Podczas wideokonferencji Przywódców państw UE premier Mateusz Morawiecki zwrócił uwagę no kontekst wydarzeń, które mają miejsce na Białorusi. Podjął temat wydalenia polskich dyplomatów oraz intensyfikacji działań przeciwko polskiej mniejszości na Białorusi m.in. aresztowań. Szef rządu na wideokonferencji podkreślił także potrzebę zachowania jedności Unii Europejskiej w stosunku do tego państwa. Apelował o pilne przygotowanie kolejnej listy sankcyjnej oraz informacje o stanie prac nad planem wsparcia gospodarczego dla demokratycznej Białorusi.

Aresztowanie Andżeliki Borys  i Anny Paniszewskiej

Przewodnicząca Związku Polaków na Białorusi Andżelika Borys została zatrzymana w Grodnie przez funkcjonariuszy milicji. Białoruskie media, powołując się na resort spraw wewnętrznych, podały, że przyczyną zatrzymania Borys było złamanie przepisów o imprezach masowych. Wieczorem we wtorek dziennikarz Andrzej Poczobut przekazał, że Borys została tymczasowo aresztowana.

Do aresztu trafiła także Anna Paniszewska, dyrektor Polskiej Harcerskiej Szkoły społecznej im. R. Traugutta w Brześciu Białoruskim. Prokuratura białoruska zarzuca jej „rozniecanie waśni na tle narodowościowym”.

Między narodem polskim i białoruskim powinniśmy dzisiaj budować mosty, a nie mury  

Szef polskiego rządu wygłosił oświadczenie w związku z zatrzymaniem Prezes Związku Polaków na Białorusi Andżeliki Borys. Polska chce w pokoju i przyjaźni budować dobre relacje z Białorusią, ale nie możemy zgodzić się na szykanowanie naszych rodaków i traktowanie ich jak zakładników.

– Chcę wyrazić bardzo zdecydowany sprzeciw w związku z zatrzymaniem pani Andżeliki Borys, a także wcześniej pani Anny Paniszewej. Nie zgadzamy się na branie zakładników, które władze białoruskie stosują na coraz szerszą skalę. Jest to działanie niezgodne ze wszelkimi standardami europejskimi – podkreślił premier, który zapowiedział, że polski rząd będzie interweniował w jej sprawie. – Między narodem polskim i białoruskim powinniśmy dzisiaj budować mosty, a nie mury. Nie wolno szukać kozła ofiarnego tak, jak to się dzieje na Białorusi. Władze niszczą dobre relacje między Polakami a Białorusinami. Nie udaje im się to, dlatego zaostrzają swoje metody. Wszyscy Białorusini, którzy mieszkają w Polsce, mogą cieszyć się godnym życiem. Żądamy tego samego od Białorusi. Chcemy, by Polacy, którzy mieszkają na ziemi białoruskiej, mogli kontynuować swoje działania na polu edukacji i kultury – dodał szef rządu.

Wydalenie polskich dyplomatów

Białoruskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych w czwartek poinformowało, że kraj ma opuścić Konsul Generalny RP w Grodnie Jarosław Książek oraz kierownik wydziału konsularnego Paweł Niedźwiedzki. Swoją decyzje białoruski resort spraw zagranicznych tłumaczy "asymetryczną i destruktywną odpowiedzią Polski na prawomocne i uzasadnioną decyzję w stosunku do Konsula Generalnego RP w Brześciu".

Polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych w ramach odpowiedzi na działania białoruskiego MSZ zadecydowało o wydaleniu z Polski dwojga białoruskich dyplomatów. – Wobec kontynuacji nieprzyjaznych gestów Mińska wobec polskich dyplomatów, w ramach zasady wzajemności, MSZ RP podjął decyzję o wydaleniu Konsul Generalnej RB w Białymstoku oraz konsula RB z placówki w Warszawie" – poinformował w mediach społecznościowych podsekretarz stanu w MSZ Marcin Przydacz.

Sytuacja na Białorusi już nie pierwszy raz poruszona na forum UE

Trudna sytuacja za wschodnią granicą to temat, który już kolejny raz został poruszony na forum spotkań szefów państw i rządów UE. O wydarzeniach związanych z brutalnymi represjami wobec uczestników pokojowych protestów na Białorusi rozmawiano w sierpniu 2021 r. podczas specjalnego szczytu RE. Wideokonferencja była realizacją inicjatywy szefa polskiego rządu, który od samego początku aktywnie uczestniczy w budowaniu międzynarodowego poparcia dla demokratycznych przemian za naszą wschodnią granicą.