W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Projekt ustawy o rozwiązaniach służących zwiększeniu dostępności gruntów pod budownictwo mieszkaniowe
{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UA10","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UA{#UA_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"A - projekty wynikające z expose","value":"A - projekty wynikające z expose"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Celem projektu ustawy jest wprowadzenie rozwiązań służących zwiększeniu dostępności gruntów pod budownictwo mieszkaniowe. Analiza sytuacji na rynku mieszkaniowym w Polsce prowadzi do wniosku, że ciągle zwiększający się popyt na mieszkania i grunty pod budownictwo mieszkaniowe, przy jednoczesnym zmniejszaniu podaży, powoduje nierównowagę na rynku. Niedostateczna podaż gruntów, na których mogłyby powstawać nowe inwestycje mieszkaniowe, stanowi barierę dla rozwoju rynku nieruchomości w najbliższych latach. Według danych z rynku, bez podjęcia działań mających na celu zwiększenie podaży gruntów pod budownictwo mieszkaniowe, prognozy dotyczące liczby mieszkań oddawanych do użytkowania w 2024 r. i w latach następnych będą się pogarszały. Obserwować będziemy dalszy spadek dostępności gruntów i w efekcie dynamiczny wzrost cen – zarówno gruntów, jak i mieszkań.\nPonadto projekt ten ułatwi realizację lokalnej polityki mieszkaniowej, w tym w sektorze społecznego i komunalnego budownictwa mieszkaniowego.\nZidentyfikowane bariery, które negatywnie wpływają na rozwój budownictwa mieszkaniowego, to przede wszystkim:\n1. Ograniczenia w obrocie nieruchomościami rolnymi znajdującymi się w granicach administracyjnych miast \nNa gruncie ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (dalej: „ukur”) nieruchomością rolną jest nieruchomość rolna w rozumieniu Kodeksu cywilnego, z wyłączeniem nieruchomości przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne. W tej sytuacji miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (dalej: „plan miejscowy”) „zdejmuje” z nieruchomości rolnej jej „kwalifikację rolną”, a przez to również ograniczenia w obrocie tą nieruchomością. Natomiast grunt rolny w rozumieniu ukur, dla którego wydano decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, z punktu widzenia rynku nieruchomości jest traktowany jako działka budowlana. Jednakże na gruncie przepisów ukur taka nieruchomość nie staje się nieruchomością inwestycyjną i obrót nią podlega ograniczeniom wynikającym z tej ustawy.\n2. Ograniczenia możliwości ustanawiania użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe\nZ dniem 1 stycznia 2019 r., wraz z przekształceniem z mocy prawa użytkowania wieczystego pod budynkami mieszkalnymi, wprowadzono generalny zakaz ustanawiania użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe. W związku z powyższym publiczny właściciel gruntu w obecnym stanie prawnym nie ma możliwości ustanawiania trwałego tytułu prawnego na rzecz podmiotu realizującego inwestycje mieszkaniowe z zachowaniem sprawowania efektywnego nadzoru nad realizacją przez inwestora założeń polityki przestrzennej przyjętej przez publicznego właściciela gruntu.\n3. Procedura zmiany parametrów zabudowy\nZgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, po zmianach wprowadzonych ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, możliwe jest sporządzenie planu miejscowego przy zastosowaniu procedury uproszczonej w przypadku zmiany parametrów, w tym wysokości zabudowy, o nie więcej niż 10%. W odniesieniu do budynków niższych niż 30 m taka zmiana nie umożliwia dobudowania dodatkowej pełnej kondygnacji, przez co przepis ma ograniczone zastosowanie praktyczne.\n4. Procedura sporządzania zintegrowanego planu inwestycyjnego\nUstawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw wprowadziła do systemu planowania i zagospodarowania przestrzennego zintegrowany plan inwestycyjny (ZPI).\nW trakcie sporządzania dokumentu gmina z inwestorem negocjuje umowę urbanistyczną, w której strony zobowiązują się do wykonania czynności m.in. z zakresu budowy infrastruktury czy ponoszenia kosztów sporządzenia dokumentu. Aby zapewnić pełną transparentność tego procesu istotne jest wprowadzenie już przed przystąpieniem do negocjacji treści tej umowy ogólnych zasad partycypacji inwestora w realizowaniu i finansowaniu inwestycji określanych w umowie urbanistycznej. Ponadto w procedurze sporządzania ZPI zidentyfikowano elementy, które można zmodyfikować lub uprościć, aby narzędzie to było szerzej wykorzystywane przez inwestorów i gminy oraz miało realny wpływ na zwiększenie podaży gruntów pod budownictwo mieszkaniowe; są to m.in. ograniczająca definicja inwestycji uzupełniającej, nieaktualne studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin obowiązujące do czasu wejścia w życie planów ogólnych, wydłużająca procedurę konieczność uzyskania zgody rady gminy na przystąpienie do sporządzenia ZPI, konieczność przygotowania pełnej treści projektu umowy urbanistycznej na wczesnym etapie procedury, brak określonych terminów na przyjęcie ZPI czy rozpatrywanie skarg z nim związanych.\n5. Opłata planistyczna\nZgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, której wartość nie może być ustalona w wysokości większej niż 30% wzrostu wartości nieruchomości. Zgodnie z raportami Najwyższej Izby Kontroli (P/22/023, P/12/147) mechanizm pobierania opłaty planistycznej jest nieskuteczny i nie kompensuje kosztów ponoszonych przez gminy w związku z uchwaleniem i realizacją ustaleń planów miejscowych.\nPrzepisy obligujące do naliczenia opłaty w przypadku sprzedaży nieruchomości w ciągu 5 lat od uchwalenia planu miejscowego premiują pasywne postawy właścicieli nieruchomości w obrocie tymi nieruchomościami.\n6. Ograniczenia w korzystaniu z narzędzi przewidzianych w ustawie o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących Do czasu pełnego wdrożenia reformy systemu planowania przestrzennego, tj. uchwalenia przez gminy planów ogólnych, które umożliwią zafunkcjonowanie w pełni nowego narzędzia, jakim jest ZPI, możliwe jest również korzystanie z narzędzi wprowadzonych ustawą z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (dalej: „ustawa mieszkaniowa”). W procedurze przyjmowania uchwał o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej także zidentyfikowano elementy, których modyfikacja może wpłynąć na szersze wykorzystanie narzędzia, m.in. niezasadny wymóg zachowania minimalnego udziału powierzchni handlu i usług w każdej inwestycji, niewystarczające przepisy odnoszące się do realizacji inwestycji w zabudowie śródmiejskiej, brak możliwości zawieszenia biegu terminu procedury w przypadku konieczności dokonania modyfikacji wniosku oraz związana z tą modyfikacją potrzeba ponawiania procedury czy obowiązek realizowania urządzonych terenów wypoczynku oraz rekreacji lub sportu na terenie inwestycji nawet w przypadku spełnienia wymaganych ustawą standardów w tym zakresie w najbliższym sąsiedztwie inwestycji. Pilnej korekty wymagają także regulacje stanowiące obecnie silny hamulec dla zwiększenia liczby rozpoczynanych inwestycji mieszkaniowych dotyczące minimalnego wskaźnika liczby miejsc postojowych przewidzianych do realizacji w ramach inwestycji mieszkaniowej lokalizowanej w trybie określonym w ustawie mieszkaniowej. Aktualne brzmienie przepisów w tym zakresie ogranicza możliwość modyfikacji tego wskaźnika przez gminę i uniemożliwia dostosowanie go do lokalnych uwarunkowań w danej miejscowości, uwzględniających np. lokalizację terenu inwestycji, stopień rozwoju transportu publicznego czy sieci dróg rowerowych, tak jak jest to ustalane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.\n7. Wątpliwości związane z możliwością dokonywania podziału nieruchomości w oparciu o ustalenia uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej \nPodział nieruchomości jest możliwy, co do zasady, gdy jest on zgodny z planem miejscowym. Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących wprowadziła uchwałę o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej (inwestycji towarzyszącej). Wprowadzenie instytucji uchwały lokalizacyjnej miało na celu umożliwienie korygowania planów miejscowych. Ustawodawca rozstrzygnął w art. 12 ust. 1 ww. ustawy, że jeśli przepisy odrębne uzależniają realizację inwestycji mieszkaniowej od zgodności lub nienaruszania przeznaczenia lub sposobu wykorzystywania nieruchomości wynikającego z planu miejscowego, wymóg ten uważa się za spełniony w zakresie wynikającym z ustalenia lokalizacji dokonanej w uchwale o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej. Przepis ten powoduje wątpliwości interpretacyjne z uwagi na brak jednoznacznego wskazania w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami dopuszczalności podziału na podstawie uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub inwestycji towarzyszącej zgodnie z ustaleniami wynikającymi z tej uchwały.\nStanowi to barierę w procesie inwestycyjnym budowy mieszkań.\n8. Potrzeba wydłużenia terminu do skorzystania przez użytkowników wieczystych z roszczenia o sprzedaż gruntu\nW dniu 31 sierpnia 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw), na mocy której użytkownikom wieczystym przyznano ograniczone w czasie roszczenie o wykup niektórych gruntów. Uprawnienie to może być realizowane w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie (tj. do dnia 31 sierpnia 2024 r.) w odniesieniu do gruntów zabudowanych, które zostały oddane w użytkowanie wieczyste przed dniem 1 stycznia 1998 r. W trakcie monitorowania stanu wykonania ustawy odnotowano szereg postulatów ze strony środowisk przedsiębiorców (m.in. Polskiej Izby Nieruchomości Komercyjnych, PKPP Lewiatan) dotyczących potrzeby wydłużenia okresu, w którym roszczenie to może być realizowane. Potrzeba ta wynika m.in. z oczekiwania na odnowienie dostępnego dla niektórych przedsiębiorców limitu pomocy de minimis, dla których nabycie gruntu poniżej wartości rynkowej stanowi pomoc publiczną. Wykorzystanie kwoty pomocy bagatelnej pozwala bowiem zmniejszyć wysokość świadczenia kompensującego odniesioną przez przedsiębiorcę korzyść kosztem środków publicznych (dopłatę). Zwrócono również uwagę na konieczność planowania środków na zakup gruntu w perspektywie długofalowej, wobec czego dotychczasowy 12-miesięczny termin może być zbyt krótki na podjęcie przez użytkownika wieczystego racjonalnej ekonomicznie decyzji.\n9. Niewykorzystany potencjał gruntów spółek Skarbu Państwa oraz gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa\nNiedostateczna podaż gruntów inwestycyjnych, na których mogłyby powstawać nowe inwestycje mieszkaniowe, stanowić będzie barierę dla rozwoju rynku nieruchomości w najbliższych latach. Tymczasem wiele gruntów z potencjałem pod zabudowę mieszkaniową położonych w atrakcyjnych lokalizacjach pozostaje w zasobach spółek Skarbu Państwa oraz Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, które nie wykorzystują tego potencjału do realizacji inwestycji mieszkaniowych.\n10. Wydłużanie procesów inwestycyjnych\nIstotnym problem dla rynku budowlanego staje się opóźnianie realizacji procesów inwestycyjnych lub ich całkowite wstrzymywanie poprzez składanie przez strony postępowania środków zaskarżenia na różnych jego etapach.\n11. Pomoc publiczna w ramach limitu pomocy de minimis w procesie gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego\nW praktyce stosowania przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami po nowelizacji z dnia 26 maja 2023 roku, pojawiają się wątpliwości odnośnie do zasad stosowania instrumentów pomocowych w postaci pomocy de minimis przy gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego, w szczególności przy czynnościach dotyczących wnoszenia nieruchomości aportem do spółek gminnych na potrzeby realizacji budownictwa komunalnego, co stanowi barierę dla realizacji tego rodzaju inwestycji.\n12. Obowiązek realizacji inwestycji drogowej spowodowanej inwestycją niedrogową przez inwestora inwestycji niedrogowej\nZgodnie z art. 16 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych budowa lub przebudowa dróg publicznych spowodowana inwestycją niedrogową należy do inwestora tego przedsięwzięcia. O ile pierwotne brzmienie art. 16 ww. ustawy o drogach publicznych wskazywało że „realizacja oraz koszty budowy lub modernizacji dróg, spowodowane inwestycją niedrogową, należą do inwestora tego przedsięwzięcia”, o tyle nowelizacja tego przepisu z 2003 roku, która co do zasady miała doprecyzować metodę formalizacji obowiązku inwestora, usunęła przepis dotyczący kosztów budowy lub przebudowy dróg. W chwili obecnej funkcjonują dwie linie orzecznicze dotyczące przedmiotowego zagadnienia. Jedna zdecydowanie wskazuje, że umowa między zarządcą drogi a inwestorem inwestycji niedrogowej może dotyczyć wyłącznie kwestii samodzielnej realizacji przez inwestora jego ustawowego zobowiązania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2021 r. – sygn. akt III CSKP 62/21), natomiast druga linia orzecznicza wskazuje, że przepis nie jest skonstruowany na tyle precyzyjnie, żeby wykluczać inne formy realizacji zobowiązania przez inwestora inwestycji niedrogowej. Obecny stan może być zatem identyfikowany jako przeszkoda do korzystania z mechanizmów partycypacji inwestorów w realizacji przedsięwzięć niedrogowych. W praktyce zdarzają się zatem sytuacje, w których inwestor z niezależnych od niego przyczyn nie jest w stanie zrealizować przebudowy istniejącej drogi bądź np. dostosowanie układu drogowego dla potrzeb inwestycji niedrogowej wymaga rozbudowy drogi poza pas istniejącej drogi publicznej. Do takich sytuacji dochodzi np., gdy planowana przez inwestora przebudowa drogi koliduje z planowaną inwestycją drogową zarządcy drogi. W takich przypadkach oddzielne realizowanie tych przedsięwzięć przez inwestora i zarządcę drogi byłoby niecelowe i nieekonomiczne.\n13. Niezależnie od rozwiązań mających na celu poprawę dostępności gruntów pod budownictwo mieszkaniowe, projekt przewiduje ponadto stworzenie na gruncie ustawowym podstaw prawnych do wydawania świadectw uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości według nowego wzoru. Potrzeba modyfikacji obecnego wzoru tego dokumentu stanowi realizację obowiązku nałożonego na ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa przepisami ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o dokumentach publicznych. Przywołana ustawa skatalogowała dokumenty funkcjonujące w obiegu prawnym w trzech kategoriach (w zależności od ich znaczenia dla bezpieczeństwa państwa) i przypisała im wymagane zabezpieczenia przed fałszerstwem. Ustawa nałożyła również na właściwe organy obowiązek dostosowana, w określonym czasie, dokumentów, które nie spełniają wymogów przewidzianych w przepisach tej ustawy. Obecnie świadectwo nadania uprawnień rzeczoznawcy majątkowego wydawane jest w formie papierowej i nie spełnia żadnego z wymogów związanych z zabezpieczeniami. W związku z powyższym konieczne jest dostosowanie świadectwa do nowych wymogów.\nŚwiadectwo w obecnej formie może być wydawane nie dłużej niż do dnia 12 lipca 2026 roku (7 lat od wejścia w życie ustawy o dokumentach publicznych). Do tego czasu niezbędne jest wdrożenie nowych rozwiązań.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":"Celem projektowanych rozwiązań jest ułatwienie realizacji inwestycji mieszkaniowych, w szczególności przez zwiększenie dostępności gruntów pod budownictwo mieszkaniowe.\nAd 1. Zniesienie ograniczenia w obrocie nieruchomościami rolnymi znajdującymi się w granicach administracyjnych miast oraz rezygnacja z prawa odkupu przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa\nW projekcie przewidziano rozszerzenie katalogu gruntów wyłączonych spod reżimu ukur o wszystkie nieruchomości rolne położone w granicach administracyjnych miast. Istotą tej zmiany jest nadanie priorytetu realizacji celów polityki mieszkaniowej w miastach oraz usunięcie zasadniczej bariery w procesie urbanizacji na obszarach miejskich, jaką jest ograniczona możliwość zbywania gruntów rolnych. Równolegle z rozszerzeniem katalogu gruntów wyłączonych spod reżimu ukur proponuje się uchylenie art. 1b tej ustawy, na podstawie którego spod reżimu ustawy wyłączono jedynie niewielką część nieruchomości rolnych w granicach miast, dla których wydano uchwałę na podstawie ustawy mieszkaniowej.\nW konsekwencji zniesienia ograniczeń w obrocie nieruchomościami rolnymi w granicach miast oraz zniesienia warunku przeznaczenia ich pod budownictwo mieszkaniowe na podstawie uchwał wydawanych w ramach ustawy mieszkaniowej, proponuje się także rezygnację z przysługującego Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa prawa odkupu (art. 9a ukur). Należy bowiem zauważyć, że w wyniku rezygnacji z kryterium obowiązywania dla nieruchomości uchwały wydawanej na podstawie ustawy mieszkaniowej, warunkującego skorzystanie przez KOWR z prawa odkupu, dalsze utrzymanie przepisu art. 9a ukur jest bezprzedmiotowe.\nPlanowane rozwiązania ułatwią realizację lokalnej polityki mieszkaniowej, w tym w sektorze społecznego i komunalnego budownictwa mieszkaniowego.\nAd 2. Zniesienie generalnego zakazu ustanawiania użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe\nW celu zwiększenia podaży gruntów pod budownictwo mieszkaniowe zasadne jest przywrócenie możliwości ustanawiania użytkowania wieczystego na rzecz wszystkich podmiotów (np. TBS-y, inwestorzy prywatni i instytucjonalni). Rozwiązanie to przywraca stan prawny sprzed dnia 1 stycznia 2019 roku, umożliwiając publicznemu właścicielowi gruntu ustanowienie trwałego tytułu prawnego na rzecz podmiotu realizującego przedsięwzięcia doniosłe społecznie i gospodarczo, zachowując kontrolę nad realizacją celu określonego przez strony w umowie. Użytkowanie wieczyste daje gwarancję, że grunt zostanie zabudowany zgodnie z umową oddania gruntu w użytkowanie wieczyste oraz możliwość kontroli realizacji celu, na który nieruchomość gruntowa zostaje oddana w użytkowanie wieczyste (narzędzie antyspekulacyjne).\nSkutkiem propozycji będzie przywrócenie możliwości ustanawiania użytkowania wieczystego także na cele mieszkaniowe.\nPrzed wejściem w życie ustawy o gospodarce nieruchomościami (1 stycznia 1998 r.) prawo to było podstawową formą przekazywania trwałego tytułu prawnego do gruntów pochodzących z publicznego zasobu. Pomimo, iż po dokonaniu uwłaszczenia ex lege z dniem 1 stycznia 2019 r. utraciło ono rację bytu w przypadku udziałów w gruncie związanych z odrębną własnością lokali, o tyle nadal może ono być z powodzeniem wykorzystywane do realizacji inwestycji mieszkaniowych na gruntach, co do których zasadne jest zachowanie kontroli nad sposobem realizacji celu (np. TBS, SIM).\nPodobnie, jak w przypadku przeznaczenia na inne cele, grunty mieszkaniowe będą oddawane w użytkowanie wieczyste jedynie za zgodną wolą obu stron. Publiczny właściciel gruntu i nabywca będą mieli zatem pełną swobodę w wyborze pomiędzy użytkowaniem wieczystym a własnością.\nZ punktu widzenia inwestora korzyść w wyborze użytkowania wieczystego wiąże się ze znacznie niższymi jednorazowymi kosztami pozyskania gruntu dla potrzeb realizacji przedsięwzięcia mieszkaniowego. W takim bowiem wypadku nabywca ponosi jedynie pierwszą opłatę z tytułu oddania gruntu w użytkowanie wieczyste w wysokości 15-25% wartości gruntu, a w dalszej perspektywie – opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego (1% wartości gruntu) lub opłatę przekształceniową - w przypadku, gdy grunt objęty zostanie następczo uwłaszczeniem ex lege (co do zasady równej opłacie za użytkowanie wieczyste). Z kolei właściciel gruntu uzyskuje w długofalowej perspektywie stabilny dochód z tych opłat oraz ma rzeczywisty wpływ na realizację umówionego celu, na jaki prawo to zostało ustanowione, w tym kontrolę sposobu zagospodarowania nieruchomości.\nZniesienie zakazu ustanawiania użytkowania wieczystego wyposaży samorządy oraz Skarb Państwa w gwarancje realizacji celów, jakie stały za rozdysponowaniem mienia publicznego na rzecz realizujących te cele podmiotów. Podstawowym środkiem ochrony przed zagospodarowaniem nieruchomości niezgodnie z umową jest roszczenie o jej rozwiązanie na podstawie art. 240 Kodeksu cywilnego.\nZniesienie zakazu ustanawiania użytkowania wieczystego także na cele mieszkaniowe uzasadnia potrzebę symetrycznego zastosowania instytucji tzw. opóźnionego przekształcenia, które zawiera ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (dalej: „ustawa z 2018 r.”). Przedmiotowa regulacja nie obejmuje obecnie przypadków, gdy użytkowanie wieczyste byłoby ustanawiane po dacie wejścia w życie tej ustawy (czyli po 1 stycznia 2019 r.). W projekcie przewidziano automatyczne (z mocy prawa) przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności po zrealizowaniu przez użytkownika wieczystego inwestycji mieszkaniowej (oddania budynku do użytkowania), co de facto oznacza zrealizowanie celu umowy.\nMechanizm ten efektywnie funkcjonuje na gruntach oddanych w użytkowanie wieczyste przed 2019 r.\nPodkreślić należy, że w budynkach mieszkalnych utrzymywanie użytkowania wieczystego w udziałach związanych z poszczególnymi lokalami nie ma racjonalnego uzasadnienia. Prawo to traci swój sens gospodarczy i prawny w przypadku związania go z lokalami mieszkalnymi, bowiem jego istotą jest zapewnienie trwałego tytułu do korzystania z gruntów wykorzystywanych na cele przemysłowe, gospodarcze itp.\nAd 3. Procedura zmiany parametrów zabudowy\nProjekt przewiduje, że w procedurze uproszczonej sporządzenia planu miejscowego zawsze będzie można zawrzeć zmianę w zakresie umożliwienia realizacji dodatkowej pełnej kondygnacji w przypadku budynków niższych niż 30 m.\nAd 4. Procedura sporządzania zintegrowanego planu inwestycyjnego\nProjekt ustawy będzie zakładał umożliwienie radzie gminy ustalenie w drodze uchwały, stanowiącej akt prawa miejscowego, wytycznych dotyczących umów urbanistycznych zawieranych w związku ze sporządzaniem zintegrowanych planów inwestycyjnych. Ma to na celu uregulowanie zakresu zobowiązań gminy i inwestora możliwych do ustalenia w umowie urbanistycznej. Ponadto zaproponowano kilka zmian usprawniających procedurę sporządzania ZPI, m.in.: zmiana definicji inwestycji uzupełniającej, szczególne zasady powiązania ZPI ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, rezygnacja z obowiązku uzyskania zgody rady gminy na przystąpienie do sporządzenia ZPI, rezygnacja z konieczności przygotowania kompletnego projektu umowy urbanistycznej na wczesnym etapie procedury, wprowadzenie maksymalnego terminu podjęcia uchwały w sprawie ZPI oraz procedowania skarg z nim związanych.\nAd 5. Moratorium na pobieranie opłaty planistycznej\nW projekcie przewiduje się moratorium na pobieranie opłat planistycznych w odniesieniu do nieruchomości stanowiących przedmiot transakcji zawartych w okresie dwóch lat od dnia wejścia w życie projektowanego przepisu.\nAd 6. Usprawnienie funkcjonowania ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących\nZaproponowano również kilka zmian w odniesieniu do uchwał o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej, przyjmowanych na podstawie ustawy mieszkaniowej, m.in.: usunięcie wymogu zachowania minimalnego udziału powierzchni handlu i usług w każdej inwestycji, uzupełnienie przepisów odnoszących się do realizacji inwestycji w zabudowie śródmiejskiej, umożliwienie zawieszenia biegu terminu procedury w przypadku konieczności dokonania modyfikacji wniosku oraz ograniczenie związanego z tym ponawiania procedury, usunięcie obowiązku realizowania urządzonych terenów wypoczynku oraz rekreacji lub sportu na terenie inwestycji w przypadku spełnienia przez inwestycję wymaganych ustawą standardów w tym zakresie w najbliższym sąsiedztwie terenu inwestycji.\nZaproponowano również rezygnację z określania na poziomie krajowym minimalnego współczynnika liczby miejsc postojowych przewidzianych do realizacji w ramach inwestycji mieszkaniowej i powrót do zasad obowiązujących przed 2023 rokiem. W uchwałach o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej przyjmowanych na podstawie ustawy mieszkaniowej nadal będzie ustalana minimalna liczba miejsc postojowych, pozostanie także przepis upoważniający radę gminy do określenia w lokalnych standardach urbanistycznych liczby miejsc postojowych niezbędnych dla obsługi realizowanej inwestycji mieszkaniowej.\nAd 7. Podział nieruchomości w oparciu o ustalenia uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej (towarzyszącej)\nCelem projektowanego rozwiązania jest jednoznaczne rozstrzygnięcie o możliwości dokonania podziału nieruchomości przy zachowaniu jego zgodności z ustaleniami wynikającymi z uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub inwestycji towarzyszącej. Zmiana umożliwi inwestorowi korzystanie z uproszczonej ścieżki realizacji inwestycji mieszkaniowych.\nAd 8. Wprowadzenie dodatkowego terminu do skorzystania przez użytkowników wieczystych z roszczenia o sprzedaż gruntu \nIstotą rozwiązania jest wprowadzenie możliwości wystąpienia z żądaniem przez uprawnionego użytkownika wieczystego w dodatkowym terminie 24 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie. W tym okresie możliwe będzie odnowienie dostępnego dla niektórych przedsiębiorców limitu pomocy de minimis, dla których nabycie gruntu poniżej wartości rynkowej stanowi pomoc publiczną. Rozwiązanie to pozwoli na zaplanowanie środków na zakup gruntu w perspektywie długofalowej.\nAd 9. Wykorzystanie potencjału mieszkaniowego gruntów spółek Skarbu Państwa oraz gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa\nCelem projektowanego rozwiązania jest „odblokowanie” gruntów spółek Skarbu Państwa oraz pozostających w zasobie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na potrzeby realizacji inwestycji mieszkaniowych. Zakłada się przejęcie nieruchomości, które są zbędne tym podmiotom do realizacji zadań statutowych, a ze względu na ich przeznaczenie oraz cechy mogą być zagospodarowane pod budownictwo mieszkaniowe. Rozwiązanie to pozwoli także odzyskać i zurbanizować często rozległe obszary w centrach miast i poprawić warunki zagospodarowania przestrzeni miejskiej.\nPropozycja będzie dotyczyć więc przede wszystkim nieruchomości położonych w sąsiedztwie obszarów zurbanizowanych, które nie są zagospodarowane oraz są obiektywnie zbędne wskazanym podmiotom z punktu widzenia realizowanych przez nie zadań, a jednocześnie wykazują potencjał do zabudowy mieszkaniowej. Założeniem propozycji jest przyznanie ministrowi właściwemu do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa kompetencji do nieodpłatnego przejmowania nieruchomości spółek Skarbu Państwa oraz gruntów w gospodarowaniu Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i możliwość przekazania tych nieruchomości do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa, którym gospodaruje starosta. Starosta będzie uprawniony do rozdysponowania tych gruntów na poziomie lokalnym.\nGmina będzie mogła bowiem ubiegać się o przekazanie nieruchomości z przeznaczeniem na realizację inwestycji mieszkaniowych.\nRozwiązanie to nie będzie kolidowało z uprawnieniem do przejmowania gruntów od spółek Skarbu Państwa przez Krajowy Zasób Nieruchomości. Proponowany mechanizm oparty jest na już obowiązującej i sprawdzonej w praktyce instytucji nieodpłatnego przejmowania gruntów państwowych osób prawnych przez ministra właściwego do spraw budownictwa (art. 55a ustawy o gospodarce nieruchomościami). Stanowi zatem rozwinięcie i uzupełnienie istniejących regulacji, rozszerzając zakres oddziaływania na państwowe osoby prawne będące spółkami prawa handlowego. Również projektowany instrument zakłada możliwość przejęcia nieruchomości przez ministra właściwego do spraw budownictwa (…) nieodpłatnie i przekazania jej innemu podmiotowi, który daje rękojmię realizacji inwestycji mieszkaniowej. Proponowany tryb nie będzie zatem konkurencyjny dla rozwiązań przewidzianych w ustawie o Krajowym Zasobie Nieruchomości.\nAd 10. Przyspieszenie procesu inwestycyjnego (zmiana ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane)\nZakłada się wprowadzenie przepisu zobowiązującego strony postępowań niezadowolone z rozstrzygnięć wydawanych przez organy administracji publicznej na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane do jednoznacznego określenia w odwołaniach i zażaleniach: zarzutów wobec rozstrzygnięć, zakresu żądania będącego przedmiotem odwołania lub zażalenia oraz wskazania dowodów uzasadniających to żądanie. Celem projektowanego rozwiązania jest przyspieszenie procedury wydawania pozwoleń na budowę, a tym samym przyspieszenie procesów inwestycyjnych. W przypadku gdy odwołanie od decyzji lub zażalenie na postanowienie nie będzie spełniało powyższych wymogów, zastosowanie będzie miał art. 64 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, z tym że wezwanie wnoszącego do usunięcia braków nie powinno nastąpić później niż po upływie 14 dni od dnia wpływu odwołania lub zażalenia.\nAd 11. Pomoc publiczna w ramach limitu pomocy de minimis w procesie gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego W celu ograniczenia obligatoryjnego udzielania pomocy publicznej w ramach limitu pomocy de minimis wyłącznie do przypadków sprzedaży gruntów wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej ich użytkownikom wieczystym, proponuje się przywrócenie brzmienia art. 10 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1463) oraz dodanie do art. 69a ustępu 1a. Rozwiązanie to w pełni koresponduje z zakresem uzgodnień z Komisją Europejską w procesie negocjacji rynkowego modelu odpłatności za grunty wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej.\nAd 12. Obowiązek realizacji inwestycji drogowej spowodowanej inwestycją niedrogową przez inwestora inwestycji niedrogowej\nProponuje się doprecyzowanie obecnie obowiązujących przepisów w zakresie obowiązku realizacji inwestycji drogowej spowodowanej inwestycją niedrogową przez inwestora inwestycji niedrogowej przez rozszerzenie katalogu działań, do których możliwe będzie zobowiązanie inwestora inwestycji niedrogowej o przekazanie środków finansowych zarządcy drogi. Nowa redakcja art. 16 ustawy o drogach publicznych ma na celu stworzenie optymalnych warunków współdziałania inwestora inwestycji niedrogowej i zarządcy drogi. Dzięki temu doprecyzowaniu możliwe będzie przekazanie środków finansowych przez inwestora inwestycji niedrogowej bez konieczności faktycznej realizacji zadania przez inwestora. Tym samym inwestor niedrogowy będzie mógł zarówno wykonać roboty budowlane polegające na budowie lub przebudowie drogi we własnym zakresie, jak również przekazać zarządcy drogi środki finansowe.\nAd 13. W projekcie przewiduje się ponadto stworzenie podstaw prawnych umożliwiających wdrożenie nowego wzoru świadectwa uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości. Nowe świadectwo będzie miało formę dwustronnej spersonalizowanej karty identyfikacyjnej. Jednocześnie, mając na uwadze postępujący rozwój cyfryzacji wszelkiego rodzaju usług, przewiduje się także udostępnienie tego dokumentu w aplikacji mobilnej mObywatel. Ponadto uwzględniając fakt, że jednym z elementów świadectwa nadania uprawnień jest fotografia rzeczoznawcy majątkowego i równocześnie mając na względzie, że w wersji elektronicznej świadectwa w aplikacji mObywatel zawarta będzie fotografia pobrana z Rejestru Dowodów Osobistych (RDO), proponuje się, aby analogiczne zdjęcie zamieszczane było również na wersji fizycznej świadectwa. W tym celu niezbędne jest umożliwienie ministrowi właściwemu do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa pobierania fotografii z RDO. Ponieważ dostęp do RDO jest obecnie ograniczony do ściśle wskazanych podmiotów, niezbędne jest rozszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do korzystania z danych RDO udostępnianych w trybie pełnej teletransmisji danych o ministra właściwego do spraw budownictwa planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Oddziaływanie na życie społeczne nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Spodziewane skutki i następstwa projektowanych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Sposoby mierzenia efektów nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MRiT","value":"MRiT"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Krzysztof Paszyk Minister Rozwoju i Technologii","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MRiT","value":"MRiT"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"I kwartał 2025 r.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UA10
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
A - projekty wynikające z expose
Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie:
Celem projektu ustawy jest wprowadzenie rozwiązań służących zwiększeniu dostępności gruntów pod budownictwo mieszkaniowe. Analiza sytuacji na rynku mieszkaniowym w Polsce prowadzi do wniosku, że ciągle zwiększający się popyt na mieszkania i grunty pod budownictwo mieszkaniowe, przy jednoczesnym zmniejszaniu podaży, powoduje nierównowagę na rynku. Niedostateczna podaż gruntów, na których mogłyby powstawać nowe inwestycje mieszkaniowe, stanowi barierę dla rozwoju rynku nieruchomości w najbliższych latach. Według danych z rynku, bez podjęcia działań mających na celu zwiększenie podaży gruntów pod budownictwo mieszkaniowe, prognozy dotyczące liczby mieszkań oddawanych do użytkowania w 2024 r. i w latach następnych będą się pogarszały. Obserwować będziemy dalszy spadek dostępności gruntów i w efekcie dynamiczny wzrost cen – zarówno gruntów, jak i mieszkań. Ponadto projekt ten ułatwi realizację lokalnej polityki mieszkaniowej, w tym w sektorze społecznego i komunalnego budownictwa mieszkaniowego. Zidentyfikowane bariery, które negatywnie wpływają na rozwój budownictwa mieszkaniowego, to przede wszystkim: 1. Ograniczenia w obrocie nieruchomościami rolnymi znajdującymi się w granicach administracyjnych miast Na gruncie ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (dalej: „ukur”) nieruchomością rolną jest nieruchomość rolna w rozumieniu Kodeksu cywilnego, z wyłączeniem nieruchomości przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne. W tej sytuacji miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (dalej: „plan miejscowy”) „zdejmuje” z nieruchomości rolnej jej „kwalifikację rolną”, a przez to również ograniczenia w obrocie tą nieruchomością. Natomiast grunt rolny w rozumieniu ukur, dla którego wydano decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, z punktu widzenia rynku nieruchomości jest traktowany jako działka budowlana. Jednakże na gruncie przepisów ukur taka nieruchomość nie staje się nieruchomością inwestycyjną i obrót nią podlega ograniczeniom wynikającym z tej ustawy. 2. Ograniczenia możliwości ustanawiania użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe Z dniem 1 stycznia 2019 r., wraz z przekształceniem z mocy prawa użytkowania wieczystego pod budynkami mieszkalnymi, wprowadzono generalny zakaz ustanawiania użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe. W związku z powyższym publiczny właściciel gruntu w obecnym stanie prawnym nie ma możliwości ustanawiania trwałego tytułu prawnego na rzecz podmiotu realizującego inwestycje mieszkaniowe z zachowaniem sprawowania efektywnego nadzoru nad realizacją przez inwestora założeń polityki przestrzennej przyjętej przez publicznego właściciela gruntu. 3. Procedura zmiany parametrów zabudowy Zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, po zmianach wprowadzonych ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, możliwe jest sporządzenie planu miejscowego przy zastosowaniu procedury uproszczonej w przypadku zmiany parametrów, w tym wysokości zabudowy, o nie więcej niż 10%. W odniesieniu do budynków niższych niż 30 m taka zmiana nie umożliwia dobudowania dodatkowej pełnej kondygnacji, przez co przepis ma ograniczone zastosowanie praktyczne. 4. Procedura sporządzania zintegrowanego planu inwestycyjnego Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw wprowadziła do systemu planowania i zagospodarowania przestrzennego zintegrowany plan inwestycyjny (ZPI). W trakcie sporządzania dokumentu gmina z inwestorem negocjuje umowę urbanistyczną, w której strony zobowiązują się do wykonania czynności m.in. z zakresu budowy infrastruktury czy ponoszenia kosztów sporządzenia dokumentu. Aby zapewnić pełną transparentność tego procesu istotne jest wprowadzenie już przed przystąpieniem do negocjacji treści tej umowy ogólnych zasad partycypacji inwestora w realizowaniu i finansowaniu inwestycji określanych w umowie urbanistycznej. Ponadto w procedurze sporządzania ZPI zidentyfikowano elementy, które można zmodyfikować lub uprościć, aby narzędzie to było szerzej wykorzystywane przez inwestorów i gminy oraz miało realny wpływ na zwiększenie podaży gruntów pod budownictwo mieszkaniowe; są to m.in. ograniczająca definicja inwestycji uzupełniającej, nieaktualne studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin obowiązujące do czasu wejścia w życie planów ogólnych, wydłużająca procedurę konieczność uzyskania zgody rady gminy na przystąpienie do sporządzenia ZPI, konieczność przygotowania pełnej treści projektu umowy urbanistycznej na wczesnym etapie procedury, brak określonych terminów na przyjęcie ZPI czy rozpatrywanie skarg z nim związanych. 5. Opłata planistyczna Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, której wartość nie może być ustalona w wysokości większej niż 30% wzrostu wartości nieruchomości. Zgodnie z raportami Najwyższej Izby Kontroli (P/22/023, P/12/147) mechanizm pobierania opłaty planistycznej jest nieskuteczny i nie kompensuje kosztów ponoszonych przez gminy w związku z uchwaleniem i realizacją ustaleń planów miejscowych. Przepisy obligujące do naliczenia opłaty w przypadku sprzedaży nieruchomości w ciągu 5 lat od uchwalenia planu miejscowego premiują pasywne postawy właścicieli nieruchomości w obrocie tymi nieruchomościami. 6. Ograniczenia w korzystaniu z narzędzi przewidzianych w ustawie o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących Do czasu pełnego wdrożenia reformy systemu planowania przestrzennego, tj. uchwalenia przez gminy planów ogólnych, które umożliwią zafunkcjonowanie w pełni nowego narzędzia, jakim jest ZPI, możliwe jest również korzystanie z narzędzi wprowadzonych ustawą z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (dalej: „ustawa mieszkaniowa”). W procedurze przyjmowania uchwał o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej także zidentyfikowano elementy, których modyfikacja może wpłynąć na szersze wykorzystanie narzędzia, m.in. niezasadny wymóg zachowania minimalnego udziału powierzchni handlu i usług w każdej inwestycji, niewystarczające przepisy odnoszące się do realizacji inwestycji w zabudowie śródmiejskiej, brak możliwości zawieszenia biegu terminu procedury w przypadku konieczności dokonania modyfikacji wniosku oraz związana z tą modyfikacją potrzeba ponawiania procedury czy obowiązek realizowania urządzonych terenów wypoczynku oraz rekreacji lub sportu na terenie inwestycji nawet w przypadku spełnienia wymaganych ustawą standardów w tym zakresie w najbliższym sąsiedztwie inwestycji. Pilnej korekty wymagają także regulacje stanowiące obecnie silny hamulec dla zwiększenia liczby rozpoczynanych inwestycji mieszkaniowych dotyczące minimalnego wskaźnika liczby miejsc postojowych przewidzianych do realizacji w ramach inwestycji mieszkaniowej lokalizowanej w trybie określonym w ustawie mieszkaniowej. Aktualne brzmienie przepisów w tym zakresie ogranicza możliwość modyfikacji tego wskaźnika przez gminę i uniemożliwia dostosowanie go do lokalnych uwarunkowań w danej miejscowości, uwzględniających np. lokalizację terenu inwestycji, stopień rozwoju transportu publicznego czy sieci dróg rowerowych, tak jak jest to ustalane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. 7. Wątpliwości związane z możliwością dokonywania podziału nieruchomości w oparciu o ustalenia uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej Podział nieruchomości jest możliwy, co do zasady, gdy jest on zgodny z planem miejscowym. Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących wprowadziła uchwałę o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej (inwestycji towarzyszącej). Wprowadzenie instytucji uchwały lokalizacyjnej miało na celu umożliwienie korygowania planów miejscowych. Ustawodawca rozstrzygnął w art. 12 ust. 1 ww. ustawy, że jeśli przepisy odrębne uzależniają realizację inwestycji mieszkaniowej od zgodności lub nienaruszania przeznaczenia lub sposobu wykorzystywania nieruchomości wynikającego z planu miejscowego, wymóg ten uważa się za spełniony w zakresie wynikającym z ustalenia lokalizacji dokonanej w uchwale o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej. Przepis ten powoduje wątpliwości interpretacyjne z uwagi na brak jednoznacznego wskazania w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami dopuszczalności podziału na podstawie uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub inwestycji towarzyszącej zgodnie z ustaleniami wynikającymi z tej uchwały. Stanowi to barierę w procesie inwestycyjnym budowy mieszkań. 8. Potrzeba wydłużenia terminu do skorzystania przez użytkowników wieczystych z roszczenia o sprzedaż gruntu W dniu 31 sierpnia 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw), na mocy której użytkownikom wieczystym przyznano ograniczone w czasie roszczenie o wykup niektórych gruntów. Uprawnienie to może być realizowane w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie (tj. do dnia 31 sierpnia 2024 r.) w odniesieniu do gruntów zabudowanych, które zostały oddane w użytkowanie wieczyste przed dniem 1 stycznia 1998 r. W trakcie monitorowania stanu wykonania ustawy odnotowano szereg postulatów ze strony środowisk przedsiębiorców (m.in. Polskiej Izby Nieruchomości Komercyjnych, PKPP Lewiatan) dotyczących potrzeby wydłużenia okresu, w którym roszczenie to może być realizowane. Potrzeba ta wynika m.in. z oczekiwania na odnowienie dostępnego dla niektórych przedsiębiorców limitu pomocy de minimis, dla których nabycie gruntu poniżej wartości rynkowej stanowi pomoc publiczną. Wykorzystanie kwoty pomocy bagatelnej pozwala bowiem zmniejszyć wysokość świadczenia kompensującego odniesioną przez przedsiębiorcę korzyść kosztem środków publicznych (dopłatę). Zwrócono również uwagę na konieczność planowania środków na zakup gruntu w perspektywie długofalowej, wobec czego dotychczasowy 12-miesięczny termin może być zbyt krótki na podjęcie przez użytkownika wieczystego racjonalnej ekonomicznie decyzji. 9. Niewykorzystany potencjał gruntów spółek Skarbu Państwa oraz gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa Niedostateczna podaż gruntów inwestycyjnych, na których mogłyby powstawać nowe inwestycje mieszkaniowe, stanowić będzie barierę dla rozwoju rynku nieruchomości w najbliższych latach. Tymczasem wiele gruntów z potencjałem pod zabudowę mieszkaniową położonych w atrakcyjnych lokalizacjach pozostaje w zasobach spółek Skarbu Państwa oraz Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, które nie wykorzystują tego potencjału do realizacji inwestycji mieszkaniowych. 10. Wydłużanie procesów inwestycyjnych Istotnym problem dla rynku budowlanego staje się opóźnianie realizacji procesów inwestycyjnych lub ich całkowite wstrzymywanie poprzez składanie przez strony postępowania środków zaskarżenia na różnych jego etapach. 11. Pomoc publiczna w ramach limitu pomocy de minimis w procesie gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego W praktyce stosowania przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami po nowelizacji z dnia 26 maja 2023 roku, pojawiają się wątpliwości odnośnie do zasad stosowania instrumentów pomocowych w postaci pomocy de minimis przy gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego, w szczególności przy czynnościach dotyczących wnoszenia nieruchomości aportem do spółek gminnych na potrzeby realizacji budownictwa komunalnego, co stanowi barierę dla realizacji tego rodzaju inwestycji. 12. Obowiązek realizacji inwestycji drogowej spowodowanej inwestycją niedrogową przez inwestora inwestycji niedrogowej Zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych budowa lub przebudowa dróg publicznych spowodowana inwestycją niedrogową należy do inwestora tego przedsięwzięcia. O ile pierwotne brzmienie art. 16 ww. ustawy o drogach publicznych wskazywało że „realizacja oraz koszty budowy lub modernizacji dróg, spowodowane inwestycją niedrogową, należą do inwestora tego przedsięwzięcia”, o tyle nowelizacja tego przepisu z 2003 roku, która co do zasady miała doprecyzować metodę formalizacji obowiązku inwestora, usunęła przepis dotyczący kosztów budowy lub przebudowy dróg. W chwili obecnej funkcjonują dwie linie orzecznicze dotyczące przedmiotowego zagadnienia. Jedna zdecydowanie wskazuje, że umowa między zarządcą drogi a inwestorem inwestycji niedrogowej może dotyczyć wyłącznie kwestii samodzielnej realizacji przez inwestora jego ustawowego zobowiązania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2021 r. – sygn. akt III CSKP 62/21), natomiast druga linia orzecznicza wskazuje, że przepis nie jest skonstruowany na tyle precyzyjnie, żeby wykluczać inne formy realizacji zobowiązania przez inwestora inwestycji niedrogowej. Obecny stan może być zatem identyfikowany jako przeszkoda do korzystania z mechanizmów partycypacji inwestorów w realizacji przedsięwzięć niedrogowych. W praktyce zdarzają się zatem sytuacje, w których inwestor z niezależnych od niego przyczyn nie jest w stanie zrealizować przebudowy istniejącej drogi bądź np. dostosowanie układu drogowego dla potrzeb inwestycji niedrogowej wymaga rozbudowy drogi poza pas istniejącej drogi publicznej. Do takich sytuacji dochodzi np., gdy planowana przez inwestora przebudowa drogi koliduje z planowaną inwestycją drogową zarządcy drogi. W takich przypadkach oddzielne realizowanie tych przedsięwzięć przez inwestora i zarządcę drogi byłoby niecelowe i nieekonomiczne. 13. Niezależnie od rozwiązań mających na celu poprawę dostępności gruntów pod budownictwo mieszkaniowe, projekt przewiduje ponadto stworzenie na gruncie ustawowym podstaw prawnych do wydawania świadectw uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości według nowego wzoru. Potrzeba modyfikacji obecnego wzoru tego dokumentu stanowi realizację obowiązku nałożonego na ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa przepisami ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o dokumentach publicznych. Przywołana ustawa skatalogowała dokumenty funkcjonujące w obiegu prawnym w trzech kategoriach (w zależności od ich znaczenia dla bezpieczeństwa państwa) i przypisała im wymagane zabezpieczenia przed fałszerstwem. Ustawa nałożyła również na właściwe organy obowiązek dostosowana, w określonym czasie, dokumentów, które nie spełniają wymogów przewidzianych w przepisach tej ustawy. Obecnie świadectwo nadania uprawnień rzeczoznawcy majątkowego wydawane jest w formie papierowej i nie spełnia żadnego z wymogów związanych z zabezpieczeniami. W związku z powyższym konieczne jest dostosowanie świadectwa do nowych wymogów. Świadectwo w obecnej formie może być wydawane nie dłużej niż do dnia 12 lipca 2026 roku (7 lat od wejścia w życie ustawy o dokumentach publicznych). Do tego czasu niezbędne jest wdrożenie nowych rozwiązań.
Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji:
Celem projektowanych rozwiązań jest ułatwienie realizacji inwestycji mieszkaniowych, w szczególności przez zwiększenie dostępności gruntów pod budownictwo mieszkaniowe. Ad 1. Zniesienie ograniczenia w obrocie nieruchomościami rolnymi znajdującymi się w granicach administracyjnych miast oraz rezygnacja z prawa odkupu przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa W projekcie przewidziano rozszerzenie katalogu gruntów wyłączonych spod reżimu ukur o wszystkie nieruchomości rolne położone w granicach administracyjnych miast. Istotą tej zmiany jest nadanie priorytetu realizacji celów polityki mieszkaniowej w miastach oraz usunięcie zasadniczej bariery w procesie urbanizacji na obszarach miejskich, jaką jest ograniczona możliwość zbywania gruntów rolnych. Równolegle z rozszerzeniem katalogu gruntów wyłączonych spod reżimu ukur proponuje się uchylenie art. 1b tej ustawy, na podstawie którego spod reżimu ustawy wyłączono jedynie niewielką część nieruchomości rolnych w granicach miast, dla których wydano uchwałę na podstawie ustawy mieszkaniowej. W konsekwencji zniesienia ograniczeń w obrocie nieruchomościami rolnymi w granicach miast oraz zniesienia warunku przeznaczenia ich pod budownictwo mieszkaniowe na podstawie uchwał wydawanych w ramach ustawy mieszkaniowej, proponuje się także rezygnację z przysługującego Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa prawa odkupu (art. 9a ukur). Należy bowiem zauważyć, że w wyniku rezygnacji z kryterium obowiązywania dla nieruchomości uchwały wydawanej na podstawie ustawy mieszkaniowej, warunkującego skorzystanie przez KOWR z prawa odkupu, dalsze utrzymanie przepisu art. 9a ukur jest bezprzedmiotowe. Planowane rozwiązania ułatwią realizację lokalnej polityki mieszkaniowej, w tym w sektorze społecznego i komunalnego budownictwa mieszkaniowego. Ad 2. Zniesienie generalnego zakazu ustanawiania użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe W celu zwiększenia podaży gruntów pod budownictwo mieszkaniowe zasadne jest przywrócenie możliwości ustanawiania użytkowania wieczystego na rzecz wszystkich podmiotów (np. TBS-y, inwestorzy prywatni i instytucjonalni). Rozwiązanie to przywraca stan prawny sprzed dnia 1 stycznia 2019 roku, umożliwiając publicznemu właścicielowi gruntu ustanowienie trwałego tytułu prawnego na rzecz podmiotu realizującego przedsięwzięcia doniosłe społecznie i gospodarczo, zachowując kontrolę nad realizacją celu określonego przez strony w umowie. Użytkowanie wieczyste daje gwarancję, że grunt zostanie zabudowany zgodnie z umową oddania gruntu w użytkowanie wieczyste oraz możliwość kontroli realizacji celu, na który nieruchomość gruntowa zostaje oddana w użytkowanie wieczyste (narzędzie antyspekulacyjne). Skutkiem propozycji będzie przywrócenie możliwości ustanawiania użytkowania wieczystego także na cele mieszkaniowe. Przed wejściem w życie ustawy o gospodarce nieruchomościami (1 stycznia 1998 r.) prawo to było podstawową formą przekazywania trwałego tytułu prawnego do gruntów pochodzących z publicznego zasobu. Pomimo, iż po dokonaniu uwłaszczenia ex lege z dniem 1 stycznia 2019 r. utraciło ono rację bytu w przypadku udziałów w gruncie związanych z odrębną własnością lokali, o tyle nadal może ono być z powodzeniem wykorzystywane do realizacji inwestycji mieszkaniowych na gruntach, co do których zasadne jest zachowanie kontroli nad sposobem realizacji celu (np. TBS, SIM). Podobnie, jak w przypadku przeznaczenia na inne cele, grunty mieszkaniowe będą oddawane w użytkowanie wieczyste jedynie za zgodną wolą obu stron. Publiczny właściciel gruntu i nabywca będą mieli zatem pełną swobodę w wyborze pomiędzy użytkowaniem wieczystym a własnością. Z punktu widzenia inwestora korzyść w wyborze użytkowania wieczystego wiąże się ze znacznie niższymi jednorazowymi kosztami pozyskania gruntu dla potrzeb realizacji przedsięwzięcia mieszkaniowego. W takim bowiem wypadku nabywca ponosi jedynie pierwszą opłatę z tytułu oddania gruntu w użytkowanie wieczyste w wysokości 15-25% wartości gruntu, a w dalszej perspektywie – opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego (1% wartości gruntu) lub opłatę przekształceniową - w przypadku, gdy grunt objęty zostanie następczo uwłaszczeniem ex lege (co do zasady równej opłacie za użytkowanie wieczyste). Z kolei właściciel gruntu uzyskuje w długofalowej perspektywie stabilny dochód z tych opłat oraz ma rzeczywisty wpływ na realizację umówionego celu, na jaki prawo to zostało ustanowione, w tym kontrolę sposobu zagospodarowania nieruchomości. Zniesienie zakazu ustanawiania użytkowania wieczystego wyposaży samorządy oraz Skarb Państwa w gwarancje realizacji celów, jakie stały za rozdysponowaniem mienia publicznego na rzecz realizujących te cele podmiotów. Podstawowym środkiem ochrony przed zagospodarowaniem nieruchomości niezgodnie z umową jest roszczenie o jej rozwiązanie na podstawie art. 240 Kodeksu cywilnego. Zniesienie zakazu ustanawiania użytkowania wieczystego także na cele mieszkaniowe uzasadnia potrzebę symetrycznego zastosowania instytucji tzw. opóźnionego przekształcenia, które zawiera ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (dalej: „ustawa z 2018 r.”). Przedmiotowa regulacja nie obejmuje obecnie przypadków, gdy użytkowanie wieczyste byłoby ustanawiane po dacie wejścia w życie tej ustawy (czyli po 1 stycznia 2019 r.). W projekcie przewidziano automatyczne (z mocy prawa) przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności po zrealizowaniu przez użytkownika wieczystego inwestycji mieszkaniowej (oddania budynku do użytkowania), co de facto oznacza zrealizowanie celu umowy. Mechanizm ten efektywnie funkcjonuje na gruntach oddanych w użytkowanie wieczyste przed 2019 r. Podkreślić należy, że w budynkach mieszkalnych utrzymywanie użytkowania wieczystego w udziałach związanych z poszczególnymi lokalami nie ma racjonalnego uzasadnienia. Prawo to traci swój sens gospodarczy i prawny w przypadku związania go z lokalami mieszkalnymi, bowiem jego istotą jest zapewnienie trwałego tytułu do korzystania z gruntów wykorzystywanych na cele przemysłowe, gospodarcze itp. Ad 3. Procedura zmiany parametrów zabudowy Projekt przewiduje, że w procedurze uproszczonej sporządzenia planu miejscowego zawsze będzie można zawrzeć zmianę w zakresie umożliwienia realizacji dodatkowej pełnej kondygnacji w przypadku budynków niższych niż 30 m. Ad 4. Procedura sporządzania zintegrowanego planu inwestycyjnego Projekt ustawy będzie zakładał umożliwienie radzie gminy ustalenie w drodze uchwały, stanowiącej akt prawa miejscowego, wytycznych dotyczących umów urbanistycznych zawieranych w związku ze sporządzaniem zintegrowanych planów inwestycyjnych. Ma to na celu uregulowanie zakresu zobowiązań gminy i inwestora możliwych do ustalenia w umowie urbanistycznej. Ponadto zaproponowano kilka zmian usprawniających procedurę sporządzania ZPI, m.in.: zmiana definicji inwestycji uzupełniającej, szczególne zasady powiązania ZPI ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, rezygnacja z obowiązku uzyskania zgody rady gminy na przystąpienie do sporządzenia ZPI, rezygnacja z konieczności przygotowania kompletnego projektu umowy urbanistycznej na wczesnym etapie procedury, wprowadzenie maksymalnego terminu podjęcia uchwały w sprawie ZPI oraz procedowania skarg z nim związanych. Ad 5. Moratorium na pobieranie opłaty planistycznej W projekcie przewiduje się moratorium na pobieranie opłat planistycznych w odniesieniu do nieruchomości stanowiących przedmiot transakcji zawartych w okresie dwóch lat od dnia wejścia w życie projektowanego przepisu. Ad 6. Usprawnienie funkcjonowania ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących Zaproponowano również kilka zmian w odniesieniu do uchwał o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej, przyjmowanych na podstawie ustawy mieszkaniowej, m.in.: usunięcie wymogu zachowania minimalnego udziału powierzchni handlu i usług w każdej inwestycji, uzupełnienie przepisów odnoszących się do realizacji inwestycji w zabudowie śródmiejskiej, umożliwienie zawieszenia biegu terminu procedury w przypadku konieczności dokonania modyfikacji wniosku oraz ograniczenie związanego z tym ponawiania procedury, usunięcie obowiązku realizowania urządzonych terenów wypoczynku oraz rekreacji lub sportu na terenie inwestycji w przypadku spełnienia przez inwestycję wymaganych ustawą standardów w tym zakresie w najbliższym sąsiedztwie terenu inwestycji. Zaproponowano również rezygnację z określania na poziomie krajowym minimalnego współczynnika liczby miejsc postojowych przewidzianych do realizacji w ramach inwestycji mieszkaniowej i powrót do zasad obowiązujących przed 2023 rokiem. W uchwałach o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej przyjmowanych na podstawie ustawy mieszkaniowej nadal będzie ustalana minimalna liczba miejsc postojowych, pozostanie także przepis upoważniający radę gminy do określenia w lokalnych standardach urbanistycznych liczby miejsc postojowych niezbędnych dla obsługi realizowanej inwestycji mieszkaniowej. Ad 7. Podział nieruchomości w oparciu o ustalenia uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej (towarzyszącej) Celem projektowanego rozwiązania jest jednoznaczne rozstrzygnięcie o możliwości dokonania podziału nieruchomości przy zachowaniu jego zgodności z ustaleniami wynikającymi z uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub inwestycji towarzyszącej. Zmiana umożliwi inwestorowi korzystanie z uproszczonej ścieżki realizacji inwestycji mieszkaniowych. Ad 8. Wprowadzenie dodatkowego terminu do skorzystania przez użytkowników wieczystych z roszczenia o sprzedaż gruntu Istotą rozwiązania jest wprowadzenie możliwości wystąpienia z żądaniem przez uprawnionego użytkownika wieczystego w dodatkowym terminie 24 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie. W tym okresie możliwe będzie odnowienie dostępnego dla niektórych przedsiębiorców limitu pomocy de minimis, dla których nabycie gruntu poniżej wartości rynkowej stanowi pomoc publiczną. Rozwiązanie to pozwoli na zaplanowanie środków na zakup gruntu w perspektywie długofalowej. Ad 9. Wykorzystanie potencjału mieszkaniowego gruntów spółek Skarbu Państwa oraz gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa Celem projektowanego rozwiązania jest „odblokowanie” gruntów spółek Skarbu Państwa oraz pozostających w zasobie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na potrzeby realizacji inwestycji mieszkaniowych. Zakłada się przejęcie nieruchomości, które są zbędne tym podmiotom do realizacji zadań statutowych, a ze względu na ich przeznaczenie oraz cechy mogą być zagospodarowane pod budownictwo mieszkaniowe. Rozwiązanie to pozwoli także odzyskać i zurbanizować często rozległe obszary w centrach miast i poprawić warunki zagospodarowania przestrzeni miejskiej. Propozycja będzie dotyczyć więc przede wszystkim nieruchomości położonych w sąsiedztwie obszarów zurbanizowanych, które nie są zagospodarowane oraz są obiektywnie zbędne wskazanym podmiotom z punktu widzenia realizowanych przez nie zadań, a jednocześnie wykazują potencjał do zabudowy mieszkaniowej. Założeniem propozycji jest przyznanie ministrowi właściwemu do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa kompetencji do nieodpłatnego przejmowania nieruchomości spółek Skarbu Państwa oraz gruntów w gospodarowaniu Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i możliwość przekazania tych nieruchomości do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa, którym gospodaruje starosta. Starosta będzie uprawniony do rozdysponowania tych gruntów na poziomie lokalnym. Gmina będzie mogła bowiem ubiegać się o przekazanie nieruchomości z przeznaczeniem na realizację inwestycji mieszkaniowych. Rozwiązanie to nie będzie kolidowało z uprawnieniem do przejmowania gruntów od spółek Skarbu Państwa przez Krajowy Zasób Nieruchomości. Proponowany mechanizm oparty jest na już obowiązującej i sprawdzonej w praktyce instytucji nieodpłatnego przejmowania gruntów państwowych osób prawnych przez ministra właściwego do spraw budownictwa (art. 55a ustawy o gospodarce nieruchomościami). Stanowi zatem rozwinięcie i uzupełnienie istniejących regulacji, rozszerzając zakres oddziaływania na państwowe osoby prawne będące spółkami prawa handlowego. Również projektowany instrument zakłada możliwość przejęcia nieruchomości przez ministra właściwego do spraw budownictwa (…) nieodpłatnie i przekazania jej innemu podmiotowi, który daje rękojmię realizacji inwestycji mieszkaniowej. Proponowany tryb nie będzie zatem konkurencyjny dla rozwiązań przewidzianych w ustawie o Krajowym Zasobie Nieruchomości. Ad 10. Przyspieszenie procesu inwestycyjnego (zmiana ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane) Zakłada się wprowadzenie przepisu zobowiązującego strony postępowań niezadowolone z rozstrzygnięć wydawanych przez organy administracji publicznej na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane do jednoznacznego określenia w odwołaniach i zażaleniach: zarzutów wobec rozstrzygnięć, zakresu żądania będącego przedmiotem odwołania lub zażalenia oraz wskazania dowodów uzasadniających to żądanie. Celem projektowanego rozwiązania jest przyspieszenie procedury wydawania pozwoleń na budowę, a tym samym przyspieszenie procesów inwestycyjnych. W przypadku gdy odwołanie od decyzji lub zażalenie na postanowienie nie będzie spełniało powyższych wymogów, zastosowanie będzie miał art. 64 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, z tym że wezwanie wnoszącego do usunięcia braków nie powinno nastąpić później niż po upływie 14 dni od dnia wpływu odwołania lub zażalenia. Ad 11. Pomoc publiczna w ramach limitu pomocy de minimis w procesie gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego W celu ograniczenia obligatoryjnego udzielania pomocy publicznej w ramach limitu pomocy de minimis wyłącznie do przypadków sprzedaży gruntów wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej ich użytkownikom wieczystym, proponuje się przywrócenie brzmienia art. 10 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1463) oraz dodanie do art. 69a ustępu 1a. Rozwiązanie to w pełni koresponduje z zakresem uzgodnień z Komisją Europejską w procesie negocjacji rynkowego modelu odpłatności za grunty wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej. Ad 12. Obowiązek realizacji inwestycji drogowej spowodowanej inwestycją niedrogową przez inwestora inwestycji niedrogowej Proponuje się doprecyzowanie obecnie obowiązujących przepisów w zakresie obowiązku realizacji inwestycji drogowej spowodowanej inwestycją niedrogową przez inwestora inwestycji niedrogowej przez rozszerzenie katalogu działań, do których możliwe będzie zobowiązanie inwestora inwestycji niedrogowej o przekazanie środków finansowych zarządcy drogi. Nowa redakcja art. 16 ustawy o drogach publicznych ma na celu stworzenie optymalnych warunków współdziałania inwestora inwestycji niedrogowej i zarządcy drogi. Dzięki temu doprecyzowaniu możliwe będzie przekazanie środków finansowych przez inwestora inwestycji niedrogowej bez konieczności faktycznej realizacji zadania przez inwestora. Tym samym inwestor niedrogowy będzie mógł zarówno wykonać roboty budowlane polegające na budowie lub przebudowie drogi we własnym zakresie, jak również przekazać zarządcy drogi środki finansowe. Ad 13. W projekcie przewiduje się ponadto stworzenie podstaw prawnych umożliwiających wdrożenie nowego wzoru świadectwa uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości. Nowe świadectwo będzie miało formę dwustronnej spersonalizowanej karty identyfikacyjnej. Jednocześnie, mając na uwadze postępujący rozwój cyfryzacji wszelkiego rodzaju usług, przewiduje się także udostępnienie tego dokumentu w aplikacji mobilnej mObywatel. Ponadto uwzględniając fakt, że jednym z elementów świadectwa nadania uprawnień jest fotografia rzeczoznawcy majątkowego i równocześnie mając na względzie, że w wersji elektronicznej świadectwa w aplikacji mObywatel zawarta będzie fotografia pobrana z Rejestru Dowodów Osobistych (RDO), proponuje się, aby analogiczne zdjęcie zamieszczane było również na wersji fizycznej świadectwa. W tym celu niezbędne jest umożliwienie ministrowi właściwemu do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa pobierania fotografii z RDO. Ponieważ dostęp do RDO jest obecnie ograniczony do ściśle wskazanych podmiotów, niezbędne jest rozszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do korzystania z danych RDO udostępnianych w trybie pełnej teletransmisji danych o ministra właściwego do spraw budownictwa planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.