Polska w OECD

„Od chwili uruchomienia w 2000 r. badanie PISA okazało się skutecznym katalizatorem reform mających na celu poprawę jakości i wpływu systemów edukacji na całym świecie. Jest to potężne narzędzie, z którego mogą skorzystać decydenci, aby zapewnić maksymalną skuteczność swoich systemów edukacji. Wiedza i umiejętności mają fundamentalne znaczenie dla zapewnienia młodym ludziom najlepszych możliwości rozwoju, przystosowania się do szybko zmieniającego się świata, wnoszenia wkładu, uczestnictwa, osiągania postępów oraz korzystania z możliwości, jakie stoją przed nimi” - powiedział Sekretarz Generalny OECD Mathias Cormann, ogłaszając publikację raportu 5 grudnia 2023 r.

W porównaniu do poprzedniej edycji z 2018 r.  w obecnym badaniu odnotowano gorsze wyniki wśród wszystkich państw OECD: o 10 punktów w czytaniu i o prawie 15 punktów w matematyce. Największy spadek pod względem zdolności matematycznych miał miejsce w Niemczech, Islandii, Holandii, Norwegii i Polsce, tj. o 25 lub więcej punktów między 2018 r. i 2022. Z kolei najlepsze wyniki w matematyce osiągnęły państwa azjatyckie (Singapur, Tajwan, Japonia, Korea, Chiny), natomiast w nauce Estonia i Kanada, a w czytaniu Irlandia, Japonia, Korea, Tajwan i Estonia.

Warto zauważyć, że od poprzedniej edycji wiele państw, tj. Kambodża, Kolumbia, Kostaryka, Indonezja, Maroko, Paragwaj czy Rumunia, skutecznie rozszerzyło dostęp do edukacji, poczyniwszy znaczne postępy w kierunku powszechnego szkolnictwa średniego.  Z kolei analizując wpływ pandemii na wyniki w nauce należy zauważyć, że blisko połowa uczniów doświadczyła zamknięcia szkół na ponad trzy miesiące. Wyniki badania nie wykazały jednak silnej korelacji między ocenami uczników ze szkół, które były na krótko zamykane (np. Islandia, Szwecja, Tajwan), a tymi, których szkoły były zamknięte na długi (np. Brazylia, Irlandia, Jamajka). Badanie dowiodło natomiast, że dostępność nauczycieli, którzy pomagali uczniom w czasie pandemii, miała najsilniejszy związek w przypadku wyników w matematyce. Mimo to tylko jeden na pięciu uczniów przyznał, że w 2022 r. otrzymał dodatkową pomoc od nauczycieli na niektórych lekcjach, a osiem procent nigdy lub prawie nigdy nie otrzymało dodatkowego wsparcia.

Najnowsze badanie PISA pokazuje również szybko zmieniający się wpływ technologii na wyniki edukacyjne dzieci. Dowodzi, że umiarkowane korzystanie z urządzeń cyfrowych w szkole wiąże się z lepszymi wynikami, ale zależy to od technologii wykorzystywanej do wspierania, a nie odwracania uwagi od nauki.

Uczniowie, którzy spędzali średnio do jednej godziny dziennie w czasie wolnym przed urządzeniami cyfrowymi, uzyskali o 49 punktów więcej punktów z matematyki niż uczniowie, którzy spędzali od pięciu do siedmiu godzin dziennie. Z kolei blisko połowa badanych uczniów uznała, że odczuwa zdenerwowanie lub niepokój, jeśli ich telefon nie znajduje się w pobliżu, a 65% stwierdziło, że rozprasza je używanie urządzeń cyfrowych, przede wszystkim na lekcjach matematyki (tacy uczniowie uzyskali średnio o 15 punktów mniej punktów w testach matematycznych w porównaniu do uczniów, którzy nie zgłaszali takich uwag).

Pełny raport z badania PISA, z podziałem na kraje i danymi źródłowymi, jest dostępny na stronie www.oecd.org/pisa

Więcej informacji:

https://www.oecd-ilibrary.org/education/pisa-2022-results-volume-i_53f23881-en

https://www.oecd-ilibrary.org/education/pisa-2022-results-volume-ii_a97db61c-en

---

OECD (2023), PISA 2022 Results (Volume I): The State of Learning and Equity in Education, PISA, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/53f23881-en

OECD (2023), PISA 2022 Results (Volume II): Learning During – and From – Disruption, PISA, OECD Publishing,  Paris, https://doi.org/10.1787/a97db61c-en

Photo:©OECD 2023; Cover©Halfpoint/Shutterstock.com