Prokuratura Okręgowa
w Toruniu

14.02.2023 r. prokurator Prokuratury Okręgowej w Toruniu w sprawie o sygnaturze PO I Ds.8.2020 skierował do sądu akt oskarżenia przeciwko Stefanowi K. – prezesowi, Januszowi P., Maciejowi A. - dwóch członkom zarządu oraz Bartoszowi M. prokurentowi GPR „Ziarno”  Sp. z o.o. z siedzibą w Cichoradzu o przestępstwa w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych, niegospodarności, oszustwa i sprzeniewierzenia mienia (art. 77 pkt 1 ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości, art. 296 § 2 i 3, art. 286 § 1 w zw. z art. 294 § 1 i w zw. z art. 12 § 1 i w zw. z art. 65 § 1, art. 284 § 2 w zw. z art. 294 § 1 i w zw. z art. 12 § 1 i w zw. z art. 65 § 1 Kodeksu karnego).

Ustalenia śledztwa.

W toku śledztwa na podstawie zeznań kilkuset świadków, materiałów ze współpracy GPR „Ziarno” z kontrahentami indywidualnymi, dokumentacji finansowej tej spółki oraz ROLA z siedzibą w Człuchowie, a także opinii z zakresu księgowości i rachunkowości ustalono, że działalność GPR „Ziarno” polegała w głównej mierze na skupie i magazynowaniu płodów rolnych od okolicznych rolników celem ich dalszej, hurtowej odsprzedaży. Jednocześnie, spółka prowadziła obrót nawozami sztucznymi oraz świadczyła usługi w postaci prac rolniczych i przechowania płodów rolnych. Głównym kontrahentem GPR „Ziarno” w zakresie sprzedaży hurtowej płodów rolnych była spółka ROLA. Od końca 2018 r. GPR „Ziarno” przestała terminowo wywiązywać się ze swoich płatności wobec kontrahentów indywidualnych. Mimo tego, od końca 2018 r. do 31.12.2019 r. przyjmowała od okolicznych dostawców – rolników w prowadzonych przez siebie skupach płody rolne, zaś część przyjmowała początkowo na przechowanie, deklarując w czasie późniejszym chęć zakupu. Nadto, część rolników korzystała z magazynów GPR „Ziarno” na podstawie umowy przechowania. Wobec wskazanych wyżej podmiotów Spółka bądź nie dokonywała spłat w ogóle, dokonywała spłat jedynie częściowo, a coraz większa część roszczeń zaspokajana była za pomocą kompensaty w związku z przekazywanymi środkami ochrony roślin lub wykonywanymi usługami rolniczymi. Z kolei ROLA w ramach prowadzonych kontroli jakościowych dokonywała korekt faktur VAT zakupu płodów rolnych od GPR „Ziarno” z powodu rzekomych niezgodności jakościowych. W roku 2017 korekcie poddane zostało 70,1% ogółu wystawionych faktur, w latach 2018 i 2019 było to odpowiednio 85,5% i 96,3%, co z kolei obniżyło wartość przychodu GPR „Ziarno” w kwocie łącznej 26.949.602,74 zł. Kierujący GPR „Ziarno” nie podejmowali jakichkolwiek działań mających na celu wyjaśnienie lub weryfikację raportów z opisanych kontroli jakościowych. Powyższe, jak również fakt koncentracji odbiorców swoich usług do jednego podmiotu były głównymi przyczynami pogorszenia się kondycji finansowej GPR „Ziarno”, a w rezultacie utraty płynności finansowej oraz zdolności płatniczych. Działania Zarządu GPR „Ziarno” uznano za niegospodarne, co spowodowało szkodę poniesioną w majątku Spółki. Pomimo utraty we wrześniu 2019 r. zdolności płatniczych, GPR „Ziarno”  w dalszym ciągu przyjmowała płody rolne. Rolnicy, po dostarczeniu zboża i wystawieniu faktur VAT, przy braku świadomości złej kondycji finansowej spółki oczekiwali na zapłatę, która nie następowała. W przypadku rolników, którzy oddali swoje płody rolne na przechowanie w magazynach GPR „Ziarno”, po wyrażeniu przez nich woli odbioru składowanych płodów rolnych, przedstawiciele Spółki oświadczali, że należącego do nich zboża nie ma już na magazynach, gdyż zostało bądź to wywiezione bądź sprzedane innym podmiotom. Jednocześnie, przedstawiciele Spółki namawiali rolników, aby ci za przechowywane wcześniej zboże wystawili fakturę sprzedaży VAT, na podstawie której nastąpi rozliczenie w formie pieniężnej. Znaczna część rolników wystawiała wskazane faktury sprzedaży, za które de facto nie otrzymali w późniejszym czasie zapłaty. Część rolników, którzy nie zgodzili się na sprzedaż zboża, nie otrzymała zarówno zboża, jak i pieniędzy, zaś z niektórymi Spółka rozliczyła się częściowo w ramach kompensat. Stefanowi K., Maciejowi A. i Januszowi P. prokurator ostatecznie zarzucił:

1. dopuszczenie w okresie od 1.01.2019 r. do 31.12.2020 r. do prowadzenia ksiąg rachunkowych GPR „Ziarno” z naruszeniem określonego w art. 24 ustawy o rachunkowości obowiązku rzetelności oraz bezbłędności
2. niedopełnienie ciążących na nich obowiązków w  okresie od 2017 r. do 31.10.2019 r. i wyrządzenie w/w spółce szkody w wielkich rozmiarach w łącznej wysokości  26.949.602,74 zł
3. w okresie od 31.12.2018 r. do 31.12.2019 r. wprowadzenie w błąd co do możliwości wywiązywania się przez Spółkę z zobowiązań finansowych związanych z przechowywaniem i zakupem płodów rolnych, a także formy regulowania należności wynikającej z zawartej umowy, a więc dokonanie oszustwa i doprowadzenie 500 osób (fizycznych i prawnych) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w łącznej wysokości 22.660.843,99 zł
4. przywłaszczenie w okresie od 8.07.2018 r. do 9.09.2021 r., powierzonych postacią płodów rolnych znacznej wartości w łącznej wysokości 574.312,41 zł na szkodę 14 osób fizycznych.

Natomiast Bartoszowi M. prokurator zarzucił dokonanie oszustwa, jak w pkt III z tym, że popełnił je na szkodę 493 osób, doprowadzając je do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w łącznej wysokości 22.444.823,11 zł oraz sprzeniewierzenia mienia wartości 159.416,27 zł, jak w pkt IV na szkodę 5 osób. Podejrzani nie przyznali się do popełnienia zarzucanych im czynów. Maciej A. i Janusz P. złożyli wyjaśnienia, pozostali podejrzani skorzystali z prawa do odmowy składania wyjaśnień.

Podejrzani, środki zapobiegawcze i zabezpieczenia majątkowe.

Wobec podejrzanych stosowano środki zapobiegawcze w postaci poręczeń majątkowych w wysokości 100.000 zł wobec Stefana K. i po 50.000 zł w stosunku do Janusza P., Macieja A. i Bartosza M., zakazu opuszczania kraju oraz zakazu kontaktowania się z określonymi osobami. Prokurator dokonał także zabezpieczeń majątkowych na nieruchomościach należących do podejrzanych poprzez ustanowienie dwóch hipotek  przymusowych o łącznej wartości ponad 170.000 zł. Stefan K. był karany w roku 2022 za występek z art. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości, pozostali oskarżeni nie byli karani. O winie i sprawstwie oskarżonych rozstrzygnie Sąd Okręgowy w Toruniu. Grozi im kara pozbawienia wolności od 1 roku do lat 15.

Rzecznik Prasowy

Andrzej Kukawski