Najważniejsze zmiany:

• Wyznaczono organy odpowiedzialne za egzekwowanie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/302 w sprawie nieuzasadnionego blokowania geograficznego oraz innych form dyskryminacji klientów ze względu na przynależność państwową, miejsce zamieszkania lub miejsce prowadzenia działalności na rynku wewnętrznym.

Przepisy unijnego rozporządzenia mają zapobiegać dyskryminowaniu konsumentów pragnących kupić produkty lub usługi w innym kraju Unii Europejskiej –  osobiście lub przez internet (chodzi o blokowanie geograficzne, czyli tzw. geoblokowanie). Spod przepisów rozporządzenia wyłączone będą usługi transportowe, finansowe i audiowizualne.

Celem rozporządzenia jest zapewnienie konsumentom – niezależnie od ich przynależności państwowej lub miejsca zamieszkania bądź prowadzenia działalności w Unii Europejskiej – lepszego dostępu do towarów i usług na jednolitym rynku. Środkiem do realizacji tego celu jest zapobieganie bezpośredniej i pośredniej dyskryminacji w transgranicznym handlu elektronicznym (przy dokonywaniu zakupów online) oraz podczas podróży do innych państw członkowskich w celu nabycia towarów lub skorzystania z usług.

Projekt ustawy służy stosowaniu przepisów rozporządzenia przez wyznaczenie organów właściwych do egzekwowania jego przepisów.

Zgodnie z projektem, w relacjach przedsiębiorca-konsument organem odpowiedzialnym za egzekwowanie przepisów rozporządzenia w sprawach naruszeń zbiorowych interesów konsumentów będzie prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W relacji przedsiębiorca-przedsiębiorca, prezes UOKiK będzie organem odpowiedzialnym w przypadku, gdy geoblokowanie stanowić będzie praktykę ograniczającą konkurencję.

Z kolei w odniesieniu do geoblokowania, niebędącego praktykami ograniczającymi konkurencję (w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów lub prawa UE) bądź niestanowiącego naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, właściwe – w przypadku wniesienia powództwa odszkodowawczego lub o zobowiązanie do złożenia określonego oświadczenia woli będą – sądy powszechne.

Organem odpowiedzialnym za udzielanie konsumentowi praktycznej pomocy w przypadku sporu z przedsiębiorcą będzie Punkt Kontaktowy ds. ADR/ODR (podmiot ds. pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich oraz internetowego systemu rozwiązywania sporów konsumenckich) przy prezesie UOKiK. Zadaniem tego punktu będzie w szczególności udzielanie konsumentom informacji o organach odpowiedzialnych za właściwe i skuteczne egzekwowanie przepisów rozporządzenia, a także informowanie o prawach konsumenta i przepisach wskazujących środki stosowane w przypadku naruszenia przepisów rozporządzenia.

• Zmiany organizacyjne – umożliwiono prezesowi UOKiK bardziej elastyczne, w stosunku do stanu obecnego, kształtowanie struktury wewnętrznej UOKiK, w szczególności w odniesieniu do jednostek terenowych, tj. delegatur.

Chodzi o wprowadzenie większej elastyczności w tworzeniu oraz przydzielaniu zadań delegaturom przez prezesa UOKiK. Założono uregulowanie zadań delegatur UOKiK – będą one wskazane w statucie Urzędu, wydawanym w zarządzeniu prezesa Rady Ministrów.

• Zmiany w składzie Krajowej Rady Rzeczników Konsumentów.

Obecnie  w  skład Krajowej Rady Rzeczników Konsumentów wchodzi 9 rzeczników. Po zmianach w skład Rady wejdzie 16 rzeczników konsumentów – po jednym z każdego województwa.

• Zapewniono prezesowi UOKiK dostęp do tajemnicy skarbowej w postępowaniach prowadzonych na podstawie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi, a także do tajemnicy bankowej w przypadku drugiej z wymienionych ustaw.

Nowe uprawnienia pozwolą skutecznie pozyskiwać informacje, które mogą stanowić dowód w postępowaniach prowadzonych przez prezesa UOKiK oraz umożliwią szybsze wyeliminowanie z obrotu niedozwolonych praktyk.

• Wymiana informacji z Komisją Nadzoru Finansowego.

Prezes UOKiK będzie mógł przekazywać przewodniczącemu Komisji Nadzoru Finansowego informacje o prowadzonych postępowaniach. Umożliwi to wykorzystanie przez KNF, informacji zebranych w postępowaniach prowadzonych przez prezesa UOKiK, na potrzeby prowadzonych postępowań.

Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem części regulacji, które zaczną obowiązywać w innych terminach.