Polska w ONZ

Miejsce prezentacji nie jest przypadkowe - Maciej Nowicki (1910-1950) był jednym z architektów pracujących nad projektem siedziby ONZ w Nowym Jorku, w zespole z między innymi z Le Corbusier’em i Oscarem Niemeyer’em.

Nowiccy mają niezwykle bogatą biografię. Maciej Nowicki w trakcie II wojny światowej walczył w obronie Polski przed nazistowskimi Niemcami oraz działał w Armii Krajowej i udzielał konspiracyjnych wykładów architektonicznych. Po wojnie wraz z żoną zaangażowali się w odbudowę Warszawy. 

Stanisława Sandecka-Nowicka (1912–2018) była utalentowaną graficzka i projektantką, została pierwszą w historii Stanów Zjednoczonych kobietą-profesor w dziedzinie architektury. Ich współpracę i wspólne życie połączone pasją i talentem, przerwała tragiczna śmierć Nowickiego w katastrofie lotniczej w Egipcie. 

Historia Nowickich to fascynująca opowieść o pasji tworzenia, wspólnym życiu, możliwościach i ograniczeniach burzliwego początku XX wieku. Z doświadczeń swoich, dramatycznej historii Polski, ale też nadziei na lepsze jutro zbudowali podstawy innowacyjnego programu nauczania i projektów architektonicznych, które zmieniły historię architektury. Łącząc najnowsze osiągnięcia konstrukcyjne z szacunkiem dla lokalnego kontekstu i dialogiem z drugim człowiekiem oraz angażując swój wielki talent, stworzyli humanistyczny modernizm, który otwierał ówczesne rozumienie architektury na nowe pola.

Na wystawie oglądać można makiety i szkice architektoniczne najważniejszych realizacji i projektów, w tym przygotowane na potrzeby budynku ONZ, stworzone przez małżeństwo plakaty, a także fotografie oraz opisy tła historycznego.

Otwierając wystawę, ambasador Krzysztof Szczerski podkreślił, że Nowiccy w swojej pracy, zawsze umieszczali w centrum człowieka. Przeżywszy koszmar II wojny światowej, oparli swoje projekty na architekturze służącej ludziom i promującej ich godność, tak by tworzyć w duchu humanizmu. 

-Tak jak Nowicki pragnął swoimi projektami siedziby ONZ zamanifestować zjednoczony powojenny świat i wyrazić nadzieję oraz wartość i godność życia ludzkiego, tak i my musimy przekuć te wartości w konkretne czyny na forum ONZ – powiedział Ambasador zwracając się do zgromadzonych gości, w tym dyplomatów pracujących na co dzień w ONZ.

W otwarciu wystawy udział wziął Przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego ONZ, Dennis Francis, który w swoim wystąpieniu podkreślił wkład Nowickiego w powstanie budynku ONZ i wartości, które przyświecały jego pracy. Inauguracja wystawy zgromadziła dyplomatów, pracowników ONZ, przedstawicieli świata nauki, architektów. 

Udział w wernisażu wzięli także członkowie rodziny Nowickich, którzy na stałe mieszkają w Stanach Zjednoczonych. Prawnuczka Nowickich, Natalie Cady zaznaczyła symbolikę umieszczenia wystawy w przestrzeni, nad którą pracował jej wybitny przodek i z uznaniem odniosła się do promocji uniwersalnych wartości, którymi kierowali się Nowiccy.

Wystawa pod patronatem ambasadora Krzysztofa Szczerskiego została stworzona przez Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki w Warszawie. Kuratorem wystawy jest Kacper Kępiński, a architektem wystawy Karolina Częczek z nowojorskiej pracowni Only if Architecture. Przedsięwzięcie oraz wydarzenia towarzyszące współorganizowane są przez Instytut Polski w Nowym Jorku przy wsparciu Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku.

Wystawa mieści się w prestiżowej przestrzeni ekspozycyjnej w głównym hallu Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku i dostępna jest dla wszystkich odwiedzających ONZ przez dwa tygodnie.