Szybkie tempo wzrostu irlandzkiego PKB
11.02.2020
Gospodarka Irlandii znajduje się w fazie silnego wzrostu, przede wszystkim ze względu na szybki rozwój i wysoką produktywność międzynarodowych przedsiębiorstw, które mają swoje siedziby na zielonej wyspie. Z kolei wysoki popyt wewnętrzny i zewnętrzny oraz wciąż korzystne uwarunkowania monetarne stymulują prywatne inwestycje.
Wzrost gospodarczy Irlandii utrzymuje się od 2014 r. na bardzo wysokim poziomie, dzięki czemu Irlandczycy są drugim najbogatszym narodem w UE, w oparciu o PKB lub PNB na mieszkańca. Irlandzka gospodarka ma wyjątkową specyfikę, co sprawia, że często trudno jest ją porównywać z innymi krajami OECD. Charakteryzuje ją m.in. bardzo wysoka atrakcyjność podatkowa dla firm międzynarodowych (MNEs), ogromny napływ kapitału (niematerialnego) z zagranicy – co prowadzi do ogromnych fluktuacji, oraz jej wyjątkowa podatność na Brexit. W konsekwencji, irlandzkie rachunki narodowe zostały w ostatnich latach w znacznym stopniu zniekształcone przez działalność międzynarodowych korporacji (MNEs), co skłoniło władze do opracowania i wykorzystywania nowych wskaźników analitycznych, takich jak zmodyfikowany produkt narodowy brutto (PNB*;) i zmodyfikowany popyt krajowy. O wysokiej zmienności irlandzkiej gospodarki, świadczy m.in. niedawny ogromny wzrost wpływów z CIT (prawdopodobnie ulegnie on odwróceniu w perspektywie średnioterminowej). Irish Fiscal Advisory Council oszacował, że wpływy z podatku dochodowego od osób prawnych w 2018 r. były o 30-60% (co odpowiada 1½-3 % PNB*) wyższe niż oczekiwano w oparciu o wyniki gospodarki bez wpływu MNE. Należy przy tym zaznaczyć, że koncentracja wpływów z CIT nadal rośnie: 10 największych przedsiębiorstw podlegających opodatkowaniu miało 45% udział w całkowitych dochodach z CIT w 2018 r., co oznacza wzrost z 39% w 2017 r. Ostatnia poprawa sytuacji budżetowej Irlandii w dużej mierze wynika z niespodziewanych wpływów z podatku CIT i oszczędności z tytułu odsetek. W 2018 r. wpływy jednorazowe zostały częściowo wykorzystane do sfinansowania przekroczenia planowanych wydatków budżetowych w takich dziedzinach, jak opieka zdrowotna i społeczna.
Wskaźniki długu publicznego nadal wykazują tendencję spadkową, ale dług brutto sektora instytucji rządowych i samorządowych pozostaje wysoki i wynosi ponad 100% PNB*. W przypadku Irlandii PNB* jest lepszym wskaźnikiem odzwierciedlającym zdolność rządu do spłaty zadłużenia, ponieważ w mniejszym stopniu dotykają go czynniki jednorazowe związane z działalnością MNE. W ujęciu per capita, dług publiczny jest jednym z najwyższych w OECD. Ponad połowa długoterminowych irlandzkich obligacji skarbowych znajduje się w posiadaniu nierezydentów, co wiąże się z wyższym ryzykiem tzw. nagłego zatrzymania w przypadku kryzysu gospodarczego. Ryzyko refinansowania jednak zostało zmniejszone dzięki znacznemu wzrostowi średniej zapadalności irlandzkiego długu publicznego w ciągu ostatniej dekady. W 2018 r. średni termin zapadalności długu był wysoki w porównaniu z innymi krajami europejskimi i wynosił ponad 10 lat.
Brexit: Pomimo silnego zagregowanego wzrostu eksportu, Brexit i spowolnienie gospodarcze w Wielkiej Brytanii (kraj ten stanowi 14% całego irlandzkiego eksportu) zaczęły wpływać na handel irlandzki w niektórych sektorach. Od 2016 r. eksport maszyn i urządzeń, chemikalia i turystyka ulegają stagnacji lub spadkowi. W 2018 r. OECD przedstawiło szacunki (przy wykorzystaniu modelu METRO), z których wynika, że eksport irlandzki w niektórych sektorach, takich jak rolnictwo i żywność, może spaść o ok. 20% w przypadku zawarcia umowy handlowej między UK a UE bazującej na regulacjach WTO.
Utrzymująca się niepewność związana z Brexitem ogranicza inwestycje przedsiębiorstw i prywatną konsumpcję. Budownictwo mieszkaniowe i projekty związane z kapitałem publicznym wspierają gospodarkę, chociaż rosnące ograniczenia zdolności produkcyjnych mogą hamować wzrost w tych obszarach. Stopa bezrobocia będzie nadal spadać do historycznie niskiego poziomu, a presja płacowa zwiększa się. W miarę jak wyższe płace będą się dalej przyczyniać do wzrostu cen, konkurencyjność będzie się pogarszać, (o ile nie nastąpi ponowny wzrost wydajności). Spowolnienie popytu u głównych partnerów handlowych Irlandii przyczyni się również do niższego wzrostu eksportu. OECD przewiduje, że w przypadku Brexitu z porozumieniem polityka fiskalna będzie miała zasadniczo neutralny wpływ na gospodarkę.
Więcej informacji:
http://www.oecd.org/economy/ireland-economic-snapshot/
Photo:©2018; Cover© Paul Campbell/Shutterstock.com