W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Prawo własności przemysłowej

{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD506","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Umowa franczyzy stanowi de lege lata umowę nienazwaną (nieuregulowaną w przepisach prawa prywatnego), a możliwość jej zawierania wynika ze statuowanej w Kodeksie cywilnym zasady swobody umów. Cechami konstytutywnymi zawieranych w obrocie gospodarczym umów franczyzy jest świadczenie jednej strony umowy (franczyzodawcy - FD) polegające na udzieleniu drugiej stronie umowy franczyzy (franczyzobiorcy- FB) zezwolenia na korzystanie z jego nazwy, firmy, godła, symboli, znaków towarowych, patentów, know-how, koncepcji i techniki prowadzenia działalności gospodarczej, z zobowiązaniem do udzielenia jej pomocy, w zamian za świadczenie drugiej strona (franczyzobiorcy) w postaci zobowiązania się do prowadzenia własnej działalności zgodnie ze wskazówkami organizatora sieci i do zapłaty wynagrodzenia. Polski Kodeks cywilny (ani inne ustawy z obszaru prawa prywatnego) nie regulują treści umowy franczyzy. Umowa franczyzy jest przedmiotem regulacji prawnych w niektórych państwach. \nW polskich warunkach umowa franczyzy stanowi podstawę prowadzenia działalności gospodarczej w wielu branżach. Według różnych raportów liczba osób zaangażowanych w sieci franczyzowe w Polsce przekracza ponad pół miliona osób. Ocenia się, że w Polsce w 2020 r. było dostępnych ponad 1300 różnych sieci franczyzowych. Rynek franczyzy w Polsce rozwija się i ma perspektywy dalszego wzrostu.\nDo Ministerstwa Sprawiedliwości wpłynęły informacje wskazujące na występujące w obrocie dysfunkcje systemów franczyzowych w istotny sposób wpływające na prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce. Informacje te były również przedmiotem doniesień i komentarzy medialnych. W 2020 r. na zlecenie Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości został opracowany przez prof. R. Adamusa (UO) raport pt. „Faktyczna nierówność stron umowy franczyzy”. Zgodnie z treścią raportu do dysfunkcji systemów franczyzowych należy zaliczyć m. in.:\n1. Problem nierzetelnych informacji - wizja franczyzy roztaczana przez organizatorów sieci (FD) nie zawsze pozytywnie weryfikowana jest w rzeczywistości. Wiele osób nie jest merytorycznie przygotowanych do prowadzenia działalności gospodarczej jako franczyzobiorcy. \n2. Nierównowagę kontraktową stron - Pozycja gospodarcza franczyzodawcy jest nieporównywalna z pozycją franczyzobiorców – najczęściej mikro- i małych przedsiębiorców. Umowy franczyzowe są umowami przystąpienia (adhezyjnymi), nie poddawanymi jakimkolwiek negocjacjom. Franczyzobiorców – w razie konfliktów z organizatorami sieci – nie jest stać na prowadzenie sporów prawnych. Dysproporcja możliwości jest na tyle znacząca, że w przypadku konfliktu prawnego niektóre sprawy sporne nawet nie trafiają do sądów. Działa tzw. efekt mrożący.\n3. Narzucanie nierynkowych cen nabywania towarów franczyzodawcy lub osób przez niego wskazanych. Problemem może być narzucanie kanałów odbioru towarów i usług za ceny odbiegające od zwykłych cen rynkowych. Praktyki takie są rodzajem ukrytego wynagrodzenia organizatora sieci.\n4. Ukryte opłaty.\n5. Problem długoterminowości umów franczyzowych. Niekiedy konstrukcja długoletniej umowy czyni z franczyzobiorcy „więźnia” kontraktu. W przypadku gdy udział w sieci staje się dla franczyzobiorcy toksyczny, ma on w praktyce ograniczone możliwości rozwiązania umowy.\n6. Długotrwałość sporów sądowych z umów franczyzy.\n7. Trudności przy rozwiązaniu umów franczyzowych. Umowy franczyzowe bardzo często zastrzegają niesymetryczne warunki rozwiązywania umów. Z zasady bardziej korzystną sytuację prawną posiadają FD. Bardzo często zastrzegane są drastyczne kary umowne na wypadek rozwiązania umowy franczyzy z uwagi na okoliczności obciążające franczyzobiorcę.\n8. Faktyczny brak korelacji pomiędzy wysokością opłat franczyzowych a zyskiem franczyzobiorcy. W przestrzeni publicznej pojawiają się zarzuty, że sieci franczyzowe w niedopuszczalny sposób przerzucają na franczyzobiorców koszty ich rozwoju i związane z tym ryzyka są nierównomiernie dystrybuowane.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"Proponuje się wprowadzenie m. in.:\n- prywatnoprawnej regulacji umowy franczyzy poprzez uregulowanie elementów przedmiotowo istotnych tej umowy oraz formy jej zawarcia (forma dokumentowa),\n- obowiązku przedstawienia franczyzobiorcy przez franczyzodawcę dokumentu informacyjnego zawierającego informację o wzajemnych zobowiązaniach stron, o sposobie wykonywania działalności gospodarczej przez franczyzobiorcę w oparciu o umowę franczyzy, o koniecznych do poniesienia w związku z wykonywaną umową kosztach i prognozowanych przychodach franczyzobiorcy z działalności franczyzowej, wzorzec umowy franczyzy oraz inne elementy wraz z określeniem skutków niezgodności dokumentu informacyjnego z umową,\n- przesłanek określających przypadki sankcyjnego wypowiedzenia umowy przez franczyzobiorcę i franczyzodawcę,\n- ograniczeń w zakresie nakładania kar umownych, zakresu możliwego do wprowadzenia w stosunku między stronami zakazu konkurencji oraz możliwości ustanowienia wekslowego zabezpieczenia roszczeń z umowy franczyzy.\n","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Marcin Warchoł Sekretarz Stanu ","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"III kwartał 2023 r.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UD506
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie:
Umowa franczyzy stanowi de lege lata umowę nienazwaną (nieuregulowaną w przepisach prawa prywatnego), a możliwość jej zawierania wynika ze statuowanej w Kodeksie cywilnym zasady swobody umów. Cechami konstytutywnymi zawieranych w obrocie gospodarczym umów franczyzy jest świadczenie jednej strony umowy (franczyzodawcy - FD) polegające na udzieleniu drugiej stronie umowy franczyzy (franczyzobiorcy- FB) zezwolenia na korzystanie z jego nazwy, firmy, godła, symboli, znaków towarowych, patentów, know-how, koncepcji i techniki prowadzenia działalności gospodarczej, z zobowiązaniem do udzielenia jej pomocy, w zamian za świadczenie drugiej strona (franczyzobiorcy) w postaci zobowiązania się do prowadzenia własnej działalności zgodnie ze wskazówkami organizatora sieci i do zapłaty wynagrodzenia. Polski Kodeks cywilny (ani inne ustawy z obszaru prawa prywatnego) nie regulują treści umowy franczyzy. Umowa franczyzy jest przedmiotem regulacji prawnych w niektórych państwach.
W polskich warunkach umowa franczyzy stanowi podstawę prowadzenia działalności gospodarczej w wielu branżach. Według różnych raportów liczba osób zaangażowanych w sieci franczyzowe w Polsce przekracza ponad pół miliona osób. Ocenia się, że w Polsce w 2020 r. było dostępnych ponad 1300 różnych sieci franczyzowych. Rynek franczyzy w Polsce rozwija się i ma perspektywy dalszego wzrostu.
Do Ministerstwa Sprawiedliwości wpłynęły informacje wskazujące na występujące w obrocie dysfunkcje systemów franczyzowych w istotny sposób wpływające na prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce. Informacje te były również przedmiotem doniesień i komentarzy medialnych. W 2020 r. na zlecenie Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości został opracowany przez prof. R. Adamusa (UO) raport pt. „Faktyczna nierówność stron umowy franczyzy”. Zgodnie z treścią raportu do dysfunkcji systemów franczyzowych należy zaliczyć m. in.:
1. Problem nierzetelnych informacji - wizja franczyzy roztaczana przez organizatorów sieci (FD) nie zawsze pozytywnie weryfikowana jest w rzeczywistości. Wiele osób nie jest merytorycznie przygotowanych do prowadzenia działalności gospodarczej jako franczyzobiorcy.
2. Nierównowagę kontraktową stron - Pozycja gospodarcza franczyzodawcy jest nieporównywalna z pozycją franczyzobiorców – najczęściej mikro- i małych przedsiębiorców. Umowy franczyzowe są umowami przystąpienia (adhezyjnymi), nie poddawanymi jakimkolwiek negocjacjom. Franczyzobiorców – w razie konfliktów z organizatorami sieci – nie jest stać na prowadzenie sporów prawnych. Dysproporcja możliwości jest na tyle znacząca, że w przypadku konfliktu prawnego niektóre sprawy sporne nawet nie trafiają do sądów. Działa tzw. efekt mrożący.
3. Narzucanie nierynkowych cen nabywania towarów franczyzodawcy lub osób przez niego wskazanych. Problemem może być narzucanie kanałów odbioru towarów i usług za ceny odbiegające od zwykłych cen rynkowych. Praktyki takie są rodzajem ukrytego wynagrodzenia organizatora sieci.
4. Ukryte opłaty.
5. Problem długoterminowości umów franczyzowych. Niekiedy konstrukcja długoletniej umowy czyni z franczyzobiorcy „więźnia” kontraktu. W przypadku gdy udział w sieci staje się dla franczyzobiorcy toksyczny, ma on w praktyce ograniczone możliwości rozwiązania umowy.
6. Długotrwałość sporów sądowych z umów franczyzy.
7. Trudności przy rozwiązaniu umów franczyzowych. Umowy franczyzowe bardzo często zastrzegają niesymetryczne warunki rozwiązywania umów. Z zasady bardziej korzystną sytuację prawną posiadają FD. Bardzo często zastrzegane są drastyczne kary umowne na wypadek rozwiązania umowy franczyzy z uwagi na okoliczności obciążające franczyzobiorcę.
8. Faktyczny brak korelacji pomiędzy wysokością opłat franczyzowych a zyskiem franczyzobiorcy. W przestrzeni publicznej pojawiają się zarzuty, że sieci franczyzowe w niedopuszczalny sposób przerzucają na franczyzobiorców koszty ich rozwoju i związane z tym ryzyka są nierównomiernie dystrybuowane.
Istota rozwiązań ujętych w projekcie:
Proponuje się wprowadzenie m. in.:
- prywatnoprawnej regulacji umowy franczyzy poprzez uregulowanie elementów przedmiotowo istotnych tej umowy oraz formy jej zawarcia (forma dokumentowa),
- obowiązku przedstawienia franczyzobiorcy przez franczyzodawcę dokumentu informacyjnego zawierającego informację o wzajemnych zobowiązaniach stron, o sposobie wykonywania działalności gospodarczej przez franczyzobiorcę w oparciu o umowę franczyzy, o koniecznych do poniesienia w związku z wykonywaną umową kosztach i prognozowanych przychodach franczyzobiorcy z działalności franczyzowej, wzorzec umowy franczyzy oraz inne elementy wraz z określeniem skutków niezgodności dokumentu informacyjnego z umową,
- przesłanek określających przypadki sankcyjnego wypowiedzenia umowy przez franczyzobiorcę i franczyzodawcę,
- ograniczeń w zakresie nakładania kar umownych, zakresu możliwego do wprowadzenia w stosunku między stronami zakazu konkurencji oraz możliwości ustanowienia wekslowego zabezpieczenia roszczeń z umowy franczyzy.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MS
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Marcin Warchoł Sekretarz Stanu
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM:
MS