Nowe przepisy wprowadzają zmiany do prawa spadkowego. Chodzi o lepsze zabezpieczenie sytuacji prawnej spadkobierców, w szczególności osób małoletnich i całkowicie ubezwłasnowolnionych, poprzez ułatwienie im lub ich opiekunom złożenia oświadczenia dotyczącego przyjęcia lub odrzucenia spadku w przepisanym terminie. Wyłączeni od dziedziczenia zostaną dalsi zstępni dziadków spadkodawcy, czyli tzw. cioteczne lub stryjeczne wnuki i dalsze pokolenia. Rozwiązanie to m.in. skróci czas trwania postępowań i ograniczy potrzebę poszukiwania przez sąd i wzywania na rozprawę dalszych krewnych spadkodawcy.

Najważniejsze rozwiązania

• Nowe przepisy przewidują zmianę zasady dziedziczenia w tzw. trzeciej grupie spadkowej, w przypadku, gdy którekolwiek z dziadków spadkodawcy nie dożyje otwarcia spadku.
  • Udział spadkowy, który by mu przypadał, przypadał będzie jego dzieciom w częściach równych.
  • Jeżeli dziecko którekolwiek dziadków spadkodawcy nie dożyje otwarcia spadku, udział spadkowy przypadał będzie w częściach równych ich dzieciom, a jeśli brak jest dzieci i wnuków tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku – pozostałym dziadkom, w częściach równych.
• Wyłączeni od dziedziczenia zostaną dalsi zstępni dziadków spadkodawcy, czyli tzw. cioteczne lub stryjeczne wnuki i dalsze pokolenia. Dostosuje to prawo spadkowe do istniejących wzorców relacji rodzinnych w tej grupie spadkobierców. Skróci to także czas trwania postępowań i ograniczy potrzebę poszukiwania z urzędu przez sąd i wzywania na rozprawę dalszych krewnych spadkodawcy.
• Termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku zostanie zachowany, jeżeli przed jego upływem osoba uprawniona do spadku złoży w tej sprawie wniosek do sądu.
  • Jeśli złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku będzie wymagało zezwolenia sądu, bieg terminu na złożenie oświadczenia ulegnie zawieszeniu na czas trwania postępowania.
• Za niegodne dziedziczenia będą mogły zostać uznane osoby, które uporczywie uchylały się od wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego, określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową. Dotyczy to także uporczywego uchylania się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą.

• Nowe przepisy przewidują, że w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, zezwolenia na odrzucenie lub proste przyjęcie spadku będzie udzielał sąd spadku – w miejsce dotychczasowego sądu opiekuńczego.

Zaproponowane rozwiązania mają wejść w życie po 3 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych artykułów, które zaczną obowiązywać po 12 miesiącach od ogłoszenia.