Informacje ogólne

Z informacji przekazanych przez Państwową Straż Pożarną (PSP) wynika, że w ostatnim czasie pojawiło się wiele pożarów w miejscach składowania lub magazynowania odpadów. W tym roku było ich ponad trzykrotnie więcej niż w latach ubiegłych.

Dostrzegając potrzebę szybkiej reakcji na te zdarzenia, w połowie maja br. W Ministerstwie Środowiska spotkali się przedstawiciele resortu środowiska z przedstawicielami Państwowej Straży Pożarnej i Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Omawiano problemy związane z pożarami, ich charakter i ewentualne przyczyny, a także możliwości wypracowania rozwiązań w celu ich ograniczenia. Przede wszystkim wskazano na konieczność wzmocnienia współpracy między Państwową Strażą Pożarną i Inspekcją Ochrony Środowiska w ramach prowadzonych czynności kontrolnych, w tym zaproponowano wymianę zaleceń pokontrolnych między tymi organami.

Zidentyfikowane miejsca potencjalnie niebezpieczne

Obecnie zidentyfikowano ok. 120 miejsc nielegalnego magazynowania lub składowania odpadów. Chodzi o:

• pozostawienie odpadów po działalności objętej zezwoleniem – 66 miejsc;
• składowanie odpadów w miejscu nieprzeznaczonym do tego celu – 34 miejsca (składowanie odpadów w ramach zezwolenia na odzysk poza instalacjami, nielegalne składowiska – sprawca znany);
• magazynowane odpadów w miejscu do tego nieprzeznaczonym – 15 miejsc (sprawca znany);
• porzucenie odpadów przez nieznanych sprawców – 6 miejsc.

Wskazane kategorie miejsc to przypadki potwierdzone przez Inspekcję Ochrony Środowiska, co oznacza że możliwe jest występowanie analogicznych przypadków, które nie zostały jeszcze zgłoszone właściwym organom administracji.

Krótka charakterystyka pożarów, które wybuchły w ostatnim tygodniu

• 24 maja –  sortownia odpadów komunalnych w Warszawie. Spaliły się przede wszystkim odpady wielkogabarytowe (meble), drewno oraz opony, a także zbelowane odpady papieru i tworzyw sztucznych przygotowane do recyklingu. Pożar gasiło ok. 40 zastępów PSP oraz OSP, w tym jednostka chemiczna PSP. Gaszenie pożaru trwało ok. 4 godzin. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska (WIOŚ) z Warszawy prowadził monitoring jakości powietrza w pobliżu miejsca zdarzenia.
• 25 maja – sortownia odpadów komunalnych w Olsztynie. Pożar objął przede wszystkim odpady wielkogabarytowe (meble). Pożar gasiło 40 zastępów PSP oraz OSP, w akcji uczestniczyło ok. 90 strażaków, gaszenie pożaru trwało 16 godzin, WIOŚ Olsztyn prowadzi monitoring stanu środowiska, pobrano próby gleby i wody.
• 26 maja  – miejsce nielegalnego magazynowania odpadów tworzyw sztucznych w Zgierzu (woj. łódzkie) Pożar wybuchł ok. godz. 23.00, na terenie zarządzanym przez firmę GREEN-TEC SOLUTIONS sp. z o.o. przy ul. Boruta, gdzie magazynowano różne rodzaje odpadów, przede wszystkim odpady tworzyw sztucznych.  Pożar gasiło ok. 60 jednostek PSP oraz OSP. Trwa dogaszanie pożaru.
• 27 maja – miejsce nielegalnego magazynowania opon w Trzebini. Pożar objął nielegalne składowisko opon (zostały one porzucone po działalności gospodarczej). Brak podmiotu zobowiązanego do usunięcia odpadów. Pożar gasiło 66 zastępów PSP i OSP (ok. 230 strażaków). W akcji uczestniczyły dwa samoloty gaśnicze. Trwa dogaszanie pożaru.
• 28 maja (ok. godz. 12.00) – stacja demontażu pojazdów w Jeleniej Górze. Pożar objął część pojazdów przeznaczonych do demontażu. Pożar gasiło 10 zastępów Straży Pożarnej.
• 28 maja (ok. godz. 21.00) – miejsce nielegalnego magazynowania odpadów niebezpiecznych w miejscowości Wszedzień (woj. kujawsko-pomorskie). Pożar objął substancje chemiczne niewiadomego pochodzenia. Pożar gasi 36 zastępów PSP oraz OSP. Ewakuowano 35 osób. WIOŚ Bydgoszcz prowadzi badania.

Rekomendacje ministra środowiska

Propozycje rozwiązań problemu składowisk odpadów:

• wprowadzenie gwarancji finansowych dla podmiotów prowadzących gospodarowanie odpadami w zakresie zbierania, magazynowania i przetwarzania odpadów (wprowadzenie kaucji gwarancyjnej dla przedsiębiorstw zajmujących się zagospodarowaniem odpadami);
• obowiązkowy monitoring wideo obiektu, w którym magazynowane lub składowane są odpady, co ułatwi nadzór nad działalnością dotyczącą gospodarowania odpadami, a w przypadku pożaru pomoże ustalić przyczynę i ewentualnych sprawców takiego zdarzenia;
• wprowadzenie szczegółowych wymagań dla magazynowania odpadów, w szczególności wskazywanie w decyzjach administracyjnych dopuszczalnej masy zbieranych i magazynowanych odpadów, maksymalnej masy jednocześnie magazynowanych odpadów i szczegółowych warunków ich magazynowania, w tym środków ochrony ppoż.;
• ograniczenie dopuszczalnego okresu magazynowania odpadów z 3 lat do 1 roku;
• wprowadzenie obowiązku dopuszczenia obiektu do użytkowania na podstawie opinii PSP przed rozpoczęciem działalności związanej z gospodarką odpadami;
• powiązanie naruszeń związanych z przepisami przeciwpożarowymi z przygotowywanymi w Ministerstwie Środowiska przepisami nowelizującymi ustawę o odpadach – rozszerzenie przesłanek do odmowy udzielenia zezwolenia na gospodarowanie odpadami wobec osób fizycznych i prawnych;
• wprowadzenie kryteriów wymierzania kar administracyjnych za niezgodne z prawem zbieranie, magazynowanie i przetwarzanie odpadów, tak aby były bardziej dotkliwe;
• wzmocnienie sankcji dla „recydywistów” – podmiotów, u których wielokrotnie wybuchały pożary (zastosowanie dodatkowego mnożnika pozwalającego zwiększyć wymiar kary);
• rozważenie odebrania starostom uprawnień do wydawania decyzji na zbieranie, magazynowanie i przetwarzanie odpadów (chodzi o ewentualne przeniesienie uprawnień do wydawania decyzji odpadowych innym organom);
• wzmocnienie uprawnień kontrolnych Inspekcji Ochrony Środowiska przez odstąpienie od wymogu zawiadamiania z siedmiodniowym wyprzedzeniem o zamiarze przeprowadzenia kontroli.