Rząd chce wprowadzić zmiany do przepisów dotyczących górnictwa węgla kamiennego. Umożliwi to prowadzenie działań związanych z dalszą restrukturyzacją i transformacją sektora węgla kamiennego w Polsce oraz finansowanie skutków tych procesów. Celem zmian jest również umożliwienie skorzystania z instrumentów osłonowych i związanych z nimi świadczeń socjalnych przez pracowników kopalni, zakładu górniczego lub jego oznaczonej części,  nabytych po 1 września 2021 r., przez Spółkę Restrukturyzacji Kopalń S.A. (SRK S.A.).

 

• Nowe przepisy są kontynuacją działań rozpoczętych przez rząd w 2015 r., po przyjęciu „Planu naprawczego Kompanii Węglowej S.A.”. Dotyczą wydłużenia okresu zbywania mienia przez przedsiębiorstwa górnicze na rzecz przedsiębiorstwa zajmującego się likwidacją, a także wydłużenia terminu umożliwiającego skorzystanie ze świadczeń osłonowych przez pracowników przechodzących wraz z mieniem do SRK S.A. 
• Konieczność kontynuacji restrukturyzacji polskiego sektora górnictwa węgla kamiennego w dużej mierze wynika z utrzymującej się od dłuższego czasu trudnej sytuacji na międzynarodowym rynku węgla.
• Jednocześnie projekt ustawy uwzględnia zapisy Umowy społecznej dotyczącej transformacji sektora górnictwa węgla kamiennego oraz wybranych procesów transformacji województwa śląskiego, która została podpisana 28 maja 2021 r. w Katowicach. Zaplanowany plan naprawczy, ma na celu zapewnienie szeroko rozumianego bezpieczeństwa energetycznego państwa, jak również kontynuację wydobycia węgla w sposób ekonomicznie uzasadniony i zgodny z harmonogramem zawartym w Umowie społecznej.
• Zaniechanie procesu restrukturyzacji, a w konsekwencji upadłość przedsiębiorstw węglowych, mogłoby spowodować bardzo poważne reperkusje społeczno-gospodarcze dla Górnego Śląska. To m.in. brak możliwości realizacji zobowiązań finansowych, zagrożenie bezpieczeństwa energetycznego kraju, skutki społeczne upadłości oraz szeroko rozumiane skutki dla kooperantów przedsiębiorstw węglowych.

Najważniejsze rozwiązania

• Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. będzie mogła nabywać kolejne kopalnie od funkcjonujących spółek węglowych oraz finansować ich likwidację ze środków pochodzących z budżetu państwa. Chodzi o kopalnie, których likwidację rozpoczęto w okresie od 1 września 2021 r. do 31 grudnia 2023 r. Ponadto, projekt ustawy umożliwia do końca 2027 r. dalsze finansowanie z budżetu państwa zadań obecnie realizowanych przez SRK S.A.
• Umożliwiono skorzystanie z instrumentów osłonowych i należnych z tego tytułu świadczeń socjalnych, pracownikom zatrudnionym w kopalni, zakładzie górniczym lub jego oznaczonej części, nabytych przez SRK S.A. po 1 września 2021 r. Dotyczy to osób, które nie posiadają uprawnień emerytalnych.
• Wsparcie dla pracowników będzie przewidywać:
  - urlop górniczy albo
  - urlop dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla albo
  - jednorazową odprawę pieniężną.

 

Nowe rozwiązania mają wejść w życie 1 września 2021 r., z wyjątkiem niektórych artykułów, które zaczną obowiązywać 1 stycznia 2022 r.