Państwowa Bursa Szkół Artystycznych we Wrocławiu

Pierwszy we Wrocławiu, Internat Szkół Artystycznych, powstał w roku 1951. Mieścił się w budynku szkolnym przy ulicy Biskupiej 10. Dwa lata później, w lutym 1953r., opublikowano Zarządzenie Ministra Kultury i Sztuki w sprawie otwarcia burs szkolnictwa artystycznego, regulujące podstawy prawne organizacji i funkcjonowania sieci placówek zapewniających warunki nauki i rozwoju młodzieży, w odbudowującej się po II Wojnie Światowej Polsce. Powstanie bursy
dla młodzieży uczącej się we Wrocławiu zatwierdzono 1 września 1954 roku, jednocześnie przekształcając Internat przy ulicy Biskupiej w Państwową Bursę Szkół Artystycznych. Jej pierwszym kierownikiem został pan Edward Kubski. Wkrótce bursę przeniesiono na ulicę Siemieńskiego 16. Budynek był stary, warunki mieszkaniowe trudne, (pokoje wieloosobowe z metalowymi łóżkami, wspólny węzeł sanitarny na korytarzu). Mieszkali w niej najmłodsi wychowankowie, starsi korzystali z internatu przy ulicy Henryka Pobożnego. W 1956 roku bursa ponownie zmieniła lokalizację. Przeniesiono ją na Plac Pierwszego Maja 12, obecnie jest to Plac Jana Pawła II. Pod tym adresem placówka funkcjonowała przez kolejne 26 lat. Dziś mieści się tu Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego. Funkcję kierownika bursy sprawował pan Władysław Gałązka, a pa nim już kolejni dyrektorzy: pani Halina Bobrowicz, Józef Lipnicki oraz pan Edmund Białas. Bursę zamieszkiwało około 250 wychowanków. Warunki zamieszkania były trudne: pokoje pięcioosobowe, łazienki na korytarzach, brakowało ćwiczeniówek i innych udogodnień. W 1982r. bursa, na okres tymczasowy, została przeniesiona na ulicę Lelewela 2. Na potrzeby uczniów szkół artystycznych przeznaczono dwa ostatnie piętra, zaadaptowane na pomieszczenia mieszkalne - piętro III, dla 30 dziewcząt i IV, dla 30 chłopców. Warunki zamieszkania młodzieży były mało komfortowe ze względu na ciasnotę, wieloosobowe pokoje (4 i 5-osobowe), wspólne sanitariaty - tylko dwie nieduże łazienki, po jednej na piętrze. Biblioteka była jednocześnie pokojem wychowawców. Bursa nie posiadała stołówki, na każdym piętrze funkcjonowała jedna, wspólna kuchnia. Trudny czas oczekiwania na samodzielną siedzibę trwał prawie dziesięć lat – do końca sierpnia 1992r. W tym okresie placówką kierowali kolejni dyrektorzy: pan Jan Tabisz, pani Iwona Sobolewska oraz pełniąca do 2015 roku obowiązki dyrektora pani Maria Bartkiewicz-Czapińska. Kolejne i ostatnie przenosiny, do budynku przy ulicy Trzemeskiej 2, miały miejsce we wrześniu 1992r. W budynku, w którym wcześniej funkcjonował hotel pracowniczy, układ pomieszczeń był całkowicie niedostosowany do potrzeb młodzieży uczącej się. Początkowo bursa zapewniała tylko 30 miejsc, na pierwszym piętrze budynku. Parter zajmowały wówczas pomieszczenia administracyjne, skromna biblioteka, magazyny, recepcja. W kolejnych latach, dzięki staraniom pani dyrektor Marii Bartkiewcz-Czapińskiej, przeprowadzono remont pomieszczeń na trzech wyższych
kondygnacjach, sukcesywnie powiększając bazę lokalową. Przerobiono układ pokoi mieszkalnych na moduły, do których doprowadzono kanalizację. Dzięki temu każdy moduł składał się z dwóch dwuosobowych pokoi z osobnym przedpokojami i wejściami z korytarza, połączonych wspólną łazienką. Dla poprawy bezpieczeństwa i doświetlenia pokoi zmieniono układ okien w całym budynku, likwidując pionowe okna francuskie, w ich miejsce wstawiając trójskrzydłowe
okna poziome. Przeprowadzono dalsze prace modernizacyjne na parterze. Powstała aula, pozwalająca na organizację wspólnych imprez i koncertów, toalety dla gości oraz hol główny z wejściem wyposażonym w podjazd dla osób niepełnosprawnych. Po zakończeniu remontów, nowa bursa oferowała 112 miejsc mieszkalnych. Od 1994r. podjęto starania o rozszerzenie usług placówki o blok żywieniowy. W 1996r. powstał projekt nowoczesnej stołówki z zapleczem technicznym, podjęte zostały pierwsze prace remontowe. Jednak powódź stulecia, która nawiedziła Wrocław w lipcu 1997r., spowodowała zalanie tej części miasta, również wrocławskiej bursy. Prace remontowe zostały wstrzymane aż do całkowitego osuszenia przyziemia, w którym miała znajdować się część gastronomiczna. Modernizację wznowiono we wrześniu, zakończono w lutym następnego roku. Od marca 1998r. bursa rozpoczęła regularne przygotowywanie całodziennych posiłków dla wychowanków. W następnych latach dokonywano sukcesywnie modernizacji budynku i ogrodu, aby bursa mogła jak najlepiej służyć
potrzebom mieszkańców. W roku 2015 nowym dyrektorem bursy została pani Krystyna Łukaszewska, pełniąca obowiązki do dziś. Za jej kadencji, w roku szkolnym 2017/18, budynek PBSA przeszedł kapitalny remont w ramach projektu „Kompleksowa modernizacja energetyczna wybranych państwowych placówek szkolnictwa artystycznego”. Warunki zamieszkania stale ulegały poprawie. Obecnie młodzież zajmuje dwuosobowe pokoje, połączone w moduły - dwa pokoje z osobnymi wejściami i wspólną łazienką. Dzięki staraniom obecnej pani dyrektor zmodernizowano i wyremontowano pomieszczenia dodatkowe dla młodzieży, podnosząc komfort nauki i zamieszkania. Dziś młodzież może korzystać: z bardzo dobrze zaopatrzonej i nowocześnie urządzonej biblioteki, sali telewizyjnej, pokoi do ćwiczeń gry na instrumentach i pracowni plastycznych, pokoju do relaksacji, pracowni krawieckiej. W bursie jest również siłownia sportowa oraz sala do gry w tenisa stołowego i w piłkarzyki. Wychowankowie mają zapewnioną fachową opiekę pedagogiczną oraz opiekę medyczną. W ramach projektu termomodernizacji wykonano docieplenie ścian zewnętrznych budynku oraz docieplenie stropu nad ostatnią kondygnacją, wymieniono stolarkę okienną i drzwiową, zmodernizowano kominy wentylatorów łazienkowych, uzupełniono piony wentylacji grawitacyjnej, usprawniając tym samym system wentylacji grawitacyjnej w całym budynku. Dokonano przebudowy przyłączy zewnętrznych. Wymieniono instalację centralnego ogrzewania oraz wewnętrzną instalację elektryczną. Wyremontowano łazienki w pokojach wychowanków i wychowawców. Szczególnie ważnym udogodnieniem było dobudowanie całkowicie nowej klatki schodowej wraz z windą osobową, dzięki czemu budynek został w pełni dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnością ruchową. 2017 roku rozpoczął najtrudniejszy okres funkcjonowania placówki. Trzeba było przygotować bezpieczne i higieniczne warunki do zamieszkania i nauki dla powracającej z wakacji młodzieży w budynku, który nadal był w trakcie kapitalnego remontu. Dużym wysiłkiem udało się przygotować 80 miejsc w bursie. Kolejnych 20 wychowanków zamieszkało w Dolnośląskim Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym nr 13 dla Uczniów Niewidomych i Słabosłyszących, przy ulicy Kamiennogórskiej 16. W kwietniu 2018r. udało się uruchomić bursową stołówkę, a finalnego zakończenia prac remontowych dokonano 4 maja. W nowym roku szkolnym, w dniu 21 września, odbyło się uroczyste otwarcie placówki po zakończonym remoncie. Na pamiątkę zakończenia modernizacji, przy wejściu głównym do budynku, stanął nowy wrocławski ”Krasnal Bursowicz”, który gościnnie zaprasza w swoje progi młodzież szkół artystycznych i opiekuje się nią przez cały okres nauki. „Krasnala Bursowicza” zaprojektował i wykonał znany wrocławski artysta - Tomasz Moczek, przez media nazywany „Ojcem wrocławskich krasnali”.

Informacje zebrała i opracowała mgr Ewa Wolter – wychowawca PBSA, na podstawie materiałów
archiwalnych, kroniki bursy oraz relacji wieloletniego pracownika bursy – pani Anny Juchimiuk
sierpień 2024 r.