Polska w OECD

Wydatki inwestycyjne na OZE, sieci i magazyny energii są wyższe niż całkowite wydatki na sektor ropy, gazu i węgla.  Wzrost ten był m.in. możliwy ze względu na spadające koszty technologii – np. koszty paneli słonecznych spadły o 30% w ciągu ostatnich dwóch lat, podobnie w przypadku cen minerałów krytycznych, szczególnie tych wykorzystywanych do produkcji baterii.

Podstawowym problemem jest nierównomierne rozłożenie geograficzne inwestycji, szczególnie ich niewystarczający poziom w krajach rozwijających się (z wyłączeniem Chin), które w 2024 r. reprezentowały zaledwie 15% inwestycji w niskoemisyjne technologie na świecie. 

IEA prognozuje, że inwestycje w sektor energii elektrycznej opartej na fotowoltaice przekroczą 500 mld USD w 2024 r. przewyższając wszystkie inne źródła generacji. Wzrost inwestycji w fotowoltaikę i wiatr spowodował spadek cen hurtowych energii, w niektórych krajach nawet okazjonalnie poniżej zera, szczególnie w okresach szczytowej produkcji OZE. Osłabia to potencjał zysków producentów na rynkach spot i podkreśla potrzebę dodatkowych inwestycji w elastyczność systemu i magazyny energii.

Autorzy wskazują także na spodziewany wzrost inwestycji w sektorze energii jądrowej w 2024 r. ich udział w inwestycjach w nisko-emisyjne technologie wyniesie 9%. Całkowite inwestycje w sektor energii jądrowej osiągnie 80 mld USD w tym roku – to niemalże dwukrotnie więcej niż 2018 r.

Inwestycje w sieci elektroenergetyczne, które stały się jedną z poważnych barier w rozwijaniu OZE zaczynają rosnąć. Po okresie stagnacji na poziomie 300 mld USD rocznie w 2015 r. IEA spodziewa się wzrostu do 400 mld USD w 2024 r. co jest efektem polityk i dofinansowania tych inwestycji w Europie, USA i Chinach oraz w niektórych krajach Ameryki Łacińskiej – Kolumbii, Chile i Brazylii. W pozostałych częściach świata inwestycje w sieci pozostają jednak na bardzo niskim poziomie.

Inwestycje w magazyny energii również rosną, ich wartość w 2024 r. wg. IEA osiągnie 50 mld USD, jednakże i tutaj widoczna jest koncentracja geograficzna w gospodarkach rozwiniętych i Chinach. W 2023 r. na 1 dolara zainwestowanego w magazyny energii w krajach rozwiniętych i CHRL przypadał zaledwie 1 cent zainwestowany w krajach rozwijających się.

Inwestycje w efektywność energetyczną okazały się dosyć odporne na zawirowania rynkowe, ale największa dynamika widoczna jest w sektorze końcowych użytkowników w transporcie gdzie inwestycje sięgną nowych rekordów w 2024 r. (wzrost o 8% w porównaniu do 2023 r.) ze względu na sprzedaż samochodów elektrycznych.

Autorzy raportu podkreślają, że przyczyny dla których rosną inwestycje w sektor czystych technologii to nie tylko cele związane z obniżaniem emisyjności i bezpieczeństwo energetyczne, ale też dodatkowy element jakim są nowe strategie dla polityk przemysłowych, które rozwijają moce produkcyjne i tworzą silniejszą pozycję na rynku. Inwestycje w USA sięgną w tym roku 300 mld USD, w UE będzie to 370 mld USD a w Chinach 680 mld USD, gdzie bardzo szybko rozwija się produkcja ogniw fotowoltaicznych, baterii litowych i samochodów elektrycznych.

Pomimo pozytywnego trendu nadal jednak wielkość inwestycji w nisko emisyjne i odnawialne źródła energii nie jest na poziomie wymaganym w scenariuszu „net zero” tj.  ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5^oC. Według IEA aby zrealizować ten cel wartość inwestycji na świecie musi podwoić się do 2030 r., a w krajach rozwijających się wzrosnąć 4-krotnie.

Cały raport dostępny jest na stronie IEA:

https://www.iea.org/reports/world-energy-investment-2024

---

IEA (2024), World Energy Investment 2024, IEA, Paris https://www.iea.org/reports/world-energy-investment-2024, Licence: CC BY 4.0

Photo: ©IEA