Wprowadzono rozwiązania wdrażające przepisy unijne dotyczące bonów na towary lub usługi (dyrektywa 2016/1065) oraz niektórych obowiązków wynikających z podatku od wartości dodanej w przypadku świadczenia usług i sprzedaży towarów na odległość (dyrektywa 2017/2455). Wszystkie nowe regulacje mają obowiązywać od 1 stycznia 2019 r. (dyrektywy muszą być implementowane do końca 2018 r.).
 

Dyrektywa 2016/1065

Celem dyrektywy 2016/1065 jest uproszczenie, modernizacja i ujednolicenie przepisów dotyczących VAT mających zastosowanie do bonów na towary lub usługi.

Ustanowienie szczególnych przepisów mających zastosowanie do opodatkowania bonów na towary lub usługi podatkiem VAT pozwoli zachować jednolite podejście do bonów stosowanych w obrocie międzynarodowym, zapewni spójność z zasadami ogólnego podatku konsumpcyjnego (dokładnie proporcjonalnego do ceny towarów i usług) oraz pozwoli uniknąć niespójności, zakłóceń konkurencji, podwójnego opodatkowania lub braku opodatkowania, a także ograniczy ryzyko unikania opodatkowania. Regulacje dotyczące bonów będą miały zastosowanie wyłącznie do bonów wyemitowanych po 31 grudnia 2018 r.

Zgodnie z dyrektywą, w projekcie nowelizacji ustawy np. zdefiniowano czym jest bon (może mieć formę papierową, np. na zakup książki lub elektroniczną, np. odbierany drogą elektroniczną kod kreskowy, którego posiadacz otrzyma zamówiony towar). Określono pojęcia: bon jednego przeznaczenia (bon SPV, np. bon na usługę fryzjerską, która będzie opodatkowana w Polsce) i bon różnego przeznaczenia (bon MPV, np. karty prezentowe na towary lub usługi objęte różnymi stawkami podatku VAT). Przedstawiono zasady opodatkowania transakcji z użyciem bonów (w szczególności w łańcuchu dystrybucji) oraz regulacje dotyczące podstawy opodatkowania dla transakcji z użyciem bonów różnego przeznaczenia.

Transfer bonu jednego przeznaczenia, dokonany przez podatnika działającego we własnym imieniu jest uznany za dostawę towarów lub świadczenie usług, których ten bon dotyczy. Oznacza to, że emitent takiego bonu będzie musiał odprowadzić podatek VAT od pierwszego wprowadzenia bonu do obrotu, tak jakby towary nim objęte zostały dostarczone lub usługi objęte bonem zostały wykonane. Samo wydanie takiego bonu będzie wymagało naliczenia podatku VAT niezależnie od tego, czy będzie on zrealizowany i zostanie wydany towar lub wyświadczona usługa. Rozwiązanie to ma dotyczyć również dystrybutorów, którzy we własnym imieniu i na własny rachunek sprzedają (odsprzedają) bony jednego przeznaczenia. Tacy dystrybutorzy będą musieli odprowadzać podatek VAT od ich sprzedaży, tak jakby otrzymane przez nich wynagrodzenie za te bony było wynagrodzeniem za towary lub usługi objęte bonem.

Ponadto, faktycznego przekazania towarów lub świadczenia usług w zamian za bon jednego przeznaczenia (przyjmowany przez dostawcę lub usługodawcę jako wynagrodzenie lub część wynagrodzenia) – nie uznaje się za niezależną transakcję w części, w której wynagrodzenie stanowił bon. Oznacza to, że samo wydanie towaru lub wykonanie usługi za bon – nie będzie powodowało, że podatek zostanie naliczony ponownie w części pokrytej bonem.

Z kolei jeżeli transferu bonu jednego przeznaczenia dokona podatnik działający w imieniu innego podatnika, to taki transfer będzie stanowił dostawę towarów lub świadczenie usług, których ten bon dotyczy – dokonane przez podatnika, w imieniu którego działa podatnik upoważniony.

Jeśli dostawca towarów lub usługodawca nie będzie jednocześnie emitentem bonu jednego przeznaczenia działającym we własnym imieniu – to wtedy należy uznać, że dostawca towarów (usługodawca) dokonał dostawy towarów (wyświadczył usługę) na rzecz podatnika, który ten bon wyemitował.

W przypadku bonów różnego przeznaczenia doprecyzowano, że VAT powinien zostać pobrany, gdy zostaną dostarczone towary lub wykonane usługi, których dany bon dotyczy. Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega bowiem faktyczne przekazanie towarów lub faktyczne świadczenie usług dokonane w zamian za bon różnego przeznaczenia, przyjmowany przez dostawcę lub usługodawcę jako wynagrodzenie lub część wynagrodzenia.

Oznacza to, że wcześniejszy transfer bonów różnego przeznaczenia nie powinien podlegać podatkowi VAT.

W przypadku gdy transferu bonu różnego przeznaczenia będzie dokonywał podatnik inny niż podatnik dokonujący czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT (w związku z faktyczną dostawą towarów lub faktycznym świadczeniem usług za ten bon) –  opodatkowaniu podatkiem VAT będą podlegać usługi pośrednictwa oraz inne usługi, jak np. dystrybucji lub promocji dotyczące tego bonu. Usługi te będą opodatkowane na zasadach ogólnych.

Dyrektywa 2017/2455

Celem dyrektywy jest zmniejszenie kosztów i uciążliwości związanych z rozliczaniem podatku VAT od usług elektronicznych (telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych) świadczonych konsumentom z innych niż Polska państw członkowskich UE.

Wprowadzono próg 10 tys. euro lub równowartość tej kwoty w walucie krajowej (42 tys. zł), odnoszący się do rocznej wartości netto usług elektronicznych (świadczonych unijnym konsumentom spoza Polski) – do wysokości którego unijni podatnicy będą mogli rozliczać VAT z tytułu wykonywania takich usług według reguł obowiązujących dla transakcji krajowych (w państwie członkowskim ich siedziby). Rozwiązanie to jest korzystne dla małych i średnich firm oraz podmiotów typu start-up, jednak podatnicy będą mogli sami zdecydować, czy rozliczać VAT w państwach członkowskich odbiorców ich usług.

Jednocześnie dla podatników nie mających siedzib swoich firm w państwach unijnych, ale zarejestrowanych do celów VAT w jednym lub większej liczbie państw członkowskich UE (prowadzących tam okazjonalnie transakcje podlegające opodatkowaniu) –  przewidziano możliwość rozliczania usług elektronicznych w tzw. małym punkcie kompleksowej obsługi (MOSS – Mini One Stop Shop).