W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Projekt ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw

{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD89","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Obecne regulacje zawarte w ustawie z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 317), zwanej dalej „ustawą o inwestycjach”, nie zapewniają wystarczająco skutecznego rozwoju lądowej energetyki wiatrowej, dalej: „LEW”. W celu zwiększenia ogólnego udziału odnawialnych źródeł energii, dalej „OZE” w krajowym zużyciu energii brutto proponuje się również zmiany w pozostałych obszarach, które wpłyną na rozwój sektora OZE.\nRegulacje, które będą zawarte w nowelizacji dotyczą następujących obszarów:\nI. Liberalizacja zasad lokalizowania elektrowni wiatrowych na lądzie.\nII. Pozostałe zmiany w tym:\n1. Rozszerzenie obowiązków weryfikacyjnych w ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. z 2023 r. poz. 1436), dalej: „ustawa o OZE”; \n2. Wprowadzenie definicji oraz określenie zasad funkcjonowania gazociągu bezpośredniego biogazu w ustawie o OZE oraz ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U. z 2024 r. poz. 266), dalej: „Prawo energetyczne”;\n3. Zmiany doprecyzowujące w mechanizmach wsparcia OZE w ustawie o OZE; \n4. Doprecyzowanie zasad sumowania mocy mikroinstalacji i magazynu energii w ustawie – Prawo Energetyczne;\n5. Wprowadzenie wsparcia dla biometanu w instalacjach powyżej 1 MW w ustawie o OZE;\n6. Zmiana w wymogach wydawania certyfikatu instalatorom instalacji odnawialnego źródła energii w ustawie o OZE.\nI. Liberalizacja zasad lokalizowania elektrowni wiatrowych na lądzie\nZgodnie z przekazaną do Komisji Europejskiej wstępną wersją aktualizacji Krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu do 2030 r., dalej: „KPEIK”, prognozy wskazują na wzrost udziału OZE w elektroenergetyce do co najmniej 50% w 2030 r. Wymagać to będzie między innymi zrównoważonego rozwoju LEW. Przewiduje się, że w 2030 r. łączna moc zainstalowana w LEW wyniesie ok. 15,8 GW.\nJak dotąd projekty LEW powstawały w oparciu o przepisy przejściowe, co umożliwiło dokończenie najbardziej zaawansowanych projektów inwestycyjnych, które postępowanie budowlane rozpoczęły przed dniem 16 lipca 2016 r. Zakończenie takich projektów inwestycyjnych wymaga uzupełnienia nowymi mocami w systemie elektroenergetycznym i odejścia od rygorystycznej zasady odległościowej „10H”, której następstwem jest już dzisiaj brak realizacji nowych projektów LEW. \nUstawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 553), dalej: „nowelizacja ustawy o inwestycjach” niewystarczająco zliberalizowała zasady lokalizowania LEW, dodatkowo wprowadzone zostały zbyt długie terminy dla czynności planistycznych w efekcie czego sam etap planistyczny LEW może w niektórych przypadkach trwać nawet 42 miesiące. \nIstnieje potrzeba podjęcia pilnej reakcji liberalizującej i usprawniającej proces inwestycyjny dla LEW, aby spełnić założenia KPEIK, zmitygować zagrożenia związane z kryzysem klimatycznym oraz zapewnić bezpieczeństwo systemu elektroenergetycznego. \nII.1. Rozszerzenie obowiązków weryfikacyjnych w ustawie o OZE\nW obszarze związanym z wytwórcami energii elektrycznej z biogazu rolniczego, ciepła z biogazu rolniczego lub biogazu rolniczego w mikroinstalacji biogazu rolniczego, Operator Rozliczeń Energii Odnawialnej, dalej: „OREO” nie ma możliwości weryfikacji czy wytwórcy ci faktycznie znajdują się w krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatność prowadzonych przez Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Ze względu na dochowanie zasad należytej staranności, OREO powinien mieć narzędzia, które umożliwią mu weryfikację wytwórców. \nW zakresie gwarancji pochodzenia wyjaśnia się, iż w wyniku wejścia w życie ustawy z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1762), dalej: „nowelizacja ustawy o OZE”, od dnia 1 stycznia 2024 r. gwarancje pochodzenia mogą być wydawane m.in. na wytworzony wodór odnawialny oraz biometan. Niemniej jednak operator systemu gazowego nie jest w stanie w sposób wystarczający zweryfikować danych zawartych we wniosku o wydanie gwarancji pochodzenia dla tych nośników. Celem projektowanych przepisów jest wyznaczenie innego podmiotu, który ma możliwość weryfikacji takich danych. \nW przypadku rozliczania wytwórcy biometanu z OREO, analogicznie operator systemu gazowego może w obszarze swojej właściwości przekazywać dane związane z paliwem gazowym. Ze względu na ten fakt operator systemu gazowego może mieć trudności z potwierdzeniem danych o ilości wprowadzonego biometanu, skoro ma on wiedzę wyłącznie o paliwie gazowym wtłaczanym do sieci. \nII.2. Wprowadzenie definicji oraz określenie zasad funkcjonowania gazociągu bezpośredniego biogazu\nPrzepisy w zakresie biogazu, w tym biogazu rolniczego, wymagają dostosowania, ponieważ regulacje dotyczące sektora gazowego nie uwzględniają specyfiki funkcjonowania sektora biogazu oraz aspektów związanych z jego transportem. \nW związku z powyższym konieczne jest stworzenie ram dla jego wykorzystania w inny sposób niż tylko do produkcji ciepła i energii elektrycznej w miejscu wytworzenia poprzez umożliwienie transportu biogazu od jego wytwórcy do instalacji oczyszczania biogazu do biometanu lub do pojedynczego odbiorcy przemysłowego gazociągiem bezpośrednim biogazu\nII.3. Zmiany doprecyzowujące w mechanizmach wsparcia OZE\nIdentyfikuje się następujące obszary do usprawnienia w funkcjonujących mechanizmach wsparcia OZE:\n- zbyt niski poziom dopłat do ceny rynkowej w systemie wsparcia operacyjnego (tzw. FIP w ramach wsparcia operacyjnego);\n- zbyt restrykcyjne warunki wsparcia dla zmodernizowanych hydroelektrowni;\n- zbyt niski poziom wsparcia dla instalacji zmodernizowanych;\n- błędne odesłania w aktach prawnych do świadectw pochodzenia biogazu rolniczego, tzw. brązowych certyfikatów;\n- nieadekwatny przepis art. 93a ustawy o OZE w obszarze wytworzenia energii elektrycznej w procesach wysokosprawnej kogeneracji;\n- wzrost kosztu profilu dla instalacji w aukcyjnym systemie wsparcia OZE.\nII.4. Sumowanie mocy mikroinstalacji i magazynu energii\nPrzepisy regulujące sumowanie mocy mikroinstalacji i magazynu energii zostały zawarte w art. 7 ust 8d12 - Prawa energetycznego. Regulacja ta skutkuje preferowaniem magazynów energii o mocy nieprzekraczającej mocy zainstalowanej mikroinstalacji. Planowane zmiany pozwolą na wykorzystanie potencjału wynikającego z prosumeryzmu, a także ułatwią korzystanie z możliwości autokonsumpcji energii.\nII. 5. Wprowadzenie wsparcia dla biometanu w instalacjach powyżej 1 MW\nNowelizacja ustawy o OZE wprowadziła system wsparcia operacyjnego FIP dla instalacji OZE wytwarzających biometan o łącznej mocy zainstalowanej, przeliczonej na moc zainstalowaną elektryczną, nie większej niż 1 MW. Mając na uwadze rosnące zapotrzebowanie w zakresie wsparcia instalacji o mocy większej niż objęta wsparciem w formule dopłat do ceny rynkowej (feed in premium, FIP). Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie systemu wsparcia w postaci aukcji dla instalacji OZE wytwarzających biometan.\nII.6. Zmiana w wymogach wydawania certyfikatu instalatorom instalacji OZE\nObecne regulacje zawarte w ustawie o OZE dotyczące wymogów posiadania dyplomu ukończenia studiów na kierunku związanym z kształceniem w zakresie instalacji odnawialnego źródła energii albo urządzeń i instalacji sanitarnych, energetycznych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych, cieplnych i klimatyzacyjnych lub elektrycznych należy uznać za niewystarczające z punktu widzenia uzyskania certyfikatu instalatora instalacji OZE. W tym zakresie należy wprowadzić nowe wymogi o charakterze bardziej praktycznym.\n","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":"I. Liberalizacja zasad lokalizowania elektrowni wiatrowych na lądzie.\nProponowane główne zmiany do ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych:\n- Zniesienie generalnej zasady 10H;\n- Modyfikacja zasad lokalizowania elektrowni wiatrowych od parków narodowych polegająca na ustaleniu minimalnej odległości wyrażonej w metrach (obecnie zasada 10H), oraz od rezerwatów i obszarów Natura 2000 ustanowionych w celu ochrony ptaków i nietoperzy, polegająca na ustaleniu minimalnej odległości wyrażonej w metrach;\n- nowa wzajemna i minimalna odległość między instalacjami LEW, a zabudową mieszkaniową ustalona na poziomie 500 m;\n- uregulowanie możliwości zlokalizowania elektrowni wiatrowej na podstawie szczególnego rodzaju MPZP, jakim Zintegrowany Plan Inwestycyjny;\n- ujednolicenie procesu planistycznego zawartego obecnie w ustawie o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych z ogólnymi zasadami znajdującymi się w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;\n- usprawnienie regulacyjne funkcjonowania mechanizmu udostępnienia co najmniej 10% mocy elektrowni wiatrowej zainteresowanym mieszkańcom korzystających z wytwarzanej energii w formule prosumenta wirtualnego lub kooperatyw energetycznych;\nII.1. Rozszerzenie obowiązków weryfikacyjnych w ustawie o OZE\nProponowane główne zmiany w tym obszarze: \n- Dla celów weryfikacji danych wytwórców energii elektrycznej z biogazu rolniczego, ciepła z biogazu rolniczego lub biogazu rolniczego w mikroinstalacji biogazu rolniczego, o których mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o OZE, niezbędne jest umożliwienie OREO potwierdzania faktu wpisu tych wytwórców do krajowego systemu ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatność prowadzonych przez Prezesa ARiMR.\n- W związku z niemożnością określenia przez operatora systemu gazowego ilości biometanu, rekomenduje się modyfikację art. 92 ust. 111 oraz ust. 11a ustawy o OZE w ten sposób, aby wskazać, że dane dostarczane przez operatora systemu gazowego to dane określające ilość paliwa gazowego wprowadzone do jego gazowej sieci przesyłowej w danym punkcie wejścia.\n- Ze względu na fakt, że ustawa o OZE obecnie nakazuje operatorowi systemu dystrybucyjnego gazowego oraz operatorowi systemu przesyłowego gazowego weryfikacje danych z wniosku o wydanie gwarancji pochodzenia, których nie jest w stanie w sposób poprawny zweryfikować, rekomenduje się modyfikację art. 121 ust. 5 ustawy o OZE poprzez uszczuplenie obszaru weryfikacyjnego dla powyższych operatorów oraz nałożenie dodatkowych obowiązków jednostkom certyfikowanym.\nII.2. Wprowadzenie definicji oraz określenie zasad funkcjonowania gazociągu bezpośredniego biogazu;\nProponowane główne zmiany w tym obszarze: \n- wprowadzenie definicji gazociągu bezpośredniego biogazu oraz delegacji do wydania rozporządzenia określającego szczegółowe określenie warunków funkcjonowania tego gazociągu;\n- nałożenie na Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE) obowiązku prowadzenia wykazu tych gazociągów. \nII.3. Zmiany doprecyzowujące w mechanizmach wsparcia OZE\nProponowane główne zmiany: \n- wprowadzenie w art. 70j ustawy o OZE cenę zakupu w wysokości 100% referencyjnej ceny operacyjnej;\n- wprowadzenie wyjątku, w którym instalacje energetyki wodnej będą mogły wziąć udział w systemie wsparcia dla instalacji zmodernizowanych, a jednocześnie nie będą musiały spełniać obowiązku przyrostu mocy zainstalowanej lub ilości wytwarzanej energii;\n- modyfikacja współczynnika dla instalacji zmodernizowanych zawartego w ustawie o OZE poprzez zastąpienie wartości „100%” wartością „115%”;\n- w celu uporządkowania systemu prawa uchyla się nieaktualne przepisy związane z wydawaniem świadectw pochodzenia dla biogazu rolniczego w innych ustawach;\n- w ramach art. 93a ustawy o OZE precyzuje się, że artykuł ten tyczy się wyłącznie produkcji energii elektrycznej z instalacji odnawialnego źródła energii wytwarzającej energię elektryczną w procesie wysokosprawnej kogeneracji oraz wprowadzającej tą energię do sieci, co pozwoli na uwzględnienie energii wprowadzanej do sieci w obu ściśle powiązanych ze sobą zakresach, tj. zarówno w obszarze uzyskania pomocy publicznej, jak i w zakresie odpowiadającego mu obowiązku jej zwrotu;\n- w celu zwiększenia dynamiki rozwoju sektorów biogazu i biomasy oraz uatrakcyjnienia systemu aukcyjnego dla tych wytwórców, projektowane rozwiązania będą zmierzały do obniżenia obowiązku minimalnego progu dostarczenia energii określonej w ofercie do 65%.\n- wprowadzenie rozwiązań mających na celu ograniczenie ryzyka kosztu profilu instalacji OZE przy rozliczaniu sprzedaży aukcyjnej poprzez odpowiednie sparametryzowanie rozliczania wytwórców pod warunkiem zapewnienia stabilizacji produkcji po stronie wytwórcy.\nII.4. Sumowanie mocy mikroinstalacji i magazynu energii\nProjektowane zmiany mają na celu skłonienie prosumentów do instalowania większych magazynów energii niż moc elektryczna mikroinstalacji. Skutkiem tego będzie odciążenie sieci elektroenergetycznej, gdyż nadwyżki energii elektrycznej z mikroinstalacji mogłyby być magazynowane, a nie wprowadzane do sieci elektroenergetycznej w okresach szczytowej podaży energii elektrycznej. W okresie, kiedy instalacja nie produkuje energii elektrycznej, mogłaby być ona pobierana z magazynu, a nie z sieci elektroenergetycznej.\nII.5. Wprowadzenie wsparcia dla biometanu w instalacjach powyżej 1 MW\nNajważniejsze założenia aukcyjnego systemu wsparcia dla biometanu:\n- Prezes URE będzie odpowiedzialny za ogłaszanie, przeprowadzanie i rozstrzyganie aukcji – na zasadach analogicznych jak ma to obecnie miejsce w ramach systemu aukcyjnego dla wytwarzania energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii;\n- ze wsparcia może korzystać wytwórca biometanu w instalacji OZE, który wprowadza to paliwo gazowe do sieci gazowej;\n- wsparcie może być łączone ze wsparciem inwestycyjnym (np. dotacje i pożyczki NFOŚiGW) i podlega regule kumulacji;\n- wsparcie jest udzielane w formie kontraktu różnicowego realizowanego w oparciu o ofertę złożoną w aukcji (poprzedzone preselekcją) dla cen referencyjnych przypisanych do instalacji OZE w trzech przedziałach mocowych uwzględniającej podział na biometan wytwarzany osobno z biogazu i biogazu rolniczego;\n- wsparcie będzie przysługiwało w maksymalnie 20-letnim okresie wsparcia (podobnie jak ma to obecnie miejsce w przypadku wsparcia FIP dla biometanu);\n- wytwórcy objęci wsparciem mają obowiązek rozpoczęcia wytwarzania biometanu w terminie 5 lat od dnia rozstrzygnięcia aukcji.\nII.6. Zmiana w wymogach wydawania certyfikatu instalatorom instalacji OZE\nProponowane główne zmiany: \n- Odstąpienie od możliwości uzyskania certyfikatu na podstawie dyplomu ukończenia studiów na kierunku związanym z kształceniem w zakresie instalacji odnawialnego źródła energii albo urządzeń i instalacji sanitarnych, energetycznych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych, cieplnych i klimatyzacyjnych lub elektrycznych. \n- Rezygnacja z części wymogów z art. 136 ust. 3 pkt 1 ustawy o OZE, przyjmując, że instalator musi zdać egzamin, który kompleksowo sprawdzi jego umiejętności praktyczne i teoretyczne, nie ma potrzeby legitymowania się dodatkową dokumentacją. \n","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Oddziaływanie na życie społeczne nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Spodziewane skutki i następstwa projektowanych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Sposoby mierzenia efektów nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MKiŚ","value":"MKiŚ"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Miłosz Motyka Podsekretarz Stanu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MKiŚ","value":"MKiŚ"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"IV kwartał 2024 r.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UD89
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie:
Obecne regulacje zawarte w ustawie z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 317), zwanej dalej „ustawą o inwestycjach”, nie zapewniają wystarczająco skutecznego rozwoju lądowej energetyki wiatrowej, dalej: „LEW”. W celu zwiększenia ogólnego udziału odnawialnych źródeł energii, dalej „OZE” w krajowym zużyciu energii brutto proponuje się również zmiany w pozostałych obszarach, które wpłyną na rozwój sektora OZE.
Regulacje, które będą zawarte w nowelizacji dotyczą następujących obszarów:
I. Liberalizacja zasad lokalizowania elektrowni wiatrowych na lądzie.
II. Pozostałe zmiany w tym:
1. Rozszerzenie obowiązków weryfikacyjnych w ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. z 2023 r. poz. 1436), dalej: „ustawa o OZE”;
2. Wprowadzenie definicji oraz określenie zasad funkcjonowania gazociągu bezpośredniego biogazu w ustawie o OZE oraz ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U. z 2024 r. poz. 266), dalej: „Prawo energetyczne”;
3. Zmiany doprecyzowujące w mechanizmach wsparcia OZE w ustawie o OZE;
4. Doprecyzowanie zasad sumowania mocy mikroinstalacji i magazynu energii w ustawie – Prawo Energetyczne;
5. Wprowadzenie wsparcia dla biometanu w instalacjach powyżej 1 MW w ustawie o OZE;
6. Zmiana w wymogach wydawania certyfikatu instalatorom instalacji odnawialnego źródła energii w ustawie o OZE.
I. Liberalizacja zasad lokalizowania elektrowni wiatrowych na lądzie
Zgodnie z przekazaną do Komisji Europejskiej wstępną wersją aktualizacji Krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu do 2030 r., dalej: „KPEIK”, prognozy wskazują na wzrost udziału OZE w elektroenergetyce do co najmniej 50% w 2030 r. Wymagać to będzie między innymi zrównoważonego rozwoju LEW. Przewiduje się, że w 2030 r. łączna moc zainstalowana w LEW wyniesie ok. 15,8 GW.
Jak dotąd projekty LEW powstawały w oparciu o przepisy przejściowe, co umożliwiło dokończenie najbardziej zaawansowanych projektów inwestycyjnych, które postępowanie budowlane rozpoczęły przed dniem 16 lipca 2016 r. Zakończenie takich projektów inwestycyjnych wymaga uzupełnienia nowymi mocami w systemie elektroenergetycznym i odejścia od rygorystycznej zasady odległościowej „10H”, której następstwem jest już dzisiaj brak realizacji nowych projektów LEW.
Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 553), dalej: „nowelizacja ustawy o inwestycjach” niewystarczająco zliberalizowała zasady lokalizowania LEW, dodatkowo wprowadzone zostały zbyt długie terminy dla czynności planistycznych w efekcie czego sam etap planistyczny LEW może w niektórych przypadkach trwać nawet 42 miesiące.
Istnieje potrzeba podjęcia pilnej reakcji liberalizującej i usprawniającej proces inwestycyjny dla LEW, aby spełnić założenia KPEIK, zmitygować zagrożenia związane z kryzysem klimatycznym oraz zapewnić bezpieczeństwo systemu elektroenergetycznego.
II.1. Rozszerzenie obowiązków weryfikacyjnych w ustawie o OZE
W obszarze związanym z wytwórcami energii elektrycznej z biogazu rolniczego, ciepła z biogazu rolniczego lub biogazu rolniczego w mikroinstalacji biogazu rolniczego, Operator Rozliczeń Energii Odnawialnej, dalej: „OREO” nie ma możliwości weryfikacji czy wytwórcy ci faktycznie znajdują się w krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatność prowadzonych przez Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Ze względu na dochowanie zasad należytej staranności, OREO powinien mieć narzędzia, które umożliwią mu weryfikację wytwórców.
W zakresie gwarancji pochodzenia wyjaśnia się, iż w wyniku wejścia w życie ustawy z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1762), dalej: „nowelizacja ustawy o OZE”, od dnia 1 stycznia 2024 r. gwarancje pochodzenia mogą być wydawane m.in. na wytworzony wodór odnawialny oraz biometan. Niemniej jednak operator systemu gazowego nie jest w stanie w sposób wystarczający zweryfikować danych zawartych we wniosku o wydanie gwarancji pochodzenia dla tych nośników. Celem projektowanych przepisów jest wyznaczenie innego podmiotu, który ma możliwość weryfikacji takich danych.
W przypadku rozliczania wytwórcy biometanu z OREO, analogicznie operator systemu gazowego może w obszarze swojej właściwości przekazywać dane związane z paliwem gazowym. Ze względu na ten fakt operator systemu gazowego może mieć trudności z potwierdzeniem danych o ilości wprowadzonego biometanu, skoro ma on wiedzę wyłącznie o paliwie gazowym wtłaczanym do sieci.
II.2. Wprowadzenie definicji oraz określenie zasad funkcjonowania gazociągu bezpośredniego biogazu
Przepisy w zakresie biogazu, w tym biogazu rolniczego, wymagają dostosowania, ponieważ regulacje dotyczące sektora gazowego nie uwzględniają specyfiki funkcjonowania sektora biogazu oraz aspektów związanych z jego transportem.
W związku z powyższym konieczne jest stworzenie ram dla jego wykorzystania w inny sposób niż tylko do produkcji ciepła i energii elektrycznej w miejscu wytworzenia poprzez umożliwienie transportu biogazu od jego wytwórcy do instalacji oczyszczania biogazu do biometanu lub do pojedynczego odbiorcy przemysłowego gazociągiem bezpośrednim biogazu
II.3. Zmiany doprecyzowujące w mechanizmach wsparcia OZE
Identyfikuje się następujące obszary do usprawnienia w funkcjonujących mechanizmach wsparcia OZE:
- zbyt niski poziom dopłat do ceny rynkowej w systemie wsparcia operacyjnego (tzw. FIP w ramach wsparcia operacyjnego);
- zbyt restrykcyjne warunki wsparcia dla zmodernizowanych hydroelektrowni;
- zbyt niski poziom wsparcia dla instalacji zmodernizowanych;
- błędne odesłania w aktach prawnych do świadectw pochodzenia biogazu rolniczego, tzw. brązowych certyfikatów;
- nieadekwatny przepis art. 93a ustawy o OZE w obszarze wytworzenia energii elektrycznej w procesach wysokosprawnej kogeneracji;
- wzrost kosztu profilu dla instalacji w aukcyjnym systemie wsparcia OZE.
II.4. Sumowanie mocy mikroinstalacji i magazynu energii
Przepisy regulujące sumowanie mocy mikroinstalacji i magazynu energii zostały zawarte w art. 7 ust 8d12 - Prawa energetycznego. Regulacja ta skutkuje preferowaniem magazynów energii o mocy nieprzekraczającej mocy zainstalowanej mikroinstalacji. Planowane zmiany pozwolą na wykorzystanie potencjału wynikającego z prosumeryzmu, a także ułatwią korzystanie z możliwości autokonsumpcji energii.
II. 5. Wprowadzenie wsparcia dla biometanu w instalacjach powyżej 1 MW
Nowelizacja ustawy o OZE wprowadziła system wsparcia operacyjnego FIP dla instalacji OZE wytwarzających biometan o łącznej mocy zainstalowanej, przeliczonej na moc zainstalowaną elektryczną, nie większej niż 1 MW. Mając na uwadze rosnące zapotrzebowanie w zakresie wsparcia instalacji o mocy większej niż objęta wsparciem w formule dopłat do ceny rynkowej (feed in premium, FIP). Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie systemu wsparcia w postaci aukcji dla instalacji OZE wytwarzających biometan.
II.6. Zmiana w wymogach wydawania certyfikatu instalatorom instalacji OZE
Obecne regulacje zawarte w ustawie o OZE dotyczące wymogów posiadania dyplomu ukończenia studiów na kierunku związanym z kształceniem w zakresie instalacji odnawialnego źródła energii albo urządzeń i instalacji sanitarnych, energetycznych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych, cieplnych i klimatyzacyjnych lub elektrycznych należy uznać za niewystarczające z punktu widzenia uzyskania certyfikatu instalatora instalacji OZE. W tym zakresie należy wprowadzić nowe wymogi o charakterze bardziej praktycznym.
Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji:
I. Liberalizacja zasad lokalizowania elektrowni wiatrowych na lądzie.
Proponowane główne zmiany do ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych:
- Zniesienie generalnej zasady 10H;
- Modyfikacja zasad lokalizowania elektrowni wiatrowych od parków narodowych polegająca na ustaleniu minimalnej odległości wyrażonej w metrach (obecnie zasada 10H), oraz od rezerwatów i obszarów Natura 2000 ustanowionych w celu ochrony ptaków i nietoperzy, polegająca na ustaleniu minimalnej odległości wyrażonej w metrach;
- nowa wzajemna i minimalna odległość między instalacjami LEW, a zabudową mieszkaniową ustalona na poziomie 500 m;
- uregulowanie możliwości zlokalizowania elektrowni wiatrowej na podstawie szczególnego rodzaju MPZP, jakim Zintegrowany Plan Inwestycyjny;
- ujednolicenie procesu planistycznego zawartego obecnie w ustawie o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych z ogólnymi zasadami znajdującymi się w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;
- usprawnienie regulacyjne funkcjonowania mechanizmu udostępnienia co najmniej 10% mocy elektrowni wiatrowej zainteresowanym mieszkańcom korzystających z wytwarzanej energii w formule prosumenta wirtualnego lub kooperatyw energetycznych;
II.1. Rozszerzenie obowiązków weryfikacyjnych w ustawie o OZE
Proponowane główne zmiany w tym obszarze:
- Dla celów weryfikacji danych wytwórców energii elektrycznej z biogazu rolniczego, ciepła z biogazu rolniczego lub biogazu rolniczego w mikroinstalacji biogazu rolniczego, o których mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o OZE, niezbędne jest umożliwienie OREO potwierdzania faktu wpisu tych wytwórców do krajowego systemu ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatność prowadzonych przez Prezesa ARiMR.
- W związku z niemożnością określenia przez operatora systemu gazowego ilości biometanu, rekomenduje się modyfikację art. 92 ust. 111 oraz ust. 11a ustawy o OZE w ten sposób, aby wskazać, że dane dostarczane przez operatora systemu gazowego to dane określające ilość paliwa gazowego wprowadzone do jego gazowej sieci przesyłowej w danym punkcie wejścia.
- Ze względu na fakt, że ustawa o OZE obecnie nakazuje operatorowi systemu dystrybucyjnego gazowego oraz operatorowi systemu przesyłowego gazowego weryfikacje danych z wniosku o wydanie gwarancji pochodzenia, których nie jest w stanie w sposób poprawny zweryfikować, rekomenduje się modyfikację art. 121 ust. 5 ustawy o OZE poprzez uszczuplenie obszaru weryfikacyjnego dla powyższych operatorów oraz nałożenie dodatkowych obowiązków jednostkom certyfikowanym.
II.2. Wprowadzenie definicji oraz określenie zasad funkcjonowania gazociągu bezpośredniego biogazu;
Proponowane główne zmiany w tym obszarze:
- wprowadzenie definicji gazociągu bezpośredniego biogazu oraz delegacji do wydania rozporządzenia określającego szczegółowe określenie warunków funkcjonowania tego gazociągu;
- nałożenie na Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE) obowiązku prowadzenia wykazu tych gazociągów.
II.3. Zmiany doprecyzowujące w mechanizmach wsparcia OZE
Proponowane główne zmiany:
- wprowadzenie w art. 70j ustawy o OZE cenę zakupu w wysokości 100% referencyjnej ceny operacyjnej;
- wprowadzenie wyjątku, w którym instalacje energetyki wodnej będą mogły wziąć udział w systemie wsparcia dla instalacji zmodernizowanych, a jednocześnie nie będą musiały spełniać obowiązku przyrostu mocy zainstalowanej lub ilości wytwarzanej energii;
- modyfikacja współczynnika dla instalacji zmodernizowanych zawartego w ustawie o OZE poprzez zastąpienie wartości „100%” wartością „115%”;
- w celu uporządkowania systemu prawa uchyla się nieaktualne przepisy związane z wydawaniem świadectw pochodzenia dla biogazu rolniczego w innych ustawach;
- w ramach art. 93a ustawy o OZE precyzuje się, że artykuł ten tyczy się wyłącznie produkcji energii elektrycznej z instalacji odnawialnego źródła energii wytwarzającej energię elektryczną w procesie wysokosprawnej kogeneracji oraz wprowadzającej tą energię do sieci, co pozwoli na uwzględnienie energii wprowadzanej do sieci w obu ściśle powiązanych ze sobą zakresach, tj. zarówno w obszarze uzyskania pomocy publicznej, jak i w zakresie odpowiadającego mu obowiązku jej zwrotu;
- w celu zwiększenia dynamiki rozwoju sektorów biogazu i biomasy oraz uatrakcyjnienia systemu aukcyjnego dla tych wytwórców, projektowane rozwiązania będą zmierzały do obniżenia obowiązku minimalnego progu dostarczenia energii określonej w ofercie do 65%.
- wprowadzenie rozwiązań mających na celu ograniczenie ryzyka kosztu profilu instalacji OZE przy rozliczaniu sprzedaży aukcyjnej poprzez odpowiednie sparametryzowanie rozliczania wytwórców pod warunkiem zapewnienia stabilizacji produkcji po stronie wytwórcy.
II.4. Sumowanie mocy mikroinstalacji i magazynu energii
Projektowane zmiany mają na celu skłonienie prosumentów do instalowania większych magazynów energii niż moc elektryczna mikroinstalacji. Skutkiem tego będzie odciążenie sieci elektroenergetycznej, gdyż nadwyżki energii elektrycznej z mikroinstalacji mogłyby być magazynowane, a nie wprowadzane do sieci elektroenergetycznej w okresach szczytowej podaży energii elektrycznej. W okresie, kiedy instalacja nie produkuje energii elektrycznej, mogłaby być ona pobierana z magazynu, a nie z sieci elektroenergetycznej.
II.5. Wprowadzenie wsparcia dla biometanu w instalacjach powyżej 1 MW
Najważniejsze założenia aukcyjnego systemu wsparcia dla biometanu:
- Prezes URE będzie odpowiedzialny za ogłaszanie, przeprowadzanie i rozstrzyganie aukcji – na zasadach analogicznych jak ma to obecnie miejsce w ramach systemu aukcyjnego dla wytwarzania energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii;
- ze wsparcia może korzystać wytwórca biometanu w instalacji OZE, który wprowadza to paliwo gazowe do sieci gazowej;
- wsparcie może być łączone ze wsparciem inwestycyjnym (np. dotacje i pożyczki NFOŚiGW) i podlega regule kumulacji;
- wsparcie jest udzielane w formie kontraktu różnicowego realizowanego w oparciu o ofertę złożoną w aukcji (poprzedzone preselekcją) dla cen referencyjnych przypisanych do instalacji OZE w trzech przedziałach mocowych uwzględniającej podział na biometan wytwarzany osobno z biogazu i biogazu rolniczego;
- wsparcie będzie przysługiwało w maksymalnie 20-letnim okresie wsparcia (podobnie jak ma to obecnie miejsce w przypadku wsparcia FIP dla biometanu);
- wytwórcy objęci wsparciem mają obowiązek rozpoczęcia wytwarzania biometanu w terminie 5 lat od dnia rozstrzygnięcia aukcji.
II.6. Zmiana w wymogach wydawania certyfikatu instalatorom instalacji OZE
Proponowane główne zmiany:
- Odstąpienie od możliwości uzyskania certyfikatu na podstawie dyplomu ukończenia studiów na kierunku związanym z kształceniem w zakresie instalacji odnawialnego źródła energii albo urządzeń i instalacji sanitarnych, energetycznych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych, cieplnych i klimatyzacyjnych lub elektrycznych.
- Rezygnacja z części wymogów z art. 136 ust. 3 pkt 1 ustawy o OZE, przyjmując, że instalator musi zdać egzamin, który kompleksowo sprawdzi jego umiejętności praktyczne i teoretyczne, nie ma potrzeby legitymowania się dodatkową dokumentacją.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MKiŚ
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Miłosz Motyka Podsekretarz Stanu
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM:
MKiŚ
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM:
IV kwartał 2024 r.