Rząd chce wesprzeć przedsiębiorców w uzyskaniu własności gruntów, które mają w użytkowaniu wieczystym. Zmienią się m.in. zasady ustalania ceny nieruchomości gruntowej, która jest zbywana na rzecz użytkownika wieczystego. Nowe przepisy to kolejny etap reformy użytkowania wieczystego, który ma na celu umożliwienie nabycia prawa własności gruntów, wykorzystywanych na cele inne niż mieszkaniowe.

Zaproponowane rozwiązania to kontynuacja procesu głębokiej reformy użytkowania wieczystego. W 2019 r., po uwłaszczeniu przez rząd mieszkańców i spółdzielni na gruntach pod budynkami mieszkalnymi, teraz czas na biznes oraz na inne grunty.

Uzyskanie prawa własności do gruntu wzmocni poczucie stabilizacji prawnej dla osób, które użytkują i gospodarują na gruntach publicznych. Osoby te uzyskają bowiem najsilniejsze prawo rzeczowe, w miejsce prawa czasowego. Jednocześnie, nowe rozwiązanie ograniczy obciążenia dotyczące obowiązku ponoszenia przez kilkadziesiąt lat opłat rocznych za użytkowanie wieczyste. W Polsce jest ponad 400 tys. nieruchomości znajdujących się w użytkowaniu wieczystym.

Najważniejsze rozwiązania

• Zmienią się zasady ustalania ceny nieruchomości gruntowej, która jest zbywana na rzecz użytkownika wieczystego. Zastosowane zostaną mechanizmy rynkowe przy ustalaniu ceny nabycia prawa własności gruntów, które stanowią własność Skarbu Państwa oraz samorządów. Model odpłatności będzie dotyczył gruntów, które są wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej.

• Rozwiązanie zapewni spójny i sprawiedliwy mechanizm odpłatności za grunt, który pozwoli na stopniowe wygaszanie prawa użytkowania wieczystego.
• Nabywcy będą mogli wystąpić o rozłożenie ceny na raty, a w przypadku przedsiębiorców – także o ewentualną dopłatę do rynkowej wartości gruntu.

• Cena nieruchomości nabywanej przez użytkownika wieczystego w umowie, będzie ustalana jako co najmniej 20-krotność dotychczasowej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste.

• Użytkownik zapłaci za własność gruntu odpowiednio równowartość: 6 proc., 20 proc., 40 proc., 60 proc. lub więcej wartości rynkowej gruntu, ale nie więcej niż ta wartość.
• Podmiot publiczny będzie mógł ustalić cenę gruntu na podstawie aktualnej wyceny (aktualnego operatu szacunkowego).

• Zgodnie z nowymi przepisami, w przypadku jednorazowej płatności cena gruntu, który stanowi własność Skarbu Państwa, wyniesie 20-krotność dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. W przypadku płatności ratalnej, będzie to 25 opłat rocznych.
• Użytkownik wieczysty będzie mógł zgłosić żądanie zawarcia umowy nabycia prawa własności. Z roszczenia tego będzie można skorzystać bez względu na sposób wykorzystywania gruntu.

• Spod roszczenia wyłączone będą m.in. grunty: niezabudowane, wykorzystywane na prowadzenie ogrodów działkowych, pozostające w użytkowaniu wieczystym portów i przystani morskich czy oddane w użytkowanie wieczyste po 31 grudnia 1997 r., a więc w okresie, kiedy prawo to stało się dla inwestorów jedną z alternatywnych form korzystania z gruntów publicznych.

Nowe przepisy wejdą w życie po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.