Likwidacja 18 proc. PIT dla pracowników do 26 roku życia – jest przedmiotem przeprowadzonej nowelizacji przepisów ustawowych. Regulacja ta ma obowiązywać od 1 sierpnia 2019 r. i szacuje się, że skorzysta z niej ponad 2 mln młodych osób. Dzięki nowym przepisom osoby poniżej 26 roku życia będą otrzymywać wyższe wynagrodzenie. Rozwiązanie stanowi to wypełnienie obietnicy złożonej przez premiera Morawieckiego w tzw. nowej piątce PIS. Podobne rozwiązania funkcjonują m.in. w Belgii, Francji i Czechach.

Zerowy PIT ma dotyczyć przychodów z pracy (stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy) oraz z umów zlecenia zawartych z firmą, osiąganych przez osoby do 26 roku życia – do wysokości nie przekraczającej w roku podatkowym 85 528 zł (odpowiada to górnej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej). W 2019 r. limit zwolnienia wyniesie 35 636,67 zł, czyli 5/12 limitu rocznego, ponieważ zwolnienie będzie obowiązywać przez 5 miesięcy (od sierpnia do grudnia).  Nadwyżka przychodów ponad limit 85 528 zł (w 2019 r. ponad 35 636,67 zł) podlegać będzie opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej.

W 2019 r. płatnik nie będzie musiał obliczać i pobierać zaliczek na PIT (od sierpnia do grudnia) – jeżeli młody podatnik złoży oświadczenie, że jego dochody w całości zostaną objęte zwolnieniem z PIT. Chodzi o zminimalizowanie zmian w systemach księgowo-płacowych płatników. Podatnicy, którzy nie złożą takiego oświadczenia – zwrot podatku z tytułu zwolnienia otrzymają w zeznaniu rocznym za 2019 r. Oświadczenie to nie będzie wymagane do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2020 r. – od tego roku z pensji nie będzie pobierana zaliczka, a zatem wynagrodzenie będzie wyższe.

Projektowana ustawa utrzymuje status quo w odniesieniu do dochodów pełnoletniego (do 25. roku życia) uczącego się dziecka przy ustalaniu prawa rodzica do preferencyjnego opodatkowania dochodów osób samotnie wychowujących dzieci lub i ulgi na dzieci. Zarobki dziecka (z pracy oraz z umów zlecenia) – niezależnie od tego czy będę opodatkowane, czy objęte zwolnieniem na podstawie ustawy PIT – nie będą mogły przekroczyć 3 089 zł, aby nie pozbawić prawa rodzica do tych preferencji podatkowych. Przyjęty projekt uwzględniania przychody zwolnione przy ustalaniu limitu 50 proc. kosztów z praw majątkowych. W rezultacie suma przychodów zwolnionych od podatku oraz 50 proc. kosztów uzyskania przychodów, nie może przekroczyć 85 528 zł. Regulacja ta ma zapobiegać kumulacji tych dwóch preferencji podatkowych (zwolnienia i kosztów).

Zastosowanie zwolnienia z PIT nie pozbawi podatnika prawa do wspólnego opodatkowania dochodów małżonków – w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, o ile tylko spełnione zostaną warunki do tych preferencji. Do dochodów podlegających opodatkowaniu (ponad kwotę korzystającą ze zwolnienia) podatnicy mogą również stosować tzw. kwotę wolną.

Tym rozwiązaniom towarzyszą zmiany w ustawie o świadczeniach rodzinnych oraz w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Chodzi o to, aby utrzymać dotychczasowe zasady przyznawania świadczeń rodzinnych oraz oskładkowania przychodów z pracy i działalności wykonywanej osobiście. Tym samym, niezależnie od zwolnienia od podatku części przychodów na podstawie ustawy PIT – przychody te będą stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, w zakresie w jakim stanowią ją obecnie. Projekt ustawy realizuje bowiem zapowiedź dotyczącą likwidacji podatku PIT dla młodych do ukończenia 26 roku życia, a nie likwidacji obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Oznacza to, że ulga w PIT nie zwalania z zapłaty składek emerytalnych i rentowych do ZUS oraz zdrowotnych do NFZ.

Przyjęte rozwiązanie będzie szczególnie korzystne dla osób młodych wchodzących na rynek pracy (już  pracujących powinno skłonić do wyjścia z tzw. szarej strefy) oraz spowoduje obniżenie kosztów pracy (zmniejszy się tzw. klin podatkowy, czyli różnica między całkowitym kosztem zatrudnienia osoby a wynagrodzeniem, które po opłaceniu podatku i składek na ubezpieczenie społeczne otrzymuje ona na rękę).

Młode osoby, podejmując zatrudnienie, często opuszczają dom rodzinny i tworzą nowe gospodarstwo domowe, co generuje dodatkowe koszty. Podjęcie pracy wymaga także poniesienia innych wydatków, np. związanych z uzupełnieniem wykształcenia czy nabycia nowych umiejętności. Sytuacja osób młodych jest zatem niejednokrotnie trudniejsza od sytuacji osób, które zdążyły już okrzepnąć na rynku pracy, co determinuje poziom aktywności zawodowej i bezrobocia wśród osób młodych.

Stopa bezrobocia wśród osób młodych (15–24 lata) w 2017 r. wyniosła w Polsce 14,8 proc. i była o 2,0 pkt. proc. niższa od średniej unijnej, przy czym wśród osób w podgrupie 15–19 lat jest ona wyższa od przeciętnej w UE (odpowiednio: 23,0 proc. i 21,0 proc. w 2017 r.). Dla porównania stopa bezrobocia ogółem (15–74 lata) w Polsce jest niższa niż w UE (w 2017 r. odpowiednio: 4,9 proc. i 7,6 proc.).

Z tego wynika, że stopa bezrobocia wśród młodych jest znacząco wyższa niż stopa bezrobocia ogółem.