Polska w OECD

– Serdecznie gratuluję pani Oldze Tokarczuk, niekwestionowanej ambasador polskiej kultury – powiedział minister spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz.

Olga Tokarczuk urodziła się 29 stycznia 1962 r. w Sulechowie k. Zielonej Góry w rodzinie nauczycieli. Jej ojciec pracował także w szkolnej bibliotece, gdzie jako dziecko Olga Tokarczuk zainteresowała się literaturą. Ukończyła psychologię na Uniwersytecie Warszawskim. Po studiach przeniosła się do Wrocławia, a następnie  do Wałbrzycha, gdzie pracowała jako terapeutka. Od 1998 r. polska pisarka mieszka w małej wsi Krajanów k. Nowej Rudy.

Jest autorką 17 książek – powieści, zbiorów opowiadań, esejów, a także scenariuszy filmowych. W 1993 r. opublikowała swoją pierwszą powieść „Podróż ludzi księgi”. Książka została dobrze przyjęta w Polsce i wyróżniona nagrodą za najlepszy debiut. Prawdziwy sukces przyniosła jej trzecia powieść „Prawiek i inne czasy”, wydana w 1996 r. Rodzinna saga rozgrywa się w mitycznej wiosce Prawiek w samym sercu Polski, strzeżonej przez czterech archaniołów. Książka została przetłumaczona na wiele języków, a Tokarczuk zyskała międzynarodową sławę.

Kolejna publikacja „Dom dzienny, dom nocny” (1998) stanowi mieszankę opowieści i obrazów, przedstawiającą region ukształtowany przez wiele kultur, indywidualnych losów i perspektyw. Zainspirowana mapami i zewnętrzną perspektywą pisarka wydała w 2007 r. książkę „Bieguni”. Za tę powieść w 2018 r. zdobyła nagrodę Man Booker International.

W 2009 r. Olga Tokarczuk opublikowała powieść „Prowadź swój pług przez kości umarłych”, napisaną w konwencji kryminału. Powieść stała się podstawą filmu „Pokot” w reżyserii Agnieszki Holland. Z kolei „Prowadź swój pług przez kości umarłych” znalazło się na krótkiej liście książek nominowanych do nagrody Man Booker International 2019.

Magnum opus Tokarczuk to imponująca powieść historyczna „Księgi Jakubowe” z 2014 r., która opowiada historię Jakuba Franka, Żyda, który w XVIII w. jako przywódca religijny prowadził nawrócenie rodaków na katolicyzm.

Obecnie Olga Tokarczuk jest jedną z najbardziej uznanych i odnoszących sukcesy komercyjne polskich autorek. Jest laureatką wielu nagród, w tym nagrody Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, Nagrody Fundacji im. Kościelskich, Międzynarodowej Nagrody Literackiej Kulturhuset Stadsteatern w Sztokholmie. Dwukrotnie – w 2008 i 2015 r. – została laureatką Nagrody Literackiej Nike, pięciokrotnie zdobyła Nike Czytelników. W 2019 r. „Księgi Jakubowe” przetłumaczone przez Marylę Laurent zdobyły nagrodę Prix Laure Bataillon Award za najlepszą książkę obcojęzyczną przetłumaczoną na język francuski.

10 października 2019 r. Olga Tokarczuk dołączyła do grona polskich laureatów literackiej Nagrody Nobla: Henryka Sienkiewicza, Władysława Reymonta, Isaaca Bashevisa Singera, Czesława Miłosza i Wisławy Szymborskiej.

Fot. Maciej Kulczycki/PAP