{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD20","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"W krajowym porządku prawnym brak jest przepisów kompleksowo regulujących zasady wykonywania działalności kosmicznej i nadzoru nad tą działalnością. \nTymczasem, na skutek dynamicznego rozwoju polskiego sektora kosmicznego, zwiększa się także możliwość realizowania i uczestniczenia przez podmioty tego sektora w coraz bardziej dojrzałych i złożonych projektach kosmicznych. O ile u swych początków, polski sektor kosmiczny tworzyły głównie publiczne jednostki naukowe, w szczególności: Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk (CBK PAN), Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk (CAMK PAN) oraz uniwersytety, o tyle obecnie dołączyły do niego także podmioty prywatne. Obecność człowieka w kosmosie ma wymiar zarówno naukowy, jak i gospodarczy. Jest to zjawisko charakterystyczne dla ery New Space, w której działalność kosmiczna stanowi domenę aktywności już nie tylko państw, lecz także podmiotów prywatnych, a w wyniku intensywnego rozwoju technologii i technik kosmicznych, następuje miniaturyzacja obiektów kosmicznych, co prowadzi do zmniejszenia kosztów prowadzenia tego rodzaju działalności. Polski sektor kosmiczny podąża za ww. globalnym trendem. Co istotne, podmioty polskiego sektora kosmicznego, w tym także prywatne, wyniosły lub planują w nieodległej przyszłości wyniesienie obiektów kosmicznych w przestrzeń kosmiczną. \nDodatkowo, administracja publiczna realizuje obecnie dwa projekty polegające na utworzeniu dwóch kompatybilnych ze sobą konstelacji satelitów, tj.: \n1. projekt CAMILA realizowany na podstawie umowy między Ministrem Rozwoju i Technologii Rzeczypospolitej Polskiej a Europejską Agencją Kosmiczną dotyczącej udzielenia pomocy przez ESA dla Polski dotyczącej projektu Obserwacji Ziemi „Krajowa misja świadomości w zakresie analizy gruntów”, zawartej w dniu 30 października 2023 r. o wartości 85 mln EUR. Przedmiotem tego projektu jest zaprojektowanie, zbudowanie, wyniesienie na orbitę i uruchomienie co najmniej czterech satelitów EO wraz z rozwojem urządzeń segmentu naziemnego zapewniających użytkownikom publicznym, a zwłaszcza samorządom i władzom krajowym określony zestaw zintegrowanych usług geoprzestrzennych. Projekt obejmuje również specyfikację parametrów infrastruktury segmentu naziemnego potrzebnej do obsługi Segmentu Naziemnego Danych. Wyniesienie satelitów planowane jest do końca 2027 r.;\n2. Projekt System Satelitarnej Obserwacji Ziemi (SSOZ) - MIKROGLOB, realizowany przez Ministra Obrony Narodowej i finansowany jako jedno z dwóch przedsięwzięć w ramach inwestycji A.2.6.1. Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), w kwocie 108 mln EUR, którego celem jest zaprojektowanie, wyniesienie na orbitę i uruchomienie czterech satelitów. Termin realizacji tego projektu to 30 czerwca 2026 r. \nOznacza to konieczność uregulowania tej działalności w krajowym porządku prawnym. Działalność kosmiczna, z jednej strony jest bowiem źródłem ultranowoczesnych rozwiązań, z drugiej zaś bywa postrzegana jako niosąca za sobą istotny potencjał ryzyka. Z tego względu, wymaga regulacji zapewniającej wykonywanie jej według najwyższych standardów bezpieczeństwa i z poszanowaniem potrzeby zrównoważonego korzystania z przestrzeni kosmicznej. Tym samym, istnieje potrzeba prawnej regulacji działalności w przestrzeni kosmicznej, w tym utworzenie Krajowego Rejestru Obiektów Kosmicznych (KROK), dla których Rzeczpospolita Polska (RP) jest państwem wynoszącym w rozumieniu przepisów prawa międzynarodowego, czyli państwem które wynosi lub powoduje wyniesienie obiektu kosmicznego lub też, z którego terytorium lub urządzeń wyniesiono obiekt kosmiczny. \nProjektowana ustawa służy także wykonaniu przez RP zobowiązań wynikających z wiążących ją umów międzynarodowych, tj.: Układu o zasadach działalności państw w zakresie badania i użytkowania przestrzeni kosmicznej łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi, sporządzonego w Moskwie, Londynie i Waszyngtonie dnia 27 stycznia 1967 r. [1], zwanego dalej: „Układem kosmicznym”, Konwencji o międzynarodowej odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez obiekty kosmiczne, sporządzonej w Moskwie, Londynie i Waszyngtonie dnia 29 marca 1972 r. [2], zwanej dalej: „Konwencją o odpowiedzialności za szkody” oraz Konwencji o rejestracji obiektów wypuszczonych w przestrzeń kosmiczną, otwartą do podpisania w Nowym Jorku, 14 stycznia 1975 r. [3], zwaną dalej „Konwencją o rejestracji obiektów kosmicznych”. Powyższe umowy zakładają konieczność uregulowania w prawie krajowym następujących kwestii:\n1. zasad wyrażania zgody na działalność w przestrzeni kosmicznej przez podmioty krajowe oraz wyznaczenie organu odpowiedzialnego za nadzór nad tego rodzaju działalnością. Zgodnie z artykułem VI Układu kosmicznego Państwo – Strona Układu ma obowiązek „upoważnienia i stałego nadzoru\" nad działalnością kosmiczną prowadzoną przez „pozarządowe osoby prawne”, a zatem także podmioty prywatne;\n2. utworzenia i prowadzenia krajowego rejestru obiektów kosmicznych. Artykuł II Konwencji o rejestracji obiektów kosmicznych zobowiązuje Strony do stworzenia i administrowania rejestrem obiektów kosmicznych wypuszczanych w przestrzeń kosmiczną przez podmioty tego państwa, przy jednoczesnym, każdorazowym notyfikowaniu informacji o wyniesieniu Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ). Z aktem rejestracji obiektu kosmicznego wiąże się prawo wykonywania przez państwo rejestracji jurysdykcji i egzekwowania określonych prerogatyw oraz obowiązek ponoszenia międzynarodowej odpowiedzialności za działania takiego obiektu;\n3. zagadnień dotyczących odpowiedzialności państwa za szkodę oraz kwestii odszkodowawczych. Konwencja o odpowiedzialności za szkody ustanawia międzynarodową odpowiedzialność państwa za szkodę wyrządzoną przez obiekt kosmiczny, dla którego jest ono państwem wynoszącym, niezależnie od tego, czy obiekt wyniesiony został przez obiekt państwowy czy prywatny. Konwencja nie reguluje natomiast zasad odpowiedzialności za szkodę jeśli chodzi o operatora obiektu, który jest jej źródłem, a także regresu państwa wobec podmiotu, którego obiekt kosmiczny wyrządził szkodę. W tym zakresie niezbędna jest regulacja krajowa. \nEfekty działalności kosmicznej, badań i użytkowania przestrzeni kosmicznej mają coraz większe znaczenie także dla zwiększenia sprawności administrowania Państwem, zarządzania sytuacjami kryzysowymi, zapewnienia bezpieczeństwa. Szczególnie istotna w tym kontekście jest informacja satelitarna, w szczególności obrazowanie optyczne i radarowe Ziemi (ang. Earth Observation). Pomimo łatwego, nieograniczonego i w wielu przypadkach darmowego dostępu do europejskich zasobów i danych satelitarnych pochodzących z flagowych programów Unii Europejskiej (COPERNICUS, GALILEO), ich wykorzystywanie jest jeszcze w Polsce niedostateczne. Z tego względu, projektowana ustawa stanowi podstawę reformy A.2.6. „Rozbudowa krajowego systemu serwisów monitoringowych, produktów, narzędzi analitycznych, usług i towarzyszącej infrastruktury wykorzystujących dane satelitarne” w ramach KPO. Jej celem jest usprawnienie funkcjonowania administracji publicznej (tak szczebla rządowego, jak i samorządowego) oraz gospodarki poprzez zwiększenie wykorzystania danych satelitarnych. Wejście w życie projektowanej ustawy jest jednym z kamieni milowych KPO (realizacja w III kwartale 2024 r.), co warunkuje wypłatę kolejnej transzy środków z KPO.\nUstawa będzie realizowała następujące cele Polskiej Strategii Kosmicznej (PSK), przyjętej przez Radę Ministrów w dniu 26 stycznia 2017 r.:\n1. cel szczegółowy nr 4 - „Stworzenie sprzyjających warunków do rozwoju sektora kosmicznego w Polsce”, który przewiduje konieczność opracowania projektu ustawy o Krajowym Rejestrze Obiektów Kosmicznych. Na etapie opracowywania PSK zakładano, że ustawa będzie regulowała wyłącznie KROK. Obecnie, w związku ze wzrostem aktywności polskiego sektora kosmicznego istnieje potrzeba rozszerzenie projektowanej regulacji i uregulowania także zasad i warunków prowadzenia działalności kosmicznej w Polsce, a w związku z realizacją KPO - także kwestii związanych z upowszechnianiem wykorzystania danych satelitarnych, \n2. jeden z 3 celów strategicznych, zgodnie z którym administracja publiczna będzie wykorzystywać dane satelitarne dla szybszej i skuteczniejszej realizacji swoich zadań. \nW konsekwencji, celem projektowanej regulacji jest:\n1. uregulowanie zasad i warunków wykonywania działalności kosmicznej;\n2. wykonanie międzynarodowych zobowiązań spoczywających na RP w zakresie ustanowienia KROK oraz zapewnienia skutecznego i stałego nadzoru na działalnością kosmiczną;\n3. uregulowanie odpowiedzialności za szkodę spowodowaną przez obiekt kosmiczny, w zakresie w jakim kwestia ta nie jest uregulowana postanowieniami umów międzynarodowych;\n4. ułatwienie korzystania z danych satelitarnych przez administrację publiczną.\n\n[1] Dz. U. z 1968 r. poz. 82.\n[2] Dz. U. z 1973 r. poz. 154.\n[3] Dz. U. z 1979 r. poz. 22.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":"Projektowana ustawa będzie regulowała: (1) zasady wykonywania działalności kosmicznej; (2) warunki i tryb wydawania zezwolenia na prowadzenie działalności kosmicznej; (3) zasady i tryb sprawowania nadzoru nad wykonywaniem działalności kosmicznej; (4) zasady odpowiedzialności za szkody wyrządzone w związku z wykonywaną działalnością kosmiczną; (5) zasady prowadzenia KROK; (6) odpowiedzialność z tytułu niezgodnego z prawem działania podmiotów wykonujących działalność kosmiczną na terytorium RP, w postaci administracyjnych kar pieniężnych. Przewiduje się także rozwiązania prawne w zakresie ułatwiania korzystania z danych satelitarnych przez administrację publiczną. \nRegulacja będzie dotyczyć działalności wykonywanej na terytorium RP, na pokładzie zarejestrowanego w RP: statku morskiego albo statku powietrznego, a także z terytorium obcego państwa lub przestrzeni niepodlegającej suwerenności państwa przez osoby fizyczne mające obywatelstwo polskie lub osoby prawne/jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, mające siedzibę na terytorium RP. Zastosowania projektowanej ustawy nie wyklucza zatem fakt wyniesienia obiektu kosmicznego z launchpadu znajdującego się na terytorium innego państwa, czy też np. Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) lub innego statku kosmicznego, o ile dokonuje się ono na zlecenie polskiego operatora, a obiekt będzie wpisany do KROK. \nDziałalność kosmiczna w rozumieniu projektowanej ustawy może mieć zarówno charakter gospodarczy (działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r - Prawo przedsiębiorców [4]), jak i niegospodarczy (np. naukowy).\nDziałalność kosmiczna będzie mogła być wykonywana wyłącznie po uzyskaniu zezwolenia udzielanego przez Prezesa Polskiej Agencji Kosmicznej (PAK). Wzór wniosku może być określony w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw gospodarki (upoważnienie fakultatywne). Zgody Prezesa PAK będzie wymagała także zmiana operatora, następująca czy to w wyniku następstwa prawnego czy też przeniesienia zezwolenia na innego operatora. Ustawa będzie regulowała przesłanki cofnięcia zezwolenia. \nDziałalność kosmiczna powinna być wykonywana w sposób bezpieczny, niezagrażający istotnym interesom bezpieczeństwa państwa, z ograniczeniem, w największym możliwym stopniu, ryzyka dla życia ludzkiego, mienia, bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego; z uwzględnieniem potrzeby długotrwałego zrównoważonego wykorzystania przestrzeni kosmicznej dla celów pokojowych, eliminowania lub ograniczania w największym możliwym stopniu, negatywnego wpływu na środowisko naturalne Ziemi oraz w przestrzeni kosmicznej; zgodnie z normami lub warunkami technicznymi, w szczególności w interesie bezpieczeństwa osób i mienia oraz ochrony zdrowia publicznego i środowiska. Dlatego zakłada się wydanie rozporządzenia ministra właściwego do spraw gospodarki, określającego warunki techniczne, jakim powinien odpowiadać obiekt kosmiczny, systemy i procedury, z uwzględnieniem międzynarodowych rekomendacji i praktyk mających na celu eliminację lub ograniczenie, w największym możliwym stopniu, ryzyka powstawania śmieci kosmicznych, w tym rozpadu obiektu kosmicznego lub kolizji na orbicie, także po przejściu obiektu kosmicznego w stan nieaktywny lub jego deorbitacji.\nDziałalność kosmiczna postrzegana jest nie tylko jako ultrainnowacyjna, ale także jako ryzykowna, potencjalnie mogąca skutkować powstaniem szkody. Zgodnie z Układem kosmicznym, odpowiedzialność międzynarodową za szkodę spowodowaną przez obiekt kosmiczny ponosi państwo wynoszące obiekt. Zasady odpowiedzialności państwa uregulowane są w Konwencji o odpowiedzialności za szkody. Projektowana ustawa uzupełnia natomiast regulację odpowiedzialności za szkodę o zasady odpowiedzialności operatorów, których obiekty kosmiczne lub działalność są przyczyną tej szkody. Wprowadza prawo skierowania przez RP roszczeń regresowych do tego operatora, jeżeli RP zapłaciła odszkodowanie ustalone w postępowaniu międzynarodowym. Roszczenia te zaspokajane będą z obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, którego posiadanie przez operatora będzie warunkiem uzyskania zezwolenia na wykonywanie działalności kosmicznej. Przewiduje się, że ustawa będzie zawierała upoważnienie do wydania przez Ministra Finansów rozporządzenia określającego szczegółowy zakres ubezpieczenia, termin powstania obowiązku ubezpieczeniowego oraz minimalną sumę gwarancyjną tego ubezpieczenia. \nW przypadku szkody będącej wynikiem prowadzonej działalności kosmicznej, spowodowanej przez obiekt kosmiczny zarejestrowany w KROK, projekt zakłada powołanie komisji ad hoc, której celem będzie zbadanie przyczyn zdarzenia skutkującego szkodą, niezależnie od postępowania międzynarodowego. \nZgodnie z art. VI Układu kosmicznego, państwo wypuszczające obiekt kosmiczny zobowiązane jest sprawować stały nadzór nad działalnością kosmiczną, z tym obiektem związaną. W celu realizacji tego zobowiązania, projektowana ustawa będzie regulowała zasady i tryb nadzoru nad wykonywaniem działalności kosmicznej. Nadzór będzie sprawowany przez PAK. \nPrzepisy ustawy będą stanowiły podstawę prawną utworzenia i funkcjonowania KROK, co wypełni zobowiązania RP wynikające z Konwencji o rejestracji obiektów kosmicznych. Podmiotem prowadzącym KROK będzie Prezes PAK.\nSankcją za naruszenie przepisów projektowanej ustawy lub warunków udzielonego zezwolenia będą administracyjne kary pieniężne, nakładane przez Prezesa PAK. \nProjektowana ustawa będzie normowała prawną sytuację obiektów kosmicznych wyniesionych w przestrzeń kosmiczną przed dniem wejścia w życie ustawy, a także związanej z nimi działalności kosmicznej. Obiekty te zostaną wpisane do KROK z urzędu, a działalność kosmiczna operatorów tych obiektów będzie podlegała nadzorowi PAK.\nUstawa będzie zmieniała ustawowe zadania PAK, m. in. poprzez uzupełnienie ich o wydawanie zezwoleń, nadzór nad wykonywaniem działalności kosmicznej, zagadnienia związane z administrowaniem danymi satelitarnymi, a także promowaniem wykorzystania danych satelitarnych przez firmy prywatne, np. poprzez organizowanie szkoleń dla wszystkich zainteresowanych podmiotów. \nZakłada się także zmianę Kodeksu postępowania administracyjnego w celu stworzenia podstaw dla szerszego korzystania przez organy władzy publicznej z danych satelitarnych w toku postępowań administracyjnych poprzez wyraźne wprowadzenie danych satelitarnych jako środka dowodowego. \n\n[4] Ustawa z dnia 8 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221, z późn.zm.) ","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Oddziaływanie na życie społeczne nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Spodziewane skutki i następstwa projektowanych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Sposoby mierzenia efektów nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MRiT","value":"MRiT"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Ignacy Niemczycki Podsekretarz Stanu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MRiT","value":"MRiT"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"IV kwartał 2024 r.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}