napiętymi łańcuchami dostaw, które w ostatnich latach spowodowały wzrost cen technologii, utrudniając krajom transformację i czyniąc ją bardziej kosztowną. Rosnące ceny kobaltu, litu i niklu doprowadziły do pierwszego w historii wzrostu cen baterii EV (w 2022 r. wzrost globalnie o prawie 10%). Koszt turbin wiatrowych poza Chinami również rośnie po latach spadków, a podobne tendencje można zaobserwować w fotowoltaice.
Dywersyfikacja produkcji technologii oraz dostaw minerałów krytycznych jest konieczna, inaczej pozostanie wysokie ryzyko przerw w dostawach – jak teraz w przypadku gazu ziemnego i innych paliw kopalnych. IEA widzi jednak pozytywne zmiany w politykach rządowych w ostatnim czasie. Kraje opracowują nowe strategie biorące pod uwagę wspomniane wyzwania – np. US (Inflation Reduction Act), EU (RePowerEU), JP (Green Transformation of Japan), Indie – nowe programy wsparcia dla producentów.
Cały raport dostępny jest publicznie na stronie IEA: https://www.iea.org/news/the-world-is-entering-a-new-age-of-clean-technology-manufacturing-and-countries-industrial-strategies-will-be-key-to-success
Photo: ©IEA 2023
IEA (2023), Energy Technology Perspectives 2023, IEA, Paris https://www.iea.org/reports/energy-technology-perspectives-2023, License: CC BY 4.0