{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD278","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Zasadniczym celem proponowanej Ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych jest zastąpienie dotychczas obowiązującego prawa regulowanego w Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1947) – akcie prawnym, które powstał w zupełnie innej rzeczywistości prawnej, organizacyjnej i jest obecnie nieadekwatny do stanu stosunków społecznych oraz prawnych.\nDotychczasowe brzmienie przepisów ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych oraz jej aktu wykonawczego – w szczególności rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 3 sierpnia 1961 r. w sprawie stwierdzenia zgonu i jego przyczyny (Dz. U. poz. 202) – budziły liczne problemy wykonawcze i wątpliwości interpretacyjne przy ich stosowaniu oraz wymagały doprecyzowania, na co wskazywały jednostki samorządu terytorialnego oraz samorząd lekarski występujące m.in. do ministra właściwego do spraw zdrowia z postulatem uregulowania kwestii spornych oraz uzupełnienia o rozwiązania merytoryczne odnośnie niektórych przepisów.\nOd chwili wypracowania obecnie obowiązujących rozwiązań regulujących kwestię cmentarzy i chowania zmarłych, zawartych w ustawie z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2017 r. poz. 912) nastąpiły intensywne zmiany społeczne, obyczajowe i techniczne, a także zmieniły się uregulowania prawa międzynarodowego m.in. w zakresie międzynarodowego transportu zwłok lub zwalczania chorób zakaźnych.\nZwiększyła się mobilność społeczeństwa, także zagraniczna, oraz zaostrzyły się zalecenia dotyczące zwalczania chorób zakaźnych. Generuje to szereg kłopotów dla obywateli usiłujących sprowadzić zwłoki bliskich z zagranicy.\nOprócz wyżej wymienionych zmian należy wspomnieć, iż ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych jest napisana zgodnie z zasadami techniki legislacyjnej lat 50-tych XX wieku i próby tworzenia bądź aktualizowania przepisów wykonawczych na podstawie upoważnień ustawowych w niej zawartych napotykają zarzut niekonstytucyjności. Ustawa ta powiela rozwiązania oraz, w znacznej mierze, język ustawy z dnia 17 marca 1932 r. o chowaniu zmarłych i stwierdzaniu przyczyny zgonu (Dz. U. poz. 359, z późn. zm.).\nDo najważniejszych krytycznych uwag należą:\n- niska jakość i długi czas przetwarzania danych o przyczynach zgonów w Polsce, wynikająca m.in. ze sposobu zbierania informacji w formie papierowych kart zgonu;\n- problemy ze znalezieniem osoby odpowiedzialnej za stwierdzenie zgonu w przypadku zgonów poza szpitalem;\n- procedury związane z pochówkiem i rejestracją zgonów są obciążające dla obywateli, lekarzy i administracji, przede wszystkim z uwagi na sposób przekazywania danych w formie papierowej i brak optymalnego wykorzystania państwowych zasobów danych;\n- brak precyzyjnych regulacji dotyczących rezerwacji miejsca pochówku, prawa do grobu, prawa do organizacji pochówku, likwidacji cmentarza czy likwidacji grobu.\n- brak uregulowania pochówków poza terenem cmentarzy;\n- anachroniczne przepisy dotyczące organizacji pogrzebów państwowych;\n- brak danych o liczbie i lokalizacji cmentarzy, w tym szczególnie cmentarzy historycznych;\n- nieoptymalne wykorzystanie państwowych zasobów danych dotyczących grobów i cmentarzy o szczególnym charakterze pod kątem wymiany informacji z właścicielami cmentarzy;\n- brak instrumentów ochrony grobów osób zasłużonych dla Rzeczypospolitej Polskiej;\n- brak dokładnego uregulowania funkcjonowania przedsiębiorstw w branży pogrzebowej.\nNa problemy te i inne zwracają uwagę od wielu lat instytucje państwowe, postulujące uchwalenie nowych zasad prawnych, m.in. Najwyższa Izba Kontroli w raportach z 2016 r. (cmentarze komunalne) i 2018 r. (cmentarze wojenne), Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, ale też organizacje pozarządowe i branżowe.\nPrace nad opracowanie nowych regulacji prawnych w przedmiotowym zakresie były już prowadzone w okresie 2015-2019. Efektem był Projekt ustawy o stwierdzaniu, dokumentowaniu i rejestracji zgonów (UD369), Jednocześnie prowadzono odrębnie prace nad Projektem ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych (UD294). Żaden z projektów nie został ukończony. Stąd też konieczne okazało się podjęcie prac na nowo. Wypracowane wówczas rozwiązania w dużej mierze zostały przeniesione do niniejszego projektu, uwzględnieniem jednak postępu w zakresie cyfryzacji administracji i służby zdrowia, a także doświadczenia z epidemii Covid-19.\nW celu realizacji prac legislacyjnych, mających interdyscyplinarny i międzyresortowy charakter, na mocy Zarządzenia nr 9 Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 lutego 2021 r. ustawiono Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów do spraw reformy regulacji administracyjnych związanych z ruchem naturalnym ludności i ochrony miejsc pamięci – którego zadaniem było wypracowanie, w uzgodnieniu z właściwymi ze względu na przedmiot działalności Pełnomocnika ministrami, propozycji zmian legislacyjnych oraz proceduralnych związanych z ruchem naturalnym ludności, w tym z rejestracją zdarzeń związanych z ruchem naturalnym ludności, oraz ochroną miejsc pamięci. Efektem prac jest zgłoszony do Wykazu projekt ustawy.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"Niniejszy projekt ma na celu odpowiedzieć na szereg zidentyfikowanych problemów oraz w sposób kompleksowy uregulować sferę tzw. prawa pośmiertnego, obejmującego zagadnienia takie jak stwierdzanie, dokumentowanie i rejestracja zgonów, chowanie zmarłych, prawo do grobu, funkcjonowanie cmentarzy i tzw. branży firm pogrzebowych. Do celów ustawy należy wprowadzenie takich regulacji, które umożliwią organom państwowym uzyskanie pełnej i wiarygodnej informacji na temat przyczyn zgonów – także w sposób zdecydowanie szybszy niż obecnie i przy optymalnym wykorzystaniu istniejących państwowych zasobów informacji. Procedury administracyjne związane z pochówkiem staną się zdecydowanie mniej uciążliwe dla obywateli, m.in. dzięki elektronizacji procedur związanych z dokumentowaniem zgonów. Projektodawca postawił sobie za cel również ujednolicenie przepisów dotyczących cmentarzy, w tym cmentarzy wojennych, tak by były one spójne i odwoływały się do tej samych pojęć prawnych. Intencją jest również wprowadzenie jednoznacznych definicji i zakresów przedmiotowych i podmiotowych podstawowych pojęć, takich jak prawo do grobu. Zamysłem projektodawcy jest również lepsza ochrona grobów i cmentarzy wojennych, grobów weteranów walk o niepodległość, ale też grobów osób zasłużonych także na innych polach aktywności – dzięki wprowadzeniu nowych mechanizmów działania organów państwowych i przy upowszechnieniu informacji o ich lokalizacji. Istotnym celem jest też wprowadzenie uregulowanie funkcjonowania przedsiębiorstw w branży pogrzebowej, prowadzących działalność wrażliwą ze względów sanitarnych, ale i ogólnoludzkich.\nDo kluczowych rozwiązań, które znajdują się w projekcie należy:\n- uregulowanie materii znajdującej się obecnie w ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarłych, ustawie o grobach i cmentarzach wojennych oraz ustawie o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski w dwóch spójnych aktach prawnych;\n- jednoznaczne określenie odpowiedzialności i zakresu czynności związanych ze stwierdzaniem i dokumentowaniem zgonów – w zamyśle projektodawcy osoba wezwana przez obywatela lub inny uprawniony podmiot powinna podjąć się stwierdzenia i udokumentowania zgonu;\n- wprowadzenie instytucji koronera;\n- wprowadzenie elektronicznej karty zgonu oraz elektronicznej karty urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu;\n- wprowadzenie jednoznacznych definicji, zakresu podmiotowego i przedmiotowego prawa do organizacji pochówku, prawa rezerwacji miejsca pochówku oraz prawa do grobu;\n- uregulowanie zasad postępowania ze zwłokami, szczątkami ludzkimi i popiołami ludzkimi – w tym w szczególności możliwości dokonywania pochówków poza cmentarzami, zasad postępowania na cmentarzach i w krematoriach, a także pogrzebów na morzu;\n- uregulowanie zasad międzynarodowego przewozu zwłok, szczątków ludzkich i popiołów ludzkich;\n- uregulowanie zasad zakładania, rozszerzania, utrzymywania i likwidacji cmentarzy;\n- umożliwienie zakładania cmentarzy poza terenem danej gminy;\n- określenie minimalnych wymogów w zakresie wyposażenia cmentarza;\n- modyfikacja zasad związanych z odległościami cmentarzy od zabudowy;\n- wprowadzenie jednoznacznych zasad likwidacji grobów;\n- wprowadzenie elektronicznych ksiąg cmentarnych, rejestru grobów i miejsc spoczynku oraz rejestru cmentarzy;\n- włączenie do elektronicznej ewidencji cmentarnej informacji pochodzącej z Systemu Odznaczeń Państwowych, rejestru zabytków, ewidencji zabytków, ewidencji grobów i cmentarzy wojennych, ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski;\n- uregulowanie sytuacji wszystkich cmentarzy i innych nieruchomości, w których znajdują się szczątki ludzkie lub popioły ludzkie;\n- wprowadzenie spójnych systemowo przepisów związanych z grobami weteranów walk o wolność i niepodległość Polski\n- wprowadzenie możliwości objęcia ochroną grobów osób zasłużonych dla Rzeczypospolitej Polskiej, nie będących grobami wojennymi czy grobami weteranów walk o wolność i niepodległość Polski;\n- wprowadzenie nowych mechanizmów ochrony grobów wojennych, grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski, grobów osób zasłużonych dla Rzeczypospolitej Polskiej, grobów zabytkowych;\n- wprowadzenie działalności regulowanej w odniesieniu do branży pogrzebowej, w tym wprowadzenie rejestru przedsiębiorców i zakazu prowadzenia działalności dla przedsiębiorców niezarejestrowanych.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw reformy regulacji administracyjnych związanych z ruchem naturalnym ludności i ochrony miejsc pamięci","value":"Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw reformy regulacji administracyjnych związanych z ruchem naturalnym ludności i ochrony miejsc pamięci"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Wojciech Labuda Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw reformy regulacji administracyjnych związanych z ruchem naturalnym ludności i ochrony miejsc pamięci","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Minister - członek RM, Szef KPRM","value":"Minister - członek RM, Szef KPRM"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"III kwartał 2023 r.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}