Prokuratura Okręgowa
w Warszawie

W toku nadzorowanego przez Prokuraturę Okręgową w Warszawie śledztwa ustalono, kradzieży starodruków z Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, w tym pierwszych wydań dzieł rosyjskojęzycznych autorów jak Aleksander Puszkin, Iwan Kryłow, Nikołaj Gogol, Michaił Lermontow dokonała międzynarodowa grupa przestępcza, działająca na terenie całej Europy w skład której wchodzili obywatele państw bloku wschodniego. Wartość skradzionych woluminów z Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego oszacowano na kwotę 3.825.600 zł. 

W ramach współpracy międzynarodowej, w tym na wniosek strony polskiej, powołano Międzynarodowy Zespół Śledczy JIT "Puszkin", którego celem jest koordynacja działań śledczych w tej sprawie. 

W toku śledztwa w ramach udzielonych stronie polskiej międzynarodowej pomocy prawnej gruzińskie organy ścigania dokonały zatrzymań dwóch zidentyfikowanych na terenie Polski mężczyzn - obywateli Gruzji i ogłosiły im zarzuty udziału w zorganizowanej grupie przestępczej oraz kradzieży mienia, znacznej wartości o szczególnym znaczeniu dla kultury, w postaci pięciu starodruków z Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Trwa pozyskiwanie informacji od strony gruzińskiej, jakie czynności procesowe podjęto względem pozostałych osób podejrzewanych w związku z ustaleniami faktycznymi polskiej prokuratury oraz co do pozostałej ilości książek, które zostały skradzione według tych ustaleń. Prokuratura gruzińska przesłała do polskiej prokuratury materiały własnego śledztwa, w tym protokoły przesłuchań podejrzanych, którzy brali udział w kradzieży starodruków z Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Materiały te są aktualnie tłumaczone. Prokuratura gruzińska powiadomiła Prokuraturę Okręgową w Warszawie że podczas przeszukań na terenie Gruzji zabezpieczono określoną liczbę zabytkowych książek, której lista została udostępniona. Aktualnie zabezpieczone książki są oględzinowane celem ustalania źródeł ich pochodzenia. Polska prokuratura zwróciła się o przesłanie zdjęć zabezpieczonych książek celem umożliwienia przez polskiego biegłego weryfikacji, czy pochodzą one z Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego.  

W ramach prac Międzynarodowego Zespołu śledczego JIT "Puszkin", na terenie Litwy ogłoszono obywatelowi Gruzji Mikhail Z., w oparciu o Europejski Nakaz Dochodzeniowy zarzuty współudziału w kradzieży 78 starodruków z Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego czego miał się dopuścić od grudnia 2022 r. do 16 października 2023 r. a nadto udziału w zorganizowanej grupie przestępczej specjalizującej się w kradzieży rosyjskojęzycznych starodruków. Podejrzany Mikhail Z. nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i odmówił złożenia wyjaśnień. Mikhail Z. Pozostaje tymczasowo aresztowany na terenie Litwy w związku z zarzutami stawianymi mu przez litewskie organy ścigania w związku z kradzieżami starodruków z biblioteki w Wilnie. 

Śledztwo nadzorowane przez Prokuraturę Okręgową w Warszawie nadal jest na etapie weryfikacji ustaleń faktycznych, trwa sprawdzanie powiązań osobowych, oraz  ustalanie czasowych współdziałań osób podejrzewanych. Konieczność prowadzenia dalszych czynności procesowych wynika z faktu, iż osoby podejrzewane o dokonanie kradzieży rosyjskojęzycznych starodruków z Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, mogły być też sprawcami lub współdziałały w ramach międzynarodowej grupy przestępczej ze sprawcami kradzieży starodruków zlokalizowanych na terenie bibliotek na Litwie, w Łotwie, Estonii, Czechach, Francji, Szwajcarii, Niemiec, Finlandii i Austrii. Prokuratura polska dokonuje ustaleń faktycznych oraz zbiera dowody konieczne do udowodnienia winy sprawcom kradzieży starodruków na terenie Polski, zaś trwające postępowanie przygotowawcze zmierza nadto do ustalenia, co stało się ze skradzionymi w Polsce starodrukami w celu podjęcia w przyszłości działań zmierzających do restytucji tych dóbr kultury.   

Prokurator Piotr Antoni Skiba 
Rzecznik Prasowy Prokuratury Okręgowej w Warszawie