Projekt ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych POPRZEDNI TYTUŁ: Projekt ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek wchodzących w skład grup międzynarodowych i krajowych
Numer projektu:
UC20
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
C – projekty implementujące UE
Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie:
Projekt implementuje do polskiego porządku prawnego przepisy dyrektywy Rady (UE) 2022/2523 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 328 z 22.12.2022, str. 1, zwanej dalej: dyrektywą). Celem dyrektywy jest wdrożenie w Unii Europejskiej (UE) Globalnych zasad przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania („zasad GloBE”), tj. głównej części tzw. Filaru II OECD.
Na podstawie tych zasad, na świecie ma zostać ustanowiony minimalny poziom opodatkowania działalności gospodarczej. Filar II stanowi obok Filaru I jeden z dwóch elementów globalnej reformy podatkowej opracowywanej na forum Inclusive
Framework on BEPS1 (dalej jako: Inclusive Framework) przy współpracy z Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (dalej jako: OECD), w ramach Projektu do spraw przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku 2.0 (tzw. BEPS 2.0).
Filar I OECD zakłada:
1. w ramach Kwoty A, częściowe przeniesienie praw do opodatkowania do jurysdykcji, w których następuje konsumpcja dóbr i usług (dla największych i najbardziej dochodowych grup międzynarodowych) oraz
2. w ramach Kwoty B, zmianę zasad cen transferowych dla transakcji sprzedaży, w ramach których dystrybutor hurtowy nabywa towary od podmiotu powiązanego w celu ich hurtowej dystrybucji na rzecz podmiotów niepowiązanych.
Filar II OECD składa się z:
1. zasad GloBE, które wprowadzają minimalny globalny poziom efektywnego opodatkowania dużych przedsiębiorstw międzynarodowych (tzw. globalny minimalny podatek) oraz
2. traktatowej zasady dodatkowego prawa do opodatkowania (STTR) pozwalającej państwom źródła na nałożenie dodatkowego opodatkowania na niektóre kategorie płatności wychodzące z danej jurysdykcji do podmiotów powiązanych w innej jurysdykcji.
Dyrektywa, a tym samym projekt implementujący dyrektywę, służą wprowadzeniu wyłącznie zasad GloBE.
Zasady GloBE zawarto w dokumencie Inclusive Framework pn. „Wyzwania Podatkowe Wynikające z Cyfryzacji Gospodarki - Modelowe Globalne Zasady Przeciwdziałania Erozji Podstawy Opodatkowania (Filar II)” (dokument ten dalej jako: Modelowe Zasady GloBE).
Modelowe Zasady GloBE razem z Komentarzem do Modelowych Zasad GloBE, Wytycznymi Administracyjnymi oraz dokumentem o Deklaracji Informacyjnej GloBE, stanowią tzw. Ramy Implementacyjne (Implementation Framework).
Dyrektywa powinna być interpretowana i implementowana z uwzględnieniem Ram Implementacyjnych.
W ramach prac prowadzonych pod egidą Inclusive Framework zidentyfikowano kilka kluczowych problemów dotyczących szeroko pojętej architektury międzynarodowego opodatkowania działalności gospodarczej. Po pierwsze, zaobserwowano występowanie konkurencji podatkowej pomiędzy jurysdykcjami. To jest: rywalizację pomiędzy państwami o jak najniższe stawki podatkowe (ang. race to the bottom – wyścig do dna lub wyścig w dół). W ocenie OECD oraz niektórych jurysdykcji zrzeszonych w Inclusive Framework, race to the bottom prowadzić ma do agresywnej optymalizacji podatkowej polegającej na lokowaniu dochodu przez grupy międzynarodowe (potocznie zwane korporacjami) w krajach o najniższym poziomie opodatkowania (np. w rajach podatkowych). W opinii OECD grupy międzynarodowe korzystając ze zjawiska race to the bottom, doprowadzają do sytuacji, w której:
1. opodatkowanie następuje w jurysdykcji o niskiej efektywnej stawce podatkowej, a nie w miejscu wytworzenia wartości,
2. jurysdykcje bogate mogą sobie pozwolić na obniżanie stawek podatkowych i rezygnację z dochodów podatkowych, co w efekcie pogłębia dalszy rozdźwięk ekonomiczny miedzy państwami rozwiniętymi a rozwijającymi się,
3. państwo które chce pozostać atrakcyjnie inwestycyjnie, musi (jako efekt presji w wyścigu do dna) także obniżyć opodatkowanie na swoim terytorium, co przyczynia się do spadku ogólnego poziomu opodatkowania grup międzynarodowych na całym świecie.
W rozumieniu OECD, niektórych jurysdykcji zrzeszonych w Inclusive Framework oraz Komisji Europejskiej, zjawisko wyścigu w dół jest problemem globalnym i wymaga międzynarodowego rozwiązania. Efektem prac na forach Inclusive Framework oraz unijnym jest implementowana dyrektywa.
Na podstawie tych zasad, na świecie ma zostać ustanowiony minimalny poziom opodatkowania działalności gospodarczej. Filar II stanowi obok Filaru I jeden z dwóch elementów globalnej reformy podatkowej opracowywanej na forum Inclusive
Framework on BEPS1 (dalej jako: Inclusive Framework) przy współpracy z Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (dalej jako: OECD), w ramach Projektu do spraw przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku 2.0 (tzw. BEPS 2.0).
Filar I OECD zakłada:
1. w ramach Kwoty A, częściowe przeniesienie praw do opodatkowania do jurysdykcji, w których następuje konsumpcja dóbr i usług (dla największych i najbardziej dochodowych grup międzynarodowych) oraz
2. w ramach Kwoty B, zmianę zasad cen transferowych dla transakcji sprzedaży, w ramach których dystrybutor hurtowy nabywa towary od podmiotu powiązanego w celu ich hurtowej dystrybucji na rzecz podmiotów niepowiązanych.
Filar II OECD składa się z:
1. zasad GloBE, które wprowadzają minimalny globalny poziom efektywnego opodatkowania dużych przedsiębiorstw międzynarodowych (tzw. globalny minimalny podatek) oraz
2. traktatowej zasady dodatkowego prawa do opodatkowania (STTR) pozwalającej państwom źródła na nałożenie dodatkowego opodatkowania na niektóre kategorie płatności wychodzące z danej jurysdykcji do podmiotów powiązanych w innej jurysdykcji.
Dyrektywa, a tym samym projekt implementujący dyrektywę, służą wprowadzeniu wyłącznie zasad GloBE.
Zasady GloBE zawarto w dokumencie Inclusive Framework pn. „Wyzwania Podatkowe Wynikające z Cyfryzacji Gospodarki - Modelowe Globalne Zasady Przeciwdziałania Erozji Podstawy Opodatkowania (Filar II)” (dokument ten dalej jako: Modelowe Zasady GloBE).
Modelowe Zasady GloBE razem z Komentarzem do Modelowych Zasad GloBE, Wytycznymi Administracyjnymi oraz dokumentem o Deklaracji Informacyjnej GloBE, stanowią tzw. Ramy Implementacyjne (Implementation Framework).
Dyrektywa powinna być interpretowana i implementowana z uwzględnieniem Ram Implementacyjnych.
W ramach prac prowadzonych pod egidą Inclusive Framework zidentyfikowano kilka kluczowych problemów dotyczących szeroko pojętej architektury międzynarodowego opodatkowania działalności gospodarczej. Po pierwsze, zaobserwowano występowanie konkurencji podatkowej pomiędzy jurysdykcjami. To jest: rywalizację pomiędzy państwami o jak najniższe stawki podatkowe (ang. race to the bottom – wyścig do dna lub wyścig w dół). W ocenie OECD oraz niektórych jurysdykcji zrzeszonych w Inclusive Framework, race to the bottom prowadzić ma do agresywnej optymalizacji podatkowej polegającej na lokowaniu dochodu przez grupy międzynarodowe (potocznie zwane korporacjami) w krajach o najniższym poziomie opodatkowania (np. w rajach podatkowych). W opinii OECD grupy międzynarodowe korzystając ze zjawiska race to the bottom, doprowadzają do sytuacji, w której:
1. opodatkowanie następuje w jurysdykcji o niskiej efektywnej stawce podatkowej, a nie w miejscu wytworzenia wartości,
2. jurysdykcje bogate mogą sobie pozwolić na obniżanie stawek podatkowych i rezygnację z dochodów podatkowych, co w efekcie pogłębia dalszy rozdźwięk ekonomiczny miedzy państwami rozwiniętymi a rozwijającymi się,
3. państwo które chce pozostać atrakcyjnie inwestycyjnie, musi (jako efekt presji w wyścigu do dna) także obniżyć opodatkowanie na swoim terytorium, co przyczynia się do spadku ogólnego poziomu opodatkowania grup międzynarodowych na całym świecie.
W rozumieniu OECD, niektórych jurysdykcji zrzeszonych w Inclusive Framework oraz Komisji Europejskiej, zjawisko wyścigu w dół jest problemem globalnym i wymaga międzynarodowego rozwiązania. Efektem prac na forach Inclusive Framework oraz unijnym jest implementowana dyrektywa.
Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji:
Odpowiedzią na opisane w punkcie pierwszym problemy opodatkowania międzynarodowego ma być wprowadzenie omawianym projektem systemu tzw. globalnego podatku minimalnego (zasad GloBE). Jest to rozwiązanie, w którym największe przedsiębiorstwa międzynarodowe będą podlegały każdego roku sprawdzeniu, czy spełniają wymóg minimalnego efektywnego poziomu opodatkowania: 15%. Jeśli efektywny poziom opodatkowania dochodu dla danej grupy międzynarodowej, w określonej jurysdykcji, będzie wynosił poniżej 15% (tzw. efektywna stawka 15%), na taką grupę zostanie nałożony odpowiedni podatek wyrównawczy (ang. top-up tax).
Wprowadzany projektem system globalnego podatku minimalnego ma zostać oparty o trzy rodzaje podatku wyrównawczego:
1. globalny podatek wyrównawczy – w dyrektywie jako zasada włączenia dochodu do opodatkowania (dalej jako: IIR),
2. krajowy podatek wyrównawczy – zależnie do kontekstu także z przymiotem „kwalifikowany” (dalej jako: QDMTT),
3. podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków – w dyrektywie jako zasada niedostatecznie opodatkowanych zysków (dalej jako: UTPR).
IIR nakłada obowiązek zapłacenia odpowiedniego podatku wyrównawczego, co do zasady, na jednostkę dominującą najwyższego szczebla w grupie. System ten w założeniach jest podobny do funkcjonującego w wielu państwach, w tym w Polsce, reżimu opodatkowania zagranicznych jednostek kontrolowanych. Jednostka dominująca grupy, w jurysdykcji w której ma siedzibę, powinna zapłacić podatek wyrównawczy od swoich nisko opodatkowanych jednostek zależnych w innych jurysdykcjach.
QDMTT działa w sposób podobny do IIR, z tą istotną różnicą, że prawo do poboru podatku wyrównawczego zostaje w państwie, w którym znajdują się nisko opodatkowane jednostki składowe grupy, a więc najczęściej, będzie on płacony w tej jurysdykcji, gdzie ulokowany został nisko opodatkowany dochód (a niekoniecznie tam gdzie jest jednostka dominująca).
Względem standardu OECD, IIR i QDMTT zostało rozszerzone w dyrektywie na duże grupy krajowe, czyli grupy jednostek operujące na terenie wyłącznie jednego państwa członkowskiego.
UTPR nakłada obowiązek zapłacenia podatku wyrównawczego od jednostki dominującej, na jednostki z grupy znajdujące się w danej jurysdykcji, w sytuacji gdy ta jednostka dominująca działa w innej jurysdykcji, w której nie ma IIR.
Wprowadzany projektem system globalnego podatku minimalnego ma zostać oparty o trzy rodzaje podatku wyrównawczego:
1. globalny podatek wyrównawczy – w dyrektywie jako zasada włączenia dochodu do opodatkowania (dalej jako: IIR),
2. krajowy podatek wyrównawczy – zależnie do kontekstu także z przymiotem „kwalifikowany” (dalej jako: QDMTT),
3. podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków – w dyrektywie jako zasada niedostatecznie opodatkowanych zysków (dalej jako: UTPR).
IIR nakłada obowiązek zapłacenia odpowiedniego podatku wyrównawczego, co do zasady, na jednostkę dominującą najwyższego szczebla w grupie. System ten w założeniach jest podobny do funkcjonującego w wielu państwach, w tym w Polsce, reżimu opodatkowania zagranicznych jednostek kontrolowanych. Jednostka dominująca grupy, w jurysdykcji w której ma siedzibę, powinna zapłacić podatek wyrównawczy od swoich nisko opodatkowanych jednostek zależnych w innych jurysdykcjach.
QDMTT działa w sposób podobny do IIR, z tą istotną różnicą, że prawo do poboru podatku wyrównawczego zostaje w państwie, w którym znajdują się nisko opodatkowane jednostki składowe grupy, a więc najczęściej, będzie on płacony w tej jurysdykcji, gdzie ulokowany został nisko opodatkowany dochód (a niekoniecznie tam gdzie jest jednostka dominująca).
Względem standardu OECD, IIR i QDMTT zostało rozszerzone w dyrektywie na duże grupy krajowe, czyli grupy jednostek operujące na terenie wyłącznie jednego państwa członkowskiego.
UTPR nakłada obowiązek zapłacenia podatku wyrównawczego od jednostki dominującej, na jednostki z grupy znajdujące się w danej jurysdykcji, w sytuacji gdy ta jednostka dominująca działa w innej jurysdykcji, w której nie ma IIR.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MF
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Jarosław Neneman Podsekretarz Stanu
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM:
MF
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM:
III kwartał 2024 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 24 września 2024 r. w trybie obiegowym
Status realizacji:
Zrealizowany