„Codziennie słyszymy o dramatycznych wypadkach, które spowodowane są przez piratów drogowych. Dlatego rząd kilka dni temu przyjął nowelizację prawa o ruchu drogowym i zachowanie bandytów za kierownicą będzie bardziej surowo karane” – powiedział premier. Podkreślił jednocześnie, że wszystkie tego rodzaju działania mają służyć temu, żeby ruch drogowy był bezpieczniejszy, a sprawcy wypadków drogowych byli skuteczniej ścigani. Premier zaapelował, aby sierpień był miesiącem bezpiecznych powrotów z wakacji do domu.

Polacy chcą surowszych kar

Jak podaje policja w 2020 r. zgłoszono 23 540 wypadków, w wyniku których 2 491 osób poniosło śmierć, a ranne zostały 26 463 osoby, w tym 8 805 ciężko. Co istotne, niemalże 90 proc. z nich wydarzyło się z winy kierujących.

Z badań przeprowadzonych na zlecenie Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w 2018 r. wynika, że aż 82 proc. badanych opowiada się za stosowaniem surowszych kar za przekraczanie prędkości. Z kolei aż 89 proc. osób opowiada się za stosowaniem surowszych kar za nieprawidłowe zachowania kierowców wobec pieszych.

Najważniejsze rozwiązania przyjęte w nowelizacji – co zmieni się w ruchu drogowym?

Projekt zakłada wiele zmian, które pozwolą na skuteczniejszą walkę z niebezpiecznymi zachowaniami na drodze. Oto najważniejsze z nich:

• Renta dla najbliższych ofiary wypadku drogowego

Dotychczasowe przepisy nie zapewniały żadnej koordynacji pomiędzy postępowaniem karnym i cywilnym ws. renty po zmarłym, co stawiało w niekorzystnej sytuacji osoby małoletnie albo z niepełnosprawnością, które straciły opiekuna. Teraz ma się to zmienić. Dzięki zmianom otrzymanie renty za zmarłego będzie łatwiejsze.

• Niższe stawki OC dla jeżdżących bezpiecznie

Po zmianach CEPiK będzie mógł udostępniać firmom ubezpieczeniowym dane o historii wykroczeń kierowcy. Dzięki temu firmy będą mogły zaoferować niższe składki OC kierowcom, którzy jeżdżą bezpiecznie.

• Grzywna może wynieść nawet 30 tys. zł

Maksymalna wysokość grzywny za wykroczenia zostanie podniesiona z 5 tys. zł do 30 tys. zł. Zwiększona zostanie ponadto wysokość grzywny, którą nałożyć można w postępowaniu mandatowym – do 5 tys. zł, a w przypadku zbiegu wykroczeń – do  6 tys. zł.  Jeśli kierowca opłaci mandat podczas kontroli, to wtedy jego wysokość zostanie pomniejszona o 10 proc.

• Punkty karne wyzerują się dopiero po 2 latach

Wprowadzony zostanie mechanizm uzależniający usunięcie punktów karnych za naruszenie przepisów ruchu drogowego od uregulowania mandatu. Dodatkowo punkty będą kasowane dopiero po upływie 2 lat od dnia zapłaty grzywny. Po zmianach za naruszenie przepisów ruchu drogowego kierowca będzie mógł dostać nawet 15 punktów karnych – obecnie maksymalna liczba punktów za niektóre wykroczenia to 10. Limit  punktów karnych nie ulegnie zmianie.

• Pieniądze z mandatów trafią na budowę dróg

Nowym rozwiązaniem jest kierowanie środków pochodzących z grzywien na finansowanie zadań inwestycyjnych związanych z poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego.

• Utrata prawa jazdy na 3 miesiące za fałszowanie wskazań tachografu

Projekt ustawy przewiduje odebranie prawa jazdy na 3 miesiące w przypadku ingerencji w system tachografów przez kierujących pojazdami w przewozach drogowych. Rozwiązanie to wpłynie nie tylko na poprawę bezpieczeństwa, ale zapewni również przestrzeganie zasad uczciwej konkurencji.

• Łatwiejsze ściąganie należności z mandatów

Urząd Skarbowy będzie mógł zaliczyć zwrot podatku na poczet nieopłaconego mandatu karnego. Takie rozwiązanie zwiększy nieuchronność kary.

• Zwiększenie ochrony pieszych

Minimalna grzywna za nieprawidłowe zachowanie względem pieszego (np. wyprzedzanie na przejściu dla pieszych, omijanie pojazdu, który zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu) wyniesie nie mniej niż 1,5 tys. zł. Jeśli w ciągu 2 lat sprawca ponownie popełni takie naruszenie, to kara grzywny wyniesie nie mniej niż 3 tys. zł. W przypadku realnego zagrożenia bezpieczeństwa dla życia i zdrowia pieszego, sąd będzie mógł dodatkowo orzec zakaz prowadzenia pojazdów.

• Wyższe kary dla prowadzących po alkoholu i za prędkość

Prowadzenie samochodu po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka będzie podlegało karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 2,5 tys. zł. Jeśli kierowca będzie jechał np. rowerem, wówczas będzie podlegał karze aresztu albo karze grzywny nie niższej niż 1 tys. zł.

Przekraczanie dopuszczalnej prędkości o ponad 30 km/h będzie skutkowało minimalnym mandatem w wysokości 1,5 tys. zł, niezależnie od faktu, czy naruszenie zostało stwierdzone w obszarze zabudowanym czy też poza tym obszarem. Jeśli sprawca ponownie popełni takie wykroczenie w ciągu 2 lat, to zostanie ukarany grzywną nie niższą niż 3 tys. zł.

Bezpieczniej na przejazdach kolejowych

W myśl projektu za objeżdżanie, omijanie opuszczonych zapór lub półzapór, wjeżdżanie lub wchodzenie na przejazd kolejowy, będzie grozić minimalna grzywna w wysokości 2 tys. zł.

Większa kara za jazdę bez prawa jazdy

Prowadzenie pojazdu bez wymaganego uprawnienia będzie skutkowało karą aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny od 1 tys. zł. Jeśli sprawca w ciągu 2 lat popełni takie wykroczenie ponownie, to kara grzywny wyniesie nie mniej niż 2 tys. zł.

Bezpieczeństwo w ruchu drogowym jest priorytetem rządu 

Premier przypomniał również o dotychczasowych działaniach rządu mających na celu poprawę bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Zwrócił uwagę m.in. na Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg. Celem programu jest przyspieszenie powstawania nowoczesnej i bezpiecznej infrastruktury drogowej na szczeblu lokalnym. Prezes Rady Ministrów zatwierdził w lipcu listy zadań, w ramach których samorządy utworzą nowe przejścia dla pieszych lub podniosą poziom bezpieczeństwa na przejściach istniejących. Dofinansowanie z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg w kwocie 44 621 472,00 zł przyznano na realizację 242 zadań.

Kolejna rządowa inicjatywa, która wpływa na poprawę bezpieczeństwo, to „Program Budowy 100 Obwodnic na lata 2020-2030”. Jego celem wyprowadzenie nadmiernego ruchu z miast, a także czystsze powietrze i mniejszy hałas. Rząd przewiduje powstanie 100 obwodnic o łącznej długości ok. 820 km. Na realizację inwestycji przeznaczonych zostanie prawie 28 mld zł.

Wspomnieć należy też o rządowym programie budowy lub modernizacji przystanków kolejowych na lata 2021-2025. Na ten cel przeznaczonych zostanie 1 mld zł. Środki zostaną wykorzystane m.in. na wybudowanie lub zmodernizowanie przystanków kolejowych, a także sfinansowanie zadań związanych z dostępnością miejsc parkingowych dla podróżnych.