Zmiany w ustawie wdrożeniowej obowiązującej od 7 lipca 2017 r.
Dotyczy zmian wprowadzonych w ustawie z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020 (Ustawie wdrożeniowej) obowiązujących na podstawie zmiany z dnia z 7 lipca 2017 r.
1. Zmiany w trybie wyboru projektów
Rozgraniczone zostały warunki formalne (odnoszące się do wniosku o dofinansowanie) oraz kryteria merytoryczne (odnoszące się do projektu). Zmiana ma przełożenie na procedurę odwoławczą. W przypadku niespełnienia warunków formalnych, wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia i nie przysługuje protest (Art. 2 pkt 13a i 27a).
2. Możliwość uzupełnienia braków formalnych lub oczywistych omyłek (Art. 43 pkt 1 i 2).
W razie stwierdzenia braków w zakresie warunków formalnych we wniosku o dofinansowanie projektu właściwa instytucja wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 7 dni i nie dłuższym niż 21 dni, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.
W razie stwierdzenia oczywistej omyłki we wniosku o dofinansowanie projektu właściwa instytucja poprawia tę omyłkę z urzędu, informując o tym wnioskodawcę, albo wzywa wnioskodawcę do poprawienia oczywistej omyłki w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 7 dni i nie dłuższym niż 21 dni, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.
3. Zmiany w procedurze odwoławczej – Rozdział 15, w zakresie przesłanek, terminów oraz wycofywania.
a) Skrócono terminy na:
- autokontrolę z 21 na 14 dni
- rozpatrzenie protestu – z 30 na 21 dni
- łączne rozpatrzenie protestu – z 60 na 45 dni.
Uzupełniono art. 54 ust. 5 o postanowienie, zgodnie z którym terminy powyższe ulegają zawieszeniu na czas niezbędny na uzupełnienie lub poprawienie protestu przez wnioskodawcę. Terminy są terminami instrukcyjnymi. Sąd na rozpatrzenie skargi i skargi kasacyjnej w zakresie protestu nadal ma 30 dni (brak zmian w tym zakresie).
b) Możliwość wycofania protestu
Wprowadzono możliwość wycofania protestu do czasu zakończenia jego rozpatrzenia. Wycofanie protestu będzie możliwe poprzez złożenie pisemnego oświadczenia przez wnioskodawcę do instytucji rozpatrującej protest. W przypadku wycofania protestu właściwa instytucja pozostawi protest bez rozpatrzenia, informując o tym wnioskodawcę na piśmie.
W przypadku wycofania protestu:
- nie będzie możliwe jego ponowne wniesienie
- nie będzie możliwa skarga do sądu administracyjnego
c) Pozytywne rozstrzygnięcie instytucji dokonującej autokontroli (art. 56 ust. 2 pkt 1 ustawy) i odpowiednio instytucji rozpatrującej protest ( art. 58 ust. 2 pkt 1 ustawy) skutkuje aktualizacją listy projektów wybranych do dofinansowania, o której mowa w art. 46 ust. 3 ustawy.
d) Zmiana art. 66 ust. 2 - właściwa instytucja może pozostawić protest bez rozpatrzenia w sytuacji wyczerpania kwoty przeznaczonej na dofinansowanie projektów również w ramach poddziałania, jeżeli występują one w działaniu (dotychczas tylko w ramach działania).
e) Zmiana art. 61 ust. 2 ustawy. Dookreślono, od którego momentu powinien być liczony termin na wniesienie skargi w przypadku, o którym mowa w art. 54 ust. 3 - w terminie 14 dni od dnia upływu terminu na uzupełnienie lub poprawienie protestu.
4. Nowe elementów w Regulaminie konkursu:
a) Konieczność przewidzenia możliwości zwiększenia alokacji na dany konkurs już w pierwszej wersji regulaminu konkursu/naboru (Art. 41 pkt 8).
b) Możliwość ustalenia w Regulaminie konkursu formy komunikacji, w tym w formie e-mailowej (Art. 41 pkt 7b).
c) Regulamin konkursu musi zawierać również wzór umowy o dofinansowanie projektu lub decyzji o dofinansowaniu projektu oraz precyzować czynności, które powinny zostać dokonane przed zawarciem umowy o dofinansowanie projektu lub podjęciem decyzji o dofinansowaniu projektu, oraz wymagane dokumenty i terminy ich przedłożenia właściwej instytucji (Art. 41 pkt 6 i 6a).
5. Konkursy w Rundach:
Wprowadzono możliwość prowadzenia konkursu w rundach oraz doprecyzowano dotychczasową regulację dotyczącą rozstrzygnięcia konkursu uwzględniając możliwość podejmowania rozstrzygnięć w odniesieniu do danej rundy (Art. 46). Zmiana przepisu ma na celu jasne wskazanie możliwości prowadzenia konkursu podzielonego na rundy oraz uwzględnienie tej możliwości przy podejmowaniu określonych działań dokonywanych przez właściwą instytucję po zakończeniu oceny projektów (czynności związane z zatwierdzaniem i publikacją listy projektów wybranych do dofinansowania, publikowanie listy ekspertów biorących udział w ocenie projektów, możliwość zwiększenia alokacji w konkursie).
6. Rezygnacja z wytycznych programowych (Art. 6 ust 2, art. 7 i art 8).
Zrezygnowano z instytucji wytycznych programowych pozostawiając wyłącznie wytyczne wydawane przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego wykonującego zadania państwa członkowskiego. Zmiana ma na celu ograniczenie liczby dokumentów, których postanowienia beneficjenci będą zobowiązani stosować przy realizacji projektu.
7. Zmiany dot. projektów partnerskich (Art. 33).
Rozszerzono katalog podmiotów, które można wybrać na partnera w trybie niekonkurencyjnym.
Wprowadzono zmianę polegającą na rezygnacji z konkurencyjnego trybu wyboru partnerów, w przypadku tworzenia partnerstw z udziałem podmiotów publicznych wymienionych w 3 ust. 1 - 3a ustawy – Prawo zamówień publicznych. Wskazano, że wybór wszystkich partnerów w projektach partnerskich jest dokonywany przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. W uzasadnionych przypadkach, za zgodą właściwej instytucji, będzie możliwa zmiana partnera. Zrezygnowano z regulacji określającej zakaz zawiązywania partnerstw przez podmioty powiązane. Regulacja zapewni elastyczne podejście do instytucji partnerstwa.
8. Ustanowienie Rzecznika Funduszy Europejskich (Art. 14a).
Wprowadzono instytucję Rzecznika Funduszy Europejskich oraz określono jego zadania. Rzecznika obligatoryjnie powoła instytucja zarządzająca, a fakultatywnie inne instytucje systemu realizacji programów operacyjnych. Rzecznik będzie obowiązany do składania instytucji, która go wyznaczyła, sprawozdań ze swojej działalności. Rzecznik nie będzie uczestniczył w procedurze odwoławczej.
Do zadań realizowanych przed Rzecznikiem będą stosowane odpowiednio przepisy KPA dotyczące skarg i wniosków. Celem regulacji jest powołanie instytucji funkcjonującej w strukturach organizacyjnych poszczególnych instytucji systemu wdrażania, która będzie odpowiedzialna za gromadzenie m.in. wniosków i postulatów, związanych z realizacją programów operacyjnych, które mają wpływ na usprawnienie systemu wdrażania. W MIiR powołany zostanie jeden rzecznik dla wszystkich programów krajowych.
9. Ograniczenie dokumentacji (art. 50a).
Ograniczono możliwość żądania od wnioskodawców zaświadczeń i dokumentów, do których instytucja będzie miała dostęp, w toku postępowania w zakresie ubiegania się o dofinansowanie, w tym w toku procedury odwoławczej oraz w procesie udzielania dofinansowania, np. stosownych zaświadczeń z Urzędu Skarbowego lub ZUS, albo dane z dostępnych powszechnie rejestrów, m.in. KRS. Celem przepisu jest ograniczenia obciążeń dla wnioskodawców. Jest to przepis zobowiązujący instytucje do uzyskiwania zaświadczeń i dokumentów w pierwszej kolejności z własnych zasobów lub zewnętrznych (rejestrów publicznych) przez co ogranicza się możliwość ich żądania od wnioskodawców.
10. Zmiany w umowie o dofinansowanie (Art. 52a).
Doprecyzowano kwestię możliwości dokonywania zmian w umowie o dofinansowanie poprzez wskazanie, że zmiany nie wpłyną na spełnianie kryteriów wyboru projektu, w sposób, który skutkowałby negatywną oceną tego projektu. Celem regulacji jest ograniczenie zakazu wprowadzania zmian do umowy o dofinansowanie do takich zmian, które wpływałyby na spełnianie kryteriów wyboru projektów, w sposób skutkujący negatywną oceną tego projektu.
11. Zmiany w Ustawie o finansach publicznych w kontekście zmian w ustawie wdrożeniowej:
a) Art. 66a - Wprowadzono zmiany mające na celu wskazanie terminów przedawnienia z tytułu zwrotu należności przeznaczonych na realizację programów z udziałem środków europejskich.
b) Art. 168 ust. 1 i art. 251 ust. 1 - Wprowadzono modyfikację zasad dotyczących rozliczania dotacji udzielonych z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego poprzez wskazanie, iż w przypadku dotacji przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich, wykorzystanie dotacji następuje przez przekazanie środków na rachunek beneficjenta, podmiotu upoważnionego przez beneficjenta lub wykonawcy, przy jednoczesnym zachowaniu obowiązku rozliczenia dotacji zgodnie z odrębnymi przepisami. Efektem proponowanej zmiany będzie wyłączenie omawianych dotacji z obowiązku zwrotu dotacji niewykorzystanej do końca roku w ustawowo określonych terminach.
c) Art. 189 ust. 3 - Wprowadzono zmianę polegającą na przesunięciu terminu, w którym możliwe jest złożenie wniosku o płatność bez sankcji zapłaty odsetek za nierozliczenie wniosku (dodatkowe 14 dni po upływie terminu).
d) Art. 189 ust. 3f - Wyłączono stosowanie regulacji dot. rozliczania wniosków o płatność w odniesieniu do projektów rozliczanych metodą kosztów uproszczonych.
12. Udostępnianie dokumentów (Art. 37).
Zmodyfikowano regulację w art. 37 ust. 6 poprzez wskazanie, że dokumenty i informacje przedstawiane przez wnioskodawców nie podlegają udostępnieniu przez właściwą instytucję. Celem zmiany jest odciążenie instytucji z rozpatrywania spraw z zakresu udostępniania informacji publicznej, które dotyczą dokumentacji przedkładanej przez wnioskodawców.
13. Zmiany dot. ekspertów. Nowy rozdział 15a – art. 68a i art. 68 b:
a) Wprowadzono możliwość wyznaczania ekspertów nie tylko do oceny projektu, ale również do wykonywania zadań związanych z realizacją praw i obowiązków właściwej instytucji wynikających z umowy o dofinansowanie projektu albo decyzji o dofinansowaniu projektu.
b) Wprowadzono zakaz łączenia przez jednego eksperta roli: eksperta biorącego udział w wyborze projektów do dofinansowania oraz eksperta wykonującego zadania związane z realizacją praw i obowiązków wynikających z umowy o dofinansowanie projektu.
c) Uregulowano przesłanki wykreślania kandydatów na ekspertów ze stosownych wykazów, w tym wskazano, że niektóre z nich mogą wynikać z umowy zawieranej z ekspertem.
14. Regulacje dot. Instrumentów finansowych (Art. 29):
d) W celu zapobieżenia powstaniu w bieżącej perspektywie finansowej problemów, jakie pojawiają się w odniesieniu do środków instrumentów inżynierii finansowej 2007 – 2013, doprecyzowano obecnie obowiązujące przepisy odnoszące się do kwestii dokonywania zwrotu środków po realizacji umów o dofinansowanie projektu dotyczących wdrażania IF oraz sposobu ich ponownego wykorzystywania.
e) Wprowadzono regulacje dotyczące pomocy zwrotnej, która może być udzielana w ramach programów operacyjnych 2014- 2020.
f) Wprowadzono możliwość wyboru projektów z zakresu instrumentów finansowych w określonych trybach przewidzianych w ustawie Prawo zamówień publicznych.
15. Zmiany w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju
Wprowadzono zmiany w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju Rozdział 5a Wsparcie zwrotne - Art. 37a. Wprowadzono regulację dotyczącą monitorowania wykorzystania wsparcia zwrotnego z perspektywy 2007-2013 oraz 2014-2020 podlegającego ponownemu wykorzystaniu oraz sprawozdawczości do ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego.
Autorka: Anna Wolak
Artykuły powiązane:
Materiały
Jakie zmiany w postępowaniach przetargowych wprowadzono w 2018 r. w związku z elektronizacją zamówień?Czy zmiana zarządzenia o centralnym zamawiającym i wspólnych zakupach wpływa na realizację przetargów przez beneficjentów projektów unijnych?
Od kiedy obowiązują i czego dotyczą zmiany w przepisach o ochronie danych osobowych?
Podstawa prawna
Ustawa Wdrożeniowa: ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych