Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw
08.02.2022
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości.
Rząd chce zaostrzyć kary za najcięższe przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu czy wolności seksualnej, zwłaszcza na szkodę małoletnich. Chodzi także o zwiększenie kar
za przestępstwa drogowe, popełniane przez nietrzeźwych lub odurzonych kierowców,
a także za przestępstwa, które popełniane są w ramach zorganizowanych grup przestępczych lub w recydywie.
Najważniejsze rozwiązania
- Zaostrzone zostaną kary za najcięższe przestępstwa.
- Podniesiona zostanie granica terminowej kary pozbawienia wolności do 30 lat, przy jednoczesnym zniesieniu kary 25 lat pozbawienia wolności jako kary odrębnej rodzajowo. Rozwiązanie to uelastyczni sankcje, a wymierzone kary będą mogły być lepiej dopasowane do wagi czynu danego przestępcy.
- Wydłużony zostanie okres karalności zbrodni zabójstwa z 30 do 40 lat.
- Wprowadzony zostaje nowy typ przestępstwa – przyjęcie zlecenia zabójstwa. Karalne będzie także przygotowanie do zabójstwa.
- Katalog przestępstw, za które nieletni po ukończeniu 15 lat może odpowiadać karnie zostanie rozszerzony o typ podstawowy zgwałcenia. Wprowadzona zostanie również możliwość odpowiadania nieletniego po ukończeniu 14 lat i przed ukończeniem 15 lat – za najcięższe zabójstwa.
- Wprowadzona zostanie możliwość orzekania nieredukowalnego dożywotniego pozbawienia wolności. Sprawca nie będzie mógł się wtedy ubiegać o warunkowe przedterminowe zwolnienie. Taka kara będzie mogła być orzekana:
- jeżeli sprawca był wcześniej skazany za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, wolności, wolności seksualnej, bezpieczeństwu powszechnemu lub za przestępstwo o charakterze terrorystycznym na karę dożywotniego pozbawienia wolności albo karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 20 lat;
- jeżeli charakter i okoliczności czynu oraz właściwości osobiste sprawcy wskazują, że jego pozostawanie na wolności spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób.
- Zaostrzone zostaną kary za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej.
- Wprowadzona zostanie szczególna postać recydywy, która stosowana będzie już za popełnienie drugiego przestępstwa przeciwko wolności seksualnej.
- Najcięższe zgwałcenia nie będą się przedawniać.
- Wydłużone zostanie przedawnienie innych przestępstw przeciwko wolności seksualnej na szkodę małoletnich.
- Zwiększy się ochrona małoletnich poprzez wprowadzenie obowiązkowego orzekania zakazu zajmowania stanowisk, wykonywania zawodów albo działalności związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi na czas określony albo dożywotnio. Dotyczy to skazania na karę pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu na szkodę małoletniego.
- Zaostrzone zostaną kary za przestępstwa drogowe, popełniane przez nietrzeźwych lub odurzonych kierowców.
- Wprowadzony zostanie obowiązkowy przepadek pojazdu za przestępstwa drogowe popełnione w stanie nietrzeźwości lub odurzenia.
- Jeżeli pojazd nie będzie własnością lub współwłasnością sprawcy, sąd będzie orzekał przepadek jego równowartości.
- Jeżeli sprawca prowadził pojazd w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, ale nie spowodował wypadku, sąd będzie mógł wyjątkowo odstąpić od przepadku.
- Wprowadzony zostanie nowy typ wymuszenia rozbójniczego w formie szantażu,
w którym środkiem przymusu jest groźba poniżenia w oczach opinii publicznej (np. poprzez ujawnienie kompromitujących informacji).
- Zmieni się podstawa do orzekania zakazu przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu. Dotyczy to także nakazu okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z osobą pokrzywdzoną. Rozszerzony zostanie zakres stosowania tych środków wobec sprawców przestępstw przeciwko wolności seksualnej.
- Orzekanie takiego zakazu będzie obowiązkowe, jeżeli taki wniosek złoży osoba pokrzywdzona.
- W przypadku, gdy sprawca zostanie skazany na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, orzeczenie to zawsze będzie obowiązkowe.
- Podwyższone zostaną dolne granice grzywny i kary ograniczenia wolności za przestępstwa zagrożone również karą pozbawienia wolności. Wprowadzone zostaną także ustawowe okoliczności łagodzące i obciążające w zakresie wymiaru kary.
Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 3 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać w innych terminach.