Wśród niemieckich planów zniszczenia Warszawy było wysadzenie w powietrze tych wspaniałych budowli, które świadczyły o potędze Polski i o jej trwaniu

– mówił premier, przypominając historię Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie. Jak dodał,

Niemiecki plan zniszczenia Polski zakładał też zniszczenie kultury polskiej, bo w niej kryje się siła polskiej tożsamości. Siła, która jest w stanie doprowadzić do odrodzenia narodu polskiego.

Podkreślił, że długo musieliśmy czekać na tę inicjatywę. Przypomniał również zasługi prezydenta Lecha Kaczyńskiego.

Pierwszym aktem odbudowy było dzieło rozpoczęte przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego - 60 lat od zniszczenia doprowadził do wrysowania Pałacu Saskiego w nasze plany

- kontynuował premier.

Podczas wystąpienia prezydent podziękował premierowi Mateuszowi Morawieckiemu, za to, że idea odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej stała się częścią wielkiego programu Polski Ład.

Deklaracja o odbudowie Pałacu Saskiego

W 2018 r., w roku obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, Prezydent RP Andrzej Duda opowiedział się za odbudową Pałacu Saskiego, jako trwałego symbolu obchodów stulecia odzyskania niepodległości.

11 listopada 2018 r. ogłosił Deklarację o restytucji Pałacu. 12 grudnia 2018 r. Komitet Narodowych Obchodów Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej podsumował dotychczasowe prace nad odbudową Pałacu Saskiego. Ustalono wówczas, że zostanie przygotowany projekt ustawy o szczególnych zasadach realizacji inwestycji obejmującej odbudowę Pałacu Saskiego.

Założenia projektu

W myśl projektu odbudowa Pałacu Saskiego rozpocznie się w 2023 r.  Inicjatorem tego przedsięwzięcia był prezydent m.st. Warszawy Lech Kaczyński. Rekonstrukcje fasad budynków przywrócą stan Pałacu z sierpnia 1939 r., natomiast wnętrza będą użytkowe i nowoczesne.

Projekt zakłada przywrócenie, poza Pałacem Saskim, również pozostałych gmachów stanowiących przed II wojną światową zachodnią, frontową ścianę zabudowy placu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie, tj. gmachu Pałacu Brühla oraz trzech kamienic przy ul. Królewskiej: tzw. kamienicy Ludwika Malhome’a i kamienicy Lesslów lub Strasburgera. Projektowana ustawa przewiduje również odbudowę zniszczonej w trakcie II wojny światowej zabudowy ul. Królewskiej w Warszawie stanowiącej dopełnienie zabudowy zachodniej pierzei Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Planowana odbudowa Pałacu Saskiego ma także na celu przywrócenie pełnej pierwotnej formy Grobu Nieznanego Żołnierza odsłoniętego w 1925 r. w arkadach kolumnady Pałacu Saskiego, z jednoczesnym wkomponowaniem obecnej formy pomnika  w odbudowaną kolumnadę.

Projekt ustawy przewiduje też utworzenie przy ministrze właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego – Rady Odbudowy będącej organem opiniodawczo-doradczym. W jej skład wejdzie 5 osób, a jej przewodniczącym z urzędu będzie Generalny Konserwator Zabytków.

Historia Pałacu

Historia Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz gmachów, które do grudnia 1944 r. tworzyły jego zachodnią cześć, sięga XVII w. oraz dziejów szlacheckich i magnackich rodów Morsztynów i Ossolińskich. Zburzone podczas II wojny światowej gmachy pełniły w przeszłości różne funkcje i były wielokrotnie przebudowywane.

Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego – wraz z Pałacem Saskim i Pałacem Brühla – stał się najważniejszym punktem odrodzonego Państwa Polskiego, miejscem rewii wojskowych, defilad, manifestacji, najistotniejszych uroczystości narodowych i kościelnych. Po odzyskaniu niepodległości gmachy znajdujące się przy ówczesnym placu Saskim stały się siedzibami najistotniejszych, z punktu widzenia odradzającego się państwa, instytucji.