Projekt reguluje kwestię użycia Sił Zbrojnych do samodzielnych działań w czasie pokoju na terytorium RP oraz kwestię użycia broni w szczególnych sytuacjach. Chodzi również o kwestię prawnej ochrony działań podejmowanych przez żołnierzy Wojska Polskiego, funkcjonariuszy Straży Granicznej i Policji. Nowe przepisy zostały zaproponowane w związku z  zagrożeniem migracyjnym na granicy polsko-białoruskiej.

Najważniejsze rozwiązania

• Umożliwiony zostanie udział Sił Zbrojnych w działaniach prowadzonych w czasie pokoju na terytorium RP.

• Chodzi m.in. o zorganizowane działanie wojska w celu zapewnienia bezpieczeństwa zewnętrznego państwa (nie tylko jako wsparcie dla Straży Granicznej i Policji).
• W tym zakresie określone zostaną zasady użycia przez żołnierzy środków przymusu bezpośredniego, broni oraz innego uzbrojenia, w ramach operacji wojskowych prowadzonych w czasie pokoju na terytorium Polski.

• Do Kodeksu karnego wprowadzony zostanie kontratyp przestępstwa, czyli wyłączenie odpowiedzialności karnej za czyn popełniony w szczególnych warunkach. Chodzi w szczególności o użycie przez żołnierza broni lub środków przymusu bezpośredniego z naruszeniem zasad, w celu m.in.:
  • odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność tego żołnierza lub innej osoby, lub
  • przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do zamachu na życie, zdrowie lub wolność tego żołnierza lub innej osoby

– jeżeli w każdym z tych przypadków okoliczności wymagają natychmiastowego działania.

• Doprecyzowane zostaną zasady zatrzymania żołnierzy przez Żandarmerię Wojskową.
  • Zatrzymanie w czasie pełnienia przez żołnierza służby ma być stosowane jako środek ostateczny, chyba że zachodzi konieczność zatrzymania żołnierza na gorącym uczynku.

• Umożliwione zostanie zachowanie prawa do pełnego uposażenia oraz dodatków o charakterze stałym dla żołnierzy, którzy zostali zawieszeni w czynnościach służbowych.
  • Chodzi o żołnierzy, przeciwko którym wszczęto postępowanie karne o przestępstwo popełnione z użyciem środków przymusu bezpośredniego, broni lub innego uzbrojenia w związku z wykonywaniem zadań lub czynności służbowych.
• Żołnierze oraz funkcjonariusze Policji i Straży Granicznej, objęci postępowaniem karnym dotyczącym użycia środków przymusu bezpośredniego, broni lub innego uzbrojenia, w związku z wykonywaniem swoich zadań służbowych – będą mogli żądać wyznaczenia obrońcy z urzędu (adwokata lub radcy prawnego).
  • Żołnierze, którzy nie będą chcieli skorzystać z obrońcy z urzędu, będą mieli zapewnioną możliwość sfinansowania pomocy prawnej udzielanej im przez obrońcę z wyboru.

 

Nowe przepisy mają wejść w życie z dniem następującym po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.