Rząd chce wprowadzić nowe świadczenie dla osób z niepełnosprawnościami, które mają największe trudności w samodzielnym funkcjonowaniu. Świadczenie wspierające będzie mogło wynieść nawet 200 proc. renty socjalnej, czyli 3176,88 zł. Będzie skierowane bezpośrednio dla osoby z niepełnosprawnością, bez względu na wiek i osiągany dochód. Nowe przepisy przewidują także możliwość dorabiania przez opiekunów do świadczenia pielęgnacyjnego. 

W 2015 r. na wsparcie osób z niepełnosprawnością przeznaczone było 15,5 mld zł. Tymczasem w 2022 r. rząd przeznaczał na ten cel już ponad 37 mld zł. Oznacza to wzrost w ciągu 7 lat o ponad 21,5 mld zł, czyli o prawie 140 proc.

Najważniejsze rozwiązania

• Świadczenie wspierające będzie kierowane bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością, bez względu na jej wiek oraz dochód (brak kryterium dochodowego). 
• Wsparcie będzie wolne od egzekucji i będzie przysługiwać niezależnie od innych form wsparcia (osoby, które mają prawo do renty socjalnej, nadal będą mogły ją pobierać). 
• Kwota świadczenia będzie powiązana z wysokością renty socjalnej, która w 2023 r. wynosi 1588,44 zł. Wsparcie będzie przysługiwać w wysokości od 50 proc. do 200 proc. renty socjalnej:
  •  I etap – od 1 stycznia 2024 r. – świadczenie będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z najwyższym poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 200 proc. renty socjalnej.
  • II etap – od 1 stycznia 2025 r. – świadczenie będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami ze średnim poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 100 proc. renty socjalnej.
  • III – ostatni etap – od 1 stycznia 2026 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami z kolejnym poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 50 proc. renty socjalnej.
• Potrzebę wsparcia będą ustanawiały zespoły wojewódzkie, w zależności od indywidualnej potrzeby danej osoby. Co ważne, procedura nie będzie łączyć się z koniecznością uzyskania nowego bądź zmiany już posiadanego orzeczenia. Wszystkie uprawnienia wynikające z obecnych orzeczeń pozostaną bez zmian.
• W pierwszym roku, na nowe świadczenie rząd przeznaczy 3,7 mld zł, natomiast w kolejnych będzie to ok. 5-6 mld zł. 
• Jeśli osoba z niepełnosprawnościami nie zdecyduje się na własne świadczenie wspierające, wówczas jej opiekun będzie mógł otrzymywać zmodyfikowane świadczenie pielęgnacyjne w dotychczasowej wysokości, z możliwością dorabiania do corocznego limitu w wysokości 6-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku.
• Dla opiekunów, którzy zaprzestaną sprawowania opieki w związku z wprowadzeniem świadczenia wspierającego dla osób z niepełnosprawnościami, uruchomiony zostanie specjalny program ich aktywizacji z budżetem 100 mln zł rocznie. Osoby te będą mogły również otrzymywać odpowiednio zasiłek dla bezrobotnych lub świadczenie przedemerytalne.