{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD80","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Celem projektowanej ustawy jest wprowadzenie do systemu prawa nowych rozwiązań opartych na zastąpieniu ubezwłasnowolnienia modelem wspieranego podejmowania decyzji, jednocześnie dostosowując polskie prawo do międzynarodowych standardów w zakresie ochrony osób z niepełnosprawnościami. Na poziomie powszechnym prawa osób z niepełnosprawnościami zostały uregulowane w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. Konwencja ONZ jest pierwszą międzynarodową konwencją odnoszącą się kompleksowo do sytuacji prawnej osób z niepełnosprawnościami. Konwencja ONZ potwierdza podmiotowość osób z niepełnosprawnościami. Kluczowe znaczenie w kontekście projektowanych przepisów ma art. 12 ust. 3 Konwencji ONZ, z którego wynika zobowiązanie państw-stron do podjęcia odpowiednich środków w celu zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami dostępu do wsparcia, którego mogą potrzebować przy korzystaniu ze zdolności do czynności prawnych. Ponadto art. 12 ust. 4 Konwencji ONZ zobowiązuje państwa-strony do wdrożenia zabezpieczeń, które zapewnią, że środki związane z korzystaniem ze zdolności do czynności prawnych będą respektowały prawa, wolę i preferencje osoby, będą wolne od konfliktu interesów i bezprawnych nacisków, będą proporcjonalne i dostosowane do sytuacji danej osoby, będą stosowane przez możliwie najkrótszy czas i będą podlegały regularnemu przeglądowi przez właściwe niezależne i bezstronne władze lub organ sądowy. \nProjektowane przepisy stanowią zarazem realizację krajowej Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030 [1]. W strategii przewidziano wprowadzenie w miejsce instytucji ubezwłasnowolnienia modelu wspieranego podejmowania decyzji, zapewniającego każdej osobie możliwość podejmowania decyzji we własnych sprawach w maksymalnie możliwym zakresie. Zastrzeżono jednocześnie, że formy zastępczego podejmowania decyzji będą stosowane jedynie w przypadkach całkowitego braku możliwości ustalenia (w tym interpretacji) woli danej osoby.\nDopełnieniem modelu wspieranego podejmowania decyzji, który stanowi formę wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami, jest instytucja pełnomocnictwa rejestrowego, jako alternatywna forma samostanowienia przez osoby posiadające zdolność do czynności prawnych na wypadek przyszłej niepełnosprawności. Rozwiązanie w postaci pełnomocnictw rejestrowych i dyspozycji na wypadek niezdolności do czynności prawnych zostało wypracowane w ramach Rady Europy i znalazło odzwierciedlenie w treści Zalecenia Komitetu Ministrów Rady Europy (2009) 11 w sprawie zasad dotyczących pełnomocnictwa rejestrowego i dyspozycji na wypadek niezdolności do czynności prawnych, w którym stwierdzono, że liczba osób starszych w Europie stale rośnie ze względu na ogólną poprawę warunków życia, zmiany demograficzne i społeczne oraz postęp medyczny. Jednocześnie jednak liczba osób cierpiących na choroby takie jak demencja starcza lub choroba Alzheimera rośnie w całej Europie. Określono, że celem zaprojektowanej regulacji jest uwzględnienie praw wszystkich obywateli, którzy na podstawie udzielonego pełnomocnictwa rejestrowego mogą zabezpieczyć się na przyszłość przed ewentualnym upośledzeniem swoich zdolności fizycznych lub umysłowych. \nW projekcie przewiduje się również szczególny rodzaj pełnomocnictwa rejestrowego, obejmujący swoim zakresem kwestie dotyczące zdrowia człowieka i nazywa się je mianem pełnomocnictwa medycznego. Zostało ono unormowane osobno w przepisach prawa medycznego, z odpowiednim tylko odesłaniem zawartym w Kodeksie cywilnym. Odrębne unormowanie jest niezbędne z tego powodu, że sprawy zdrowotne nie należą do materii regulacyjnej Kodeksu cywilnego. W dotychczasowym stanie braku uregulowania pełnomocnictwa medycznego przez ustawę głównym punktem sporu było, czy w sprawach tak osobistych jak decyzje o opiece medycznej w ogóle dopuszczalne jest udzielenie upoważnienia innej osobie, a odpowiedź na takie pytanie była przeważnie negatywna. W obszarze opieki zdrowotnej, gdy stan mentalny pacjenta uniemożliwi mu decydowanie, konieczność podjęcia decyzji medycznej może ujawnić się natychmiast, dlatego umocowanie pełnomocnika powinno aktywować się od razu z chwilą utraty przez pacjenta kompetencji decyzyjnych. Na miejscu znajdą się lekarze zdolni ocenić stan mentalny pacjenta na potrzeby jego zdolności decyzyjnej w sprawie leczenia. Robią to już teraz na mocy przepisów pozwalających ratować pacjenta niezdolnego decyzyjnie. Stąd przyjęte rozwiązanie nie wymaga żadnych formalnych czynności potwierdzających utratę przez pacjenta zdolności decydowania.\n------------------------------------------------------\n[1] Załącznik do uchwały nr 27 Rady Ministrów z dnia 16 lutego 2021 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030 (M.P. z 2021, poz. 218).","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":"Kodeks cywilny\nProjektowany art. 12 przewiduje, że osoby, które nie ukończyły lat 13 nie będą miały zdolności do czynności prawnych, a małoletni, którzy ukończyli lat 13 będą mieli ograniczoną zdolność do czynności prawnej. Usunięto zasadę, iż nie mają jej osoby ubezwłasnowolnione całkowicie, a ograniczoną mają osoby ubezwłasnowolnione częściowo. Wynika to z zastąpienia instytucji ubezwłasnowolnienia modelem wspieranego podejmowania decyzji. Brak zdolności do czynności prawnych odnosić się będzie wyłącznie do kryterium wieku, w porządku prawnym nie będzie pojęcia „osoby ubezwłasnowolnionej”.\n\nKurator wspierający i reprezentujący\nSądowy instrument wsparcia został oparty na instytucji kuratora. Projekt przewiduje dwa typy kuratorów. Kurator wspierający będzie ustanawiany dla osób wymagających lżejszej formy wsparcia, a kurator reprezentujący dla osób wymagających intensywniejszej formy wsparcia.\nRolą kuratora wspierającego będzie wsparcie osoby pełnoletniej w prowadzeniu wszelkich spraw, spraw określonego rodzaju albo doraźnej pomocy w załatwieniu konkretnej sprawy. Osoba potrzebująca wsparcia zachowa pełną autonomię decyzyjną co do swoich spraw. Użycie przez ustawodawcę pojęcia: „wsparcie” oznacza rolę zbliżoną do „asystencji”. \nW przypadku kuratora reprezentującego, w sprawach, wynikających z czynności, których kurator może dokonywać w imieniu konkretnej osoby, osoba potrzebująca wsparcia nie będzie miała zdolności procesowej. W tych sytuacjach osoba ta straci całkowicie autonomię decyzyjną na rzecz kuratora reprezentującego. Przyznanie prawa reprezentacji przez sąd ograniczone będzie jednak wyłącznie do określonego rodzaju spraw lub czynności wskazanych w postanowieniu sądu o powołaniu kuratora.\nProjekt wprowadza definicję osoby potrzebującej wsparcia – pełnoletniej osoby, która potrzebuje wsparcia oraz osoby wspieranej – osoby potrzebującej wsparcia, dla której ustanowiono kuratora. Kuratorzy obu rodzajów będą ustanawiani przez sąd. Kurator reprezentujący będzie powołany, gdy osoba potrzebująca wsparcia będzie znajdować się w stanie uniemożliwiającym zrozumienie treści lub skutki oświadczenia woli lub dokonać samodzielnie czynności prawnych, oraz która w związku z tym nie może w dostateczny sposób chronić swoich interesów.\nWybierając kuratora, w pierwszej kolejności sąd powinien uwzględnić wskazania osoby potrzebującej wsparcia, a jeśli nie ma ona takiej możliwości lub woli, sąd zwróci się o wskazanie osoby, która mogłaby zostać powołana na kuratora do właściwej gminy lub do organizacji pozarządowej zajmującej się ochroną praw osób z niepełnosprawnościami lub do placówki, w której osoba wspierana przebywa. Kurator powinien mieć bezpośredni kontakt z osobą wspieraną, a jeśli to niemożliwe, powinien być pracownikiem organizacji zajmującej się ochroną praw osób z niepełnosprawnością.\nKurator będzie wyznaczany na oznaczony czas, nie dłuższy niż 5 lat. Ustanowienie kuratora będzie mogło być ponowione. Regulacja ta wynika z międzynarodowych standardów ochrony praw osób z niepełnosprawnością. Środek taki nie może być a priori stosowany na czas nieoznaczony. Sąd uchyli kuratelę, gdy ustanie jej przyczyna.\nKurator będzie mógł domagać się zwrotu nakładów i wydatków związanych z prowadzeniem spraw.\nPrzedawnienie roszczeń osoby wspieranej o naprawienie szkody wyrządzonej nienależytym prowadzeniem jej spraw przez kuratora, nastąpi z upływem lat trzech od zakończenia prowadzenia spraw lub powołania kolejnego kuratora.\nZmiana kuratora będzie mogła nastąpić z ważnych powodów, na przykład, gdy z powodu przeszkód faktycznych lub prawnych dotychczasowy kurator jest niezdolny do prowadzenia spraw albo dopuszcza się czynów lub zaniedbań, które naruszają dobro lub interes osoby wspieranej. Dotychczasowy kurator będzie obowiązany złożyć sądowi w ciągu trzech miesięcy sprawozdanie końcowe z prowadzenia spraw osoby wspieranej, choć sąd będzie mógł zwolnić go z tego obowiązku.\nSąd określi jakiego rodzaju sprawy będą wykonywane przez kuratora reprezentującego w imieniu osoby wspieranej, a jakie przez osobę wspieraną za zgodą kuratora reprezentującego. Jednostronna czynność prawna dokonana przez osobę wspieraną bez zgody kuratora reprezentującego będzie nieważna, a ważność umowy będzie zależała od jej potwierdzenia przez kuratora reprezentującego. Strona, która zawarła umowę z osobą wspieraną, dla której ustanowiono kuratora reprezentującego, będzie mogła wyznaczyć kuratorowi reprezentującemu odpowiedni termin do potwierdzenia umowy. Osoba wspierana będzie mogła sama potwierdzić umowę po uchyleniu bądź zmianie orzeczenia w przedmiocie ustanowienia kuratora, o ile na skutek orzeczenia sądu do dokonania tej czynności nie jest już wymagana zgoda kuratora.\nOsoba wspierana będzie mogła samodzielnie zawierać umowy w drobnych sprawach życia codziennego lub czynności prawne polegające na zaciągnięciu zobowiązania lub rozporządzeniu mieniem o wartości nieprzekraczającej określonej przez sąd kwoty. Rozwiązanie to ma na celu zapewnienie osobie wspieranej pewnej samodzielności i zrobienie na przykład codziennych zakupów. Projektodawca celowo nie określił kwoty, jaką pozostawić można do samodzielnego rozporządzenia osoby wspieranej, gdyż będzie ona pochodną faktycznej sytuacji materialnej osoby wspieranej.\nProjekt określa katalog czynności, do dokonania których kurator reprezentujący, ustanowiony do prowadzenia spraw określonego rodzaju, powinien uzyskać uprzednie zezwolenie sądu oraz sytuacje, w których kurator wspierający nie może reprezentować osoby, dla której został ustanowiony.\n\nUmowa asysty prawnej\nProjekt określa essentialia negotii umowy asysty prawnej zawieranej między przyjmującym obowiązki asystenta prawnego i osobą zlecającą asystę, a istotą zobowiązania będzie udzielenie osobie wsparcia w wykonywaniu zdolności do czynności prawnych przy prowadzeniu określonych w umowie własnych spraw osoby zlecającej asystę prawną. Projekt przewiduje klauzulę generalną w postaci dobrych obyczajów, którymi powinny się kierować strony umowy, a przyjmujący obowiązki asystenta prawnego będzie zobowiązany powstrzymywać się od nadmiernego wywierania wpływu na swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli przez osobę zlecającą asystę. Przyjmujący obowiązki asystenta prawnego nie będzie mógł również podejmować czynności z zakresu zastępstwa pośredniego lub bezpośredniego osoby zlecającej asystę. Projekt zawiera przykłady czynności, które może obejmować umowa. Będą wobec niej stosowane przepisy o zleceniu z wyjątkiem przepisów uregulowanych odmiennie. Umowa zawierana będzie w formie pisemnej pod rygorem nieważności, w celu zabezpieczenia interesów stron. Projekt określa też wymogi, które będzie musiał spełnić przyjmujący obowiązki asystenta prawnego. Osoba zlecająca asystę będzie mogła zawrzeć umowę z więcej niż jednym asystentem prawnym, a projekt określa relacje między asystentami w takim przypadku. Osoba zlecająca asystę będzie miała obowiązek udzielić osobie przyjmującej obowiązki asystenta prawnego wszelkich informacji potrzebnych, do należytego wykonywania obowiązków. Jednocześnie asystent będzie miał obowiązek każdorazowego uzyskiwania zgody osoby zlecającej asystę prawną na powierzenie wykonywania umowy osobie trzeciej. Asysta wygaśnie w razie śmierci osoby zlecającej asystę prawną lub osoby przyjmującej obowiązki asystenta prawnego.\n\nPełnomocnictwo rejestrowe\nProjekt zakłada możliwość ustanowienia pełnomocnika z zakresem umocowania określonym w ustawie, obejmującym umocowanie do dokonywania w imieniu mocodawcy czynności prawnych zarówno w sferze majątkowej jak i osobistej, na wypadek, gdyby utraciła ona w przyszłości zdolność do samodzielnego kierowania swoim postępowaniem W przeciwieństwie do opieki ustanawianej przez sąd, sam zainteresowany zabezpiecza i reguluje swoje sprawy osobiste oraz majątkowe na wypadek mogącej powstać w przyszłości niepełnosprawności. Jednakże, aby instytucja ta nie była wykorzystywana na szkodę mocodawcy i nie zagrażała pewności obrotu prawnego, wymaga szczególnej regulacji prawnej. Wprowadzana instytucja - nie zaburzając dotychczasowego systemu prawa, a zwłaszcza obecnie obowiązujących regulacji w prawie opiekuńczym, spełni oczekiwania społeczeństwa.\n\nProjekt przewiduje, że:\n- umocowanie wynikające z udzielonego pełnomocnictwa rejestrowego obejmie czynności sądowe i pozasądowe związane z majątkiem i osobą mocodawcy. Uprawnienia pełnomocnika rejestrowego dotyczyć będą zarówno czynności prawnych, jak i faktycznych - takich, do których uprawniony byłby sam mocodawca, za wyjątkiem czynności prawnych, których dokonać może osobiście jedynie mocodawca;\n- zakres, tryb udzielania oraz zasady wykonywania pełnomocnictwa w sprawach ochrony zdrowia określać będą odrębne przepisy (tzw. pełnomocnictwo medyczne);\n- pełnomocnictwa nie można będzie ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. \nProponowane rozwiązanie, wzorowane na regulacji dotyczącej instytucji prokury, wynika z zamierzenia projektodawcy pełnego zabezpieczenia interesów mocodawcy na wypadek, gdy ten nie będzie mógł samodzielnie kierować swoim postępowaniem. Istotne jest przy tym również ułatwienie, usprawnienie i zagwarantowanie pewności czynności prawnych podejmowanych przez osoby trzecie z pełnomocnikiem rejestrowym. \nUmożliwienie ograniczenia zakresu pełnomocnictwa względem osób trzecich, zgodnie z wolą mocodawcy, mogłoby doprowadzić do jego faktycznego ubezskutecznienia, z powodu np. zbyt wąskiego w stosunku do potrzeb mocodawcy określenia jego zakresu. W takim przypadku pełnomocnik mógłby występować sporadycznie albo w sprawach prostych. Istnieje ponadto ryzyko takiego sformułowania treści umocowania, że problematyczne może się okazać odczytanie rzeczywistej woli mocodawcy, co z kolei rodzić będzie praktyczne problemy przy podejmowaniu czynności przez pełnomocnika rejestrowego. Ustawowe określenie przedmiotowego zakresu pełnomocnictwa rejestrowego ma na celu także ograniczenie konieczności ingerencji sądu w sferę wykonywania praw podmiotowych mandanta. Ograniczenie zakresu przedmiotowego pełnomocnictwa może prowadzić do sytuacji, w których, wobec braku ujęcia określonych spraw w pełnomocnictwie, ze względu na brak odpowiedniej przezorności ze strony mocodawcy, konieczna będzie ingerencja sądu w sferę wykonywania jego prawa podmiotowych. Ograniczony zakres umocowania mógłby nie spełniać swej roli, jaką jest brak konieczności włączenia sądów w celu ustanowienia reprezentanta dla ochrony mocodawcy. Istnieje, pomimo uczestniczenia notariusza w procesie jego formułowania, ryzyko takiego sformułowania treści pełnomocnictwa, który uczyni zakres umocowania pełnomocnika na kanwie konkretnej sprawy problematycznym.\nW szczególności może zachodzić konieczność dokonywania wykładni pełnomocnictwa, w związku z wątpliwościami co do umocowania pełnomocnika rejestrowego do dokonania danej czynności, co pociągałoby za sobą konieczność określenia organu właściwego dla dokonania tej wykładni, co komplikowałoby regulację i czyniło, w zamyśle podstawowy i niewymagający ingerencji sądu środek ochrony osoby dorosłej, skomplikowanym i nieoperatywnym. O ile w odniesieniu do czynności wymagających dochowania formy aktu notarialnego można założyć, że w przypadku odmowy dokonania czynności notarialnej wiążącej wykładni oświadczenia woli mandanta może dokonać sąd rozpoznający zażalenie na odmowę dokonania czynności, to możliwość ta odpadałaby przy czynnościach takiej formy niewymagających. Istnieje również ryzyko, że w przypadku sporu na tle czynności dokonanej przez pełnomocnika w formie aktu notarialnego, sąd rozpoznający spór mógłby dokonać wykładni odmiennej od tej przyjętej przez notariusza. Również te względy przemawiają za ustawowym określeniem zakresu przedmiotowego umocowania pełnomocnika rejestrowego.\nDążąc do zapewnienia ochrony interesów mocodawcy, należy nałożyć na pełnomocnika rejestrowego obowiązek uzyskania zezwolenia sądu na dokonanie określonego rodzaju czynności, wyodrębnionych w odniesieniu do poszczególnych kategorii przedmiotów majątkowych z uwagi na ich znaczną wartość, gospodarcze znaczenie, a w odniesieniu do darowizn – ich nieodpłatny charakter. \nZa sformułowaniem enumeratywnego i obiektywnie zdefiniowanego katalogu tych przedmiotów przemawia wzgląd na pewność obrotu prawnego. Czynność prawna dokonana przez pełnomocnika rejestrowego bez zezwolenia sądu skutkować będzie jej nieważnością.\nSpecyfika wykonywanych przez pełnomocnika rejestrowego uprawnień oraz stan świadomości reprezentowanego, przemawia za tym, aby pełnomocnikiem rejestrowym mogła być ustanowiona wyłącznie osoba pełnoletnia, niepozbawiona praw publicznych, dla której nie został ustanowiony kurator reprezentujący albo umocowany pełnomocnik rejestrowy, zaś udzielić pełnomocnictwa rejestrowego mogła jedynie osoba pełnoletnia, dla której nie został ustanowiony kurator reprezentujący. \nUdzielenie pełnomocnictwa rejestrowego nie spowoduje utraty zdolności do czynności prawnych. Dla zachowania prostoty instytucji zasadne jest, aby pełnomocnictwo rejestrowe było wykonywane jednoosobowo. Pozwoli to niewątpliwie uniknąć ewentualnych sytuacji konfliktowych między pełnomocnikami w zakresie reprezentacji interesów mocodawcy. Przyjmuje się, że udzielenie pełnomocnictwa rejestrowego jest czynnością osobistą, czego konsekwencją jest wdrożenie rozwiązania funkcjonującego już na gruncie prawa spadkowego, mianowicie w art. 944 § 2 k.c., i przyjęcie, że tak jak w przypadku sporządzenia testamentu, pełnomocnictwa rejestrowego nie będzie można udzielić lub odwołać lub sporządzić przez przedstawiciela. Niemniej jednak, udzielając pełnomocnictwa mocodawca będzie mógł natomiast wskazać inną osobę jako pełnomocnika rejestrowego na wypadek, gdyby ustanowiony przez niego pełnomocnik nie mógł lub nie chciał wykonywać pełnomocnictwa (pełnomocnik podstawiony). Zasadniczo jednak pełnomocnictwo rejestrowe będzie mogło być wykonywane tylko przez jedną osobę.\nUdzielenie pełnomocnictwa rejestrowego będzie mogło następować na czas oznaczony lub nieoznaczony. Takie rozróżnienie wynika z podstawowego celu instytucji, który gwarantuje pełną swobodę przy określeniu zakresu udzielonego pełnomocnictwa. Nie można wykluczyć, że mocodawca będzie chciał ustanowić pełnomocnika wyłącznie na określony czas, np. okres rekonwalescencji po przeprowadzonym planowanym zabiegu medycznym. Jednocześnie, możliwość udzielenia pełnomocnictwa na czas oznaczony pozwoli mocodawcy uniknąć konieczności podejmowania dodatkowych czynności zmierzających do jego odwołania.\nZ uwagi na swoją doniosłość, pełnomocnictwo rejestrowe powinno być sporządzone w formie aktu notarialnego. Przemawia za tym także bezpieczeństwo obrotu prawnego i konieczność zapewnienia właściwego poziomu merytorycznego sporządzanych dokumentów. Z tych samych względów, odwołanie pełnomocnictwa przez mocodawcę oraz zrzeczenie się umocowania przez pełnomocnika powinno wymagać zachowania tej samej formy. Zgodnie z projektowaną regulacją pełnomocnictwo rejestrowe będzie sporządzane przez notariusza przy udziale pełnomocnika rejestrowego.\nProponuje się, aby pełnomocnictwo rejestrowe podlegało wpisowi do właściwego rejestru na zasadach określonych w przepisach odrębnych, tj. do Rejestru Pełnomocnictw (dalej: Rejestr) utworzonego i prowadzonego w systemie informatycznym przez Krajową Radę Notarialną. W konsekwencji w projekcie przewidziano wprowadzenie stosownych regulacji w ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1799) - o czym niżej (zob. Zmiany wprowadzane do ustawy – Prawo o notariacie).\nProjekt przewiduje, że umocowanie pełnomocnika rejestrowego powstanie z chwilą dokonania wpisu protokołu poświadczenia pełnomocnictwa w Rejestrze Pełnomocnictw. Notariusz sporządzi protokół poświadczenia pełnomocnictwa rejestrowego na wniosek pełnomocnika, po złożeniu przez niego stosownego zaświadczenia lekarskiego, z którego wynikać będzie, że mocodawca znajduje się w stanie uniemożliwiającym samodzielne kierowanie swoim postępowaniem albo na wniosek mocodawcy. \nMając na uwadze zasadę poszanowania przyrodzonej godności oraz autonomii mocodawcy projektowana regulacja zakłada, że mocodawca – na podstawie oświadczenia woli - będzie mógł zdecydować o powstaniu umocowania pełnomocnika rejestrowego przed utratą zdolności do kierowania swoim postępowaniem, które będzie trwało także w przypadku zaistnienia ww. okoliczności. Ponadto – w sytuacji gdy mocodawca nie złoży oświadczenia o woli umocowania pełnomocnika rejestrowego - przewiduje się, że umocowanie tego pełnomocnika będzie mogło powstać w przypadku utraty przez mocodawcę zdolności do samodzielnego kierowania swoim postępowaniem, która będzie potwierdzona zaświadczeniem, o którym mowa w art. 42a ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. zawodach lekarza i lekarza dentysty.\nPełnomocnik podstawiony będzie mógł natomiast wystąpić z wnioskiem o sporządzenie protokołu poświadczenia pełnomocnictwa, jeżeli umocowanie poprzedniego pełnomocnika wygasło, a w przypadku, gdy umocowanie to nie powstało po wykazaniu dokumentem, że poprzedni pełnomocnik nie może lub nie chce wykonywać pełnomocnictwa.\nW systemie prawa polskiego instytucja pełnomocnictwa ma zawsze charakter jednostronnej czynności prawnej, co oczywiście nie wyklucza istnienia stosunku podstawowego (umowy) określającego zasady jego wykonywania.\t\nPomiędzy mocodawcą oraz pełnomocnikiem rejestrowym może istnieć wewnętrzny stosunek podstawowy regulujący zasady wykonywania pełnomocnictwa. W przypadku braku unormowania stosunku podstawowego pomiędzy mocodawcą oraz pełnomocnikiem rejestrowym, do czynności podejmowanych przez pełnomocnika rejestrowego zastosowanie znajdą przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia. Wspomniane przepisy regulują m.in. kwestię należytej staranności w działaniu, złożenia rachunku z prowadzonych czynności oraz zwrotu poniesionych kosztów i wydatków. \t\nW przypadku wyrządzenia mocodawcy szkody przez pełnomocnika rejestrowego możliwe będzie dochodzenie odszkodowania na zasadach ogólnych, tj. w zależności od rodzaju stosunku podstawowego z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, bądź z tytułu czynów niedozwolonych. \nObowiązek zachowania przez prowadzącego cudze sprawy bez zlecenia należytej staranności odpowiada zasadzie ogólnej wykonywania zobowiązań. Pomimo że prowadzący cudze sprawy bez zlecenia podejmuje czynności z własnej inicjatywy i bez obowiązku w tym zakresie, to na skutek jego działań dochodzi do powstania stosunku obligacyjnego między nim a osobą, której sprawy prowadzi. Naruszenie obowiązku działania z należytą starannością stanowi podstawę pociągnięcia gestora do odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę na zasadach określonych w art. 471 i następnych k.c.\nZakłada się, że pełnomocnictwo rejestrowe, ze względu na szczególne zaufanie łączące mocodawcę z mandatariuszem, wynikające już z przesłanej jego udzielenia oraz zakresu umocowania powinno być wykonywane przez pełnomocnika osobiście. Podstawa ta wyklucza możliwość udzielenia pełnomocnictwa w oparciu o przesłankę stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa (art. 106 in fine k.c.). Wola mocodawcy, zwłaszcza w odniesieniu do spraw bieżących, powtarzalnych, lub też wymagających pomocy prawnej, nie powinna jednak nadmiernie krępować pełnomocnika, albowiem wyrażana będzie na ogół w okolicznościach odmiennych, już tylko z uwagi na upływ czasu, od tych, które będą istnieć w chwili wykonywania pełnomocnictwa. Dążąc do ujednoznacznienia sytuacji pełnomocnika rejestrowego oraz jednocześnie do uelastycznienia sposobów wykonywania pełnomocnictwa w art. 10917 pełnomocnikowi rejestrowemu przyznane zostało uprawnienie do ustanowienia dla mocodawcy innego pełnomocnika do dokonania poszczególnej czynności oraz do dokonywania czynności sądowych.\nProjektowany art. 10918 wskazuje przypadki wygaśnięcia umocowania. Umocowanie pełnomocnika rejestrowego wygaśnie z chwilą: \n1) odwołania pełnomocnictwa rejestrowego; \n2) zrzeczenia się wykonywania pełnomocnictwa rejestrowego, \n3) śmierci mocodawcy; \n4) śmierci pełnomocnika;\n5) ustanowienia dla pełnomocnika rejestrowego kuratora reprezentującego;\n6) wpisu protokołu poświadczenia pełnomocnictwa rejestrowego udzielonego przez tego pełnomocnika rejestrowego do Rejestr Pełnomocnictw; \n7) upływu terminu oznaczonego w pełnomocnictwie rejestrowym; \n8) prawomocnego skazania pełnomocnika rejestrowego za przestępstwo popełnione na szkodę mocodawcy;\n9) prawomocnego pozbawienia pełnomocnika praw publicznych;\n10) uprawomocnienia się postanowienia sądu o zwolnieniu pełnomocnika rejestrowego.\n\nNatomiast umocowanie pełnomocnika rejestrowego nie może powstać w przypadkach, o których mowa w punktach 1-9. Jednakże przewiduje się, że ogłoszenie upadłości mocodawcy nie spowoduje wygaśnięcia pełnomocnictwa rejestrowego. \nPrzewidziany przez ustawodawcę katalog przesłanek wygaśnięcia pełnomocnictwa nie obejmuje przypadku odzyskania przez mocodawcę zdolności do kierowania swoim postępowaniem. Mocodawca, po poświadczeniu pełnomocnictwa, nie zostaje bowiem pozbawiony zdolności do czynności prawnych i w każdym czasie będzie mógł odwołać pełnomocnictwo rejestrowe.\nProjekt zakłada, że w przypadkach o których mowa w art. 54318 § 11 i 12 i art. 54320 § 1 i 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, oraz po otrzymaniu informacji, o których mowa w art. 10918 § 1 pkt 1, 2, 5, 6, 8, 9 oraz § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, Prezes Krajowej Rady Notarialnej niezwłocznie poleca wykreślenie z Rejestru Pełnomocnictw pełnomocnictwa, na podstawie którego umocowanie nie powstało albo wygasło, względnie poleca dokonanie odpowiedniej zmiany wpisu. Ponadto przewiduje się, że Prezes Krajowej Rady Notarialnej niezwłocznie, po otrzymaniu odpisu aktu zgonu mocodawcy lub aktu zgonu pełnomocnika, poleca wykreślenie z Rejestru Pełnomocnictw pełnomocnictwa, na podstawie którego umocowanie nie powstało albo wygasło, względnie poleca dokonanie odpowiedniej zmiany wpisu. Ponadto projekt zakłada, że Prezes Krajowej Rady Notarialnej zapewnia zgodność danych zgromadzonych w Rejestrze Pełnomocnictw ze stanem faktycznym.\nZ uwagi na fakt, że istnieje wiele stanów faktycznych skutkujących możliwością dowiedzenia się przez Prezesa Krajowej Rady Notarialnej o okolicznościach skutkujących wygaśnięciem pełnomocnictwa rejestrowego (choćby w toku innej czynności notarialnej czy na skutek zawiadomienia dokonanego przez sąd bądź osobę trzecią), proponowana regulacja szczegółowo nie wskazuje takich sytuacji. \nW przypadku zrzeczenia się wykonywania pełnomocnictwa rejestrowego po sporządzeniu protokołu poświadczenia pełnomocnictwa, projekt przewiduje, że notariusz zawiadamiać będzie pełnomocnika podstawionego.\t\nW celu pełnego zabezpieczenia interesów mocodawcy, projekt przewiduje, że sąd na wniosek każdego zainteresowanego, jak również z urzędu będzie uprawniony do orzeczenia o zwolnieniu pełnomocnika rejestrowego, jeżeli jego działania lub zaniechania są sprzeczne z wolą mocodawcy, zagrażają jego interesom albo je naruszają.\n\nKodeks postępowania cywilnego\nZgodnie z projektem osoba pełnoletnia, dla której ustanowiono kuratora reprezentującego nie będzie miała zdolności procesowej w sprawach, wynikających z czynności, których kurator może dokonywać w jej imieniu lub na które wymagana jest jego zgoda. Będzie mogła podejmować czynności procesowe tylko przez kuratora reprezentującego. Osoba fizyczna ograniczona w zdolności do czynności prawnych oraz osoba, dla której ustanowiono kuratora reprezentującego do niektórych spraw lub czynności, będzie miała zdolność procesową w sprawach wynikających z czynności prawnych, których może dokonywać samodzielnie.\nProjekt zawiera możliwość ustanawiania dla strony z urzędu adwokata lub radcy prawnego w wypadkach szczególnie uzasadnionych.\nZ uwagi na likwidację instytucji ubezwłasnowolnienia, uchylony został w Kodeksie postępowania cywilnego w księdze II w tytule II w dziale I Rozdział 2 pt.: „Ubezwłasnowolnienie”. Dodany został natomiast w części pierwszej w księdze drugiej w tytule II w dziale I Rozdział 1a i 1b „Sprawy z zakresu kurateli wspierającej i reprezentującej”.\nProjekt reguluje właściwość sądu w sprawach o ustanowienie, zmianę kuratora wspierającego lub reprezentującego, oraz o zmianę zakresu ich obowiązków i uprawnień albo o uchylenie kurateli. Będzie to sąd właściwy ze względu na miejsce zwykłego pobytu osoby, której dotyczy postępowanie, a w braku miejsca zwykłego pobytu - sąd miejsca jej pobytu.\nSąd będzie mógł wszcząć z urzędu postępowanie o zmianę kuratora wspierającego lub reprezentującego, oraz o zmianę zakresu ich obowiązków i uprawnień albo o uchylenie kurateli. Określony został także katalog wnioskodawców w sprawie o ustanowienie kuratora wspierającego lub reprezentującego.\nW projekcie zawarty jest krąg uczestników postępowania o ustanowienie kuratora wspierającego lub reprezentującego. Ich udział nie jest uzależniony ani od treści wniosków osoby wszczynającej postępowanie, ani też od czynności sądu dokonywanych z urzędu. Sąd zawiadamia o toczącym się postępowaniu małżonka osoby, której postępowanie dotyczy lub osobę pozostającą z nią we wspólnym gospodarstwie domowym.\nOrganizacje pozarządowe, do których zadań statutowych należy ochrona praw osób z niepełnosprawnością i udzielanie wsparcia takim osobom lub ochrona wolności i praw człowieka, będą mogły wstąpić do postępowania o ustanowienie kuratora wspierającego lub reprezentującego w każdym jego stadium.\nSąd będzie miał obowiązek wysłuchania każdej osoby, której dotyczy wniosek o ustanowienie kuratora wspierającego lub reprezentującego i to niezwłocznie po wszczęciu postępowania. Przed wysłuchaniem sąd może zlecić kuratorowi sądowemu przeprowadzenie wywiadu w celu ustalenia sposobu funkcjonowania osoby, dla której ma zostać ustanowiony kurator wspierający albo reprezentujący, chyba że wystarczająca dla dokonania tych ustaleń jest dokumentacja dotycząca tej osoby będąca w posiadaniu sądu.\nProjekt przewiduje możliwość powołania biegłego w celu oceny stanu zdrowia osoby wysłuchiwanej, w oderwaniu od stresu, jaki może wywoływać u tej osoby udział w takiej czynności przed sądem.\nW przypadku braku możliwości porozumienia się z osobą, której dotyczy postępowanie będzie to stwierdzane w protokole po wysłuchaniu osób uczestniczących w posiedzeniu. Minister Sprawiedliwości określi w drodze rozporządzenia sposób przygotowania wysłuchania osoby, której dotyczy postępowanie o ustanowienie kuratora wspierającego lub reprezentującego.\nMożliwe będzie powołanie doradcy tymczasowego dla osoby, względem której toczy się postępowanie w przedmiocie kuratora wspierającego lub reprezentującego. Będzie to osoba, która do czasu prawomocnego zakończenia postępowania, ma chronić interesy osoby potrzebującej wsparcia, która ma mieć ustanowionego kuratora wspierającego lub reprezentującego, w celu ochrony tej osoby lub jej majątku w czasie postępowania.\nUstanowienie kuratora reprezentującego z powodu zaburzeń psychicznych będzie wymagało uprzedniego zbadania przez lekarza psychiatrę lub neurologa, a w uzasadnionych przypadkach z zakresu innej specjalizacji. W przypadku osoby, dla której według wniosku ma być ustanowiony kurator wspierający, będzie to fakultatywne. Projekt wskazuje również w jakich wypadkach sąd może zarządzić oddanie osoby, której dotyczy postępowanie pod obserwację w zakładzie leczniczym. Będzie to następowało, gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nadal pozostawia wątpliwości, a wydanie opinii co do stanu zdrowia osoby bez dłuższej obserwacji nie jest możliwe. Jest to środek ograniczający wolność osoby, powinien być więc stosowany tylko w wyjątkowych sytuacjach.\nW postępowaniu dowodowym sąd będzie ustalał stan zdrowia, sytuację osobistą i majątkową osoby, której postępowanie dotyczy, jej zdolność do samodzielnego prowadzenia spraw oraz rodzaj spraw, przy prowadzeniu których wymagane jest wsparcie, a także zakres takiego wsparcia. \nSąd będzie mógł zaniechać doręczenia pism sądowych, wezwania bądź wysłuchania osoby, której dotyczy postępowanie o ustanowienie kuratora reprezentującego, jeżeli uzna to za niecelowe ze względu na stan zdrowia tej osoby, z wyjątkiem pierwszego wysłuchania w sprawie.\nOrzeczenie w przedmiocie ustanowienia kuratora reprezentującego będzie zapadało po przeprowadzeniu rozprawy. Regulacja ta nie dotyczy ustanowienia kuratora wspierającego. Projekt wskazuje podstawowe elementy postanowienia o ustanowieniu kuratora wspierającego lub reprezentującego: \n- osobę kuratora wspierającego lub reprezentującego; \n- zakres obowiązków i uprawnień kuratora wspierającego lub reprezentującego; \n- rodzaj spraw lub czynności prawnych dokonywanych przez kuratora reprezentującego w imieniu osoby wspieranej lub przez osobę wspieraną tylko za zgodą kuratora; \n- okres, na jaki ustanawia się kuratora wspierającego lub reprezentującego;\n- terminy składania przez kuratora reprezentującego sprawozdań dotyczących osoby wspieranej oraz rachunków z zarządu jej majątkiem\n\nKurator wspierający lub reprezentujący będą ustanawiani na okres do 5 lat, zgodnie z rekomendacją Komitetu Ministrów Rady Europy nr (99) 4 z dnia 23 lutego 1999 r. w sprawie zasad dotyczących ochrony prawnej niepełnosprawnych osób dorosłych.\nJeśli w toku postępowania o ustanowienie kuratora wspierającego okaże się, że zachodzi potrzeba ustanowienia kuratora reprezentującego, sąd będzie mógł z urzędu przeprowadzić postępowanie o ustanowienie kuratora reprezentującego zamiast postępowania o ustanowienie kuratora wspierającego.\nProjekt szczegółowo reguluje zasady przyznawania wynagrodzenia dla kuratora oraz kwestie związane z nadzorem.\nSprawowanie kurateli będzie odpłatne i pokrywane z dochodów lub majątku osoby wspieranej, a jeżeli nie ma ona odpowiednich dochodów lub majątku, ze środków publicznych na podstawie przepisów o pomocy społecznej. Wynagrodzenie nie będzie przyznawane, gdy nakład pracy kuratora jest nieznaczny oraz gdy wykonywanie obowiązków kuratora czyni zadość zasadom słuszności, chyba że nakład pracy kuratora jest znaczny, a obowiązki wykonywane są prawidłowo. \nKurator nie będzie mógł używać we własnym interesie pieniędzy i rzeczy osoby wspieranej, a od sum pieniężnych zatrzymanych ponad potrzeby wynikającą z wykonywania kurateli powinien płacić osobie wspieranej odsetki ustawowe. \nProjekt reguluje nadzór nad kuratorem, który będzie sprawowany przez sąd właściwy ze względu na miejsce pobytu osoby wspieranej. Sąd będzie mógł żądać od kuratora wyjaśnień we wszelkich sprawach należących do obowiązków i uprawnień kuratora oraz przedstawiania dokumentów związanych z prowadzeniem spraw, a kurator będzie zobowiązany składać sądowi sprawozdania, których wzór określi w rozporządzeniu Minister Sprawiedliwości. \nProjekt przewiduje wprowadzenie uregulowań w zakresie prowadzenia postępowania o zwolnienie pełnomocnika rejestrowego. Proponuje się, aby prawidłowość wykonywania pełnomocnictwa przez pełnomocnika rejestrowego mogła być weryfikowana przez sąd na wniosek każdego zainteresowanego bądź z urzędu, np. jeżeli sąd w toku innej sprawy poweźmie wątpliwość co do prawidłowości jego wykonywania. \nMając na względzie ochronę interesów mocodawcy, projekt przewiduje nałożenie na sąd obowiązku wydania orzeczenia co do meritum w terminie miesiąca od dnia wniesienia wniosku bądź wszczęcia postępowania z urzędu. Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego przewidują analogiczne rozwiązania m.in. w odniesieniu do spraw o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką prowadzonych na podstawie Konwencji haskiej z 1980 r. (art. 5691 § 2 k.p.c.) czy w sprawach o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia (art. 5605 k.p.c.). Podobnie jak ww. postępowania, postępowanie o zwolnienie pełnomocnika rejestrowego ma na celu ochronę osoby mocodawcy przed niewłaściwym, niezgodnym z zakresem udzielonego pełnomocnictwa działaniem. Dlatego zasadne wydaje się określenie terminu, w jakim sąd winien rozpoznać przedmiotową sprawę. Z tego względu, określono miesięczny termin rozpoznania sprawy. Przedmiotowa regulacja wzorowana jest na przepisie art. 5605 k.p.c. \nW celu zabezpieczenia interesów mocodawcy, przewiduje się, że sąd będzie mógł wydać postanowienie o zawieszeniu albo o ograniczeniu uprawnień pełnomocnika rejestrowego do czasu prawomocnego zakończenia sprawy (art. 54318 § 1). W przypadku zawieszenia uprawnień pełnomocnika, sąd będzie zobowiązany do ustanowienia doradcy tymczasowego, którym w pierwszej kolejności powinien być pełnomocnik podstawiony, jeżeli taki został wyznaczony, a w dalszej kolejności małżonek, krewny lub inna osoba bliska, jeżeli nie stoi temu na przeszkodzie wzgląd na dobro mocodawcy pełnomocnika, którego dotyczy wniosek (art. 54319 § 2 i § 6).\nSąd orzekający będzie również uprawniony do ustanowienia dla mocodawcy doradcy tymczasowego w przypadku ograniczenia uprawnień pełnomocnika rejestrowego na podstawie art. 54319 § 3, gdy uzna to za konieczne dla ochrony jego osoby lub mienia. Ograniczenie uprawnień, o których mowa w art. 54319 § 1 będzie mogło przybrać różną postać. Sąd będzie mógł ograniczyć zakres przedmiotowy pełnomocnictwa, zobowiązać pełnomocnika do uzyskania zgody sądu na dokonanie również innych czynności niż przewidziane w art. 10913 k.c. Sąd będzie władny również zastosować środek polegający na zobowiązaniu pełnomocnika rejestrowego do uzyskiwania zgody doradcy tymczasowego na dokonanie czynności objętych ograniczeniem. Katalog możliwych sposobów ograniczeń uprawnień pełnomocnika pozostaje otwarty w celu możliwości pełnego zabezpieczenia interesu mocodawcy w zależności od okoliczności faktycznych sprawy. Jednocześnie, aby zapewnić udział wszystkim zainteresowanym, przed ustanowieniem doradcy tymczasowego sąd będzie zobowiązany do wysłuchania mocodawcy, który ustanowił dla siebie pełnomocnika rejestrowego oraz pełnomocnika (art. 54319 § 5).\nPostępowanie o zwolnienie pełnomocnika będzie inicjowane w pierwszej instancji przed sądem rejonowym, zaś na postanowienie dotyczące zawieszenia lub ograniczenia uprawnień pełnomocnika z jednoczesnym ustanowieniem doradcy tymczasowego w każdym z tych przypadków będzie przysługiwało zażalenie do sądu drugiej instancji. \nW celu zabezpieczenia interesów majątkowych uczestników obrotu, jak i samego mocodawcy czynności dokonane przez doradcę tymczasowego przed utratą mocy (zmianą/uchyleniem) postanowienia o zawieszeniu lub ograniczeniu uprawnień pełnomocnika i ustanowieniu doradcy tymczasowego pozostaną ważne. W zależności od okoliczności danej sprawy, zakres uprawnień doradcy tymczasowego będzie określany przez sąd. Postanowienie o ustanowieniu doradcy tymczasowego zasadniczo utraci moc z chwilą prawomocnego zakończenia postępowania, chyba, że w toku tego postępowania zostanie ono zmienione albo uchylone. Postanowienie o ustanowieniu doradcy tymczasowego będzie traciło moc z chwilą, gdy wniosek o zwolnienie pełnomocnika rejestrowego został prawomocnie uwzględniony, oddalony lub odrzucony albo postępowanie umorzono.\nO wydaniu postanowienia o zawieszeniu albo ograniczeniu uprawnień pełnomocnika sąd orzekający, niezwłocznie nie później jak w terminie 3 dni od wydania postanowienia, będzie zawiadamiał Krajową Radę Notarialną. Celem tej regulacji jest ujawnienie podmiotom mającym dostęp do rejestru aktualnego sposobu reprezentacji mocodawcy. Obowiązek ten będzie również spoczywał na sądzie drugiej instancji, w razie gdy to ten sąd zastosuje środek zabezpieczenia. Oznacza to, że w zależności od stadium postępowania, w którym uprawnienia pełnomocnika zostały chociażby tylko ograniczone, sądy obu instancji będą zobligowane do zawiadomienia Krajowej Rady Notarialnej. Ten sam obowiązek spoczywać będzie na sądach w razie wydania postanowienia zmieniającego zakres środków zabezpieczenia, z którymi wiąże się zmiana sposobu reprezentacji. Czynności prawne dokonane przez pełnomocnika rejestrowego z naruszeniem reguł reprezentacji, określonych w postanowieniu sądu po wpisaniu tego postanowienia w Rejestrze będą nieważne. \nW toku postępowania o zwolnienie pełnomocnika rejestrowego sąd będzie mógł również ustanowić dla mocodawcy z urzędu pełnomocnika na podstawie art. 117 § 7 k.p.c. Zastosowanie znajdą również przepisy dotyczące sporządzenia przez sąd odpisu apelacji i jej doręczenia, w sytuacji ich niedołączenia (art. 56011 k.p.c.), tygodniowy termin do wniesienia odpowiedzi na apelację (art. 56011 k.p.c.) oraz miesięczny termin rozpoznania apelacji przez sąd odwoławczy od przedstawienia aktu sprawy przez sąd I instancji wraz z apelacją (art. 56012 k.p.c.).\nPrawomocne orzeczenie sądu o zwolnieniu pełnomocnika rejestrowego będzie niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni od jego uprawomocnienia przesyłane przez sąd orzekający do Krajowej Rady Notarialnej. \nO wydaniu prawomocnego orzeczenia kończącego postępowania w sprawie sąd orzekający, niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni od utraty mocy postanowienia, o którym mowa w art. 54318 § 1-3, zawiadamia Krajową Radę Notarialną. \nIntencją projektodawcy jest także zagwarantowanie sądom obu instancji możliwości ujawniania oraz dokonywania odpowiednich wpisów w Rejestrze Pełnomocnictw. \nKonsekwencją uchylenia art. 183 k.r.i.o. dotyczącego kuratora dla osoby niepełnosprawnej z jednoczesnym wprowadzeniem regulacji dotyczącej ustanowienia kuratora wspierającego jest konieczność uchylenia art. 600 k.p.c. Z uwagi na likwidację instytucji ubezwłasnowolnienia i zastąpienie jej modelem wspieranego podejmowania decyzji uchylono art. 11061 k.p.c.\n\nPrawo o notariacie\nProjekt przewiduje dodanie rozdziału 3d w Dziale II ustawy - Prawo o notariacie, poświęconego Rejestrowi Pełnomocnictw. Proponowane zmiany wynikają z wymogu sporządzenia pełnomocnictw rejestrowych w formie aktu notarialnego oraz obowiązku ich rejestracji.\nProwadzenie Rejestru - zgodnie z projektem - powierza się Krajowej Radzie Notarialnej. Nowo dodawane przepisy regulują m.in. kwestię wpisu pełnomocnictw rejestrowych (w tym zmiany wpisu i jego wykreślenia) oraz sporządzenia protokołów poświadczenia pełnomocnictw rejestrowych do Rejestru, określenia elementów, które rejestr powinien zawierać, procedury sporządzenia protokołu poświadczenia pełnomocnictwa, kręgu podmiotów, którym Krajowa Rada Notarialna udostępnia informacje o zarejestrowanych pełnomocnictwach rejestrowych i zarejestrowanych protokołach poświadczenia pełnomocnictw rejestrowych, zakresu dostępu do tych informacji oraz wydawania przez notariusza wypisów zarejestrowanych pełnomocnictw rejestrowych. Projekt wprowadza również delegację ustawową do wydania rozporządzenia, określającego sposób uiszczania i wysokość opłat za wpisy dokonywane w Rejestrze. \nZgodnie z projektem, do wydania rozporządzenia w tym przedmiocie zobowiązany jest Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Notarialnej. W powyższym zakresie projekt przewiduje rozwiązania analogiczne do przepisów tej ustawy, regulujących prowadzenie Rejestru Spadkowego oraz odnoszących się do aktów poświadczenia dziedziczenia, z uwzględnieniem specyfiki pełnomocnictw rejestrowych.\nW przypadku wpisów dokonywanych na podstawie zawiadomienia sądu przewiduje się, że wnioskodawca będzie uiszczał jedną, zryczałtowaną opłatę za wpisy dokonywane w Rejestrze niezależnie od ilości wpisów dokonanych w rejestrze w ramach postępowania o zwolnienie pełnomocnika rejestrowego. Do pisma, wraz z którym nie wniesiono opłaty, zastosowanie będą miały przepisy art. 130 oraz 1302 Kodeksu postępowania cywilnego. Do opłaty zastosowanie znajdą przepisy ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych dotyczące wydatków, z wyłączeniem art. 83 tej ustawy.\nUwzględniając natomiast, że projektowane przepisy dotyczące pełnomocnictwa rejestrowego nie wprowadzają nowej formy czynności notarialnej, lecz przewidują formę aktu notarialnego dla udzielenia pełnomocnictwa rejestrowego, odwołania takiego pełnomocnictwa oraz zrzeczenia się umocowania przez pełnomocnika, a kwestia przechowywania i archiwizacji aktów notarialnych została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 kwietnia 1991 r. w sprawie prowadzenia ksiąg notarialnych oraz przekazywania na przechowanie dokumentów sądom rejonowym, w ocenie projektodawcy, nie zachodzi konieczność dokonywania zmian w przedmiotowym rozporządzeniu.\nProjektowana regulacja zakłada, że notariusz, na żądanie sądu lub prokuratora, przesyła wypis zarejestrowanego pełnomocnictwa rejestrowego. Krajowa Rada Notarialna tworzy system teleinformatyczny w celu prowadzenia Rejestru Pełnomocnictw, zapewnia notariuszom dostęp do tego systemu w celu dokonywania wpisów oraz ochronę danych zgromadzonych w Rejestrze Pełnomocnictw przed nieuprawnionym dostępem, przetwarzaniem oraz zmianą lub utratą. Dane weryfikowane za pomocą kwalifikowanego certyfikatu podpisu elektronicznego zapewniają dostęp do Rejestru Pełnomocnictw. Krajowa Rada Notarialna udostępnia w systemie teleinformatycznym informacje o zarejestrowanych protokołach poświadczenia pełnomocnictwa rejestrowego. \nUstawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty\nProjekt przewiduje dodanie przepisów, określających tryb wydawania zaświadczenia lekarskiego w przedmiocie zdolności pacjenta do kierowania swoim postępowaniem, przedstawienie, którego ma stanowić podstawę do sporządzenia przez notariusza protokołu poświadczenia pełnomocnictwa rejestrowego oraz przepisów, regulujących kwestię odpłatności za wydanie tego zaświadczenia, jego przechowywania i archiwizacji. \nProponuje się, aby zaświadczenie w przedmiocie zdolności pacjenta do kierowania swoim postępowaniem wydawane było przez lekarza specjalistę w dziedzinie psychiatrii lub neurologii na wniosek osoby, której udzielono pełnomocnictwa rejestrowego. Jego wydanie poprzedzać może konsultacja z lekarzem psychiatrą, neurologiem lub innym lekarzem odpowiedniej specjalizacji, lub psychologiem przed rozpatrzeniem wniosku. Zaświadczenie podpisują wówczas wszystkie osoby biorące udział w konsultacji. Wydanie zaświadczenia oraz konsultacja, o której mowa powyżej, są finansowane przez pełnomocnika rejestrowego.\nDodatkowo, projektowany art. 42a ust. 5 zawiera delegację ustawową do wydania rozporządzenia, określającego wzór zaświadczenia. Rozporządzenie w powyższym zakresie wyda minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Izby Lekarskiej. Przedmiotowa regulacja ma na celu usprawnienie procesu wystawiania zaświadczeń i możliwe zminimalizowanie obciążenia osób je wydających w związku z dodatkowymi obowiązkami.\n\nUstawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta\nProjekt przewiduje wprowadzenie regulacji wyłączającej prawo pacjenta do zachowania w tajemnicy informacji medycznych przez osoby wykonujące zawód medyczny w zakresie niezbędnym do wydania zaświadczenia, o którym mowa art. 42a ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2022 r. poz. 1731 i 1733).\n\nPełnomocnictwo medyczne\nZniesienie instytucji ubezwłasnowolnienia powoduje konieczność wprowadzenia pełnomocnictwa medycznego. W obecnym stanie prawnym przedstawiciele ustawowi osób ubezwłasnowolnionych mieli kompetencje decyzyjne w sprawach zdrowotnych swoich podopiecznych. Po usunięciu tych przepisów, personel medyczny musiałby każdorazowo występować do sądu opiekuńczego o wydawanie zezwoleń zastępczych na udzielanie świadczeń zdrowotnych pacjentom o zaburzonych funkcjach poznawczych. Byłoby to niepraktyczne i doprowadziłoby do przeciążenia sądownictwa sprawami nawet o najdrobniejszym charakterze.\nPełnomocnictwo medyczne będzie mogło zostać udzielone albo w ramach pełnomocnictwa rejestrowego, udzielanego na potrzeby ochrony całokształtu interesów tak majątkowych, jak i niemajątkowych mocodawcy albo samodzielnie, jako wyłącznie pełnomocnictwo medyczne. W pierwszym przypadku będzie miało formę określoną w Kodeksie cywilnym, a w drugim zachowa formę przewidzianą w projekcie nowelizacji Ustawy o prawach pacjenta i o Rzeczniku Praw Pacjenta.\nPełnomocnictwo medyczne będzie mogło być udzielane na wypadek rejestrowej lub przemijającej utraty zdolności faktycznej do świadomego podejmowania decyzji i komunikowania woli. Projekt przewiduje umocowanie do konkretnych czynności, by jak najlepiej oddać wolę pacjenta i nie wykraczać poza jej granicę. Zgoda pacjenta na zabieg zwykle odnosi się do konkretnych, zaproponowanych mu czynności. Jednak nie wszystkie sytuacje są możliwe do przewidzenia, dlatego w celu usunięcia ewentualnych wątpliwości, przewidziane jest również pełnomocnictwo o charakterze rodzajowym, na przykład zbiorcza i wyprzedzająca zgoda (albo sprzeciw) na nieograniczoną liczbę czynności składających się na bieżącą opiekę nad osobą fizycznie niedołężną i o kompetencji na tyle osłabionej, że niezdolną do bieżącego decydowania.\nPacjent będzie mógł zadeklarować wyłączenie z zakresu umocowania konkretnych czynności lub zabiegów. Będzie mógł również zdecydować się na pełnomocnictwo zupełne w pełnym zakresie czynności medycznych, bez określenia nawet ich rodzaju. Projekt przewiduje także możliwość różnicowania przez mocodawcę - pacjenta okoliczności, w jakich udzielone pełnomocnictwo będzie działać, gdyż zdolność decyzyjna pacjenta może się zmieniać i powracać.\nForma pełnomocnictwa medycznego będzie zróżnicowana. Co do zasady będzie to forma pisemna z podpisem notarialnie poświadczonym, zastrzeżona pod rygorem nieważności. Będzie również możliwa forma rejestrowa, a także forma ustna poprzez oświadczenie wprowadzone do dokumentacji medycznej i poświadczone przez osobę wykonującą zawód medyczny. Nagła potrzeba przeprowadzenia zabiegu może uniemożliwiać sprowadzenie notariusza w wystarczająco krótkim czasie, zwłaszcza w porze nocnej, a osoba wykonująca zawód medyczny powinna być osobą godną zaufania. Odwołanie pełnomocnictwa będzie możliwe w formie dokumentowej pod rygorem nieważności.\nProjekt określa katalog sytuacji, w których pełnomocnictwo medyczne wygasa, okres jego trwania oraz obowiązki pełnomocnika, który w razie naruszenia tych obowiązków będzie mógł być zwolniony przez sąd.\n\nUstawa prawo upadłościowe\nZ uwagi na to, że ogłoszenie upadłości nie będzie skutkowało wygaśnięciem pełnomocnictwa rejestrowego, zasadnym jest uregulowanie wpływu ogłoszenia upadłości na treść pełnomocnictwa rejestrowego w kontekście czynności pełnomocnika rejestrowego, które dotyczą mienia wchodzącego w skład masy upadłości stosownie do art. 79a prawa upadłościowego.\nUwzględniając cel postępowania upadłościowego należy ograniczyć pełnomocnika rejestrowego w zakresie czynności dotyczących mienia wchodzącego w skład masy upadłości analogicznie do ograniczeń, które w tym zakresie nakłada ustawa na upadłego. W związku z tym do pełnomocnika rejestrowego znajdą odpowiednie zastosowanie przepisy regulujące czynności upadłego dotyczące mienia wchodzącego w skład masy upadłości.\n\nUstawa prawo restrukturyzacyjne\nPrzepis art. 288 ust. 3 prawa restrukturyzacyjnego stanowi wyjątek od reguły zgodnie z którą na mocy postanowienia o otwarciu postępowania sanacyjnego dłużnik zostaje pozbawiony prawa zarządu nad swoim majątkiem. Zgodnie z art. 288 ust. 3 Prawa Restrukturyzacyjnego, jeżeli skuteczne przeprowadzenie postępowania sanacyjnego wymaga osobistego udziału dłużnika lub jego reprezentantów, a jednocześnie dają oni gwarancję należytego sprawowania zarządu, sąd może zezwolić dłużnikowi na wykonywanie zarządu nad całością lub częścią przedsiębiorstwa w zakresie nieprzekraczającym zakresu zwykłego zarządu. W sytuacji ustanowienia pełnomocnictwa rejestrowego zarząd ten co do zasady będzie wykonywała osoba legitymująca się pełnomocnictwem rejestrowym. Z uwagi na to, że w art. 293 ust. 2 Prawa Restrukturyzacyjnego zawarto treść normatywną, która sprowadza się do tego, że na czas postępowania sanacyjnego treść pełnomocnictwa rejestrowego zostaje ograniczona tylko do czynności sądowych i pozasądowych związanych z osobą mocodawcy zasadne jest w treści art. 288 ust. 3 Prawa Restrukturyzacyjnego wskazanie expressis verbis, że w sytuacji pozostawienia dłużnikowi zarządu nad majątkiem treści pełnomocnictwa rejestrowego nie będzie ulegała zawężeniu tylko do czynności sądowych i pozasądowych związanych z osobą mocodawcy. W sytuacji pozostawienia dłużnikowi zarządu nad majątkiem treści pełnomocnictwa rejestrowego będzie obejmowała umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych związanych z majątkiem i osobą mocodawcy.\nPrzepis art. 293 ust. 1 Prawa restrukturyzacyjnego reguluje skutki otwarcia postępowania sanacyjnego w postaci wygaśnięcia prokury oraz innych pełnomocnictw udzielonych przez dłużnika. Z uwagi na to, że pełnomocnictwo rejestrowe swoim zakresem obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych związanych z majątkiem i osobą mocodawcy zasadnym jest z zakresu przedmiotowego skutku wykluczenie pełnomocnictwa rejestrowego. Zważywszy, że otwarcie postępowania sanacyjnego nie powoduje wygaśnięcia pełnomocnictwa rejestrowego, treść tego pełnomocnictwa do dnia zakończenia albo umorzenia postępowania sanacyjnego zostaje zredukowana do umocowania tylko do czynności sądowych i pozasądowych związanych z osobą mocodawcy (art. 293 ust. 2 prawa restrukturyzacyjnego). Sens tego rozwiązania z jednej strony sprowadza się do ochrony osoby, która udzieliła pełnomocnictwa rejestrowego, a z drugiej strony do nienaruszenia konstrukcji normatywnych przewidzianych w postępowaniu sanacyjnym, których sens sprowadza się do ochrony interesów wierzycieli dłużnika.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Oddziaływanie na życie społeczne nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Spodziewane skutki i następstwa projektowanych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Sposoby mierzenia efektów nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Zuzanna Rudzińska-Bluszcz Podsekretarz Stanu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"II kwartał 2025 r.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}