{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD401","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (UD401) (poprzednia nazwa: projekt ustawy o zmianie sposobu użytkowania niektórych budynków niemieszkalnych na budynki mieszkalne, tzw. konwersja budynków) powstał w odpowiedzi na bieżące wyzwania gospodarczo-społeczne wywołane pandemią Covid-19, a także rozwojem sytuacji na Ukrainie i napływem fali uchodźców z tego kraju, którym należy zapewnić w szczególności lokale mieszkalne.\nW trakcie trwania pandemii Covid-19 nastąpiła zmiana trybu pracy dużej liczby pracowników. Ze względów sanitarnych i organizacyjnych pracownicy przenieśli się z biur do własnych domów. W sposób gwałtowny i nieprzewidywalny rozwinął się model pracy zdalnej (w trybie ciągłym lub rotacyjnym). Ponadto wszystko wskazuje, że wśród znacznej części pracowników i pracodawców model ten ukształtuje się na stałe. \nDrugie istotne zjawisko, które zostało w sposób drastyczny przyspieszone przez pandemię, dotyczy handlu. Duża część tego sektora przeniosła swoją działalność ze sklepów stacjonarnych do Internetu. Zakupy na odległość stały się coraz bardziej popularne i w tym zakresie również można oczekiwać, że dokonane zmiany zostały dokonane na stałe.\nPowyższe zjawiska wywierają szereg różnych skutków społecznych i gospodarczych, w tym wpływających na istniejącą zabudowę. Wiele budynków biurowych czy handlowych pustoszeje, co ma liczne negatywne konsekwencje. Zarządcy czy właściciele tych budynków ponoszą straty (które mogą prowadzić nawet do bankructw), które trudno było przewidzieć. Następuje przy tym marnowanie niewykorzystanej przestrzeni poprzez powstawanie pustostanów, które przecież mogłyby służyć innym potrzebom, a mianowicie potrzebom mieszkaniowym.\nAby zniwelować opisane skutki proponuje się ułatwienie przekształcenia takich budynków na budynki mieszkalne. Przekształcanie budynków biurowych i handlowych na budynki mieszkalne z jednej strony pomoże przedsiębiorcom dotkniętym skutkami pandemii (związanymi z nagłym przejściem pracowników na pracę zdalną lub likwidacją sklepów stacjonarnych), a z drugiej zwiększy zasoby mieszkaniowe w kraju, co ma także istotne znaczenie wobec napływającej fali uchodźców z Ukrainy.\nAktualnie przekształcenie budynków niemieszkalnych, takich jak biurowe i handlowe na budynki mieszkalne może odbyć się w trybie określonym w przepisie art. 71 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą – Prawo budowlane”, dotyczącym zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych lub ich części. Istnieją więc teoretycznie rozwiązania prawne, które w prosty sposób umożliwiają zmianę sposobu użytkowania budynków biurowych lub handlowych na mieszkalne. Jednak przepisy przewidują w tym zakresie pewne wymogi formalne, które projektowana ustawa ma zniwelować, bowiem na podstawie obowiązujących przepisów zmiana sposobu użytkowania budynku (biurowego lub handlu) na mieszkalny związana z koniecznością przebudowy jego przegród zewnętrznych jest czasochłonna, gdyż wymaga przygotowania projektu budowlanego i uzyskania decyzji \no pozwoleniu na budowę. \nJak wskazano w raporcie PARP [1], rozpowszechniona w czasie pandemii Covid-19 praca zdalna w wielu branżach przynajmniej w pewnym zakresie będzie kontynuowana również po zakończeniu epidemii. Przeniesienie większej aktywności części pracowników z miejsca pracy do miejsca zamieszkania może wpływać na szereg zmian dotyczących rynku nieruchomości, m.in. w związku ze zmianą nawyków zakupowych i zwiększonym zapotrzebowaniem na usługi bliżej miejsc zamieszkania, a także mniejszym popytem na powierzchnię biurową i handlową w niektórych rejonach miast. Na znaczeniu mogą tracić głównie budynki biurowe oraz obiekty handlowe o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2, zwane dalej także „wielkopowierzchniowymi obiektami handlowymi”. Tereny zajęte przez te inwestycje lub tereny, które zostały na ten cel przeznaczone w obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, są często miejscami atrakcyjnymi dla rozwoju mieszkalnictwa. W związku z koniecznością zwiększenia podaży gruntów pod budownictwo mieszkaniowe, ważne jest umożliwienie sprawnego ich przekształcenia, jeżeli wystąpi taka potrzeba. Tereny te są zazwyczaj wskazane jako usługowe w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Zmiana tych dokumentów jest procedurą czasochłonną i wymaga ze strony gminy znacznych nakładów finansowych. Jeśli teren jest wskazany jako usługowy w studium, w większości przypadków niemożliwe jest również zastosowanie ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (Dz. U. z 2021 r. poz. 1538), zwanej dalej: „specustawą mieszkaniową”, której celem było ułatwienie realizacji inwestycji mieszkaniowych. Umożliwia ona zastosowanie procedury uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej, która znacząco przyspiesza i ułatwia budowę nowych mieszkań, przy zachowaniu władztwa planistycznego gminy. Aby usprawnić procedury administracyjne związane z ewentualnym przekształceniem terenów, na których obecnie są zlokalizowane budynki biurowe lub obiekty handlowe o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2, jak również terenów, które w obowiązujących planach miejscowych zostały przeznaczone na ww. cele handlowe, projekt ustawy proponuje zmiany w specustawie mieszkaniowej, które rozszerzą możliwość jej zastosowania.\nProjekt uwzględnia także potrzeby lokalnej polityki mieszkaniowej danej gminy, kierowanej do osób o niskich dochodach, w tym do uchodźców z Ukrainy. Tworzenie lokali mieszkalnych na wynajem dla takich osób jest zadaniem gmin, które dzięki rządowym programom wsparcia jest wprawdzie coraz lepiej realizowane, ale wciąż w tempie zbyt wolnym w stosunku do potrzeb.\n\n-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------\n[1] Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (2021), Aspekty pracy zdalnej z perspektywy pracownika, pracodawcy i gospodarki, Stan na 15 grudnia 2021, https://power.parp.gov.pl/storage/publications/pdf/Praca_zdalna_last.pdf","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"Projektowana ustawa ma na celu wprowadzenie ułatwień w zakresie przebudowy przegród zewnętrznych budynku biurowego lub handlu, nie będących elementami konstrukcyjnymi, związanej ze zmianą sposobu użytkowania takich budynków (np. konieczna będzie przebudowa, aby wyodrębnić lokale lub wykonać loggie). \nProponuje się złagodzić te przepisy na potrzeby przekształceń obiektów będących przedmiotem projektowanej ustawy (czyli budynków biurowych i handlowych na mieszkalne) tak, aby każda przebudowa służąca regulowanej zmianie sposobu użytkowania (w tym przebudowa ścian zewnętrznych) nie wymagała ani pozwolenia na budowę, ani zgłoszenia, z wyjątkiem elementów konstrukcyjnych budynku, jako kluczowych dla bezpieczeństwa użytkowników. Ingerencja w te elementy wymaga już dużej wiedzy i analizy wykazanej w postaci szczegółowej dokumentacji projektowej. Dlatego dla takiej przebudowy proponuje się pozostawić stosowanie przepisów systemowych tj. przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (przewidujących obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę i sporządzenia projektu budowlanego). \nProjektowane ułatwienia przekształcania budynków biurowych oraz handlu na budynki mieszkalne nie będą miały zastosowania do:\n1) budynków lub ich części, do których stosuje się art. 12b ustawy z dnia 12 marca 2022 r. \no pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. poz. 583, z późn. zm.). Ww. ustawa zawiera odrębne uregulowania dotyczące ułatwień dla gmin oraz jednostek powiązanych (tzn. jednostki samorządu terytorialnego, związki międzygminne, związki powiatów, związki powiatowo-gminne, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, samorządowe osoby prawne lub samorządowe spółki kapitałowe, w których udział jednostek samorządu terytorialnego przekracza 50% kapitału zakładowego lub 50% liczby udziałów albo akcji) w remoncie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania budynków lub ich części, przeznaczonych docelowo na cele mieszkalne, do których posiadają one prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Dlatego w celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych, które przepisy inwestorzy mają stosować w projektowanej ustawie bezpośrednio uregulowano tą kwestię (projektowany art. 102a ust. 3 pkt 1 w ustawie – Prawo budowlane);\n2) budynków i obszarów objętych formami ochrony zabytków, o których mowa w art. 7 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2022 r. poz. 840) lub ujętych w gminnej ewidencji zabytków. Należy bowiem mieć na uwadze, że na gruncie przepisów Prawa budowlanego, obiekty i tereny zabytkowe są traktowane w sposób szczególny. Zasadą jest, że roboty budowlane przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków - wymagają decyzji o pozwoleniu na budowę, a na obszarze wpisanym do rejestru zabytków - dokonania zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej (o ile nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia). Z kolei w stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów niewpisanych do rejestru zabytków, a ujętych w gminnej ewidencji zabytków, pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego wydaje organ administracji architektoniczno-budowlanej w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków (art. 39 ust. 3 ustawy – Prawo budowlane ). Tym samym projektowane wyłączenie pozwoli zachować właściwy poziom ochrony obiektów i obszarów zabytkowych.\nPowyższe rozwiązania będzie można stosować do dnia 31 grudnia 2024 r., tj. na czas związany z reagowaniem na skutki pandemii oraz sytuacją na Ukrainie.\nW zakresie planowania przestrzennego ułatwieniem dla zmiany sposobu użytkowania budynków biurowych na mieszkalne, ale także dla lokalizacji inwestycji mieszkaniowych na terenach po niewykorzystywanych budynkach biurowych i wielkopowierzchniowych obiektach handlowych, będzie umożliwienie realizacji ww. inwestycji z wykorzystaniem narzędzi wprowadzonych w specustawie mieszkaniowej.\nZgodnie z treścią art. 5 ust. 3 specustawy mieszkaniowej inwestycję mieszkaniową lub inwestycję towarzyszącą realizuje się niezależnie od istnienia lub ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, pod warunkiem, że nie jest sprzeczna ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Zgodnie z art. 5 ust. 4 specustawy mieszkaniowej warunek niesprzeczności ze studium nie dotyczy terenów, które w przeszłości były wykorzystywane jako tereny kolejowe, wojskowe, produkcyjne lub usług pocztowych, a obecnie funkcje te nie są na tych terenach realizowane. W projekcie ustawy proponuje się rozszerzenie wyjątku zawartego w ww. ust. 4 o tereny, na których jest zlokalizowany budynek biurowy lub obiekt handlowy o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2, jak również tereny, które w obowiązujących planach miejscowych zostały przeznaczone na ww. cele handlowe. Zmiana ta umożliwi zagospodarowanie pod budownictwo mieszkaniowe również ww. terenów, co z uwagi na ustalenia studium nie jest obecnie możliwe. Zgodnie z przepisami specustawy mieszkaniowej tereny te muszą być wyposażone w niezbędną infrastrukturę i spełniać określone w ustawie standardy urbanistyczne, co zapewni lokalizację budynków mieszkalnych w terenach do tego przygotowanych. \nW specustawie mieszkaniowej proponuje się także dodanie nowego przepisu, który będzie wskazywał wymóg zawiadomienia wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o zmianie sposobu użytkowania budynku w trybie ww. ustawy. Jest to konieczne działanie, aby zrealizowana inwestycja mieszkaniowa została w przyszłości uwzględniona przy sporządzaniu dla tego terenu planu miejscowego lub jego zmiany.\nW specustawie mieszkaniowej proponuje się także, aby w przypadku skorzystania z wyżej opisanej możliwości, inwestor był zobowiązany do przedstawienia gminie oferty zakupu lokali mieszkalnych, budynków mieszkalnych jednorodzinnych odpowiadających powierzchnią co najmniej 5% łącznej powierzchni lokali mieszkalnych, budynków mieszkalnych jednorodzinnych i innych powierzchni mieszkalnych utworzonych w ramach inwestycji. Warunki tej oferty będą stanowić dla gminy bardzo atrakcyjny pod względem finansowym sposób powiększania mieszkaniowego zasobu gminy. W przypadku przyjęcia oferty gmina będzie bowiem mogła uzyskać dodatkowo finansowe wsparcie na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu niektórych przedsięwzięć mieszkaniowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 377 i 1561). Wsparcie to może wynieść do 50% kosztów zakupu.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MRiT","value":"MRiT"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Piotr Uściński Sekretarz Stanu ","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MRiT","value":"MRiT"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"III kwartał 2023 r.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}