Projekt ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw
21.03.2025
Rada Ministrów przyjęła w drodze obiegowej projekt ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Minister Klimatu i Środowiska.
Rząd dąży do obniżenia cen prądu w Polsce. W tym celu wprowadzone zostały rozwiązania, które będą wspierać wytwarzanie energii z odnawialnych źródeł energii (OZE). Jednym z najtańszych OZE jest energia pochodząca z wiatru. Dlatego złagodzona została restrykcyjna zasada lokalizowania minimalnej odległości elektrowni wiatrowych od budynków mieszkalnych – z obecnych 700 m do 500 m. Nowe rozwiązania przewidują także ułatwienia, jeśli chodzi o modernizację istniejących elektrowni wiatrowych (tzw. repowering).
Ze względu na sytuację geopolityczną, związaną z uniezależnieniem się od paliw i surowców energetycznych z Rosji, Polska potrzebuje obecnie nowych i stabilnych źródeł energii. Jednym z rozwiązań jest zwiększenie liczby nowoczesnych elektrowni wiatrowych.
Wzrost energetyki wiatrowej, to także większy poziom dostępności mocy OZE dla przemysłu, co obniża koszty prowadzenia działalności. Ma to kluczowe znaczenie w przemyśle energochłonnym.
Realizacja inwestycji związanych z energią wiatrową przyniesie również realne korzyści samorządom. Wpływy do budżetów gmin, dotyczące podatków od nieruchomości, będą stanowić dodatkowe źródło ich przychodów.
Najważniejsze rozwiązania
- Aby uzyskać więcej tańszej energii i odblokować potencjał projektów energetyki wiatrowej, konieczne jest odejście od tzw. zasady „10H” (10-krotność wysokości elektrowni) i określenie jej minimalnej odległości od budynków mieszkalnych na poziomie 500 m. W każdym przypadku, aby elektrownia mogła powstać, konieczna jest zgoda rady gminy i plan zagospodarowania przestrzennego.
- Rozwiązanie powinno przyczynić się do wzrostu zainstalowanej mocy w nowych projektach wiatrowych na lądzie, nawet o 60-70 proc.
- Inwestycje będą szansą na zwiększenie do 2030 roku potencjału wzrostu energii z elektrowni wiatrowych o ok. 6 gigawatów.
- Określone zostały zasady dotyczące minimalnej odległości elektrowni wiatrowych od parków narodowych i obszarów Natura 2000.
- W przypadku parków narodowych będzie to odległość minimum 1500 m.
- Wprowadzona zostaje także zasada minimalnej odległości elektrowni wiatrowych od określonych obszarów Natura 2000 – na poziomie 500 m.
- Zasada odległościowa obejmuje specjalne obszary ochrony siedlisk, w których ochronione są nietoperze oraz wszystkie obszary specjalnej ochrony ptaków.
- Odległość między elektrownią wiatrową a drogą krajową, ustalona została zasadniczo na poziomie „1H”, czyli 1-krotność wysokości elektrowni.
- Wprowadzone zostały ułatwienia, jeśli chodzi o modernizację istniejących elektrowni wiatrowych (tzw. repowering).
- Pierwsze turbiny wiatrowe, które powstały w Polsce ok. 2005 r. kończą swoją 20-letnią pracę i będą niebawem demontowane. Mogą one zostać zastąpione nowoczesnymi instalacjami, które są bardziej ciche i wydajne. Taka modernizacja będzie oznaczać często nawet dwukrotny wzrost mocy, przy dwukrotnym zmniejszeniu liczby turbin wiatrowych.
- Nowe przepisy wprowadzają zachęty dla inwestorów, aby w miejsce starych turbin instalowali nowe. W tym celu obniżono im wysokość opłaty za przyłączenie do sieci, zwolniono z zaliczki na poczet tej opłaty oraz skrócono terminy wydania warunków przyłączenia.
- Rozbudowany został mechanizm, który polega na udostępnianiu przez inwestora co najmniej 10% mocy elektrowni wiatrowej zainteresowanym mieszkańcom gminy, na terenie której stoi elektrownia (w ramach tzw. systemu prosumenta wirtualnego).
- Po zmianie, z mechanizmu będą mogli korzystać także mieszkańcy pobliskiej gminy.
- Rozszerzona została pomoc dotycząca wytwarzania paliw gazowych.
- Wprowadzony został system wsparcia dla większych biogazowni, w postaci aukcji dla instalacji OZE, które wytwarzają biometan o mocy większej niż 1 MW.
- Aby zwiększyć możliwości wykorzystania biogazu i biogazu rolniczego w innych miejscach niż miejsce ich wytworzenia, wprowadzone zostały ułatwienia dotyczące budowy gazociągu bezpośredniego, za pomocą którego dostarczany będzie biogaz lub biogaz rolniczy.
- Rozwiązanie umożliwi np. bezpośrednie połączenie biogazowni z przedsiębiorstwem. Ułatwi to korzystanie z niezależnych źródeł wytwarzania biogazu i biogazu rolniczego, który będzie zużytkowany na potrzeby danej firmy.
Nowe przepisy mają wejść w życie zasadniczo pierwszego dnia miesiąca, następującego po miesiącu od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw