Rząd chce dostosować stabilizującą regułę wydatkową (SRW) do obecnej sytuacji makroekonomicznej. Z końcem maja 2022 r. Komisja Europejska opowiedziała się za utrzymaniem ogólnej klauzuli wyjścia do końca 2023 r. Reguła wydatkowa służy do wyliczania dopuszczalnego limitu wydatków państwa.

W maju Komisja Europejska uznała za potrzebne utrzymanie ogólnej klauzuli wyjścia do końca 2023 r. Inwazja Rosji na Ukrainę, bezprecedensowe wzrosty cen energii oraz dalsze zakłócenia w łańcuchach dostaw sprawiły bowiem, że unijne gospodarki nie wróciły do stanu normalności. Komisja Europejska, decydując o przedłużeniu klauzuli, miała też na względzie potrzebę zapewnienia elastycznej polityki budżetowej, zdolnej do reakcji w obliczu gospodarczych skutków rosyjskiej agresji na Ukrainę, takich jak utrudnienia w dostawach energii. Równocześnie KE zaleca, aby tempo wzrostu wydatków bieżących w 2023 r. było zgodne z neutralnym nastawieniem polityki budżetowej, a więc nie przekładało się ani na konsolidację ani na ekspansję fiskalną.

Reguła wydatkowa to wzór do wyliczania maksymalnego limitu wydatków najważniejszych instytucji państwa – powyżej tak ustalonej kwoty nakłady nie mogą rosnąć.

Najważniejsze rozwiązania

• Przy obliczaniu kwoty wydatków w oparciu o SRW, wskaźnik celu inflacyjnego, określanego przez Radę Polityki Pieniężnej, zostanie zastąpiony średniorocznym wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych. Spowodowane jest to znacznym odchyleniem średniorocznej inflacji od celu inflacyjnego RPP.
  • Rozwiązanie zapobiegnie wymuszeniu nadmiernej konsolidacji fiskalnej, czyli skokowym cięciom w budżecie państwa.
  • Dzięki temu możliwe będzie np. kontynuowanie działań, które związane są z łagodzeniem negatywnych skutków rosyjskiej agresji na Ukrainę.
• Po zmianie, limit wydatków na kolejny rok wyliczany będzie na bazie prognozy inflacji na ten rok, z opcją rewidowania go ex post. Chodzi o ponowne przeliczenie limitu już po wykonaniu roku budżetowego, gdy wszystkie dane z gospodarki są już znane. Rozwiązanie to zniweluje wpływ ewentualnych błędów prognozy inflacji.
• W oparciu o zalecenia instytucji UE, dotyczące utrzymania w 2023 r. inwestycji finansowanych ze środków krajowych, zwiększania inwestycji publicznych w zieloną i cyfrową transformację i bezpieczeństwo energetyczne – wprowadzona zostanie  w 2023 r. klauzula inwestycyjna.
  • Klauzula inwestycyjna pozwoli na specjalne traktowanie przyrostu wydatków podmiotów objętych stabilizującą regułą wydatkową, które przeznaczone są na cele inwestycyjne.
  • Klauzula inwestycyjna wyłączać będzie przyrosty wydatków inwestycyjnych, a nie całość tych wydatków.

• Stabilizująca reguła wydatkowa obejmie swym zakresem Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki. Chodzi o zachowanie spójności ze zobowiązaniami Polski podjętymi w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności.