W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wzmocnienia bezpieczeństwa gazowego państwa w związku z sytuacją na rynku gazu
{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD410","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Wyjątkowa sytuacja na światowych rynkach surowców energetycznych wywołana agresją Rosji na Ukrainę oraz bezprecedensowe wzrosty cen gazu ziemnego spowodowane monopolistycznymi działaniami Gazpromu, rodzą konieczność wprowadzenia do krajowego porządku prawnego szczególnych instrumentów prawnych, które zapewnią możliwość sprawnego reagowania w czasie rzeczywistym na dalsze pogorszenie sytuacji na rynku gazu ziemnego oraz niwelowanie negatywnych skutków postępującego kryzysu gospodarczego.\nW tym celu projektodawca dokonał rewizji obowiązujących przepisów, które mają służyć zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego do odbiorców oraz reagowania w sytuacjach wystąpienia niedoborów zagrażających prawidłowemu funkcjonowaniu krajowej gospodarki. W wyniku przeprowadzonej analizy zidentyfikowano obszary o najistotniejszym znaczeniu dla prawidłowego funkcjonowania systemu gazowego oraz zadecydowano o wprowadzeniu stosownych zmian, które uszczelnią istniejący dotychczas system oraz zwiększą jego elastyczność w przypadku wystąpienia gwałtownych zmian, których charakter mógłby zagrażać bezpieczeństwu energetycznemu kraju.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"1) Obowiązek uwzględniania planu działań zapobiegawczych w planowaniu rozwoju systemów gazowych (zmiana art. 16 ustawy – Prawo energetyczne)\nProjektowana w tym przepisie zmiana wprowadza, wobec przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych, obowiązek uwzględniania planu działań zapobiegawczych przy opracowywaniu projektów planów rozwoju. Plan działań zapobiegawczych jest opracowywany przez ministra właściwego do spraw energii na podstawie art. 8 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1938 z dnia 25 października 2017 r. dotyczącego środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylającego rozporządzenie (UE) nr 994/2010 (dalej: „rozporządzenie 2017/1938”) i określa środki mające na celu usunięcie lub złagodzenie ryzyka i zagrożeń w dostawach gazu ziemnego.\n2) wydłużeniu do 45 dni okresu, w którym zapasy obowiązkowe gazu ziemnego powinny zostać dostarczone do systemu gazowego\nWydłużenie okresu, w którym podmioty zobowiązane do utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, powinny je dostarczyć do systemu gazowego z 40 do 45 dni, zapewni tym podmiotom dodatkową elastyczność, potrzebną w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowe, w szczególności na zagranicznych rynkach gazu.\n3) Plan rozwoju operatora systemu magazynowania (dodanie art. 161 w ustawie – Prawo energetyczne)\nObowiązkiem opracowywania planów rozwoju, o którym mowa w art. 16 ustawy – Prawo energetyczne, proponuje się objąć także operatora systemu magazynowania paliw gazowych. Opracowywany przez niego plan rozwoju wymagał będzie konsultacji z Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: „URE”), działającym w porozumieniu z ministrem właściwym ds. energii. Powyższe przyczyni się do wzmocnienia bezpieczeństwa krajowego systemu energetycznego.\n4) Zmiany w katalogu wyłączeń od obowiązku koncesyjnego (zmiana w art. 32 ustawy – Prawo energetyczne)\nProponowane w art. 32 ust. 1 pkt 4 ustawy – Prawo energetyczne usunięcie obecnie obowiązującego wyłączenia dla obrotu paliwami gazowymi, jeżeli roczna wartość obrotu nie przekracza równowartości 100 000 euro, z obowiązku koncesyjnego ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa funkcjonowania rynku gazu ziemnego. Obecnie funkcjonujące wyłączenie w tym zakresie, tj. brak konieczności uzyskania koncesji na obrót paliwami gazowymi stanowi duże zagrożenie pozostawienia części obrotu poza kontrolą organu regulacji.\n5) Zawieszenie tzw. obliga giełdowego – w przypadku ogłoszenia stanu kryzysowego (zmiana w art. 49b ustawy Prawo energetyczne)\nRozwiązanie to zapewni uczestnikom rynku większą elastyczność działania w sytuacji wystąpienia zakłóceń w dostawach gazu ziemnego.\n6) Wydłużenie okresu ochrony taryfowej (zmiana w art. 62b ustawy – Prawo energetyczne)\nW celu ochrony odbiorców domowych i strategicznych instytucji pożytku publicznego w obliczu polityki prowadzonej przez Rosję, skutkującej wzrostem cen gazu na rynkach europejskich, za zasadne uznano przedłużenie ochrony taryfowej Prezesa URE do 31 grudnia 2027 r. Jest to kontynuacja środków wprowadzonych na mocy ustawy z dnia 26 stycznia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu (Dz. U. poz. 202), kiedy ochroną do końca 2023 r. objętych zostało ponad 7,1 mln odbiorców gazu ziemnego. Ustawa przyjęta została jednak przed inwazją Rosji na Ukrainę 24 lutego br. – w obecnej sytuacji jasne jest, że wobec ryzyka przedłużonego kryzysu, ochrona taryfowa potrzebna jest do końca 2027 r.\n7) Możliwość zmiany poziomu obliga giełdowego (dodanie art. 62k w ustawie – Prawo energetyczne)\nProjekt przewiduje także dodanie w ustawie – Prawo energetyczne art. 62k, który stanowił będzie upoważnienie dla ministra właściwego do spraw energii do zmniejszenia w latach 2022 lub 2023 wymogu w zakresie ilości gazu ziemnego sprzedawanego za pośrednictwem giełdy towarowej. Wynika to z bezprecedensowej sytuacji na rynku gazu, w związku z którą wysokie ceny surowca skutkują koniecznością wnoszenia znacząco wyższych niż dotychczas depozytów zabezpieczających transakcje.\n8) Wprowadzenie definicji bezpieczeństwa gazowego oraz doprecyzowanie obowiązków operatora systemu przesyłowego (zmiany w art. 2, 51 i uchylenie art. 53 ustawy o zapasach)\nWprowadzenie definicji bezpieczeństwa gazowego państwa, wzorowanej na definicji bezpieczeństwa energetycznego, ma na celu uwzględnienie elementu perspektywicznego pokrycia zapotrzebowania odbiorców na gaz ziemny oraz aspektu ekonomicznego. W efekcie, zmiana ta uszczelni system ochrony odbiorców obejmując nim również sytuacje skokowego wzrostu cen. Zmianę tę należy określić jako naturalną w świetle inwazji na Ukrainę oraz jej wpływu na wahania cen na światowych rynkach. Dynamicznie zmieniająca się sytuacja geopolityczna w regionie Europy Środowej, będąca skutkiem nieprzewidywalnych zdarzeń wywołanych przez kraj będący głównym dostawcą nośników energii do Europy, wymusza uszczelnienie krajowego systemu bezpieczeństwa dostaw poprzez zapewnienie gwarancji zachowania poziomu cen umożliwiających normalną konsumpcję gazu ziemnego przez odbiorców finalnych.\n9) Ogłaszanie stanu kryzysowego (dodanie art. 49a w ustawie o zapasach)\nDodawany art. 49a ustawy o zapasach ma służyć wykonaniu art. 11 ust. 1 rozporządzenia 2017/1938, przewidując, iż w przypadku zaistnienia okoliczności wymienionych ww. przepisie minister właściwy do spraw energii ogłosi na czas oznaczony właściwy stan kryzysowy w rozumieniu tego rozporządzenia.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MKiŚ","value":"MKiŚ"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Anna Moskwa Minister Klimatu i Środowiska","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MKiŚ","value":"MKiŚ"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"III kwartał 2022 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 12 lipca 2022 r.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Zrealizowany","value":"Zrealizowany"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UD410
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie:
Wyjątkowa sytuacja na światowych rynkach surowców energetycznych wywołana agresją Rosji na Ukrainę oraz bezprecedensowe wzrosty cen gazu ziemnego spowodowane monopolistycznymi działaniami Gazpromu, rodzą konieczność wprowadzenia do krajowego porządku prawnego szczególnych instrumentów prawnych, które zapewnią możliwość sprawnego reagowania w czasie rzeczywistym na dalsze pogorszenie sytuacji na rynku gazu ziemnego oraz niwelowanie negatywnych skutków postępującego kryzysu gospodarczego. W tym celu projektodawca dokonał rewizji obowiązujących przepisów, które mają służyć zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego do odbiorców oraz reagowania w sytuacjach wystąpienia niedoborów zagrażających prawidłowemu funkcjonowaniu krajowej gospodarki. W wyniku przeprowadzonej analizy zidentyfikowano obszary o najistotniejszym znaczeniu dla prawidłowego funkcjonowania systemu gazowego oraz zadecydowano o wprowadzeniu stosownych zmian, które uszczelnią istniejący dotychczas system oraz zwiększą jego elastyczność w przypadku wystąpienia gwałtownych zmian, których charakter mógłby zagrażać bezpieczeństwu energetycznemu kraju.
Istota rozwiązań ujętych w projekcie:
1) Obowiązek uwzględniania planu działań zapobiegawczych w planowaniu rozwoju systemów gazowych (zmiana art. 16 ustawy – Prawo energetyczne) Projektowana w tym przepisie zmiana wprowadza, wobec przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych, obowiązek uwzględniania planu działań zapobiegawczych przy opracowywaniu projektów planów rozwoju. Plan działań zapobiegawczych jest opracowywany przez ministra właściwego do spraw energii na podstawie art. 8 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1938 z dnia 25 października 2017 r. dotyczącego środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylającego rozporządzenie (UE) nr 994/2010 (dalej: „rozporządzenie 2017/1938”) i określa środki mające na celu usunięcie lub złagodzenie ryzyka i zagrożeń w dostawach gazu ziemnego. 2) wydłużeniu do 45 dni okresu, w którym zapasy obowiązkowe gazu ziemnego powinny zostać dostarczone do systemu gazowego Wydłużenie okresu, w którym podmioty zobowiązane do utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, powinny je dostarczyć do systemu gazowego z 40 do 45 dni, zapewni tym podmiotom dodatkową elastyczność, potrzebną w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowe, w szczególności na zagranicznych rynkach gazu. 3) Plan rozwoju operatora systemu magazynowania (dodanie art. 161 w ustawie – Prawo energetyczne) Obowiązkiem opracowywania planów rozwoju, o którym mowa w art. 16 ustawy – Prawo energetyczne, proponuje się objąć także operatora systemu magazynowania paliw gazowych. Opracowywany przez niego plan rozwoju wymagał będzie konsultacji z Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: „URE”), działającym w porozumieniu z ministrem właściwym ds. energii. Powyższe przyczyni się do wzmocnienia bezpieczeństwa krajowego systemu energetycznego. 4) Zmiany w katalogu wyłączeń od obowiązku koncesyjnego (zmiana w art. 32 ustawy – Prawo energetyczne) Proponowane w art. 32 ust. 1 pkt 4 ustawy – Prawo energetyczne usunięcie obecnie obowiązującego wyłączenia dla obrotu paliwami gazowymi, jeżeli roczna wartość obrotu nie przekracza równowartości 100 000 euro, z obowiązku koncesyjnego ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa funkcjonowania rynku gazu ziemnego. Obecnie funkcjonujące wyłączenie w tym zakresie, tj. brak konieczności uzyskania koncesji na obrót paliwami gazowymi stanowi duże zagrożenie pozostawienia części obrotu poza kontrolą organu regulacji. 5) Zawieszenie tzw. obliga giełdowego – w przypadku ogłoszenia stanu kryzysowego (zmiana w art. 49b ustawy Prawo energetyczne) Rozwiązanie to zapewni uczestnikom rynku większą elastyczność działania w sytuacji wystąpienia zakłóceń w dostawach gazu ziemnego. 6) Wydłużenie okresu ochrony taryfowej (zmiana w art. 62b ustawy – Prawo energetyczne) W celu ochrony odbiorców domowych i strategicznych instytucji pożytku publicznego w obliczu polityki prowadzonej przez Rosję, skutkującej wzrostem cen gazu na rynkach europejskich, za zasadne uznano przedłużenie ochrony taryfowej Prezesa URE do 31 grudnia 2027 r. Jest to kontynuacja środków wprowadzonych na mocy ustawy z dnia 26 stycznia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu (Dz. U. poz. 202), kiedy ochroną do końca 2023 r. objętych zostało ponad 7,1 mln odbiorców gazu ziemnego. Ustawa przyjęta została jednak przed inwazją Rosji na Ukrainę 24 lutego br. – w obecnej sytuacji jasne jest, że wobec ryzyka przedłużonego kryzysu, ochrona taryfowa potrzebna jest do końca 2027 r. 7) Możliwość zmiany poziomu obliga giełdowego (dodanie art. 62k w ustawie – Prawo energetyczne) Projekt przewiduje także dodanie w ustawie – Prawo energetyczne art. 62k, który stanowił będzie upoważnienie dla ministra właściwego do spraw energii do zmniejszenia w latach 2022 lub 2023 wymogu w zakresie ilości gazu ziemnego sprzedawanego za pośrednictwem giełdy towarowej. Wynika to z bezprecedensowej sytuacji na rynku gazu, w związku z którą wysokie ceny surowca skutkują koniecznością wnoszenia znacząco wyższych niż dotychczas depozytów zabezpieczających transakcje. 8) Wprowadzenie definicji bezpieczeństwa gazowego oraz doprecyzowanie obowiązków operatora systemu przesyłowego (zmiany w art. 2, 51 i uchylenie art. 53 ustawy o zapasach) Wprowadzenie definicji bezpieczeństwa gazowego państwa, wzorowanej na definicji bezpieczeństwa energetycznego, ma na celu uwzględnienie elementu perspektywicznego pokrycia zapotrzebowania odbiorców na gaz ziemny oraz aspektu ekonomicznego. W efekcie, zmiana ta uszczelni system ochrony odbiorców obejmując nim również sytuacje skokowego wzrostu cen. Zmianę tę należy określić jako naturalną w świetle inwazji na Ukrainę oraz jej wpływu na wahania cen na światowych rynkach. Dynamicznie zmieniająca się sytuacja geopolityczna w regionie Europy Środowej, będąca skutkiem nieprzewidywalnych zdarzeń wywołanych przez kraj będący głównym dostawcą nośników energii do Europy, wymusza uszczelnienie krajowego systemu bezpieczeństwa dostaw poprzez zapewnienie gwarancji zachowania poziomu cen umożliwiających normalną konsumpcję gazu ziemnego przez odbiorców finalnych. 9) Ogłaszanie stanu kryzysowego (dodanie art. 49a w ustawie o zapasach) Dodawany art. 49a ustawy o zapasach ma służyć wykonaniu art. 11 ust. 1 rozporządzenia 2017/1938, przewidując, iż w przypadku zaistnienia okoliczności wymienionych ww. przepisie minister właściwy do spraw energii ogłosi na czas oznaczony właściwy stan kryzysowy w rozumieniu tego rozporządzenia.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MKiŚ
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Anna Moskwa Minister Klimatu i Środowiska
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM:
MKiŚ
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM:
III kwartał 2022 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 12 lipca 2022 r.