{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD494","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Przedstawiony projekt zmiany ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej oraz niektórych innych ustaw („projekt”), wprowadza zmiany koncepcji działania systemu nieodpłatnej pomocy prawnej, związane z występowaniem pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 oraz rozwiązania na czas po jej ustąpieniu. Projekt zakłada usprawnienie funkcjonowania nieodpłatnej pomocy oraz bardziej efektywne wykorzystanie środków przeznaczanych na ten cel. Projekt nowelizuje również ustawę – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 217 i 289 oraz z 2022 r. poz. 2642) (dalej: u.s.p.) i zawiera zmiany dostosowujące w niektórych innych ustawach. Potrzeba podjęcia prac nowelizujących u.s.p. jest wynikiem realizowania przez Ministerstwo Sprawiedliwości projektu pn. „Upowszechnienie alternatywnych metod rozwiązywania sporów poprzez podniesienie kompetencji mediatorów, utworzenie Krajowego Rejestru Mediatorów (KRM) oraz działania informacyjne” („Projekt KRM”) który współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS), w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, w ramach Działania 2.17 „Skuteczny wymiar sprawiedliwości”.\nObecnie brak jest ujednoliconej bazy danych pozwalającej oszacować aktualną liczbę mediatorów w Polsce. Nierzadko mediatorzy wpisani są na kilku listach stałych mediatorów prowadzonych przez prezesów sądów okręgowych, ale w niektórych z tych sądów nie prowadzą mediacji, a nawet nie prowadzą mediacji w ogóle. Celem zaproponowanych rozwiązań jest uporządkowanie rozproszonych regulacji dotyczących mediatorów, zlikwidowanie list stałych mediatorów i stworzenie podstaw prawnych działania jednego centralnego rejestru - Krajowego Rejestru Mediatorów.\nGłównym celem (produktem) Projektu KRM jest utworzenie do drugiej połowy 2023 r. Krajowego Rejestru Mediatorów – publicznego rejestru zawierającego informacje o mediatorach prowadzących mediacje pozasądowe oraz mediacje sądowe. W ramach realizacji tego celu przygotowano zmiany legislacyjne wprowadzające Krajowy Rejestr Mediatorów i porządkujące wymagania wobec stałych mediatorów.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"Propozycje objęte niniejszym projektem obejmują cztery podstawowe obszary: \n- nowe rozwiązania dotyczące organizacji systemu nieodpłatnej pomocy, \n- zwiększenie dostępności systemu dla osób potrzebujących oraz \n- wprowadzenie dodatkowych obowiązków w zakresie korzystania z systemu teleinformatycznego,\n- wprowadzenie Krajowego Rejestru Mediatorów i uporządkowanie wymagań wobec stałych mediatorów.\n\nMając na celu dalszą popularyzację mediacji jako podstawowej formy rozwiązywania sporów, zaproponowano wprowadzenie do ustawowego katalogu form udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego możliwości przedstawienia osobie uprawnionej przesłanek do skorzystania z polubownych metod rozwiązywania sporów, w szczególności mediacji, jak również korzyściach płynących z tego typu rozwiązań (nowy art. 3 ust. 1 pkt 4a oraz art. 3a ust. 2).\nPowyższa zmiana ma wpłynąć na zwiększenie zainteresowania alternatywnymi metodami rozwiązywania sporów. Uzyskanie przez osobę uprawnioną wiedzy, czym jest mediacja, jakie są jej zasady i przebieg, jaka jest rola mediatora oraz jakimi zasadami kieruje się mediator, dbając o poczucie bezpieczeństwa i swobody wypowiedzi strony, może przyczynić się do częstszego wybierania przez uprawnionego mediacji. \n\nZ inicjatywy Rady Polityki Senioralnej przedstawiona została propozycja, aby na prośbę osoby uprawnionej ze szczególnymi potrzebami pomoc prawna udzielana była na piśmie. Udzielanie porady w formie ustnej było dla wielu osób niewystarczające i utrudniające faktyczne skorzystanie z przekazanych informacji. Wprowadzenie formy pisemnej pozwoli na utrwalanie przekazywanych informacji, ułatwi ich wykorzystanie (nowy art. 3 ust. 3).\nJednocześnie w projekcie wprowadza się możliwość poinformowania przez doradcę obywatelskiego osoby uprawnionej uprawnioną o możliwościach uzyskania innej pomocy w jednostkach nieodpłatnego poradnictwa, wskazanych na liście sporządzanej przez starostę. Taką możliwość wprowadza się w sytuacji stwierdzenia przez doradcę obywatelskiego, że przedstawiony przez osobę uprawnioną problem nie może być rozwiązany w całości albo w części poprzez świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, gdyż wykracza poza materię tej formy pomocy. Ponadto przed świadczeniem nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego doradca może zażądać od osoby uprawnionej okazania dokumentu stwierdzającego tożsamość (nowy art. 3a ust. 3 i 4).\nDotychczasowy art. 5 ust. 3 ustawy przewidywał możliwość odmowy udzielenia porady przez adwokata lub radcę prawnego. Dlatego też, zasadnym wydaje się rozszerzenie tego katalogu o doradców obywatelskich oraz doprecyzowanie kwestii postępowania w razie odmowy udzielenia nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczenia nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Zmiana ta pozwoli wykonawcom na bardziej świadome świadczenie pomocy przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów osób uprawnionych (nowy art. 5a).\nW art. 6 ust. 2 dodano pkt 8 przewidujący dodatkowy element w umowie zawieranej z adwokatami lub radcami prawnymi o świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej. Wskazano, aby w umowie tej zawarto zasady potrącania wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego z tytułu nienależytej realizacji obowiązków określonych w ustawie, w szczególności za nielogowanie się na dyżurze w systemie teleinformatycznym oraz nieterminowe wprowadzanie kart pomocy (nowy art. 6 ust. 2 pkt 8). Zaproponowane rozwiązanie ma charakter techniczno-organizacyjny i ma na celu m.in. wprowadzenie dyscypliny w zakresie korzystania przez wykonawców z centralnego systemu teleinformatycznego do obsługi nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz edukacji prawnej. \nOd ponad dwóch lat funkcjonuje system teleinformatyczny przeznaczony do obsługi nieodpłatnej pomocy. Projekt przygotowanej nowelizacji zmierza do lepszego wykorzystania jego funkcjonalności. W projekcie wprowadza się obowiązek, zgodnie z którym osoba udzielająca nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadcząca nieodpłatne poradnictwo obywatelskie w trakcie dyżuru logowała się w systemie, potwierdzała obecność osoby uprawnionej na wizycie oraz dokumentowała kartę pomocy z wyjątkiem części obejmującej opinię osoby uprawnionej o udzielonej pomocy (nowy art. 7 ust. 2a). Jednocześnie dokonano zmiany art. 7 ust. 3. Nowo zaproponowane brzemiennie tego przepisu wskazuje, że osoba udzielająca nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadcząca nieodpłatne poradnictwo obywatelskie do dziesiątego dnia następnego miesiąca kalendarzowego oznacza gotowość karty pomocy w systemie teleinformatycznym (nowy art. 7 ust. 3).\nDotychczasowe analizy wykazują pewne nieprawidłowości w korzystaniu z systemu teleinformatycznego, jak również nieufność z jaką podchodzi część wykonawców do wprowadzonego systemu, czego skutkiem jest niekiedy nieterminowe sporządzanie dokumentacji z udzielania nieodpłatnej pomocy. Wobec powyższego niezbędne było sformułowanie wprost ustawowych obowiązków w tym zakresie, jak obowiązek zabezpieczenia loginów oraz haseł, przekazanych do wyłącznego użytku (nowy art. 7a ust. 4), obowiązek logowania się na dyżurach obowiązek dokumentowania karty pomocy do końca następnego dnia oraz obowiązek oznaczenia gotowości karty pomocy w systemie teleinformatycznym do dziesiątego dnia następnego miesiąca kalendarzowego (nowy art. 7 ust. 2a i art. 7 ust. 3).\nKolejna zmiana obejmuje treść art. 8 ust. 3 poprzez doprecyzowanie, że nieodpłatna pomoc prawna lub nieodpłatne poradnictwo obywatelskie udzielane są na dyżurze. W zaproponowanym rozwiązaniu podkreślono, że dyżur nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego odbywa się w punkcie w przeciętnym wymiarze 5 dni w tygodniu i trwa co najmniej 4 godziny dziennie, z wyłączeniem dni, o których mowa w art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1920) (nowy art. 8 ust. 3). Rozwiązanie to ma na celu zatrzymanie wykonawców w punktach nieodpłatnej pomocy, co też zwiększy efektywność oraz dostępność świadczonych usług pomocowych.\nProjekt zakłada wprowadzenie możliwości zdalnego (poza punktem lub za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość) świadczenia pomocy jako stałej możliwości, której wybór należałby do beneficjenta pomocy, nie tylko w okresie epidemii. Aktualnie takie rozwiązanie przewidziane jest dla ograniczonego kręgu osób (osoby ze znaczną niepełnosprawnością ruchową oraz osoby doświadczające trudności w komunikowaniu się – art. 8 ust. 8 ustawy) dla wszystkich osób uprawnionych w okresie trwania epidemii, stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu nadzwyczajnego (art. 28a ustawy), wyłącznie dla osób ze znaczną niepełnosprawnością ruchową oraz osób doświadczających trudności w komunikowaniu się przewidziana jest możliwość skorzystania ze zdalnej mediacji (zmiana art. 8 ust. 8 ustawy). \t \nW proponowanym rozwiązaniu beneficjent pomocy, w momencie zapisu dokonywałby wyboru, czy chce skorzystać z pomocy w punkcie, w bezpośrednim kontakcie z osobą udzielającą pomocy, czy preferuje pomoc zdalną (telefoniczną, za pomocą komunikatorów, Internetu) (nowy art. 8 ust. 3a-3c).\nJednocześnie przygotowany projekt art. 28a obejmuje dodatkową delegację ustawową do wydania rozporządzenia tymczasowego, na czas trwania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo wprowadzenia stanu nadzwyczajnego. Rozporządzenie to regulowałoby sposoby udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej i świadczenia nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, w tym wymogi dotyczące lokalu, w którym będzie usytuowany punkt, w przypadku obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo wprowadzenia stanu nadzwyczajnego (nowy art. 28a ust.1 i ust. 2).\nPonadto, planuje się zniesienie obowiązku składania pisemnego oświadczenia o niemożności poniesienia kosztów odpłatnej pomocy prawnej przez osoby uprawnione oraz zaproponowano rezygnację z oświadczeń przedsiębiorców o niezatrudnianiu pracowników w ciągu ostatniego roku (art. 4 ust. 2 - 6 ustawy). Funkcjonujące rozwiązanie nie stanowi efektywnego narzędzia weryfikującego, czy o pomoc rzeczywiście ubiega się osoba, której nie stać na uzyskanie komercyjnej pomocy prawnej. Z kolei konieczność składania takiego oświadczenia stanowi często trudną do przezwyciężenia barierę psychiczną dla osób, których sytuacja finansowa nie pozwala na korzystanie z odpłatnej pomocy prawnej, a mimo to odczuwają dyskomfort przy składaniu oświadczeń.\nProponuje się również wprowadzenie obowiązku realizacji zapisów na porady za pośrednictwem strony do zapisów w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 7a ustawy. Korzystanie z systemu teleinformatycznego przez powiaty i wykonawców jest obecnie, jednak nie obejmuje to obowiązku dokonywania zapisów na porady za pośrednictwem strony do publicznych zapisów. W rezultacie część powiatów (ok. 30%) dokonuje zapisów za pomocą telefonu, papierowych notatek, autorskich systemów, z pominięciem funkcjonalności strony do publicznych zapisów. Umożliwienie beneficjentom uzyskania zdalnej porady udzielonej nie tylko w ramach powiatu, lecz z obszaru całego kraju, gdzie akurat pozostają wolne zasoby osób niosących pomoc, wymaga wprowadzenia centralnych, obejmujących cały kraj zapisów. Beneficjent nadal będzie miał możliwość umówienia się na wizytę telefonicznie, ale wprowadzony zostanie alternatywny sposób rezerwacji terminu porady, tj. przez Internet (art. 8 ust. 5).\nW odpowiedzi na zgłoszony problem dotyczący beneficjentów, którzy nadużywają prawa do pomocy zapisując się nawet kilkadziesiąt razy na wizytę zaproponowano wprowadzenie limitu dwóch wizyt tygodniowo na osobę. Jednakże przewidziano rozwiązanie, zgodnie z którym w szczególnie uzasadnionych wypadkach po uprzednim uzgodnieniu z wykonawcą osoba uprawniona może skorzystać z porad w większym wymiarze, niż dwie wizyty tygodniowo (nowy art. 8 ust. 5a i 5b).\nProponuje się również rozszerzenie możliwości skorzystania z pomocy poza punktem o dodatkowe kategorie osób ze szczególnymi potrzebami (nowy art. 8 ust. 8). Obecna treść ustawy, przewiduje zdalne oraz poza punktem udzielanie pomocy wyłącznie dla osób ze znaczną niepełnosprawnością ruchową oraz osób doświadczających trudności w komunikowaniu się. Celowe jest objęcie tą regulacją dodatkowych grup osób potrzebujących pomocy świadczonej w sposób dostosowany do ich sytuacji. \nTaka forma pomocy powinna być udzielana wówczas, gdy osoba ze szczególnymi potrzebami nie ma możliwości, np. z uwagi na swoją niepełnosprawność, odbycia wizyty osobiście w punkcie lub za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość. \nW projekcie przewidziano także dodatkową regulację dotyczącą usytuowania punktów nieodpłatnej pomocy. W nowym art. 8 ust. 10a ustawy, zaproponowano rozwiązanie, zgodnie z którym punkt nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego może być usytuowany w pobliżu miejsca świadczenia usług w ramach centrum, o którym mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1818). Zaproponowane rozwiązanie umożliwi wykorzystanie potencjału centrów usług społecznych, które realizują usługi społeczne dostosowane do potrzeb konkretniej wspólnoty samorządowej, tj. osób, rodzin, grup społecznych, grup mieszkańców o określonych potrzebach lub ogółu mieszkańców.\nWobec faktu, że w toku prowadzonych prac legislacyjnych ujawniono przypadki nieoptymalnego umiejscowienia punktów na terenach kilku powiatów, zdecydowano się na wprowadzenie obowiązku, z zgodnie z którym starosta corocznie do dnia 30 sierpnia ma przekazać wojewodzie informację dotyczącą usytuowania punktów, na terenie powiatu w kolejnym roku kalendarzowym. Ponadto wprowadzono regulację, która uprawnia wojewodę do przedstawienia staroście w terminie dwóch tygodni opinii dotyczącej planowanego usytuowania punktów (art. 8. ust 10b i 10c). Rozwiązanie to ma pomóc w zapewnieniu wszystkim beneficjentom równego dostępu do nieodpłatnej pomocy na terenie kraju. Również z tego względu wprowadzono obowiązek przekazywania przez starostę do Okręgowej Rady Adwokackiej i Okręgowej Izby Radców Prawnych ocen z podejmowanej współpracy z wykonawcami, celem ewentualnej eliminacji z systemu tych wykonawców, którzy w sposób nieprawidłowy wywiązują się ze swoich obowiązków (nowy art. 10 ust. 4 i 5).\nKolejna zmiana dotyczy art. 11 ust. 1, w którym wprowadzono możliwość powierzenia przez powiat organizacji pozarządowej lub organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność pożytku publicznego połowy punktów z przeznaczeniem na udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Powyższa zmiana wprowadza możliwość świadczenia nieodpłatnej pomocy przez kilka organizacji. Dzięki takiemu zabiegowi wprowadzono większą konkurencyjność na rynku nieodpłatnej pomocy, jak również zapewnienie działalności punktów w przypadku, gdy jedna z organizacji nie posiada wystarczającej ilości wykonawców (nowy art. 11 ust.1).\nW projekcie uwzględniono również postulaty organizacji pozarządowych oraz jednostek samorządu terytorialnego odnoszące się do konkursów, o których mowa w art. 11 ustawy. Przewidziano rozwiązanie, zgodnie z którym organizację pozarządową wyłania się co 3 lata w otwartym konkursie ofert, o którym mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1327 z późn. zm.), przeprowadzanym jednocześnie na powierzenie prowadzenia punktów przeznaczonych na udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Jednocześnie w projekcie przewidziano, że jeżeli organizacja pozarządowa, której oferta została wybrana, uchyla się od zawarcia umowy lub z innych przyczyn leżących po jej stronie nie zawiera umowy lub jeżeli umowa z nią zawarta zostanie rozwiązana, starosta może wybrać z listy ocenionych ofert organizacji pozarządowych ofertę najkorzystniejszą spośród pozostałych ofert bez przeprowadzania ich ponownego badania i oceny. Ponadto nowe przepisy przewidują, że rozstrzygnięcie konkursu może polegać na powierzeniu realizacji zadań w częściach dotyczących poszczególnych punktów, o ile jego zasady dopuszczają możliwość składania ofert częściowych w ramach jednego postępowania konkursowego (nowy art. 11 ust. 2 i art. 11 ust. 2c i 2d). Aktualnie obowiązujący okres jednego roku powodował niezadowolenie organizacji pozarządowych, ze względu na skomplikowane procedury oraz ogromne ilości przedstawianych dokumentów.\nZ uwagi na przygotowanie rozwiązań ustawowych wprowadzających listę doradców obywatelskich, w art. 11 ust. 3a dodano pkt 4, zgodnie z którym nieodpłatne poradnictwo obywatelskie może świadczyć osoba, która została wpisana na listę doradców obywatelskich prowadzoną przez Ministra Sprawiedliwości (nowy art. 11 ust. 3a pkt 4).\nKolejna zmiana dotyczy art. 11 ust. 5, który w swojej materii odnosi się do oświadczenia osoby uprawnionej, że jest świadoma uzyskania nieodpłatnej pomocy prawnej od osoby niebędącej adwokatem, radcą prawnym albo doradcą podatkowym. W przepisie tym wskazano, że przedmiotowe oświadczenie przechowuje się w warunkach uniemożliwiających dostęp do niego osób trzecich. Jednocześnie wskazano, że administratorem danych osobowych zawartych w tym oświadczeniu jest starosta, który zobowiązany jest do przechowywania dokumentu przez trzy lata od końca roku kalendarzowego, w którym oświadczenie zostało sporządzone. W przepisie podkreślono również, że do dziesiątego dnia następnego miesiąca kalendarzowego oświadczenie przekazywane jest w sposób uniemożliwiający powiązanie go z kartą pomocy, w szczególności po usunięciu oznaczenia dnia jego złożenia (nowy art. 11 ust. 5). Konieczność zmiany art. 11 ust. 5 powstała w uwagi na wykreślenie w projekcie obowiązku składania przez beneficjentów oświadczeń dotyczących ich stanu majątkowego.\nZmienia się treść art. 11 ust. 9 W przypadku zaprzestania spełniania warunku, o którym mowa w art. 11d:\n1) ust. 2 pkt 2 lub ust. 3 pkt 2, lub ust. 4 pkt 2 - umowy z organizacją pozarządową nie zawiera się albo rozwiązuje ją ze skutkiem natychmiastowym;\n2) ust. 2 pkt 3 lub ust. 3 pkt 3, lub ust. 4 pkt 3 - umowy z organizacją pozarządową nie zawiera się albo rozwiązuje ją za dwutygodniowym wypowiedzeniem.\nW art. 11 ust. 12 pkt 2, dodano dodatkową treść doprecyzowującą mechanizm zastosowania art. 10 ust. 2 ustawy, który dotyczy sytuacji, w której nie zawarto przez powiat z okręgową radą adwokacką i radą okręgowej izby radców prawnych właściwymi dla siedziby władz powiatu porozumienia w sprawie udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej na obszarze tego powiatu.\nIstotna zmiana została przewidziana w art. 11 ust. 14, który przewiduje uprawnienie Ministra Sprawiedliwości do zamieszczenia w Biuletynie Informacji Publicznej rekomendacji dotyczących przeprowadzania konkursów oraz zawierania umów, o których mowa w ust. 7. Wytyczne te nie będą miały wiążącego charakteru i będą m.in. zbiorem dobrych praktyk przy zawieraniu umów z organizacjami pozarządowymi (nowy art. 11 ust. 14).\nProwadzona w systemie teleinformatycznym lista doradców obywatelskich potwierdzałaby posiadane uprawnienia oraz wykonanie obowiązku corocznego doszkalania. Doradcy nie musieliby już do każdego konkursu przedstawiać wielu zaświadczeń i potwierdzeń, co w konsekwencji usprawniłoby te procesy. Jednakże prowadzenie listy wiąże się bezpośrednio ze sztywnym określeniem daty odbycia kursów doszkalających i przekazania zaświadczenia do Ministerstwa Sprawiedliwości. Dlatego też, w art. 11a ust. 2 sformułowano obowiązek doradców obywatelskich do uczestnictwa w kursie doszkalającym corocznie do 30 listopada, począwszy od roku następnego po roku, w którym ukończył szkolenie albo uzyskał zaświadczenie, o którym mowa w art. 11 ust. 3a pkt 2. Jednocześnie projekt przewiduje regulację, zgodnie z którą w razie nieukończenia obowiązkowego kursu doszkalającego, warunkiem ponownego wpisu jest uzupełnienie kursu doszkalającego i złożenie zaświadczenia potwierdzającego uczestnictwo w kursie doszkalającym. Ponadto na doradców obywatelskich nałożono ustawowy obowiązek przekazania Ministrowi Sprawiedliwości zaświadczenia potwierdzającego uczestnictwo w kursie doszkalającym do dnia 14 grudnia (nowy art. 11a ust. 2a i 2b).\nZ uwagi na zgłaszany przez organizacje pozarządowe monopol Związku Biur Porad Obywatelskich w zakresie prowadzenia szkoleń i kursów doszkalających dla doradców obywatelskich, zdecydowano się na zmniejszenie wymogów formalnych dla podmiotów szkolących, celem wprowadzenia konkurencyjności na rynku oraz poprawy jakości szkoleń. Wobec powyższego, w przygotowany projekcie zaproponowano, że za podmiot uprawniony do prowadzenia szkolenia oraz kursu doszkalającego, o którym mowa w art. 11a ust. 2, może zostać uznany związek, o którym mowa w art. 22 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2020 r. poz. 2261), który zrzesza co najmniej pięć organizacji pozarządowych świadczących poradnictwo obywatelskie nieprzerwanie w okresie co najmniej pięciu lat bezpośrednio poprzedzających złożenie wniosku o uznanie za podmiot uprawniony do prowadzenia szkolenia oraz kursu doszkalającego. Jednocześnie przewidziano możliwość, że za podmiot uprawniony do prowadzenia szkolenia oraz kursu doszkalającego, może zostać także uznana uczelnia wyższa, nad którą nadzór sprawuje Minister Sprawiedliwości (nowy art. 11b ust. 2, 5 i 8).\nNastępna zmiana dotyczy art. 11c ustawy, w którym jedynie skorygowano błąd w odesłaniu do właściwego ustępu w art. 12 ustawy (nowy art. 11c).\nW art. 11d dokonano zmian, które bezpośrednio związane są z wprowadzeniem instytucji listy doradców obywatelskich. Dlatego też, w art. 11d ust. 3 pkt 2 zaktualizowano brzemiennie przepisu poprzez dodanie sformułowania: „doradcą wpisanym na listę, o której mowa w art. 11e ust. 1”. Powyższy zabieg został również zastosowany w art. 11d ust. 8 pkt 2. Jednocześnie, w art. 11d skreślono ust. 9, który stał się zbędny. Natomiast w ust. 10 zmieniono termin, do którego organizacja pozarządowa corocznie przekazuje wojewodzie aktualną listę adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych, osób, o których mowa w art. 11 ust. 3 pkt 2, lub doradców oraz mediatorów, o których mowa w art. 4a ust. 6, z którymi zawarła umowy o udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej, świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego lub prowadzenie nieodpłatnej mediacji.\nUwzględniając uwagi zgłoszone przez wojewodów, w art. 11d ust. 12 pkt 4 doprecyzowano sytuację (nieprzekazanie w terminie listy, o której mowa w ust. 10), w której wojewoda wydaje decyzję o wykreśleniu organizacji pozarządowej z listy organizacji pozarządowych, uprawnionych do prowadzenia punktów na obszarze województwa, w zakresie udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej, świadczenia nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego lub prowadzenia nieodpłatnej mediacji (nowy art. 11d ust. 12 pkt 4).\nZgodnie z postulatami powiatów oraz organizacji pozarządowych, projekt zakłada także wprowadzenie listy doradców obywatelskich, która upraszczałaby obowiązujące procedury oraz formalizm. Należy wyjaśnić, że obecność doradcy obywatelskiego na wyżej wymienionej liście będzie potwierdzeniem posiadanych przez niego uprawnień i jednocześnie będzie potwierdzać odbycie przez doradcę corocznego kursu doszkalającego. Przygotowane propozycje przepisów przewidują procedurę związaną z wpisaniem oraz wykreśleniem doradców obywatelskich z listy (nowy art. 11e ust. 1 – ust. 7).\nPonadto wprowadza się w art. 13 delegację ustawową, która zakłada wydanie przez Ministra Sprawiedliwości przepisów wykonawczych regulujących sposób prowadzenia listy doradców obywatelskich, tryb wpisywania i skreślania z listy, zamieszczania na liście i aktualizacji danych i informacji, sposób potwierdzania spełnienia warunków wpisywania na listę, wzór formularza wniosku o wpis na listę doradców obywatelskich, a także rodzaje dokumentów załączanych do wniosku (nowy art. 13 pkt 7).\nPrzygotowany projekt zakłada również rozdzielenie terminów na składanie sprawozdań dla starostów i wojewodów. Należy podkreślić, że przedstawiciele samorządu terytorialnego wielokrotnie zgłaszali potrzebę rozdzielenia terminów w zakresie sprawozdawczości starostów i wojewodów, które to terminy pokrywały się ze sobą, co też rodziło trudności dla wojewodów z ich dotrzymaniem (nowy art. 12 ust. 1).\n\nZ kolei projektowane zmiany w ustawie – Prawo o ustroju sądów powszechnych i zmiany dostosowawcze w innych aktach prawnych mają na celu:\n- wprowadzenie podstaw funkcjonowania Krajowego Rejestru Mediatorów. Do rejestru wpisywani będą: 1) mediatorzy, 2) stali mediatorzy w sprawach cywilnych, 3) stali mediatorzy w sprawach karnych oraz 4) instytucje uprawnione do prowadzenia mediacji w sprawach karnych. \n- Rejestr będzie prowadzony wyłącznie elektronicznie i za pomocą strony internetowej każdy będzie miał możliwość przeglądania mediatorów wpisanych do rejestru. Rozwiązanie to ułatwi wyszukanie mediatora przez każdą zainteresowaną osobę, czy to w celu skorzystania z mediacji pozasądowej, czy też sądowej. Rejestr będzie połączony z systemami teleinformatycznymi sądów powszechnych, dzięki czemu łatwiejsze będzie również kierowanie spraw do mediacji i komunikacja na linii mediator – organ kierujący strony/sprawę do mediacji.\n- Uporządkowane, w jednym akcie prawnym, zostaną regulacje dotyczące wymagań do wpisu mediatorów, wymagania dotyczące wniosków o wpis oraz tryb i sposób wykreślenia mediatora z rejestru. Określony zostanie także zakres danych zamieszczanych w rejestrze i sposób wyszukiwania i przeglądania treści wpisów. Administratorem zawartych w nim danych będzie Minister Sprawiedliwości, a także prezesi sądów okręgowych, w zakresie wykonywanych zadań. Minister Sprawiedliwości będzie także odpowiedzialny za utrzymanie, administrowanie, udostępnianie i zapewnienie bezpieczeństwa rejestru.\n- Mediatorem będzie mogła zostać osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych, która nie jest sędzią (z wyjątkiem sędziów w stanie spoczynku). Stały mediator w sprawach cywilnych będzie musiał (poza dotychczasowymi wymaganiami) znać język polski w mowie i piśmie. \n- Zmieniono także wymogi dla stałych mediatorów w sprawach karnych, rezygnując z wymogu obywatelstwa i zmieniając wymóg umiejętności i wiedzy w zakresie przeprowadzania postępowania mediacyjnego, rozwiązywania konfliktów i nawiązywania kontaktów międzyludzkich na wymóg wiedzy i umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji.\n- Listy stałych mediatorów prowadzone przez prezesów sądów okręgowych oraz wykazy instytucji i osób uprawnionych do przeprowadzenia postępowania mediacyjnego w sprawach karnych zostaną zlikwidowane.\n- Przesłanki wykreślenia stałego mediatora z Rejestru będą tożsame z obecnie obowiązującymi w stosunku do wykreślenia stałego mediatora z listy stałych mediatorów oraz skreślenia instytucji uprawnionych z wykazów.\n- Mediatorzy wpisani obecnie na listy stałych mediatorów zostaną wpisani do Krajowego Rejestru Mediatorów, jeśli przedstawią dokumenty i oświadczenia potwierdzające spełnienie wymogów ustawowych. Mediatorzy wpisani na listę w więcej niż jednym sądzie okręgowym będą zobowiązani do złożenia dokumentów i oświadczeń do sądu okręgowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę instytucji wraz z informacją o wszystkich listach stałych mediatorów i wykazach, na których widnieją.\nRozwiązania przewidziane w projekcie posłużą ułatwieniu kierowania spraw do mediacji, a w ten sposób przyczynią się do usprawnienia postępowań sądowych. Powstanie rejestru pozwoli również oszacować liczbę mediatorów specjalizujących się w prowadzeniu mediacji w poszczególnych kategoriach spraw, dzięki czemu możliwe będzie planowanie dalszych działań (szkoleń, seminariów, spotkań mediatorów z sędziami koordynatorami do spraw mediacji) w sposób bardziej celowy i dostosowany do potrzeb społecznych. Rejestr umożliwi łatwiejsze wyszukiwanie mediatorów i uzyskanie informacji o ich wiedzy i doświadczeniu przez osoby zainteresowane skorzystaniem z mediacji, co w efekcie ułatwi i usprawni wybór mediatora o określonym doświadczeniu i kompetencjach.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Marcin Romanowski Podsekretarz Stanu ","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"III kwartał 2023 r. \n","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}