W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Projekt ustawy o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia

{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD11","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: „ZUS”) oraz Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (dalej: „KRUS”), zgodnie z kilkudziesięcioletnią tradycją, przyznają świadczenie w drodze wyjątku osobom, które ukończyły 100 lat życia (świadczenie honorowe). \n\nW projekcie proponuje się wprowadzenie przepisów regulujących tę kwestię, które usankcjonują ustawowo tę tradycję.\n\nŚwiadczenia dla osób, które ukończyły 100 lat życia, przyznawane są przez Prezesa ZUS na mocy decyzji podjętej przez Prezesa Rady Ministrów w 1972 r. Zasadność jej stosowania była potwierdzana przez kolejnych ministrów właściwych do spraw zabezpieczenia społecznego. Świadczenia te traktowane są jako świadczenia w drodze wyjątku, o których mowa w art. 83 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, choć – co należy podkreślić – nie wszystkie osoby, które ukończyły 100 lat, spełniają przesłanki określone w tym przepisie. Prezes ZUS przyznaje takie świadczenia nie tylko osobom pobierającym świadczenia z ZUS, ale również osobom uprawnionym do wojskowej lub policyjnej emerytury i renty inwalidzkiej, a więc byłym żołnierzom zawodowym oraz funkcjonariuszom Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej. Wypłata świadczenia realizowana jest przez odpowiedni organ emerytalny. Do końca 1992 r. Prezes ZUS przyznawał też rolnikom świadczenia w drodze wyjątku dla osób, które ukończyły 100 lat życia. Od 1 stycznia 1993 r. – na podstawie decyzji ówczesnego Ministra Rolnictwa uzgodnionej z Biurem Prawnym Kancelarii Prezesa Rady Ministrów – świadczenie to przyznaje i wypłaca Prezes KRUS. \n\nPraktyka ta jest utrwalona i zgodna z oczekiwaniami społecznymi. W obecnych realiach konstytucyjnych zasady i tryb przyznawania świadczenia honorowego powinny być jednak uregulowane w ustawie, nie zaś – w akcie prawa wewnętrznego, podjętym kilkadziesiąt lat temu w innych realiach ustrojowych. Obowiązująca Konstytucja z jednej strony wskazuje bowiem wyraźnie, że zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu te akty (art. 93 ust. 1 Konstytucji), z drugiej natomiast – że nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec obywateli (art. 93 ust. 2 Konstytucji). W rezultacie aktualnie istnieje istotna potrzeba, by prawo do świadczenia honorowego jako przysługujące jednostce prawo do świadczenia z zabezpieczenia społecznego, o którym rozstrzyga organ władzy publicznej, było wprost i wyraźnie – zarówno w aspekcie materialnoprawnym, jak i proceduralnym – uregulowane w ustawie. \n\nProjektowana regulacja nie jest motywowana wyłącznie dążeniem do zapewnienia pełnej zgodności z Konstytucją utrwalonej praktyki w zakresie przyznawania świadczenia honorowego. Celem projektowanej regulacji jest bowiem także zapewnienie pewności i przewidywalności sytuacji prawnej najstarszej części społeczeństwa. Aktualnie bowiem utrzymanie świadczenia honorowego uzależnione jest od potwierdzenia przez każdego, kolejnego ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego decyzji Prezesa Rady Ministrów z 1972 r. Projekt zmierza także do wyczerpującego uregulowania postępowania poprzedzającego przyznanie świadczenia honorowego. Obecnie bowiem kwestie regulowane są szczątkowo za pomocą aktów wewnętrznych obowiązujących w ZUS i KRUS. \n\nCelem projektowanej regulacji jest unormowanie prawne wieloletniej tradycji szczególnego honorowania osób, które ukończyły 100 lat życia, w postaci przyznawania im świadczenia honorowego finansowanego przez budżet państwa.\n\nBrak jest możliwości osiągnięcia przedmiotowego celu ustawy za pomocą innych środków niż wydanie projektowanej ustawy.\n","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":"Projektowana ustawa reguluje prawo do świadczenia honorowego dla osób posiadających obywatelstwo polskie, które ukończyły 100 lat życia. Zgodnie z projektem prawo do świadczenia przysługiwać będzie na dotychczasowych zasadach: niezależnie od prawa do świadczenia emerytalno-rentowego. W razie zbiegu u jednej osoby prawa do więcej niż jednego świadczenia o charakterze emerytalno-rentowym, wypłacane byłoby tylko jedno świadczenie honorowe z tytułu ukończenia 100 lat życia. W takim przypadku, w razie zbiegu prawa do świadczeń, które są wypłacane przez dwa organy emerytalno-rentowe, decyzje w sprawie świadczenia honorowego z tytułu ukończenia 100 lat życia wydaje i świadczenie to wypłaca ZUS. \n\nŚwiadczenie honorowe z tytułu ukończenia 100 lat życia przysługiwałoby osobom posiadającym obywatelstwo polskie, które ukończyły 100 lat życia i które w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty tego świadczenia mają prawo do świadczenia o charakterze emerytalno-rentowym. Proponuje się, by prawo do świadczenia honorowego z tytułu ukończenia 100 lat życia przyznawane było z urzędu.\n\nŚwiadczenie honorowe przysługiwałoby również obywatelom polskim, którzy nie posiadają prawa do świadczeń emerytalno-rentowych wymienionych w art. 2 projektowanej ustawy. W tych przypadkach prawo do świadczenia honorowego przyznawane byłoby na wniosek. \nProjektowana regulacja przewiduje pełne unormowanie prawne świadczenia honorowego.\n\nPrzewidziano ponadto by, tak jak do tej pory, świadczenie honorowe z tytułu ukończenia 100 lat życia przyznawane było w kwocie stałej odpowiadającej wysokości kwoty bazowej obowiązującej w dniu ukończenia 100 lat. Świadczenie to nie podlegałoby waloryzacji i finansowane byłoby ze środków budżetu państwa (tak jak obecnie).\n\nW projektowanej ustawie proponuje się, aby świadczenie honorowe z tytułu ukończenia 100 lat życia wypłacał organ wypłacający już osobie uprawnionej świadczenie o charakterze emerytalno-rentowym. Oznacza to, że świadczenie wypłacałyby:\n- emerytom i rencistom pobierającym świadczenia emerytalno-rentowe z ZUS, osobom, które nie mają prawa do świadczeń emerytalno-rentowych, oraz osobom uprawnionym do więcej niż jednego prawa do świadczenia emerytalno-rentowego – ZUS,\n- emerytom i rencistom pobierającym świadczenia emerytalno-rentowe z KRUS – KRUS,\n- emerytom i rencistom wojskowym – wojskowy organ emerytalny, \n- funkcjonariuszom Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej – organ emerytalny właściwy dla funkcjonariuszy oraz członków ich rodzin.\n\nProjekt zakłada, że świadczenie honorowe z tytułu ukończenia 100 lat życia będzie podlegało opodatkowaniu na zasadach ogólnych oraz od świadczenia tego potrącana będzie składka na ubezpieczenie zdrowotne.\n\nPonadto w projekcie ustawy proponuje się odesłanie, w kwestiach nieuregulowanych, do przepisów:\n- ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,\n- ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, z wyjątkiem art. 46 tej ustawy,\n- ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, z wyjątkiem art. 47 tej ustawy,\n- ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z wyjątkiem art. 136 tej ustawy.\n\nZgodnie z projektem, świadczenie w drodze wyjątku dla osób, które ukończyły 100 lat życia, przyznane przez Prezesa ZUS oraz Prezesa KRUS przed wejściem w życie niniejszej ustawy, przysługiwałoby w dotychczasowej wysokości i od dnia wejścia w życie ustawy stałoby się świadczeniem honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia.\n\nW projekcie uregulowana została również sytuacja osób, które osiągnęły wiek 100 lat przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i nie uzyskały z tego tytułu świadczenia. W takim przypadku zastosowane zostaną do nich przepisy projektowanej ustawy. \n","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Oddziaływanie na życie społeczne nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Spodziewane skutki i następstwa projektowanych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Sposoby mierzenia efektów nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MRPiPS","value":"MRPiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Sebastian Gajewski Podsekretarz Stanu ","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MRPiPS","value":"MRPiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"II kwartał 2024 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 6 sierpnia 2024 r.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Zrealizowany","value":"Zrealizowany"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UD11
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie:
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: „ZUS”) oraz Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (dalej: „KRUS”), zgodnie z kilkudziesięcioletnią tradycją, przyznają świadczenie w drodze wyjątku osobom, które ukończyły 100 lat życia (świadczenie honorowe).

W projekcie proponuje się wprowadzenie przepisów regulujących tę kwestię, które usankcjonują ustawowo tę tradycję.

Świadczenia dla osób, które ukończyły 100 lat życia, przyznawane są przez Prezesa ZUS na mocy decyzji podjętej przez Prezesa Rady Ministrów w 1972 r. Zasadność jej stosowania była potwierdzana przez kolejnych ministrów właściwych do spraw zabezpieczenia społecznego. Świadczenia te traktowane są jako świadczenia w drodze wyjątku, o których mowa w art. 83 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, choć – co należy podkreślić – nie wszystkie osoby, które ukończyły 100 lat, spełniają przesłanki określone w tym przepisie. Prezes ZUS przyznaje takie świadczenia nie tylko osobom pobierającym świadczenia z ZUS, ale również osobom uprawnionym do wojskowej lub policyjnej emerytury i renty inwalidzkiej, a więc byłym żołnierzom zawodowym oraz funkcjonariuszom Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej. Wypłata świadczenia realizowana jest przez odpowiedni organ emerytalny. Do końca 1992 r. Prezes ZUS przyznawał też rolnikom świadczenia w drodze wyjątku dla osób, które ukończyły 100 lat życia. Od 1 stycznia 1993 r. – na podstawie decyzji ówczesnego Ministra Rolnictwa uzgodnionej z Biurem Prawnym Kancelarii Prezesa Rady Ministrów – świadczenie to przyznaje i wypłaca Prezes KRUS.

Praktyka ta jest utrwalona i zgodna z oczekiwaniami społecznymi. W obecnych realiach konstytucyjnych zasady i tryb przyznawania świadczenia honorowego powinny być jednak uregulowane w ustawie, nie zaś – w akcie prawa wewnętrznego, podjętym kilkadziesiąt lat temu w innych realiach ustrojowych. Obowiązująca Konstytucja z jednej strony wskazuje bowiem wyraźnie, że zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu te akty (art. 93 ust. 1 Konstytucji), z drugiej natomiast – że nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec obywateli (art. 93 ust. 2 Konstytucji). W rezultacie aktualnie istnieje istotna potrzeba, by prawo do świadczenia honorowego jako przysługujące jednostce prawo do świadczenia z zabezpieczenia społecznego, o którym rozstrzyga organ władzy publicznej, było wprost i wyraźnie – zarówno w aspekcie materialnoprawnym, jak i proceduralnym – uregulowane w ustawie.

Projektowana regulacja nie jest motywowana wyłącznie dążeniem do zapewnienia pełnej zgodności z Konstytucją utrwalonej praktyki w zakresie przyznawania świadczenia honorowego. Celem projektowanej regulacji jest bowiem także zapewnienie pewności i przewidywalności sytuacji prawnej najstarszej części społeczeństwa. Aktualnie bowiem utrzymanie świadczenia honorowego uzależnione jest od potwierdzenia przez każdego, kolejnego ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego decyzji Prezesa Rady Ministrów z 1972 r. Projekt zmierza także do wyczerpującego uregulowania postępowania poprzedzającego przyznanie świadczenia honorowego. Obecnie bowiem kwestie regulowane są szczątkowo za pomocą aktów wewnętrznych obowiązujących w ZUS i KRUS.

Celem projektowanej regulacji jest unormowanie prawne wieloletniej tradycji szczególnego honorowania osób, które ukończyły 100 lat życia, w postaci przyznawania im świadczenia honorowego finansowanego przez budżet państwa.

Brak jest możliwości osiągnięcia przedmiotowego celu ustawy za pomocą innych środków niż wydanie projektowanej ustawy.
Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji:
Projektowana ustawa reguluje prawo do świadczenia honorowego dla osób posiadających obywatelstwo polskie, które ukończyły 100 lat życia. Zgodnie z projektem prawo do świadczenia przysługiwać będzie na dotychczasowych zasadach: niezależnie od prawa do świadczenia emerytalno-rentowego. W razie zbiegu u jednej osoby prawa do więcej niż jednego świadczenia o charakterze emerytalno-rentowym, wypłacane byłoby tylko jedno świadczenie honorowe z tytułu ukończenia 100 lat życia. W takim przypadku, w razie zbiegu prawa do świadczeń, które są wypłacane przez dwa organy emerytalno-rentowe, decyzje w sprawie świadczenia honorowego z tytułu ukończenia 100 lat życia wydaje i świadczenie to wypłaca ZUS.

Świadczenie honorowe z tytułu ukończenia 100 lat życia przysługiwałoby osobom posiadającym obywatelstwo polskie, które ukończyły 100 lat życia i które w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty tego świadczenia mają prawo do świadczenia o charakterze emerytalno-rentowym. Proponuje się, by prawo do świadczenia honorowego z tytułu ukończenia 100 lat życia przyznawane było z urzędu.

Świadczenie honorowe przysługiwałoby również obywatelom polskim, którzy nie posiadają prawa do świadczeń emerytalno-rentowych wymienionych w art. 2 projektowanej ustawy. W tych przypadkach prawo do świadczenia honorowego przyznawane byłoby na wniosek.
Projektowana regulacja przewiduje pełne unormowanie prawne świadczenia honorowego.

Przewidziano ponadto by, tak jak do tej pory, świadczenie honorowe z tytułu ukończenia 100 lat życia przyznawane było w kwocie stałej odpowiadającej wysokości kwoty bazowej obowiązującej w dniu ukończenia 100 lat. Świadczenie to nie podlegałoby waloryzacji i finansowane byłoby ze środków budżetu państwa (tak jak obecnie).

W projektowanej ustawie proponuje się, aby świadczenie honorowe z tytułu ukończenia 100 lat życia wypłacał organ wypłacający już osobie uprawnionej świadczenie o charakterze emerytalno-rentowym. Oznacza to, że świadczenie wypłacałyby:
- emerytom i rencistom pobierającym świadczenia emerytalno-rentowe z ZUS, osobom, które nie mają prawa do świadczeń emerytalno-rentowych, oraz osobom uprawnionym do więcej niż jednego prawa do świadczenia emerytalno-rentowego – ZUS,
- emerytom i rencistom pobierającym świadczenia emerytalno-rentowe z KRUS – KRUS,
- emerytom i rencistom wojskowym – wojskowy organ emerytalny,
- funkcjonariuszom Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej – organ emerytalny właściwy dla funkcjonariuszy oraz członków ich rodzin.

Projekt zakłada, że świadczenie honorowe z tytułu ukończenia 100 lat życia będzie podlegało opodatkowaniu na zasadach ogólnych oraz od świadczenia tego potrącana będzie składka na ubezpieczenie zdrowotne.

Ponadto w projekcie ustawy proponuje się odesłanie, w kwestiach nieuregulowanych, do przepisów:
- ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,
- ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, z wyjątkiem art. 46 tej ustawy,
- ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, z wyjątkiem art. 47 tej ustawy,
- ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z wyjątkiem art. 136 tej ustawy.

Zgodnie z projektem, świadczenie w drodze wyjątku dla osób, które ukończyły 100 lat życia, przyznane przez Prezesa ZUS oraz Prezesa KRUS przed wejściem w życie niniejszej ustawy, przysługiwałoby w dotychczasowej wysokości i od dnia wejścia w życie ustawy stałoby się świadczeniem honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia.

W projekcie uregulowana została również sytuacja osób, które osiągnęły wiek 100 lat przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i nie uzyskały z tego tytułu świadczenia. W takim przypadku zastosowane zostaną do nich przepisy projektowanej ustawy.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MRPiPS
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Sebastian Gajewski Podsekretarz Stanu
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM:
MRPiPS
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM:
II kwartał 2024 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 6 sierpnia 2024 r.
Status realizacji:
Zrealizowany