Special IEA Ministerial
23.02.2023
W dniu 15 lutego 2023 r. miało miejsce spotkanie ministerialne IEA na temat rynków gazu i bezpieczeństwa dostaw, w którym udział wzięli ministrowie odpowiedzialni za energię z krajów członkowskich IEA, a także z Bułgarii, Chorwacji, Gruzji, Łotwy, Mołdawii, Rumunii, Słowenii i Ukrainy oraz przedstawicieli Ko-misji Europejskiej. Polskę w trakcie wydarzenia reprezentowała Pani Anna Moskwa Minister Klimatu i Środowiska.
Ministrowie omówili wspólne działania i mechanizmy współpracy w celu ograniczenia skutków nieuzasadnionej inwazji Rosji na Ukrainę, a zwłaszcza kryzysu energetycznego w Europie, oraz zaproponowali środki mające zaradzić globalnym skutkom tego kryzysu energetycznego, utrzymując jednocześnie wysokie tempo transformacji energetycznej.
Minister Klimatu i Środowiska Polski Anna Moskwa podkreśliła znaczenie współpracy międzynarodowej w budowaniu bezpieczeństwa energetycznego, potrzebę opierania się na stabilnych i odpowiedzialnych partnerach w budowaniu więzi a także potrzebę solidarności. Minister wskazała także na konsekwencję działań na polu krajowym i szereg kluczowych inwestycji – takich jak budowę Baltic Pipe, połączeń gazowych z Litwą i Słowacją, rozbudowę terminala LNG w Świnoujściu, które pozwoliły na uniezależnienie się Polski od dostaw gazu rosyjskiego.
Dyrektor Wykonawczy IEA Fatih Birol podczas posiedzenia przestrzegł natomiast przed zbytnim optymizmem w ocenie obecnej sytuacji na rynku gazu, która jest dziś w lepszej kondycji niż wielu spodziewało się rok temu. Jak wskazał szef IEA, że zima 2023-2024 będzie prawdopodobnie prawdziwym testem. Konkretne kroki, uzgodnione przez ministrów, a także solidarność, dają jednak coraz większą pewność, że Europa i kraje dotknięte skutkami rosyjskiej agresji dobrze przygotują się na kolejną fazę kryzysu.
W związku z posiedzeniem Sekretariat IEA przygotował raport na temat tego jak przygotować się do zimy 2023/2024, który w całości dostępny jest na stronie IEA: https://www.iea.org/reports/background-note-on-the-natural-gas-supply-demand-balance-of-the-european-union-in-2023 Raport zwraca uwagę na niezwykle szeroki wachlarz niepewności w 2023 r. pod jakiego wpływem może być globalny i europejski rynek gazu. Jeżeli nie zostaną one złagodzone poprzez odpowiednie polityki i działania rządowe, będziemy świadkami wzmożonych napięć na rynku.
Raport zawiera 4 główne działania na poziomie polityk, które Europa musi wdrożyć aby wzmocnić regionalne bezpieczeństwo gazowe. Działania te obejmują: zmniejszenie popytu na gaz ziemny w sposób strukturalny m.in. poprzez poprawę efektywności energetycznej, rozwijanie OZE, inwestycje w pompy ciepła i zmiany behawioralne; dalszą optymalizację wykorzystania istniejącej infrastruktury i realizacja pozostałych projektów priorytetowych w zakresie infrastruktury gazowej; wzmacnianie solidarności w regionie europejskim, szczególnie wobec potrzeb gazowych Ukrainy i Mołdawii, wzmocnienie połączeń transgranicznych i wspólne korzystanie z infrastruktury europejskiej; wzmocnienie przejrzystości rynku i ułatwienie wymiany danych dotyczących dostaw energii w krajach członkowskich IEA.
Po posiedzeniu ministrowie opublikowali wspólne oświadczenie w którym rekomendowali dalsze monitorowanie sytuacji na rynku gazowym poprzez powołaną w ramach IEA grupę zadaniową ds. bezpieczeństwa dostaw gazu, tekst oświadczenia: https://www.iea.org/news/ministers-from-around-40-countries-meet-to-discuss-the-current-gas-crisis-and-collaborative-actions-on-global-energy-security-and-the-clean-energy-transition