Koordynacja unijnych działań w związku z COVID-19

Podczas szczytu Rady Europejskiej podsumowana zostanie sytuacja epidemiologiczna oraz postęp w procesie szczepień. Unijni przywódcy omówią także działania koordynacyjne w odpowiedzi na COVID-19, w tym dotyczące ułatwiania korzystania przez obywateli UE z prawa do swobodnego przemieszczania się.

W czasie wideokonferencji liderzy podkreślili konieczność intensyfikacji procesu szczepień i kampanii promującej szczepienia, aby uniknąć jesienią kolejnej fali zakażeń.

Premier Mateusz Morawiecki podkreślił wagę instrumentów harmonizacji procesów unijnych w kontekście pandemii, w tym certyfikatów szczepień. Zdaniem Polski, głównym instrumentem wzmacniania odporności UE jest dobrze funkcjonujący jednolity rynek, bez barier, zapewniający swobodny przepływ towarów i pracowników, w tym pracowników transportu drogowego. Należy także analizować przyczyny zależności UE od partnerów zewnętrznych (szczególnie w sektorze farmaceutycznym) oraz możliwe sposoby wzmocnienia zdolności produkcyjnych w UE.

W kontekście solidarności międzynarodowej, Polska zaoferowała odsprzedaż 20% przydziału szczepionki Astra Zeneca krajom Bałkanów Zachodnich, Ukrainie, Gruzji i Białorusi. Nasz kraj sfinalizował także wkład do COVAX. Wkład ten jest uzupełnieniem wsparcia udzielonego przez Polskę.

Ożywienie gospodarcze w UE

Na najbliższym posiedzeniu Rada Europejska dokona przeglądu wdrażania Europejskiego Funduszu Odbudowy (Next Generation EU). Pod koniec czerwca Komisja Europejska powinna zatwierdzić – najwcześniej otrzymane – Krajowe Plany Odbudowy. Następnie KPO zostaną przekazane Radzie UE, która będzie miała miesiąc na ich zatwierdzenie. W konkluzjach, RE zachęci KE do sprawnej pracy nad KPO oraz podkreśli znaczenie skutecznej i terminowej ich realizacji przez państwa unijne.

Szef polskiego rządu zaznaczył podczas wideokonferencji, że dla naszego kraju istotne jest szybkie procedowanie przez KE Krajowych Planów Odbudowy tak, aby jak najszybciej przystąpić do ich implementacji. Najwyższym priorytetem jest pełne wykorzystanie zasobów RRF (Recovery and Resilience Facility). Premier zaapelował o merytoryczny, konstruktywny i skuteczny dialog pomiędzy KE a państwami członkowskimi w celu szybkiego wdrożenia działań zaplanowanych w Krajowych Planach Odbudowy.

Polityka migracyjna

Podczas szczytu RE spodziewana jest dyskusja na temat polityki migracyjnej, ze szczególnym naciskiem na wymiar zewnętrzny i z uwzględnieniem sytuacji na wszystkich szlakach migracyjnych.

Premier Mateusz Morawiecki pozytywnie ocenił kompleksowe podejście do polityki migracyjnej. Podkreślił także wagę poprawy współpracy z krajami trzecimi, w tym powrotów i readmisji. Silne partnerstwa z krajami trzecimi, oparte na warunkowości, powinny zaowocować ich większym zaangażowaniem i skutecznością w walce z nielegalną migracją. Należy także kontynuować prace nad nowym Paktem w sprawie Migracji i Azylu (zachowując elastyczny mechanizm solidarności). Polska widzi ponadto potrzebę oparcia negocjacji na kompromisie osiągniętym w konkluzjach Rady Europejskiej z czerwca 2018 r.

Relacje UE-Rosja

Na najbliższym szczycie unijni przywódcy omówią raport poświęcony relacjom UE-Rosja, opublikowany przez KE i Wysokiego Przedstawiciela ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.

Premier Mateusz Morawiecki zaprezentował polski wkład do dyskusji dotyczącej stosunków UE z Rosją, wskazując na konieczność podtrzymania – uzgodnionego już przez liderów – podejścia opartego na pięciu zasadach przewodnich polityki UE wobec Rosji, wzmacnianiu odporności i asertywności w relacjach z Rosją, współpracy z rosyjskim społeczeństwem obywatelskim i państwami wschodniego sąsiedztwa. Szef polskiego rządu nawiązał także do negatywnych skutków budowy gazociągu Nord Stream 2.

Białoruś

Zgodnie z polskim postulatem, Przewodniczący Rady Europejskiej zapowiedział uwzględnienie odniesienia do sytuacji na Białorusi w tekście konkluzji ze szczytu UE.

Relacje UE-Turcja

Na czerwcowym posiedzeniu RE powróci do omówienia stosunków z Turcją. Spodziewana jest ocena postępu prac nad mandatem w sprawie unii celnej oraz kontynuacji finansowania wsparcia uchodźców na terenie Turcji, w ramach instrumentu FRiT (EU Facility for Refugees in Turkey).

Prezes Rady Ministrów wyraził satysfakcję ze stopniowej deeskalacji w stosunkach UE-Turcja. Można teraz rozważyć wdrożenie elementów „pozytywnej agendy”, jednak uwzględniając wrażliwości państw południa (w tym Cypru i Grecji) w relacjach z Turcją.  W odniesieniu do FRiT, wszystkie kraje przyjmujące uchodźców powinny być odpowiednio wspierane przez UE. Polska oczekuje oceny oraz propozycji KE i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych w tej sprawie.