W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Jak inwestycje zagraniczne wpływają na lokalne MŚP?

20.10.2023

Pod koniec czerwca Sekretariat OECD rozpoczął przygotowania nowego raportu „Strengthening FDI and SME Linkages in Poland”, którego celem będzie przeanalizowanie wpływu napływu inwestycji zagranicznych na produktywność i innowacyjność polskich małych i średnich przedsiębiorstw. Raport, którego prezentacja jest przewidywana na II połowę 2024 r., powstaje dzięki grantowi Unii Europejskiej i współpracy ekspertów OECD zajmujących się tematyką polityki inwestycyjnej oraz wspierania przedsiębiorczości i innowacyjności.

OECD

Silny wzrost gospodarczy Polski w ciągu ostatnich dwóch dekad w dużej mierze był napędzany znaczącymi bezpośrednimi inwestycjami zagranicznymi w sektorze produkcyjnym i szybką integracją z globalnymi sektorami gospodarki, odzwierciedlającymi konkurencyjne koszty pracy, bliskość rynków europejskich i otwartość handlową. To z kolei ułatwiło transfer technologii i wsparło wzrost zatrudnienia i produktywności. Inwestycje zagraniczne mają dobrze zdywersyfikowaną strukturę przemysłową (np. motoryzacja, transport, telekomunikacja, farmaceutyka, produkcja, handel detaliczny, usługi profesjonalne), jednak koncentrują się głównie w regionie stołecznym i południowo-zachodniej części kraju, w związku z czym transfer wiedzy i technologii z inwestycji może nie docierać do słabiej rozwiniętych regionów na wschodzie Polski. Z drugiej strony przewaga mikro i mniejszych firm o niskiej produktywności i słabszej zdolności do innowacji, zwiększania skali działalności i wkraczania na rynki międzynarodowe jest od dawna postrzegana jako bariera rozwojowa polskiej gospodarki,  w szczególności we wschodnich regionach kraju. OECD zwraca uwagę, że chociaż poziomy wydajności pracy w Polsce są na równi ze średnią OECD, o tyle dysproporcje regionalne są wysokie – jeszcze w 2020 r. produktywność pracy w Warszawie była ponad dwukrotnie wyższa niż od najsłabszego pod tym względem województwa lubelskiego.

W tym kontekście przygotowywana przez OECD ocena powiązań między BIZ a MŚP przynosi możliwość analizowania potencjału przenoszenia produktywności i innowacji z napływających BIZ oraz badania zdolności polskich MŚP do absorpcji tych przepływów, np. jako dostawców, klientów lub partnerów zagranicznych przedsiębiorstw wielonarodowych. Ocena istniejących ram instytucjonalnych i wykorzystywanych narzędzi powinna ułatwiać decyzje polityczne o sposobach przyciągania BIZ opartych na wiedzy i wspieraniu MŚP w pokonywaniu barier utrudniających ich wzrost i modernizację, zgodnie z ogólnym celem, jakim jest zwiększenie odporności polskiej gospodarki na wstrząsy zewnętrzne i przyspieszenie jej transformacji w kierunku gospodarki opartej na wiedzy. Biorąc pod uwagę istniejące różnice regionalne w wynikach BIZ i MŚP, przegląd położy szczególny nacisk na zmiany polityczne mające na celu osiągnięcie bardziej równomiernego rozwoju terytorialnego i wykorzystanie roli samorządów terytorialnych we wspieraniu powiązań BIZ i MŚP opartych na wiedzy w słabszych gospodarczo regionach.

Przygotowywany przez OECD raport krajowy będzie zatem zawierać:

  • Diagnozę sprzyjających warunków i kanałów dla powiązań BIZ-MŚP (przegląd i analiza porównawcza struktury gospodarczej Polski, zaawansowania technologicznego i integracji z gospodarką światową, analiza charakterystyki działalności i zagranicznych przedsiębiorstw wielonarodowych w Polsce oraz ich bezpośredniego wkładu we wzrost produktywności; ocena wyników polskich MŚP, ze szczególnym uwzględnieniem ich innowacyjności i zdolności do internacjonalizacji; analiza powiązań BIZ-MŚP poprzez szereg kanałów dyfuzji, w tym lokalne łańcuchy wartości, partnerstwa kooperacyjne lub efekty konkurencji i naśladownictwa);
  • Ocenę instytucji i polityk promocji inwestycji, rozwoju MŚP, innowacji i rozwoju regionalnego (przegląd otoczenia instytucjonalnego i skuteczności mechanizmów koordynacji polityk w obszarach promocji inwestycji, rozwoju MŚP, innowacji i rozwoju regionalnego; ocena polskich ram regulacyjnych i zestawu polityk wpływających na powiązania między BIZ a MŚP oraz potencjał przenoszenia produktywności; zestaw rekomendacji dotyczących poprawy klimatu biznesowego, ram promocji inwestycji i potencjału MŚP);
  • Analizę – na przykładzie województw małopolskiego i kujawsko-pomorskiego – geograficznego i regionalnego wymiaru powiązań między BIZ a MŚP (analiza lokalnych trendów dotyczących BIZ i MŚP jak np. baza umiejętności, bliskość rynków, lokalne ekosystemy oraz ocena potencjału przenoszenia produktywności; ocena jakości wielopoziomowego zarządzania i regionalnych inicjatyw politycznych; zestaw rekomendacji dot. roli władz regionalnych i lokalnych we wspieraniu powiązań między BIZ a MŚP w lokalnych gospodarkach).

Raport dla Polski jest częścią szerszego wspólnego projektu badawczego Komisji Europejskiej i OECD, którego celem jest doradzanie rządom krajowym i regionalnym w zakresie pełniejszego wykorzystania potencjału powiązań między BIZ a MŚP, przyciągania nowych, wysokiej jakości BIZ przy jednoczesnym poprawianiu produktywności i możliwości MŚP.  Założenia tego projektu zawarte są w materiale „Policy Toolkit for Strengthening FDI and SME Linkages”, który zawiera m.in. wstępne zmapowanie środowiska instytucjonalnego i regulacji polityk na styku BIZ i MŚP w 27 państwach członkowskich UE, w tym strukturę organiacyjną i zadania różnych instytucji publicznych, typu międzyinstytucjonalnych mechanizmów koordynacji, czy wreszcie przegląd wykorzystywanych instrumentów.

Na podstawie tego mapowania oraz dwóch pierwszych raportów dla Portugalii i Słowacji wypracowano ramy koncepcyjne i zestaw narzędzi diagnostycznych do oceny warunków sprzyjających i kanałów dyfuzji, poprzez które BIZ wpływają na produktywność i innowacyjność MŚP. Nawet jeśli kraje lub regiony przyciągają wysokiej jakości BIZ i goszczą MŚP osiągające dobre wyniki, efekty ich współpracy mogą nie zmaterializować się automatycznie. Z tego względu w publikacji wskazano szereg kluczowych obszarów interwencji publicznej do podjęcia przez instytucje działających na różnych szczeblach (krajowym i/lub lokalnym/regionalnym), a także na przecięciu polityki inwestycyjnej, MŚP i przedsiębiorczości, innowacji i rozwoju regionalnego:

  • Poprawa ram zarządzania dla polityk BIZ-MŚP – skuteczniejsza koordynacja i dostosowanie wielu instytucji zaangażowanych w projektowanie i wdrażanie polityk BIZ-MŚP, która powinna być starannie dostosowana do kontekstu krajowego i ich ogólnych systemów zarządzania, również do systematycznej oceny wpływu polityki i konsultacji z inwestorami zagranicznymi i lokalnymi MŚP;
  • Przyciąganie BIZ zwiększających produktywność – otwarte, przejrzyste i niedyskryminujące otoczenie regulacyjne ma fundamentalne znaczenie dla przyciągnięcia BIZ, które tworzą powiązania z gospodarką przyjmującą, a różne rodzaje zachęt inwestycyjnych powinny być przejrzyste, podlegać regularnym przeglądom i być ukierunkowane na działalność gospodarczą z większym potencjałem dyfuzji wiedzy;
  • Wspieranie zdolności absorpcyjnych MŚP, które wymaga kompleksowego zestawu usług wsparcia biznesowego, aby pomóc im w dostępie do strategicznych zasobów umiejętności, finansów i innowacji, których potrzebują do poprawy produktywności, zwłaszcza poprzez Podnoszenie jakości lokalnej sieci i infrastruktury wiedzy, w tym uniwersytetów, instytucji badawczych, biur transferu technologii, inkubatorów przedsiębiorczości i akceleratorów itp.;
  • Wzmocnienie pozytywnych czynników ekonomicznych, strukturalnych i geograficznych danego kraju lub regionu (np. specjalizacja przemysłowa, wyposażenie w zasoby lub istnienie aglomeracji gospodarczych) poprzez inwestycje w innowacje i sieci, wzmacnianie klastrów i silniejsze włączenie w globalne łańcuchy wartości w celu wzmocnienia wzorców specjalizacji i promowania dyfuzji innowacji;
  • Wzmocnienie kanałów dyfuzji pomiędzy BIZ i MŚP poprzez promowanie powiązań w łańcuchu wartości i partnerstw strategicznych (np. programy rozwoju dostawców lub systemy zachęt skierowane do inwestorów zagranicznych), wspieranie mobilności wysoko wykwalifikowanych pracowników z BIZ do krajowego ekosystemu przedsiębiorczości, tworzenie warunków rynkowych dla uczciwej konkurencji i wymiany wiedzy między firmami zagranicznymi i krajowymi, np. poprzez korzystne ramy ochrony praw własności intelektualnej (IPR).

Więcej informacji: https://www.oecd-ilibrary.org/industry-and-services/policy-toolkit-for-strengthening-fdi-and-sme-linkages_688bde9a-en

Więcej informacji o całości projektu na stronie: https://www.oecd.org/industry/smes/fdi-sme.htm.

Aby dowiedzieć się więcej o metodologii prac nad raportem, sięgnij po „Policy Toolkit for Strengthening FDI and SME Linkages”  dostępny na https://www.oecd-ilibrary.org/industry-and-services/policy-toolkit-for-strengthening-fdi-and-sme-linkages_688bde9a-en.

Poznaj również wcześniejsze opracowania dla Portugalii (https://www.oecd-ilibrary.org/finance-and-investment/strengthening-fdi-and-sme-linkages-in-portugal_d718823d-en) i Słowacji (https://www.oecd-ilibrary.org/finance-and-investment/strengthening-fdi-and-sme-linkages-in-the-slovak-republic_972046f5-en).


OECD (2023), Policy Toolkit for Strengthening FDI and SME Linkages, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/688bde9a-en

Photo : OECD

 

 

 

 

{"register":{"columns":[]}}