Projekt dostosowuje polskie prawo do unijnego rozporządzenia dotyczącego świadczenia usług portowych oraz wspólnych zasad związanych z przejrzystością finansową portów.

Dzięki nowym przepisom nastąpi poprawa funkcjonowania polskich portów i przystani morskich, co wzmocni ich pozycję na rynku międzynarodowym, a przede wszystkim na Morzu Bałtyckim. Wzmocniona zostanie również pozycja podmiotów zarządzających portami i przystaniami morskimi.

W ostatnich latach polskie porty biją rekordy przeładunków. W 2018 r. przeładowanych zostało ponad 100 mln ton ładunków. Jest to wzrost o 1/3 w stosunku do 2015 r. Według danych Krajowej Administracji Skarbowej, w 2018 r. należności celno-podatkowe (VAT, cła, akcyza) związane z odprawą ładunków w morskich oddziałach celnych wyniosły ok. 40,6 mld zł. Dla porównania, w 2015 r. było to jedynie 17,1 mld zł.

W 2018 r. wartość statystyczną towarów szacowano na ok. 101,4 mld zł.

Zgodnie z projektem, za organizację rynku usług portowych wskazanych w unijnym rozporządzeniu, odpowiadać będzie podmiot zarządzający portem morskim. W konsekwencji, będzie on mógł wprowadzić m.in. minimalne wymogi dotyczące świadczenia usług portowych – w przypadku, gdy będą one niezbędne dla zapewnienia wysokiej jakości usług portowych. Rozporządzenie Unii Europejskiej ma zastosowanie do portów znajdujących się w sieci TEN-T. W Polsce będzie to dotyczyć portów w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie, Świnoujściu oraz Policach.

W projekcie zaproponowano, aby skargi użytkowników portu dotyczące stosowania rozporządzenia unijnego były rozpatrywane przez dyrektora urzędu morskiego. Doprecyzowano także obowiązujące przepisy dotyczące obrotu nieruchomościami w porcie.

Projekt przewiduje również możliwość przejęcia przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad od prezydentów miast zadań związanych z budową i utrzymaniem dróg prowadzących do portów, w przypadku konieczności zapewnienia dostępu drogowego do portów w standardzie wymaganym dla transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T). Zmiana ta ma na celu przede wszystkim rozwiązanie problemu dostępu drogowego do portu w Gdyni.

Nowe przepisy mają wejść w życie po 7 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać w innych terminach.