{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD246","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"1. Projekt wprowadzając zmiany w poszczególnych ustawach ma na celu wsparcie przedsięwzięć prośrodowiskowych prowadzonych zarówno na szczeblu centralnym jak i samorządowym, w szczególności mając na uwadze działania dotyczące adaptacji do zmian klimatu, poprawy jakości powietrza oraz usprawnienia systemu zarządzania emisjami. Ustawa wpisuje się w realizacje priorytetów ogłoszonych przez Prezesa Rady Ministrów do realizacji przez Rząd RP w obecnej kadencji.\n2. Zakres niektórych aspektów projektowanej interwencji jest wynikiem prac analitycznych Ministerstwa Klimatu i Środowiska (MKiŚ), które zostały przeprowadzone m.in. w roku 2020 w ramach inicjatywy pn. „Miasto z Klimatem”. Zwiększenie zdolności adaptacyjnych do negatywnych skutków zmian klimatu oraz wspieranie odporności na zmiany klimatu jest jednym z najważniejszych elementów polityki środowiskowej państwa. \n3. Kwestie związane z adaptacją do zmian klimatu ujęte zostały także w krajowych dokumentach strategicznych tj.: Polski Ład, Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, Polityce ekologicznej państwa 2030 – strategii rozwoju w obszarze środowiska i gospodarki wodnej, Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030, Krajowej Polityce Miejskiej 2030 oraz Ministerstwo Klimatu i Środowiska rozpoczęło także proces aktualizacji dokumentu pn. Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030.\n4. Część zagadnień, które były wynikiem ww. prac analitycznych i wymagały podjęcia procesu legislacyjnego, były już procedowane w ramach projektu ustawy o inwestycjach w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy [UD101].\n5. Zakres projektowanej interwencji wymaga podjęcia procesu legislacyjnego. Projektowane narzędzia interwencji są odpowiedzią na zidentyfikowane problemy polegające na:\n1) niewielkiej liczbie miast posiadających opracowane miejskie plany adaptacji do zmian klimatu, w tym które uwzględniają płynące z nich wnioski i rekomendacje w miejskich dokumentach o charakterze strategicznym, w tym dotyczących planowania przestrzennego,\n2) niewystarczającym sposobie wyartykułowana kwestii związanych z adaptacją do zmian klimatu w polityce prowadzonej przez samorząd województwa,\n3) niewystarczającym poziomie zaangażowania społeczności lokalnych w kwestie dotyczące ochrony miejskiego środowiska oraz niewystarczającym poziomie środków finansowych w budżetach miast na realizację projektów związanych ze zwiększaniem udziału terenów zieleni w mieście,\n4) praktyce planowania przestrzennego w Polsce wskazuje, że ryzyko klimatyczne, w tym aspekty związane z adaptacją do zmian klimatu, nie są w wystarczającym stopniu brane pod uwagę w procesie planowania przestrzennego,\n5) praktyce wykonywania ocen oddziaływania na środowisko w Polsce wskazuje, że obecne przepisy ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2021 r. poz. 247 i 784) mogą być interpretowane w sposób niedostatecznie jednoznaczny w zakresie analiz dotyczących ryzyka klimatycznego, w szczególności w odniesieniu do adaptacji przedsięwzięć do zmian klimatu.\nW toku prac nad projektem ustawy zgłoszono dodatkowe problemy, rozwiązanie których może nastąpić wyłącznie \nw drodze legislacyjnej:\n1) zgodnie z ustawą o zasadach prowadzenia polityki rozwoju przy opracowaniu strategii rozwoju (gminy, województwa, ponadlokalnego, kraju), projektu polityki publicznej, projektu programu rozwoju lub projektu programu służącego realizacji umowy partnerstwa podmiot opracowujący przygotowuje diagnozę sytuacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej, natomiast nie ma obowiązku uwzględnienia sytuacji klimatyczno-środowiskowej; \n2) istnieje potrzeba wzmocnienia prowadzenia polityki miejskiej o działania i efekty zielonej transformacji miast, bowiem skala i dynamika procesów społeczno-gospodarczych i przestrzennych w Polsce, w tym terytorialna dywersyfikacja tempa rozwoju gospodarczego i zmian demograficzno-społecznych oraz takie procesy jak metropolizacja i suburbanizacja, determinują nowe wyzwania w zakresie zarządzania terytorialnego, w tym programowania rozwoju oraz zintegrowanego planowania strategicznego i przestrzennego miast i ich obszarów funkcjonalnych;\n3) brak wystarczających regulacji, które chroniłyby tereny zieleni przed nadmierną zabudową, w tym uszczelnieniem powierzchni, a także które chroniłyby tereny zieleni „dzikiej”, pełniących istotną rolę w kontekście adaptacji do zmian klimatu, np. spełniając funkcje retencyjne;\n4) niejednoznaczność i nieadekwatność przepisów dotyczących budowy zbiorników bezodpływowych na wody opadowe i roztopowe do aktualnych wyzwań środowiskowych; \n5) potrzeba usprawnienia dalszego wdrażania programów priorytetowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW): „Czyste Powietrze”, „Ciepłe Mieszkanie” oraz Programu „STOP SMOG”, które dedykowane są dofinansowaniu przedsięwzięć mających na celu nie tylko poprawę stanu powietrza oraz ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, a także podnoszenia efektywności energetycznej budynków mieszkalnych.\n6) nieadekwatność przewidzianych w prawie terminów przygotowania i przyjęcia uchwał sejmików województw w sprawie aktualizacji programów ochrony powietrza (POP) oraz umożliwienia realnej oceny osiągniętych efektów ekologicznych i rzeczowych w wyniku realizacji działań określonych w obowiązujących programach ochrony powietrza; \n7) nieadekwatność przewidzianych w prawie terminów zadań wykonywanych przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami oraz brak wystarczającej elastyczności w wykonywaniu rozległego zakresu zadań ustawowych dotyczących systemu zarządzania emisjami, realizowanych przez Ośrodek;\n8) brak wymagań jakościowych dla paliw biomasowych wprowadzanych do obrotu z przeznaczeniem do użycia w sektorze bytowo-komunalnym – tym samym wskazanym jest określenie rodzajów oraz minimalnych wymagań jakościowych dla stałych paliw biomasowych - biomasy pozyskanej z drzew i krzewów - pelletu drzewnego.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"Rozwiązania ujęte w projekcie ustawy, które zostały uwzględnione we pierwszym wpisie:\n1) miasta o liczbie mieszkańców równej lub powyżej 20 000 mieszkańców zostaną zobowiązane do opracowania miejskich planów adaptacji do zmian klimatu (MPA). Przedmiotem analizy MKiŚ było zidentyfikowanie funkcjonującego już dokumentu strategicznego opracowywanego przez gminy, który mógłby zostać uzupełniany o przedstawione kwestie. Dodatkowo wnioski i rekomendacje z opracowanych MPA będzie należało uwzględniać przy sporządzaniu i aktualizacji strategii rozwoju gminy, studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.\nPonadto:\na) w studium uwarunkowań nastąpi uwzględnienie uwarunkowań wynikających z analizy ryzyka klimatycznego, zawartej w MPA;\nb) wniosek o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego będzie zawierał charakterystykę inwestycji, w tym określenie charakterystycznych parametrów technicznych inwestycji oraz dane charakteryzujące jej wpływ na środowisko, w tym na podatność na zmiany klimatu;\nc) decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego określi warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy wynikające z przepisów odrębnych, a w szczególności w zakresie ochrony środowiska, w tym zmniejszenie podatności na zmiany klimatu, zdrowia ludzi oraz ochrony dziedzictwa kulturowego, zabytków i dóbr kultury współczesnej.\nOgólnym efektem wprowadzanych zmian będzie zmniejszenie wrażliwości oraz wzrost odporności miast, a także uniknięcie niekorzystnych skutków zmian klimatu, w tym możliwych strat. Efektem zmian będzie również wzrost powierzchni obszarów zieleni, rozwój zielono-niebieskiej infrastruktury i rozwiązań opartych na przyrodzie, które pełnią istotne funkcje adaptacyjne, ale także przyrodnicze, społeczne i gospodarcze, przyczyniając się do wzrostu komfortu życia ludzi. Efektem zmian będzie również przeciwdziałanie i zapobieganie zjawisku suszy oraz powodzi.;\n2) uwzględnianie komponentu adaptacyjnego w polityce rozwoju województwa, poprzez zobowiązanie samorządu województwa do tworzenia warunków dla prowadzenia działań na rzecz ochrony klimatu oraz działań adaptacyjnych, zmniejszających podatność na zmiany klimatu. Ponieważ jedynie działania na wszystkich szczeblach rządowych, jak i samorządowych zapewnią kompleksowość działań na rzecz wzmacniania polityki adaptacyjnej, zasadne jest więc zapewnienie w przepisach prawa elementu składowego polityki rozwoju, który doprowadzi do wzmocnienia roli działań na rzecz adaptacji do zmian klimatu;\n3) wprowadzenie obowiązku wyodrębnienia przez gminy w ramach środków wydatkowanych na realizację budżetu obywatelskiego puli środków dedykowanej realizacji projektów związanych z ochroną miejskiego środowiska przyrodniczego, których realizacja ma prowadzić do zwiększania powierzchni biologicznie czynnej oraz retencji wód opadowych i roztopowych. Zwiększy to zaangażowanie mieszkańców w kwestie związane z ochroną środowiska miejskiego oraz zwiększy pulę środków finansowych przeznaczanych na działania środowiskowe w miastach;\n4) doprecyzowanie przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko dotyczących zakresu i elementów niezbędnych dla przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko w obszarze dotyczącym analiz klimatycznych (analiza podatności przedsięwzięcia na zmiany klimatu). Pomimo iż aktualnie obowiązujące polskie przepisy w analizowanym zakresie pozostają co do zasady zgodne z nowelizacją dyrektywy OOŚ z 2014 r., to jednak konieczne wydaje się ww. doprecyzowanie w celu osiągnięcia jeszcze większej jednoznaczności w tym obszarze.\n\nW toku prac nad projektem ustawy zidentyfikowano konieczność:\n1) uwzględnienia komponentu klimatyczno-środowiskowego w strategiach rozwoju gmin, ponadlokalnych, województwa i kraju, w projektach polityki publicznej, projektach programu rozwoju lub projektach programu służącego realizacji umowy partnerstwa;\n2) rozszerzenia zakresu interwencji istniejącego już Funduszu Rozwoju Regionalnego o inwestycje służące zielonej transformacji miast i ich obszarów funkcjonalnych, jako realizacja kamienia milowego w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) dotyczącego rozwiązań prawnych służących procesom transformacyjnym miast (reforma B.3.4 Ramowe warunki dla inwestycji w zieloną transformację na obszarach miejskich). Będzie on również umożliwiał wdrożenie projektów lub ich rezultatów wynikających z kluczowych dokumentów strategicznych w obszarze krajowej polityki regionalnej i polityki miejskiej;\n3) dodania w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody do art. 78 ust. 2 i 3 mówiących o tym, że przy zakładaniu terenu zieleni w miarę możliwości należy wykorzystywać zasoby przyrodnicze terenów nieurządzonych, w tym zachowywać istniejącą roślinność rodzimą oraz zapewnić, aby grunty pokryte roślinnością, cechujące się zdolnością wymiany wody z wodą podziemną, zajmowały co najmniej 95% powierzchni terenu zieleni. Przy utrzymywaniu terenu zieleni w miarę możliwości należy wzmacniać jego funkcje przyrodnicze, w tym poprzez ekstensywną pielęgnację zieleni oraz pozostawienie terenów nieurządzonych, oraz dążyć do jak największego udziału w powierzchni gruntów pokrytych roślinnością, cechujących się zdolnością wymiany wody z wodą podziemną;\n4) doprecyzowania i ułatwienia budowy zbiorników bezodpływowych na wody opadowe i roztopowe, przy czym budowa zbiorników:\na) o pojemności do 5m3 – nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia;\nb) o pojemności od 5 do 15 m3 – nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, natomiast wymaga zgłoszenia.\nc) budowa zbiorników odpływowych na wody opadowe i roztopowe (bez względu na pojemność) będzie wymagała jak dotychczas uzyskania pozwolenia na budowę;\n5) przyznania powiatom lub gminom możliwości doprecyzowania szczegółowych kryteriów lub warunków, jakie będą musiały zostać spełnione przez podmiot lub jednostkę ubiegające się o udzielenie dotacji celowej, w tym także wynikających z wymagań określonych w umowie dotacji zawartej przez gminę lub powiat z NFOŚiGW [art. 403 Poś];\n6) usprawnienie działania Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze”:\na) wzmocnienie i doprecyzowanie obecnych regulacji w zakresie podstaw prawnych do przekazywania przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (wfośigw) danych osobowych osób fizycznych do NFOŚiGW oraz innych podmiotów, zarówno krajowych jak i europejskich, które są niezbędne do niezakłóconej realizacji Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze” z wykorzystaniem finansowania tego Programu ze środków KPO i FEnIKS. W ramach KPO i FEnIKS, NFOŚiGW jest beneficjentem projektu grantowego finansowanych z tych programów, którego rozliczenie wymaga przekazywania do NFOŚiGW list beneficjentów ostatecznych programu w celu dalszego ich przekazywania w krajowym systemie wdrażania programu oraz do organów unijnych. W takiej sytuacji wfośigw powinny przekazywać dane osobowe do NFOŚiGW w oparciu o wyraźną podstawę prawną,\nb) doprecyzowanie sposobu ustalania wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu z gospodarstwa rolnego na potrzeby wydania zaświadczenia przez gminy o dochodach w ramach Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze” (w celu uniknięcia przerwy w składaniu wniosków spowodowanej oczekiwaniem na wskaźniki GUS);\n7) zmiany wybranych obowiązujących przepisów prawa krajowego oraz wprowadzenie nowych regulacji, których realizacja wpłynie na poprawę stanu powietrza oraz ograniczenie emisji gazów cieplarnianych:\na) zmiany terminu opracowania przez zarząd województwa projektu aktualizacji programu ochrony powietrza z 3 na 4 lata (zmiana oczekiwana przez sejmiki województw, obecnie kosztowne aktualizacje POP są zbyt częste, brak możliwości realnej oceny efektywności podejmowanych działań w ramach tych programów),\nb) usprawnienia działania Programu „Stop Smog” – zmiany w ustawie o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków w celu dostosowania Programu „Stop Smog” do obecnych realiów ekonomicznych i urealnienia wydatków ponoszonych na wymianę źródeł ciepła i termomodernizację przez gminy. (Przepisy zostały opracowane we współpracy z NFOŚiGW na podstawie przeprowadzonych roboczych konsultacji z gminami w III kwartale 2022 r. Proponowane zmiany uwzględniają oczekiwania podmiotów (gmin) realizujących obecnie przedsięwzięcia niskoemisyjne oraz gmin, które wyrażają zainteresowanie przystąpieniem do Programu „Stop Smog”),\nc) usprawnienia i racjonalizacji ustawowych zadań Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (dalej KOBiZE). Proponowane są zmiany w zakresie terminów zadań wykonywanych przez KOBiZE, które pozwolą m.in. na wydłużenie okresu prac nad przygotowaniem dokumentów i raportów. Dodatkowo zaproponowane zmiany stanowią doprecyzowanie przepisów. Ze względu, iż w brzmieniu ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji przewidziany jest jedynie tryb pełnej aktualizacji Krajowego programu ograniczania zanieczyszczenia powietrza, który należy stosować zarówno w przypadku, gdy z prognoz wielkości emisji lub inwentaryzacji emisji wynika, że krajowe cele redukcyjne nie są spełnione lub istnieje ryzyko ich nieosiągnięcia proponuje się doprecyzowanie przepisów tak, żeby w przypadku możliwości nieosiągnięcia celów redukcyjnych - aktualizowane były jedynie strategie i środki dotyczące redukcji emisji zawarte w tym programie.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MKiŚ","value":"MKiŚ"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Małgorzata Golińska Sekretarz Stanu, Główny Konserwator Przyrody","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MKiŚ","value":"MKiŚ"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"III kwartał 2023 r.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}