Prokuratura Okręgowa
w Warszawie

Prokuratura Okręgowa w Warszawie skierowała w dniu 25 listopada 2024 r. do Sądu Okręgowego w Warszawie akt oskarżenia przeciwko Januszowi W., który podawał się za osobę represjonowaną w latach 70-tych XX wieku, zarzucając mu popełnienie szeregu czynów polegających min. na:

• składaniu fałszywych zeznań przed sądami i organem administracyjnym, 
• wyłudzenie poświadczenia nieprawdy w postaci decyzji potwierdzającej niezgodnie ze stanem faktycznym jego status jako osoby represjonowanej z powodów politycznych, 
• doprowadzenie Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 84.203,01 zł poprzez wprowadzenie w błąd pracowników Urzędu, co do okoliczności uprawniających do otrzymywania środków finansowych w postaci pomocy pieniężnej jednorazowej i okresowej, przyznanych decyzjami Szefa Urzędu, 
• usiłowanie doprowadzenia Skarbu Państwa do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w łącznej  kwocie 535.814,07 zł poprzez wprowadzenie składu orzekającego Sądu Okręgowego w Warszawie w błąd co do okoliczności mających istotne znaczenie dla zasądzenia odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, 
• wyłudzenia od Szefa od Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych poświadczenie nieprawdy w postaci decyzji potwierdzającej niezgodnie ze stanem faktycznym pozbawienie możliwości wykonywania przez ww. zawodu taksówkarza w okresie od 1 marca 1972 r. do 1 grudnia 1975 r.

Jak ustalono w toku postępowania o sygn. 3041-1Ds. 175.2022 w latach 1969-1972 oraz 1975-1976 podejrzany Janusz W. prowadził własną działalność gospodarczą jako taksówkarz na terenie Słupska. Podejrzany w latach 1969-1971 był tajnym współpracownikiem Milicji Obywatelskiej o pseudonimie „Róża”. W dniach 16-17 grudnia 1970 r. odbyły się na terenie Słupska demonstracje przeciwko władzy. Nie można wykluczyć iż obserwatorem i biernym uczestnikiem ww. wydarzeń był Janusz W., który nie został wtedy ani zatrzymany, ani wylegitymowany. Brak jest jakichkolwiek dowodów potwierdzających jego udział w tych demonstracjach z wyjątkiem twierdzeń samego zainteresowanego. 

W dniu 28 sierpnia 1971 r. w godzinach wieczornych na terenie dworca PKP w Słupsku Janusz W., będący w stanie nietrzeźwości został zatrzymany przez patrolujących teren milicjantów w związku z czynną napaścią na nich oraz ich znieważeniem. Janusz W. został przewieziony do Komisariatu Milicji w Słupsku.

W/w pewnym przedstawiono zarzuty z art. 234 § 1 k.k. i art. 236 k.k. w zw. z art. 59 § 1 k.k. z 1969 r. Następnie decyzją prokuratora z dnia 30 sierpnia 1971 r. Janusz W. został tymczasowo aresztowany i przebywał w areszcie do 16 grudnia 1971 r. W trakcie pobytu w areszcie Janusz W. trafił do szpitala psychiatrycznego na obserwację.

W dniu 16 grudnia 1971 r. Sąd Rejonowy w Słupsku wydał wyrok o sygn. akt II K 1214/71, skazujący wymienionego za czyn z art. 235 k.k. z 1969 r. na karę 1 roku pozbawienia wolności, czyn z art. 236 k.k. z 1969 r., na karę 6 mc pozbawienia wolności. Wymierzono oskarżonemu karę łączną 1 roku pozbawienia wolności, której wykonanie zawieszono na 2 lata próby. Na poczet kary zaliczono okres tymczasowego aresztowania. Ponadto orzeczono grzywnę w wysokości 5000 zł. Sąd przyjął zatem łagodniejszą kwalifikację prawną czynu zmieniając kwalifikację z art. 234 k.k. na 235 k.k. 

Po wyjściu z aresztu podejrzany pracował dalej jako taksówkarz do 28 lutego 1972 r., potem podejmował różne prace, w tym w branży konfekcyjnej. 

W latach 1967-1982 Janusz W. był kilkakrotnie karany za popełnienie przestępstw i wykroczeń za czyny nie związane z działalnością opozycyjną oraz miał notowania w rejestrze policyjnym w Słupsku.

W dniu 9 kwietnia 2018 r. Janusz W. złożył do Sądu Rejonowego w Słupsku wniosek o unieważnienie wyroku tego Sądu z dnia 16 grudnia 1971 r. wydanego w sprawie o sygn. akt II K 1214/71. W uzasadnieniu wniosku podniósł, że w grudniu 1970 r. brał czynny udział w protestach społecznych, odbywających się w Słupsku, przeciwko podwyżkom cen żywności oraz przeciwko systemowi komunistycznemu. W sierpniu 1971 r. mężczyzna miał zostać rozpoznany przez milicjanta jako uczestnik grudniowych protestów, a w konsekwencji zatrzymany i tymczasowo aresztowany w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstw z art. 234 § 1 k.k. i art. 236 k.k. w zw. z art. 59 § 1 k.k. z 1969 r. Końcowo Janusz W. wskazał, że w dniu 21 grudnia 2017 r. decyzją Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych uzyskał status osoby represjonowanej z powodów politycznych. Sprawa została przekazana do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie.

Postanowieniem z dnia 31 października 2018 r. wydanym w ww. sprawie Sąd Okręgowy w Warszawie uwzględnił wniosek Janusza W. i uznał wyrok Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 16 grudnia 1971 r. o sygn. akt II K 1214/71, skazujący wymienionego za czyny z art. 235 k.k. i art. 236 k.k. z 1969 r., za nieważny. W uzasadnieniu postanowienia Sąd wskazał, że Janusz W. został zatrzymany w dniu 29 sierpnia 1971 r. i następnie tymczasowo aresztowany. Sąd Okręgowy ustalił, że skazanie Janusza W. za wskazane wyżej czyny miało związek z jego udziałem w demonstracjach w grudniu 1970 r. w Słupsku, gdzie sprzeciwiał się obowiązującej władzy i jej decyzjom — głównie gospodarczym. W aktach sprawy o sygn. XII Ko 32/18 nie znajdowały się akta sprawy Sądu Rejonowego w Słupsku o sygn. II K 1214/71, albowiem zostały przekazane na przemiał zgodnie z przepisami. 

Janusz W. w okresie od 21 grudnia 2017 r. do 4 czerwca 2024 r. korzystając ze statusu osoby represjonowanej uzyskanego decyzją Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych złożył w Urzędzie do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych szereg wniosków o pomoc jednorazową i okresową, zaś na mocy decyzji Szefa ww. urzędu wypłacono podejrzanemu łącznie 83.248,97 zł.

W dniu 19 stycznia 2021 r. podejrzany korzystając ze statusu osoby represjonowanej uzyskanego decyzją Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych złożył w Urzędzie do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wniosek o jednorazową pomoc pieniężną oraz o okresową pomoc pieniężną, lecz tym razem Szef ww. urzędu wydał decyzje odmowne.

Ponadto w okresie od 15 stycznia 2018 r. do dnia 3 sierpnia 2018 r.  Janusz W. korzystając ze statusu osoby represjonowanej złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych zawierające nieprawdziwe informacje wnioski o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego, czym podstępnie wprowadził w błąd funkcjonariusza publicznego, co do jego rzeczywistej sytuacji. Jednak w przedmiotowej sprawie wydano odmowną decyzję z dnia 2 lipca 2018 r., od której to decyzji odwołał się od przytaczając niezgodne ze stanem faktycznym okoliczności, a która to decyzja została utrzymana w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego XIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 30 stycznia 2019 r.

W dniu 31 stycznia 2019 r. pełnomocnik Janusza W. złożyła w jego imieniu do Sądu Okręgowego w Warszawie wniosek o zasądzenie na podstawie art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego od Skarbu Państwa na rzecz wyżej wymienionego kwoty 300.000 zł. wraz z odsetkami tytułem zadośćuczynienia oraz 429.286,90 zł. wraz z odsetkami tytułem odszkodowania.  Pismem z dnia 4 stycznia 2021 r. pełnomocnik Janusza W. zmodyfikowała wniosek o zasądzenie kwoty 300.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami oraz o zasądzenie odszkodowania z odsetkami na kwotę 767.706,93 zł., a ostatecznie zawnioskowała o zasądzenie kwoty 569.767,59 zł. tytułem odszkodowania.

Przesłuchany w charakterze świadka w dniu 1 marca 2019 r. w Sądzie Okręgowym w  Warszawie Janusz W. zeznał, że jego zatrzymanie w sierpniu 1971 r. miało związek z jego czynnym udziałem w protestach odbywających się w grudniu 1970 r. w Słupsku. W trakcie zatrzymania miał być przesłuchiwany przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej m. in. na okoliczność tożsamości innych uczestników demonstracji.

Wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2021 r. Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Janusza W. kwotę 80.000 zł. tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 455.814,07 zł. tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Zanim doszło do rozpoznania apelacji, decyzją z dnia 25 maja 2022 r. Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych potwierdził Januszowi W., że w okresie od dnia 1 marca 1972 r. do dnia 1 grudnia 1975 r. był pozbawiony możliwości wykonywania swojego zawodu na skutek represji politycznych za działania na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania praw człowieka w Polsce. 

Ponadto Janusz W. w dniu 4 listopada 2022 r. podczas przesłuchania w postępowaniu administracyjnym w charakterze strony na okoliczność wniosku o potwierdzenie statusu działacza opozycji lub osoby represjonowanej z powodów politycznych w postępowaniu prowadzonym przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, zeznał nieprawdę na okoliczności mające służyć za dowód w postępowaniu, a dotyczące jego udziału w demonstracjach w grudniu 1970 r. w Słupsku oraz dotyczące jego późniejszego zatrzymania, tymczasowego aresztowania i represjonowania wskazując min., iż jego zatrzymanie w sierpniu 1971 r. wynikało z tego, iż jeden z milicjantów rozpoznał go jako uczestnika protestów z grudnia 1970 r. w Słupsku.

W toku postępowania uzyskano dokumentację dotyczącą Janusza W. w tym postanowienie prokuratora z dnia 30 sierpnia 1971 r o tymczasowym aresztowaniu Janusza W. z którego wynika, że wymienionemu postawiono zarzuty popełnienia w dniu 28 sierpnia 1971 r. trzech przestępstw z art. 234 § 1 k.k. w zw. z art. 59 § 1 k.k.(dopuszczenie się w stanie nietrzeźwości czynnej napaści na funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej) i art. 236 § 1 k.k. w zw. z art. 59 § 1 k.k. z 1969 r. (znieważenie funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej).

Zgromadzone w sprawie materiały wskazują na to, że Janusz W., składając zeznania w przytoczonych wyżej postępowaniach przed sądami i w Urzędzie do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych świadomie zeznawał nieprawdę, twierdząc że brał czynny udział w demonstracjach w grudniu 1970 r. w Słupsku, a konsekwencją jego udziału w ww. demonstracjach było zatrzymanie i tymczasowe aresztowanie, mające miejsce w sierpniu 1971 r. Treść postanowienia prokuratora z dnia 30 sierpnia 1971 r. o tymczasowym aresztowaniu Janusza W. jednoznacznie wskazuje na to, że zostały mu postawione zarzuty popełnienia przestępstw w dniu 28 sierpnia 1971 r., które nie miały żadnego związku z wydarzeniami z grudnia 1970 r. Opisane wyżej działania Janusza W. miały na celu wprowadzenie w błąd sędziów i urzędników, co do okoliczności jego udziału w demonstracjach w grudniu 1970 r. w Słupsku, oraz okoliczności jego późniejszego zatrzymania, tymczasowego aresztowania, a w konsekwencji doprowadzenie w pierwszej kolejności do unieważnienia wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 16 grudnia 1971 r. o sygn. akt IIK 1214/71, a następnie dochodzenie od Skarbu Państwa odszkodowania i zadośćuczynienia oraz ubieganie się o różnego rodzaju korzyści przysługujące osobom represjonowanym z powodów politycznych na podstawie ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych.

Podejrzany nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i złożył wyjaśnienia sprzeczne ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. 

Należy podkreślić, że wszystkie czyny popełnione przez podejrzanego Janusza W., zostały ujawnione w toku postępowania Prokuratury Regionalnej w Warszawie przez jednego z najbardziej doświadczonych i dociekliwych prokuratorów Wydziału Sądowego - prok. Stanisława Wieśniakowskiego, który uczestniczył  w rozprawie przed Sądem Apelacyjnym.

Prokurator Piotr Antoni Skiba 
Rzecznik Prasowy Prokuratury Okręgowej w Warszawie