Premier Mateusz Morawiecki z liderami UE o koordynacji działań w sprawie COVID-19
21.01.2021
Szef polskiego rządu uczestniczył w wideokonferencji przywódców państw Unii Europejskiej poświęconej walce z pandemią koronawirusa. Unijni liderzy omówili m.in. proces dystrybucji szczepionek oraz wdrażanie narodowych programów szczepień. Potępili także zatrzymanie przez władze w Moskwie rosyjskiego opozycjonisty Aleksieja Nawalnego. Przed spotkaniem odbyła się koordynacyjna wideokonferencja premierów państw Grupy Wyszehradzkiej.
Wspólna walka z COVID-19
Unijni przywódcy podkreślili znaczenie terminowej, proporcjonalnej i przejrzystej realizacji umów na dostawy szczepionek. Omówili także dalsze działania, m.in. w odniesieniu do kontroli rozwoju nowych mutacji wirusa, koordynacji związanej z wprowadzonymi ograniczeniami podróży oraz wypracowania rozwiązań dotyczących wsparcia dla państw sąsiadujących z UE.
W kontekście świadectw szczepień, uzgodniono dalsze prace na poziomie technicznym dotyczące ustalenia minimalnego katalogu danych, które będą zgodne z wytycznymi WHO oraz przepisami o ochronie danych.
Rekomendacje Komisji Europejskiej
19 stycznia Komisja Europejska przedstawiła rekomendacje dotyczące dalszych działań w walce z pandemią. Priorytetem jest przyśpieszenie szczepień – według KE, do marca należy zaszczepić co najmniej 80 proc. osób w wieku powyżej 80 lat oraz 80 proc. pracowników służby zdrowia i opieki społecznej w każdym państwie UE. Do lata 2021 r. unijne kraj powinny zaszczepić co najmniej 70 proc. dorosłej populacji.
Komisja wezwała władze państw UE, by m.in. nadal egzekwowały na swoim terytorium zachowywanie dystansu społecznego, ograniczenia kontaktów, zwalczały dezinformację, koordynowały ograniczenia w podróżowaniu oraz przyśpieszyły przeprowadzanie testów. W komunikacie określono także najważniejsze zadania dla państw członkowskich, KE, Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób oraz Europejskiej Agencji Leków.
Powszechny program szczepień
Powszechny program szczepień to jedno z najskuteczniejszych narzędzi zwalczania pandemii. 27 grudnia 2020 r. w całej Unii Europejskiej ruszyły szczepienia na COVID-19. Obecnie szczepione są osoby z grup szczególnie narażonych – seniorzy i pracownicy służby zdrowia.
Komisja Europejska zatwierdziła dotychczas dwie szczepionki, produkowane przez BioNTech-Pfizer oraz Modernę, które zostały uznane za bezpieczne i skuteczne. Według Europejskiej Agencji Leków (EMA), pod koniec stycznia możliwe jest wydanie opinii w sprawie dopuszczenia do obrotu w UE szczepionki Uniwersytetu Oksfordzkiego i koncernu farmaceutycznego AstraZeneca, która jest już stosowana m.in. w Wielkiej Brytanii. Ten zestaw szczepionek pozwoli państwom Unii nie tylko zaspokoić własne zapotrzebowanie, ale również udzielić pomocy krajom sąsiedzkim.
Komisja Europejska zabezpieczyła dotychczas możliwość zakupu 2,3 mld dawek szczepionek przeciwko COVID-19, opartych na różnych technologiach. 8 stycznia Komisja zaproponowała państwom członkowskim UE zakup dodatkowych 200 mln dawek szczepionki wyprodukowanej przez firmy BioNTech i Pfizer, z opcją nabycia kolejnych 100 mln dawek. Pozwoliłoby to UE na zakup w sumie 600 mln dawek szczepionki, która jest już stosowana w całej UE. Dodatkowe dawki będą dostarczane począwszy od drugiego kwartału 2021 r.
12 stycznia Komisja Europejska zakończyła także wstępne rozmowy z firmą farmaceutyczną Valneva. Umowa zakłada zakup 30 mln dawek szczepionki, z opcją zakupu kolejnych 30 mln na późniejszym etapie.
Komisja Europejska zapowiedziała, że przy każdym zamówieniu szczepionek będzie przestrzegana zasada proporcjonalnego udziału wszystkich krajów UE, z uwzględnieniem kryterium liczby ludności. Chodzi o to, aby każdy kraj miał do dyspozycji maksymalną liczbę szczepionek, które może zakontraktować. Jeśli część krajów nie skorzysta ze swojej puli, to niewykorzystane szczepionki będą rozdzielane pomiędzy zainteresowane państwa członkowskie.